Ερώτηση για “ξεπούλημα” της ΕΛΒΟ – Οι αναξιοποίητες στρατηγικές υποδομές από τα ΑΩ των Leopard 2

Από Σάββας Δ. Βλάσσης

Μια ενδιαφέρουσα ερώτηση κατατέθηκε στις 24 Ιουλίου στην Βουλή από πλευράς ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, με θέμα “Πώληση και αλλαγή ιδιοκτησιακού καθεστώτος της Ελληνικής Βιομηχανίας Οχημάτων (ΕΛΒΟ)”. Αξιοσημείωτο είναι το ότι η ερώτηση υπογράφεται όχι μόνο από τον βουλευτή Δημήτριο Μπιάγκη, αλλά και από τον πρώην πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου, κάτι το οποίο σημειολογικώς τουλάχιστον, προσδίδει αυξημένη βαρύτητα.

Με την ερώτηση, τίθεται επί τάπητος το ζήτημα των όρων και του αποτελέσματος της ιδιωτικοποιήσεως της ΕΛΒΟ το 2021, σε συνάρτηση με την επικείμενη αλλαγή ιδιοκτησίας. Εκτός του ζητήματος του πολύ χαμηλού τιμήματος και της ανυπαρξίας επενδύσεων την τριετία που ακολούθησε, αναδεικνύεται το ζήτημα των υποδομών της εταιρείας που αποκτήθηκαν ως ΑΩ στο πλαίσιο του προγράμματος προμήθειας των αρμάτων Leopard 2 HEL για τον Ελληνικό Στρατό.

Στην ερώτηση σημειώνεται ότι η αξία των συγκεκριμένων υποδομών ανέρχεται σε 50 εκατ. ευρώ κι αφήνεται να εννοηθεί ότι η ιδιοκτησία προχώρησε στην εκποίηση κάποιων εξ αυτών ως «άχρηστο υλικό» ενώ η κυβέρνηση, διά του ΥΠΕΘΑ, αδιαφόρησε για την τύχη τους. Καθώς πλέον ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης ενημέρωσε ότι η κυβέρνηση δεν θα ασκήσει το δικαίωμα επαναγοράς του 21% των μετοχών της ΕΛΒΟ 2020, οι ερωτώντες βουλευτές υποστηρίζουν ότι πρόκειται για «ξεπούλημα ιδιοκτησιακού καθεστώτος, που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί από το ελληνικό δημόσιο». Επί της ουσίας τίθεται το ζήτημα “διαφυλάξεως” των συγκεκριμένων στρατηγικής σημασίας υποδομών, που ούτε καν υπολογίσθηκαν σύμφωνα με την χρηματική αξία τους στην ιδιωτικοποίηση της εταιρείας και στο τέλος παρέμειναν αναξιοποίητες, αν δεν εκποιήθηκε κιόλας, μέρος τους. Ειδικότερα, τίθεται το ερώτημα εάν το ΥΠΕΘΑ προτίθεται «να διεκδικήσει, προστατεύσει, μεταφέρει, μετεγκαταστήσει και αξιοποιήσει προς όφελος του ελληνικού δημοσίου περιουσιακά στοιχεία της ΕΛΒΟ που έχουν αποκτηθεί μέσω Αντισταθμιστικών Ωφελημάτων ή/και ανήκουν στον Ελληνικό Στρατό ή αυτά θα παραδοθούν στο σύνολό τους ως προίκα σε νέο υποψήφιο αγοραστή»;

Καθώς το ΥΠΕΘΑ σε τέτοιου είδους ερωτήσεις δηλώνει στεροτύπως ότι αρμόδιο να απαντήσει είναι το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών, έχει ενδιαφέρον η ανταπόκρισή του ως προς την διάσταση των συγκεκριμένων υποδομών της ΕΛΒΟ.

Το ακριβές κείμενο της ερωτήσεως, έχει ως εξής:

Σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. 910/12.02.2021 σύμβαση μεταβίβασης περιουσίας, της συμβολαιογράφου Θεσσαλονίκης Ελένης Ρέπτση, περιουσιακά στοιχεία της Εταιρείας «ΕΛΒΟ ΑΒΕ – ΥΠΟ ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗ» αποτελούμενα από οικόπεδα, κτιριακές εγκαταστάσεις, μηχανήματα, εξοπλισμό και άυλα περιουσιακά στοιχεία (σήμα, άδειες, δικαιώματα, πνευματικής και βιομηχανικής ιδιοκτησίας), μεταβιβάστηκαν στις Ισραηλινές εταιρείες Plasan Sasa Ltd, Naska Indusries SK Group Ltd και το μέτοχο Αριστείδη – Ανάργυρο Γλύνη, έναντι του ποσού των μόλις 3 εκατομμυρίων ευρώ.

Λίγες μέρες, πριν τη μεταβίβαση των περιουσιακών στοιχείων της Εταιρείας, ο τότε Υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, ενημέρωσε τη Βουλή για την επικείμενη αγοραπωλησία αναφέροντας ότι:

 «… η εταιρεία από το 2014 τελεί σε καθεστώς ειδικής εκκαθάρισης. Στις 24.4.2017, έγινε πλειοδοτικός διαγωνισμός με αντικείμενο ακίνητα κ.α., ο οποίος ακυρώθηκε καθώς οι φάκελοι ενδιαφερομένων δεν πληρούσαν τους όρους προκήρυξης. Στις 1.8.2017, έγινε επαναληπτικός διαγωνισμός χωρίς προσφορές. Ακολούθως, εκ του νόμου απαιτείται πρόσκληση ελεύθερης διαπραγμάτευσης. Αυτό έγινε 14.2.2019 οπότε τέθηκαν σε γνώση ενδιαφερομένων: σύμβαση μετακίνησης ακινήτων, σύμβαση μίσθωσης κινητών και σύμβαση συμμετοχής Δημοσίου. Οι ενδιαφερόμενοι αιτήθηκαν παράταση και ο εκκαθαριστής προέβη στην ακύρωση διαγωνισμού. Αυτό παραλάβαμε. Πως αντιμετωπίζουμε; Προχωρούμε τάχιστα εντός επόμενων εβδομάδων για να ολοκληρωθεί διαδικασία ελεύθερης διαπραγμάτευσης. Τα τελικά κείμενα θα δημοσιοποιηθούν γρήγορα. Υπάρχουν 2 συνοδευτικά κείμενα για μεταβίβαση ακινήτων και συμφωνία συμμετοχής Δημοσίου στο μετοχικό κεφάλαιο του τελικού πλειοδότη όπου προβλέπεται συμμετοχή 21%. Η διαδικασία προχωρά ομαλά σύμφωνα με τα χρονοδιαγράμματα».

Στις 2 ετήσιες χρηματοοικονομικές καταστάσεις της Εταιρείας που δημοσιεύτηκαν, σύμφωνα με το ν. 4308/2014, για τις χρήσεις 2021 και 2022 διαπιστώνουμε έκπληκτοι ότι, οι πωλήσεις της Εταιρείας ανήλθαν σε 493.437,88 και 511.167,09 ευρώ, αντίστοιχα και αφορούν, στο σύνολο τους, μόνο σε άχρηστο υλικό (scrap).

Είναι προφανές ότι το Ελληνικό Δημόσιο πώλησε την ΕΛΒΟ σε πολύ χαμηλή τιμή, ερμηνεύοντας καλόπιστα, ότι ανέμενε τη βιομηχανική επανεκκίνηση της Εταιρείας μέσω νέων επενδύσεων από το νέο ιδιοκτησιακό σχήμα. Όμως, αυτό δεν συνέβη ποτέ. Με τη γενική περιγραφή «άχρηστο υλικό (scrap)» πωλήθηκαν από τους νέους ιδιοκτήτες κάθε είδους αποθέματα πρώτων υλών, υφιστάμενα ανταλλακτικά, εργαλειομηχανές κλπ σε εξευτελιστικές τιμές και με μόνο λόγο την απόσβεση της υποτιθέμενης σοβαρής τους επένδυσης.

Πολύ πρόσφατα, παρήλθε και η συμβατική ημερομηνία, μέχρι την οποία το Δημόσιο διατηρούσε το συμβατικό δικαίωμα εισόδου στο μετοχικό κεφάλαιο της νέας Εταιρείας, με ποσοστό 21%. Η Βουλή ουδέποτε ενημερώθηκε για τις προθέσεις, τις αποφάσεις και τις σχετικές ενέργειες του Υπουργείου Οικονομικών. Προφανώς το Δημόσιο, διά του νέου Υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, απέσυρε εγγράφως το ενδιαφέρον του.

Στις 2 Ιουλίου 2024, ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, κ. Κ. Χατζηδάκης, ενημέρωσε τους μετόχους της εταιρίας, ως εξής:

«Σε απάντηση της από 28.05.2024 επιστολής σας, σας γνωρίζουμε ότι το Ελληνικό Δημόσιο δεν θα ασκήσει τα δικαιώματα προτίμησης και πρώτης άρνησης που πηγάζουν από τη σύμβαση αγοραπωλησίας της 22.12.2020 και συναινεί να προχωρήσει η σκοπούμενη συναλλαγή».

Επισημαίνεται ότι από το 2003, μετά την υπογραφή, της σύμβασης προμήθειας των 170 αρμάτων LEO 2HEL, πραγματοποιήθηκαν στην ΕΛΒΟ, μέσω Αντισταθμιστικών Ωφελημάτων (ΑΩ), επενδύσεις πολύ μεγάλου ύψους, προκειμένου να καταστεί η Εταιρεία ικανή να λειτουργήσει γραμμή συναρμολόγησης αρμάτων, διεξαγωγή ελέγχων και τελικών δοκιμών αποδοχής, καθώς και την κατασκευή των ακραίων μεταδόσεων του άρματος.

Συγκεκριμένα κατασκευάστηκαν ή αποκτήθηκαν:

• Νέο κτήριο συναρμολόγησης αρμάτων διαστάσεων με αντίστοιχα διαμερίσματα συναρμολόγησης σκάφους και πύργου και αίθουσα δοκιμών.
• Κτήριο διεξαγωγής δοκιμών ηλεκτρομαγνητικής συμβατότητας (EMC).
• Στίβος δοκιμών αρμάτων επιφανείας 77 στρεμμάτων και μήκους διαδρομής 1.090 μ., με πληθώρα τεχνητών εμποδίων, υδάτινο εμπόδιο βάθους 2,5 μ., διαδρομές ελέγχου πέδησης και APG.
• Συνεργείο μετεργασίας με εξοπλισμό.
• Αποθηκευτικοί Χώροι.
• Βιομηχανικός εξοπλισμός (γερανογέφυρες, ειδικοί γερανοί, ικριώματα και ειδικά εργαλεία για τη λειτουργία 2 πλήρων γραμμών συναρμολόγησης σκάφους και πύργου).
• Ειδικά μηχανήματα κατασκευής γραναζιών ακραίων μεταδόσεων και πλήρες δοκιμαστήριο εργοστασιακών δοκιμών ακραίων μεταδόσεων.

Δεδομένου ότι, το συνολικό κόστος των παραπάνω επενδύσεων που πραγματοποιήθηκαν στην ΕΛΒΟ μέσω ΑΩ είναι της τάξεως των 50 εκατομμυρίων ευρώ.

Δεδομένου ότι, το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας ουδέποτε ενδιαφέρθηκε να διεκδικήσει και να μετεγκαταστήσει σε χώρους ιδιοκτησίας του, όσα περιουσιακά στοιχεία της ΕΛΒΟ αποκτήθηκαν μέσω Αντισταθμιστικών Ωφελημάτων.

Δεδομένου ότι, η ενδεχόμενη εκ νέου πώληση της ΕΛΒΟ από τους υφιστάμενους ιδιοκτήτες σε νέους, με την έμπρακτη συγκατάθεση του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, που απεμπόλησε το δικαίωμα επαναγοράς του 21%, θα αποτελέσει ουσιαστικά ξεπούλημα ιδιοκτησιακού καθεστώτος, που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί από το ελληνικό δημόσιο, καθώς παραδίδονται εγκαταστάσεις πολύ μεγάλης αξίας και σε στρατηγική περιοχή (ΒΙΠΕ Σίνδου, εγγύτητα με λιμένα Θεσσαλονίκης, σύνδεση με σιδηροδρομική γραμμή κλπ) σε τρίτους.

ΕΡΩΤΩΝΤΑΙ ΟΙ ΑΡΜΟΔΙΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ

1. Ποιο ήταν το επιχειρηματικό σχέδιο, βάσει του οποίου επελέγη η πώληση των περιουσιακών στοιχείων της EΛΒΟ στην πολύ χαμηλή τιμή των 3 εκατομμυρίων ευρώ;
2. Έχει ποτέ ζητήσει το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών εκτίμηση της αξίας των μεταβιβαζόμενων περιουσιακών στοιχείων της ΕΛΒΟ από ανεξάρτητο Οίκο;
3. Ποια ήταν, με ακριβή περιγραφή και ποσοτικοποίηση, τα περιουσιακά στοιχεία της εταιρείας «ΕΛΒΟ ΑΒΕ – ΥΠΟ ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗ», όπως οικόπεδα, κτιριακές εγκαταστάσεις, μηχανήματα, εξοπλισμός και άυλα περιουσιακά στοιχεία (π.χ. σήμα, άδειες, δικαιώματα, πνευματικής και βιομηχανικής ιδιοκτησίας); Συμπεριλαμβάνονταν σε αυτά και όσα αποκτήθηκαν ως Αντισταθμιστικά Ωφελήματα, και αν ναι, ποια από αυτά πωλήθηκαν ως άχρηστο υλικό;
4. Υπήρξαν άλλες έγγραφες προτάσεις εξαγοράς των παγίων της ΕΛΒΟ, πλην αυτής του Σχήματος στο οποίο κατέληξαν τα περιουσιακά στοιχεία της εταιρείας; Εάν ναι, με ποια κριτήρια επελέγη το συγκεκριμένο Σχήμα;
5. Ποιες ήταν οι δεσμεύσεις των αγοραστών της ΕΛΒΟ, έναντι του Ελληνικού Δημοσίου, για επενδύσεις κλπ που περιγράφονται στη Σύμβαση Μεταβίβασης και ποιες από αυτές υλοποιήθηκαν;
6. Τι ακριβώς περιελάμβανε η συμφωνία δικαιώματος συμμετοχής του Δημοσίου με 21% στο μετοχικό κεφάλαιο της ΕΛΒΟ και ποια είναι ακριβώς τα δικαιώματα προτίμησης και πρώτης άρνησης που πηγάζουν από τη σύμβαση αγοραπωλησίας της 22.12.2020, τα οποία αναφέρθηκαν στη σχετική δήλωση του κ. Χατζηδάκη και γιατί η κυβέρνηση, μέσω της σχετικής δήλωσης του Υπουργού, έσπευσε να τα απεμπολήσει;
7. Ποια είναι η σκοπούμενη συναλλαγή που ανέφερε στη σχετική του δήλωση ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών; Αφορά αυτή σε εκ νέου πώληση της ΕΛΒΟ, και αν ναι, πως θα διασφαλίσει η κυβέρνηση τα συμφέροντα του ελληνικού δημοσίου για τα περιουσιακά στοιχεία που έχουν αποκτηθεί μέσω Αντισταθμιστικών Ωφελημάτων;
8. Αποτελεί για την Κυβέρνηση αντικείμενο προς εξέταση για προκαλούμενη ζημία εις βάρος του δημοσίου συμφέροντος, τόσο η αθέτηση της συμβατικής υποχρέωσης της/των συμβαλλόμενης/ων εταιρείας/ών υλοποίησης του συμβατικού επιχειρηματικού σχεδίου και ο τερματισμός του συνόλου της περιουσίας σε επί μέρους εκποιούμενα και πωλούμενα μέρη, όσο και η συναίνεση στην επικείμενη συναλλαγή μεταπώλησης των υπολειπόμενων επί μέρους περιουσιακών στοιχείων της ΕΛΒΟ, μάλιστα δε, με ταυτόχρονη παραίτηση από τα δικαιώματα προτίμησης και πρώτης άρνησης που πηγάζουν από τη σύμβαση αγοραπωλησίας της 22.12.2020;
9. Προτίθεται το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας να διεκδικήσει, προστατεύσει, μεταφέρει, μετεγκαταστήσει και αξιοποιήσει προς όφελος του ελληνικού δημοσίου περιουσιακά στοιχεία της ΕΛΒΟ που έχουν αποκτηθεί μέσω Αντισταθμιστικών Ωφελημάτων ή/και ανήκουν στον Ελληνικό Στρατό ή αυτά θα παραδοθούν στο σύνολό τους ως προίκα σε νέο υποψήφιο αγοραστή;

Παρακαλείσθε να καταθέσετε:

α.    το επιχειρηματικό σχέδιο βάσει του οποίου επελέγη η πώληση των περιουσιακών στοιχείων της ΕΛΒΟ στην τιμή των 3 εκ. ευρώ.

β.    τη Σύμβαση Μεταβίβασης της εταιρείας, συμπεριλαμβανομένης της αναλυτικής κατάστασης των περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας με διακριτή αναφορά σε αυτά που αφορούν σε Αντισταθμιστικά Ωφελήματα.

γ.    τη σχετική Συμφωνία Συμμετοχής του Δημοσίου με 21% στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας καθώς και τα αντίστοιχα αναφερόμενα δικαιώματα προτίμησης και πρώτης άρνησης.

δ.    τη σχετική επιστολή του Υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστή Χατζηδάκη, μέσω της οποίας το δημόσιο παραιτήθηκε εγγράφως από το συμβατικό δικαίωμα εισόδου στο μετοχικό κεφάλαιο της νέας εταιρείας με ποσοστό 21% και τα λοιπά σχετικά δικαιώματα του ελληνικού δημοσίου.

ε.     τη σχετική εκτίμηση της αξίας των μεταβιβαζόμενων περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας από ανεξάρτητο Οίκο, εφόσον υφίσταται.

1974: “Δεν ξεχνώ” μισό αιώνα αποτυχίας στην Αμυντική Βιομηχανία