Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Για άλλη μια χρονιά, έφεδροι της Λέσχης Εφέδρων Ενόπλων Δυνάμεων (ΛΕΦΕΔ) συμμετείχαν και διακρίθηκαν στην άσκηση CAMBRIAN PATROL που οργανώνει ο Βρετανικός Στρατός σε ετήσια βάση. Για πρώτη φορά δε, εφέτος συμμετείχε και περίπολος καταδρομέων της Εθνικής Φρουράς της Κύπρου, μία από τις πέντε νέες διεθνείς συμμετοχές (Κύπρος, Λευκορωσία, Νιγηρία, Σκόπια, Φινλανδία) στην εν λόγω άσκηση, η οποία έχει καθιερωθεί πλέον ως η πιο αντιπροσωπευτική και ανταγωνιστική άσκηση στην Δύση, με συμμετοχές περιπόλων από ενεργές μονάδες όσο και εφέδρων.
Η CAMRPIAN PATROL καθιερώθηκε το 1959, ως εκπαιδευτική δραστηριότητα εφέδρων 48 ωρών, σχεδιασμένη για την εκπαίδευση μονάδων εφέδρων του Εφεδρικού Στρατού (Territorial Army νυν Army Reserve) στην Αγγλία. Κάθε χρόνο η συμμετοχή μεγαλώνει, με αποτέλεσμα να καλύπτει πλέον δύο εβδομάδες χωρισμένες σε 7 “φάσεις” – διήμερα, ώστε να διαγωνίζονται ξεχωριστά, αφενός οι περίπολοι εφέδρων και υποψηφίων αξιωματικών των Βρετανών, αφετέρου οι περίπολοι των ενεργών μονάδων του Βρετανικού Στρατού και οι περίπολοι των ξένων χωρών. Το ότι δε οι Έλληνες έφεδροι, συμμετέχουν πλάι σε επαγγελματίες Βρετανούς και άλλους ξένους στρατιωτικούς, είναι δηλωτικό της καλής ανταποκρίσεώς τους στις απαιτήσεις της ασκήσεως. Εφέτος συμμετείχαν 132 περίπολοι, με 33 διεθνείς συμμετοχές.
Η άσκηση διαρκεί 48 ώρες και αποβλέπει στην αξιολόγηση των ανδρών σε τακτικές περιπόλων. Οι περίπολοι, 8μελούς συνθέσεως, παρουσιάζονται στην Βάση Περιπόλων και υποβάλλονται σε λεπτομερή έλεγχο προκειμένου να διαπιστωθεί ότι φέρουν τα απαραίτητα υλικά, εφόδια και ιματισμό. Οι περιπολάρχες λαμβάνουν διαταγές βάσει συγκεκριμένου σεναρίου και πρέπει να ενημερώσουν τους άνδρες τους κι εν συνεχεία να προετοιμαστούν και να καθορίσουν δρομολόγιο επί χάρτου, κατά το οποίο εξετάζονται σε ποικιλία αντικειμένων: εκκένωση τραυματία, αντιμετώπιση Αυτοσχεδίων Εκρηκτικών Μηχανισμών, συλλογή πληροφοριών, αντιμετώπιση σεναρίου ΡΒΧ απειλής, διέλευση υδάτινου κωλύματος, Εγγύς Αναγνώριση Στόχου κ.λπ. Η άσκηση αντιπροσωπεύει σοβαρότατη σωματική δοκιμασία, δεδομένου ότι διανύονται 60 χλμ. περίπου, με ατομικό φόρτο 25 κιλών και στο τέλος, κάθε περίπολος υπόκειται σε λεπτομερή διαδικασία κριτικής (debriefing). Όλα παρακολουθούνται από Άγγλους εκπαιδευτές, οι οποίοι βαθμολογούν στο κάθε τι όλες τις περιπόλους και παρόλο που η άσκηση δεν έχει διαγωνιστικό χαρακτήρα, υπάρχει αξιολόγηση. Από την συνολική βαθμολογία που συγκεντρώνεται, οι περίπολοι κατατάσσονται σε τέσσερις κατηγορίες: χρυσό μετάλλιο, αργυρό, χάλκινο, δίπλωμα περατώσεως της ασκήσεως.
Η άσκηση είναι σκληρή, οι συμμετέχοντες υπόκεινται στις γνωστές για την αντιξοότητά τους καιρικές συνθήκες της Ουαλλίας και οι εγκαταλείψεις, ατομικές ή ομαδικές, είναι συνηθισμένο φαινόμενο. Κατά μέσον όρο το 1/3 εγκαταλείπει ενώ μόλις το 5% καταφέρνει και συγκεντρώνει κορυφαία βαθμολογία για την απονομή χρυσού μεταλλίου. Εφέτος, όταν ξεκίνησε η 1η Φάση στις 14 Οκτωβρίου, η Ουαλλία επλήγη από την καταιγίδα Callum, προκαλώντας πλημμύρες, καταπτώσεις εδαφών και αποφράξεις οδών, με αποτέλεσμα την ακύρωση της πρώτης φάσεως για όλες τις περιπόλους. Η 2α Φάση που ξεκίνησε στις 15 Οκτωβρίου, διακόπηκε έπειτα από 9 ώρες, λόγω των φυσικών καταστροφών που είχαν σημειωθεί. Η περίπολος της Κύπρου, στελέχη των Δυνάμεων Καταδρομών, συμμετείχε στην 5η Φάση (18 Οκτωβρίου) λαμβάνοντας το χάλκινο μετάλλιο ενώ η ΛΕΦΕΔ συμμετείχε στην 7η Φάση (20 Οκτωβρίου) και βαθμολογήθηκε για το αργυρό μετάλλιο.
Η πολύ καλή παρουσία των Ελλήνων εφέδρων, θέτει σοβαρά ζητήματα ως προς την “θέση” των εφέδρων στον Ελληνικό Στρατό, ιδίως μετά και την έμφαση που θέλησε να αποδώσει η ηγεσία, ανακηρύσσοντας το 2017 έτος Εθνοφυλακής και Εφεδρείας. Οι έφεδροι που με δικά τους έξοδα και εκπαίδευση ταξιδεύουν στο εξωτερικό για να υποβληθούν σε τόσο σκληρές δοκιμασίες, αφενός έρχονται σε επαφή με εκπαιδευτικές δραστηριότητες προηγμένων στρατών που τους αξιολογούν σε δεξιότητες και τεχνικές που πρέπει να διακρίνουν έναν σύγχρονο στρατιώτη, αφετέρου, μοιραίως, συγκρίνουν το επίπεδο εκπαιδεύσεως στον Ελληνικό Στρατό, το οποίο δυστυχώς υπολείπεται. Εξ αφορμής αυτών των εμπειριών, οι έφεδροι έχουν καθιερώσει υψηλού επιπέδου (για τα μέτρα της ιδιωτικής πρωτοβουλίας) ασκήσεων (όπως ο πετυχημένος ΜΑΚΕΔΟΝΟΜΑΧΟΣ που έχει καταστεί θεσμός) στις οποίες συμμετέχει αξιόλογος αριθμός εφέδρων. Στις ασκήσεις αυτές, οι έφεδροι ασκούνται σε αντικείμενα που ούτε καν διδάσκει ο Ελληνικός Στρατός στον κληρωτό πεζό μαχητή, με αποτέλεσμα την πραγματική απόκτηση γνώσεων, δεδομένου ότι έχει προηγηθεί χρονοβόρα προετοιμασία σε ατομικό και ομαδικό επίπεδο, ακόμη και σε αυτό τον απλό τομέα της φυσικής καταστάσεως, που στις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις παραμελείται.
Μία σύγκριση με τον φετινό ΠΑΡΜΕΝΙΩΝΑ, είναι ενδεικτική. Σε σύνολο 1.000 προσκληθέντων εφέδρων, παρουσιάσθηκαν περίπου 380 ενώ συμμετείχαν και 650 εθνοφύλακες. Όταν σε μία άσκηση όπως ο ΜΑΚΕΔΟΝΟΜΑΧΟΣ, ο αριθμός των συμμετεχόντων προσεγγίζει ή ξεπερνά τον ανωτέρω αριθμό επιστράτων, καθίσταται αντιληπτό ότι οι έφεδροι επιτυγχάνουν να οργανώνουν ασκήσεις με υψηλή σχέση κόστους προς απόδοση. Η CAMBRIAN PATROL, όπως και άλλες ανάλογες ασκήσεις όπως παλαιότερα η SWISS RAID COMMANDO, οργανώνονται υπό την αιγίδα ενός συγκεκριμένου Σχηματισμού (ταξιαρχία ή μεραρχία), ο οποίος εκπαιδεύει με αυτό τον τρόπο τους εφέδρους και τους εν ενεργεία άνδρες του. Εάν ο Ελληνικός Στρατός καθιέρωνε μία τέτοια άσκηση ανά εξάμηνο, με μία μεραρχία ή ταξιαρχία υπεύθυνη και ανοικτή συμμετοχή εφέδρων απ’ όλη την Ελλάδα, είναι δεδομένο ότι το αποτέλεσμα θα ήταν άκρως ανταποδοτικό. Σήμερα, ασκήσεις όπως ο ΜΑΚΕΔΟΝΟΜΑΧΟΣ υποστηρίζονται συγκυριακώς μόνο από τις Ένοπλες Δυνάμεις, αναλόγως προσώπων πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας, το δεδομένο όμως είναι ότι όποτε ενεργά στελέχη έχουν έλθει σε επαφή με εφέδρους σε αυτές τις δραστηριότητες, φεύγουν με πολύ καλές εντυπώσεις και σαφώς προβληματισμένοι…
Στεκόμαστε στους εφέδρους, επειδή για το ΓΕΣ είναι σαφές ότι υφίσταται σαφής διαχωρισμός σε σχέση με την Εθνοφυλακή. Τα Τάγματα Εθνοφυλακής αντιπροσωπεύουν οργανικές μονάδες του Ελληνικού Στρατού, διοικούμενες από μόνιμα στελέχη. Όλοι όμως γνωρίζουμε ότι η συμμετοχή των εθνοφρουρών στο πρόγραμμα εκπαιδεύσεως τα Σαββατοκύριακα, είναι περιορισμένη. Ναι, αξιέπαινη η προσπάθεια της ηγεσίας κατά το 2017, και ακόμη περισσότερο του νυν Α/ΓΕΣ Αντιστρατήγου Αλκιβιάδη Στεφανή που επιδεικνύει αμείωτο ενδιαφέρον ωστόσο, είναι κοινό μυστικό ότι η συμμετοχή των εθνοφυλάκων σε απόλυτους αριθμούς, δεν είναι ενθαρρυντική. Κάθε φορά που κάποιος επίσημος θα γίνει γνωστό ότι πρόκειται να παρακολουθήσει μία εκπαιδευτική δραστηριότητα εθνοφυλάκων, οι τοπικές μονάδες επιχειρούν κινητοποίηση ώστε να παρουσιασθούν περισσότεροι εθνοφύλακες, δυστυχώς όμως, έχει παρατηρηθεί ότι στην προσπάθεια αυτή, εμφανίζονται και άσχετοι πολίτες (αστυνομικοί μετά των συζύγων, κυνηγοί, ακόμη δε και λέσχες airsoft) ενδεδυμένοι με στρατιωτική στολή, που δίνουν την εντύπωση μαζικότερης συμμετοχής. Συνεπώς, δημιουργείται μία επίπλαστη εικόνα.
Εφόσον δεν καθιερωθούν συγκεκριμένα κίνητρα, η Εθνοφυλακή δεν αναμένεται να προσελκύσει αξιόλογο αριθμό ανδρών, ώστε να ανέλθει συνολικώς το επίπεδο των μονάδων της. Συνεπώς, το ΓΕΣ πρέπει να προσέξει περισσότερο τους “μη θεσμοθετημένους” ενεργούς εφέδρους, που δραστηριοποιούνται συστηματικώς μέσα από σωματεία και συνδέσμους, αξιοποιώντας τους περισσότερο. Η πλέον ενδεδειγμένη κίνηση από πλευράς… “marketing” όσο και ουσίας, είναι να υιοθετηθούν τα ξένα πρότυπα καθιερώσεως απαιτητικών ασκήσεων 48 ωρών, υπό την πλήρη όμως ευθύνη Σχηματισμών. Τότε, οι μονάδες ενδεδομένως θα δουν πιο τακτικά την εμφάνιση εφέδρων που αποτελούν μέρος της Αποστολής Συμπληρώσεώς τους να εκπαιδεύονται πλάι στο ενεργό προσωπικό, οι εθνοφύλακες να πυκνώσουν την παρουσία τους και το πρόγραμμα ατομικής εκπαιδεύσεως των κληρωτών να εκσυγχρονίζεται.
