Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Σύντομα τα Rafale θα γίνουν 24, ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός από την 85η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης. Επιβεβαιώνοντας με αυτό τον τρόπο σχετικές κυβερνητικές διαρροές προ μηνών αλλά και προκαλώντας την εύλογη απορία, του τι άλλαξε μέσα σε 12 μήνες από πέρυσι που είχε αποφασισθεί η προμήθεια μόνο 18 Rafale;
Μήπως η κυβέρνηση άκουσε πιο “προσεκτικά” την στρατιωτική ηγεσία;
Προφανώς και όχι. Ούτε η πρώτη απόφαση για 18 αεροσκάφη, ούτε η σημερινή ανακοίνωση για αύξησή τους σε 24, συμβαδίζει με την τυπική δύναμη 20 μαχητικών μιας πολεμικής Μοίρας. Επομένως, μπορούμε με ασφάλεια να υποθέσουμε ότι η προμήθεια των Rafale εξυπηρετεί πολιτικές σκοπιμότητες, οι οποίες σχετίζονται με το μεγάλο πρόγραμμα προμήθειας νέων φρεγατών.
Πέρυσι, όταν ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε ταυτοχρόνως την απόφαση για τα Rafale και το πρόγραμμα 4 φρεγατών “πολλαπλού ρόλου”, έκανε έναν πολιτικό ελιγμό από ανάγκη. Η ενημέρωση των Γάλλων ότι ματαιώνεται η προμήθεια 2 φρεγατών Belharra, επειδή η κυβέρνηση προέκρινε την αγορά φρεγατών από τις ΗΠΑ, προξένησε έντονη δυσαρέσκεια στο Παρίσι, την οποία έσπευσε να εκτονώσει η Αθήνα ανακοινώνοντας εσπευσμένα την προμήθεια των Rafale.
Δώδεκα μήνες μετά και καθώς η κυβέρνηση αναμένει την αμερικανική γραφειοκρατία να ολοκληρώσει την επίσημη τελική προσφορά για τις φρεγάτες συν την πρόταση ενδιάμεσης λύσεως, που θα συμπέσει με την ανανέωση της συμφωνίας MDCA, οι Γάλλοι συνεχίζουν να δηλώνουν παρόντες, μέσα από πρόταση για 4 φρεγάτες FDI HN. Το γύρισμα της πλάτης “σύντομα“, για δεύτερη φορά στις γαλλικές φρεγάτες, θα χρυσωθεί με την παραγγελία 6 επιπλέον Rafale.
Η κυβέρνηση εμφανίζεται εντελώς προβλέψιμη μέχρι σήμερα στις επιλογές της ως προς τους εξοπλισμούς. Η προτίμηση της αμερικανικής φρεγάτας, που υπό φυσιολογικές συνθήκες ούτε καν θα “επιβίωνε” της αρχικής αξιολογήσεως του Πολεμικού Ναυτικού, υποτίθεται ότι εξηγείται από το ενδιαφέρον των ΗΠΑ να υποστηρίξουν μέσω του χρηματοδοτικού ταμείου DFC την επένδυση της αμερικανικής ΟΝΕΧ στα Ναυπηγεία Ελευσίνας.
Η αμερικανική επέλαση στα εξοπλιστικά προγράμματα θα συνεχισθεί με την ανάθεση συμβάσεως για αναβάθμιση των 38 F-16 Block 50 και την δρομολόγηση προμήθειας μιας Μοίρας F-35. Αλλά και στον Ελληνικό Στρατό, η Lockheed Martin επιδιώκει την αναβάθμιση των MLRS με ταυτόχρονη προμήθεια νέων πυρομαχικών ενώ στο τροχαίο υλικό επιδιώκεται η “διάσωση” της BAE Systems που στερείται μειζόνων προϊόντων ώστε να έχει ρωμαλέα παρουσία στον χώρο των χερσαίων συστημάτων. Μέσω παραχωρήσεως πλεονάζοντος υλικού, ο Ελληνικός Στρατός αναμένεται να παραλάβει 71 ανακατασκευασμένα (από την BAE Systems) τεθωρακισμένα οχήματα αμφιβίου εφόδου AAV7A1 που θα απορροφήσουν περί τα 200 εκατ. $ ενώ θα προωθηθούν Μ113Α3 και Μ2 Bradley με σκοπό την εξασφάλιση νέων συμβάσεων “από το πουθενά”, για την αμερικανική εταιρεία.
Η προοπτική να γεμίσει ο Ελληνικός Στρατός αμερικανικό πλεονάζον υλικό, αρχής γενομένης από τα τεθωρακισμένα Μ1117, που αναμένεται να απορροφήσουν 150 εκατ. $ σύμφωνα με συντηρητικούς υπολογισμούς, και άλλο προσφερθέν υλικό (JLTV, MRAP) εκτιμάται ότι μπορεί να αποφέρει συμβάσεις συνολικού ύψους της τάξεως του 1 δισ. $, μια καλή “ένεση” για τις αμερικανικές βιομηχανίες οι οποίες τείνουν προς εξαφάνιση από την διεθνή αγορά των χερσαίων συστημάτων. Βεβαίως, όλα αυτά θα… υποστηριχθούν από ετήσια δωρεάν βοήθεια 25 εκατ. $ για περίοδο ολίγων ετών, όπως πρότειναν οι γερουσιαστές Μενέντεζ – Ρούμπιο. Η κατάσταση παρουσιάζονται ως προνομιακή αντιμετώπιση της χώρας, στο πλαίσιο της στρατηγικής σχέσεώς της με τις ΗΠΑ.
Τελετή ένταξης Kiowa Warrior και Chinook – Όσα “δεν θέλουν να βλέπουν” οι επίσημοι
Ο Ελληνικός Στρατός όμως, στην κατάσταση που βρίσκεται σήμερα, θα υποχρεωθεί να αφιερώνει τους περιορισμένους πόρους του (σε έμψυχο δυναμικό και χρηματοδότηση) για να “αναστήσει” μεγάλους αριθμούς αποσυρμένου υλικού. Με αυτό τον τρόπο, θα παραμείνει δέσμιος αυτής της καταστάσεως για μακρό χρονικό διάστημα και χωρίς να αποκτά τεχνολογικό και ποιοτικό προβάδισμα έναντι του εχθρού.
Ήδη η περίπτωση των 70 ελικοπτέρων OH-58D Kiowa Warrior δίνει μια καλή εικόνα. Στην αρχική δαπάνη ύψους 46,7 εκατ. $ από την “δωρεάν” παραχώρηση, προστίθεται πλέον νέα ύψους 34 εκατ. € για σύμβαση FOS ενώ αν αποφασισθεί ο εφοδιασμός με ηλεκτρονικά συστήματα αυτοπροστασίας (που είχαν αφαιρεθεί από τα ελικόπτερα) το κόστος θα αυξηθεί σημαντικά. Καθώς το τεχνικό προσωπικό είναι περιορισμένο και υπάρχει έλλειψη υποδομών ενώ η χρηματοδότηση είναι με το σταγονόμετρο, το πρόγραμμα επαναφοράς σε διαθεσιμότητα των ελικοπτέρων εξελίσσεται με βραδείς ρυθμούς.
Από όλη αυτή την “δράση”, ο μεν Ελληνικός Στρατός εφοδιάζεται με ό,τι μεταχειρισμένο προσφέρουν οι ΗΠΑ, όπως στην μεταπολεμική εποχή του δόγματος Τρούμαν, με την διαφορά όμως ότι σήμερα αυτό το υλικό το χρυσοπληρώνει η χώρα (μέσω FMS). Φυσικά, παραμένει ζητούμενο εάν θα προκύψει όφελος για την Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία, η συμμετοχή της οποίας στο πρόγραμμα φρεγατών αναμένεται να λειτουργήσει και ως το κύριο “όχημα” πανηγυρικών ανακοινώσεων από κυβερνητικής πλευράς, για να συγκαλυφθεί η γενικότερη απουσία βιομηχανικών επιστροφών και επενδύσεων από διακρατικές συμφωνίες πωλήσεως αμυντικού υλικού με τις ΗΠΑ.
Βεβαίως, καθώς καμμία ανάλογη επιτυχία δεν έχει η κυβέρνηση να επιδείξει, ούτε στην περίπτωση της (εμπορικής) συμφωνίας για τα Rafale, ούτε στην περίπτωση των μέχρι τώρα (διακρατικών) συμφωνιών με το Ισραήλ, είναι ενδιαφέρον να δούμε το πραγματικό βάθος της βιομηχανικής συνεργασίας από την ανάθεση ενός προγράμματος φρεγατών στις ΗΠΑ.
Η κυριαρχία των Γερμανών στα χερσαία αμυντικά συστήματα και η ελληνική στάση
