Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Στις 12 Ιανουαρίου, η γερμανική Rheinmetall ανακοίνωσε την έναρξη αρχικής (χαμηλού ρυθμού) παραγωγής του ΤΟΜΑ KF 41 Lynx στην Ουγγαρία, με πρόβλεψη ενάρξεως πλήρους παραγωγής τον προσεχή Ιούλιο.
Λίγες ημέρες αργότερα, στις 17 Ιανουαρίου, τέθηκε ο θεμέλιος λίθος ενός νέου εργοστασίου εκρηκτικών και πυρομαχικών στην Βερπαλότα της Ουγγαρίας, για την παραγωγή σε πρώτη φάση εκρηκτικών RDX και βλημάτων 30 mm πυροβόλου του Lynx. Η σχετική σύμβαση για το εργοστάσιο, είχε υπογραφεί μόλις στις 15 Δεκεμβρίου 2022. Μελλοντικώς, η νέα βιομηχανική μονάδα με 200 εργαζομένους περίπου, θα μπορεί να αναλάβει την παραγωγή πυρομαχικών 120 mm αρμάτων και βλημάτων 155 mm πυροβολικού ενώ θα υλοποιούνται και προγράμματα Έρευνας & Ανάπτυξης.
Η κοινοπραξία Rheinmetall Hungary Munitions, που αναμένεται να ξεκινήσει λειτουργία το 2024 και το 2025 να πετύχει πλήρη ικανότητα παραγωγής, είναι η δεύτερη βιομηχανική μονάδα που δημιουργείται στην Ουγγαρία τα τελευταία χρόνια. Από την σύμβαση ύψους 2 δισ. € που ανατέθηκε στις 18 Αυγούστου 2020 για το πρόγραμμα Lynx, δημιουργείται το βιομηχανικό συγκρότημα ZALAZone στο Ζαλαέγκερζεκ, με προβλεπομένη επένδυση 168 εκατ. € και δημιουργία 500 θέσεων εργασίας.
Διαπιστώνεται ότι πρόκειται για συμφωνίες οι οποίες παρά το ότι πέραν της προμήθειας αμυντικού υλικού, αφορούν ανάπτυξη βιομηχανικών μονάδων και επενδύσεις, υλοποιούνται με ταχύτατους ρυθμούς. Μέσα σε μία πενταετία, η Ουγγαρία θα βρίσκεται πλήρως στο προσκήνιο των βιομηχανικών δρώμενων στην ευρωπαϊκή ήπειρο, με σοβαρή συμμετοχή του Κράτους, επειδή επιλέχθηκε η στρατηγική συνεργασία με πρωταγωνιστές του χώρου. Παραλλήλως υπάρχουν και πολιτικά ωφέλη, που “διαβάζονται” στην ανοχή έναντι της πολιτικής που ασκεί η ουγγρική κυβέρνηση, απέναντι στο γενικό ρεύμα, καθώς οι γερμανικοί βιομηχανικοί κολοσσοί έχουν τεράστια επιρροή στις γερμανικές κυβερνήσεις.
Οι νέες βιομηχανικές μονάδες στην Ουγγαρία, αναμένεται να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην υλοποίηση των εξοπλιστικών προγραμμάτων που θα αναλάβει από την παγκόσμια αγορά η γερμανική αμυντική βιομηχανία, που λόγω και του πολέμου στην Ουκρανία θα αυξηθούν. Ήδη ανακοινώθηκε από την Rheinmetall ότι κατά το περασμένο έτος το χαρτοφυλάκιο ανεκτέλεστων έργων προσέγγισε τα 30 δισ. € και στο τρέχον έτος μπορεί να φτάσει τα 40 δισ. €, επιβεβαιώνοντας ποιος είναι η “ατμομηχανή” της Ευρώπης και στην Αμυντική Βιομηχανία.
Ενώ στην Ουγγαρία το σχέδιο αναγέννησης της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας προχωράει “τραίνο”, χάρη στην συνεργασία με αξιόπιστο στρατηγικό επενδυτή, στην Ελλάδα ο γερμανικός βιομηχανικός κολοσσός που από κοινού με την KMW, έχουν καταθέσει ανάλογες προτάσεις βιομηχανικής επενδύσεως, αναμένει στο ακουστικό του εδώ και μήνες. Αν και βρέθηκε μία κυβέρνηση στην Αθήνα που έχει αντιληφθεί και θέλει να κλείσει αμοιβαίως επωφελώς εκκρεμότητες του παρελθόντος, δεν παύουν οι προσπάθειες εκτροχιασμού, οι δισταγμοί και οι καθυστερήσεις.
Όμως το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία, αποκάλυψε πόσο σωστό ήταν το στρατηγικό όραμα των Γερμανών να επιδιώκουν την ένταξη της Ελλάδας στον πυρήνα των συνεργατών τους, ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν καλύτερα στον υψηλό φόρτο έργου της παγκόσμιας αγοράς. Οι Γερμανοί έβλεπαν την πολύ καλή βιομηχανική υποδομή και συνεργασία που είχαν αναπτύξει με Έλληνες υποκατασκευαστές και διέκριναν ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα. Ενώ διαφημίζεται συχνά ότι η ΕΑΒ είναι ο κατασκευαστής μεγάλου μέρους των μαχητικών F-16 και C-130 της Lockheed Martin για την παγκόσμια αγορά, δεν έχει εμπεδωθεί ότι το ίδιο ισχύει για τις METKA, EODH, HDVS στην κατασκευή μεγάλου μέρους του Leopard 2 της KMW για την παγκόσμια αγορά. Στο πλαίσιο αυτό, την τελευταία δεκαετία εκφράστηκε κατά καιρούς γερμανικό ενδιαφέρον για την ΕΛΒΟ και τα ΕΑΣ. Αντιμετωπίστηκε με επιφύλαξη ως αρνητικά, επειδή χαλούσε “δουλειές” που προσπαθούσαν να στήσουν κυκλώματα ή οι Γερμανοί δεν ενέδιδαν σε απαιτήσεις για κρυφές ροές μαύρου χρήματος, “παλιές καλές” πρακτικές που αποκαλύφθηκαν και καταδικάστηκαν αυστηρά από τις αρχές της δεκαετίας του 2010.
Εάν υπήρχε σοβαρότητα στο ελληνικό κράτος και δεν είχαν αφεθεί να χαθούν οι εξαιρετικές προοπτικές συνεργασίας με τους Γερμανούς, τώρα θα υπήρχε πολύ μεγαλύτερη παραγωγική δυνατότητα (capacity) από την πλευρά τους, για άρματα Leopard 2 και πάσης φύσεως πυρομαχικών. Για να είναι έτοιμη να ικανοποιήσει πληρέστερα και ταχύτερα τις “εκρηκτικές” διαστάσεις που πρόκειται να έχει η ζήτηση πυρομαχικών διεθνώς, λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, η Rheinmetall ανακοίνωσε τον Νοέμβριο του 2022 την συμφωνία εξαγοράς της ισπανικής Expal Systems SA έναντι αντιτίμου 1,2 δισ. €. Πρόκειται για κατασκευαστή πυρομαχικών κάθε είδους, με ετήσιο κύκλο εργασιών της τάξεως των 400 εκατ. €. Ο καθένας μπορεί να φανταστεί την προνομιακή θέση στην οποία θα ευρίσκοντο τα ΕΑΣ, εάν υπήρχε συμμετοχή γερμανικού επενδυτή. Σήμερα, η κυβέρνηση και οι πολίτες “απολαμβάνουν” φυτοζωούντα ΕΑΣ, με διαρκώς μειούμενο προσωπικό (κάτω των 400 εργαζομένων) ανίκανα να εξασφαλίσουν σύμβαση έστω και για φυσίγγια φορητού οπλισμού. Κάτι που βεβαίως δεν θα πρέπει να προκαλεί καθόλου εντύπωση, εάν αναλογιστεί κανείς ότι δεν εξήγαγαν ούτε ένα φυσίγγιο καθ’ όλη την διάρκεια του Παγκοσμίου Πολέμου Κατά της Τρομοκρατίας από το 2001, με τις τεράστιες καταναλώσεις – πωλήσεις πυρομαχικών φορητού οπλισμού λόγω Αφγανιστάν και Ιράκ.
Παρά τις κυβερνητικές προθέσεις που όμως επί τετραετία απέδωσαν μηδενικά αποτελέσματα (ΕΛΒΟ) ή δεν επιδιώχθηκε η υλοποίησή τους με ταχύ ρυθμό (ΕΑΒ) στην ιδιωτικοποίηση κρατικών εταιρειών ή προσελκύσεως νέων ξένων επενδυτών στον χώρο, αν και υπήρχε εν γένει ευμενές περιβάλλον, η γενικότερη πολιτική στην Αμυντική Βιομηχανία κρίνεται μάλλον πτωχή. Μεγάλες αποφάσεις προφανώς αφήνονται για μετά τις εκλογές, γεγονός που σημαίνει ότι συμφωνίες και υπογραφές θα έλθουν στην καλύτερη περίπτωση στο β΄ εξάμηνο του 2023. Κατά τα άλλα, το τρέχον έτος μάλλον θα είναι “νεκρό” από πλευράς σοβαρών αποφάσεων ενώ το τραίνο των διεθνών εξελίξεων προσπερνά ταχύτατα.
Μια πρόταση για τα ΕΑΣ – Ανάπτυξη νέων προϊόντων για τον Ελληνικό Στρατό
