Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Τις τελευταίες ημέρες η Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία παρουσίασε μία πολύ ευχάριστη εξέλιξη στην ανάπτυξη ενός προιόντος της που μπορεί να έχει πολλαπλές εφαρμογές. Η SAS Technology ανακοίνωσε την εκτέλεση πρώτης εναέριας βολής ρουκέτας των 70 mm από το βαρύ drone τύπου SARISA SRS-1 που σχεδιάστηκε εξαρχής για ικανότητα μεταφοράς δύο τέτοιων όπλων. Οι δοκιμές συνεχίζονται.
Λίγες ημέρες πριν, στις 17 Απριλίου, είχε ανακοινωθεί παρόμοια εξέλιξη στην Μεγάλη Βρετανία, σε δοκιμή του drone τύπου JACKAL της Flyby Technology, σε συνεργασία με τις τουρκικές FlyBVLOS Technology και Maxwell Innovations. To drone εκτέλεσε βολές με Ελαφρύ Πύραυλο Πολλαπλού Ρόλου (LMM) της Thales.
Πρόκειται επί της ουσίας για δύο αναπτυξιακά προγράμματα που κινούνται επάνω στην ίδια βασική ιδέα προϊόντος. Υπάρχει όμως μία βασική διαφορά: η δοκιμή του JACKAL, όπως ανακοινώθηκε, ετύγχανε την “χορηγίας” του Γραφείου Ταχείας Αποκτήσεως Ικανοτήτων (Rapid Capabilities Office) της Βασιλικής Αεροπορίας (RAF). Όπως ανακοινώθηκε, η δοκιμή απέδειξε την ικανότητα του drone σε ένα χρονικό παράθυρο μόλις 6 εβδομάδων, κατά την διάρκεια του οποίου Flyby και Thales κατασκεύασαν δύο επιχειρησιακά JACKAL κι εκτόξευσαν δύο LMM.
Ο Tαξίαρχος Τζεν Χολμς, επικεφαλής του RCO, δήλωσε: «Δεδομένου του εντυπωσιακά σύντομου χρόνου που χρειάστηκε η ομάδα για να προσφέρει την αρχική δοκιμή, είναι σαφές ότι η Flyby θα μπορούσε να έχει ένα συναρπαστικό μέλλον σε αυτόν τον τομέα και η συνεργασία και η υποστήριξη από την Thales ήταν εξαιρετική στο να μειώσει τα εμπόδια εισόδου για καινοτόμες νεοφυείς επιχειρήσεις. Ανυπομονώ να δω τις συνεχείς εξελίξεις σε αυτόν τον τομέα».
Το RCO είναι ο «πρωταρχικός οργανισμός Καινοτομίας της RAF, που παρέχει επαναστατικά προγράμματα για την υποστήριξη του πολεμιστή, από Τεχνητή Νοημοσύνη και πλατφόρμες δεδομένων, μέχρι μη επανδρωμένα οχήματα μάχης, σμήνη drone και προηγμένες αρχιτεκτονικές συστημάτων αποστολής. Είναι ένας οργανισμός που ηγείται αναπτυξιακών προγραμμάτων υψηλού κινδύνου/ υψηλής ανταμοιβής. Πρόκειται για πολυεπιστημονική ομάδα από την RAF, τις Δημόσιες Υπηρεσίες και την βιομηχανία. Είναι η αιχμή της δημιουργίας της RAF επομένης γενεάς».
Το βρετανικό αναπτυξιακό πρόγραμμα επομένως, έτυχε της απολύτου υποστηρίξεως των κρατικών υπηρεσιών και του ενδιαφερόμενου Επιχειρησιακού Φορέα από πλευράς Ενόπλων Δυνάμεων, ο οποίος έχει μάλιστα και εξειδικευμένη υπηρεσία για τέτοιους σκοπούς. Αντιθέτως στην Ελλάδα, η ελληνική εταιρεία που παρουσίασε το προιόν της στα μέσα του 2021, ανέμενε περισσότερο από ένα έτος στο αίτημά της για παραχώρηση εκπαιδευτικών ρουκετών 70 mm για δοκιμαστικές βολές, χωρίς ανταπόκριση. Κατέφυγε ως εκ τούτου σε συνεργασία με την Thales Belgium που δέχθηκε να διαθέσει όπλα για δοκιμές. Βεβαίως οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΕΘΑ βοήθησαν σε όλες τις άλλες τυπικές διαδικασίες, όπως στην περίπτωση της διαθέσεως Πεδίου Βολής ενώ επιβλήθηκε και συνεργασία με τα κρατικά ΕΑΣ ώστε να μπορεί να γίνει η εισαγωγή των όπλων από το εξωτερικό και η ”διάθεσή” τους μέσω αυτών στην SAS Technology, για τις δοκιμές. Οι Άγγλοι ενήργησαν εντός 1,5 μήνα, οι Έλληνες χρειάστηκαν 2 χρόνια για το ίδιο αποτέλεσμα.
Το παράδειγμα αποκαλύπτει την διαφορά κρατικής υποστηρίξεως των αναπτυξιακών προγραμμάτων ιδιωτικών εταιρειών σε Ελλάδα και εξωτερικό, στοιχείο το οποίο υποβαθμίζει αυτομάτως την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών εταιρειών αφού ακόμη και αν υπάρχουν δυνατότητες, το κράτος δεν ενδιαφέρεται να βοηθάει όσο θα μπορούσε.
Η αντίληψη ειδικών υπηρεσιών που συνδράμουν στην ταχεία υλοποίηση αναπτυξιακών προγραμμάτων αμυντικής φύσεως προς κάλυψη επειγουσών επιχειρησιακών απαιτήσεων ή διερεύνηση νέων ικανοτήτων που δεν μπορούν να αναπτύξουν οι επιχειρησιακοί φορείς με ιδίες δυνάμεις, έχει ευρεία απήχηση στο εξωτερικό. Αντίστοιχο RCO έχει και η Αεροπορία των ΗΠΑ (USAF) με σκοπό να «επιταχύνει μεθόδους για την ανάπτυξη, απόκτηση και αξιοποίηση κρίσιμων δυνατοτήτων μάχης» ενώ «διατηρεί την ισχύ της αμερικανικής εφευρετικότητος και καινοτομίας, χωρίς την ακαμψία των παραδοσιακών διαδικασιών αποκτήσεως». Δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη, αν τέτοια γραφεία έχουν και ένοπλες δυνάμεις χωρών εκτός ΝΑΤΟ, που εκ πρώτης δεν μας ”γεμίζουν το μάτι”. Βασικά RCO έχουν όλοι οι Κλάδοι στις ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ.
Βλέπουμε δηλαδή ότι διεθνώς οι ίδιοι οι Επιχειρησιακοί Φορείς ενδιαφέρονται να προωθήσουν απευθείας αναπτυξιακά προγράμματα σε συνεργασία και με τον ιδιωτικό τομέα της αμυντικής βιομηχανίας. Η θεσμοθέτηση των συγκεκριμένων υπηρεσιών, όπως υποδηλώνει και η ονομασία τους, αποβλέπει στην ταχύτερη κάλυψη επιχειρησιακών απαιτήσεων, που με την σειρά της επιτρέπει στον Επιχειρησιακό Φορέα να συμβαδίζει – παρακολουθεί στενότερα τις εξελίξεις και νέες τάσεις που προσφέρει η τεχνολογία.
Θα μπορούσε άραγε να αναληφθεί ανάλογη πρωτοβουλία στις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις;
Προσφάτως, το ΓΕΕΘΑ προχώρησε σε μία ενέργεια που αποβλέπει στην συρρίκνωση του χρόνου προετοιμασίας και υλοποιήσεως προμηθειών, με βάση την εμπειρία της διαπιστώσεως μεγάλων καθυστερήσεων από πλευράς ΓΔΑΕΕ. Τον Οκτώβριο του 2022 δημιουργήθηκε στο ΓΕΕΘΑ η Διεύθυνση Γ3 (Προμηθειών και Συμβάσεων) η οποία αποσπάστηκε από την παλιά Διεύθυνση Οικονομικού κι έχει ως έργο τον χειρισμό διαγωνισμών προς κάλυψη των αναγκών του ΓΕΕΘΑ. Αποτελείται από Τμήματα Διαγωνισμών, Παρακολούθησης Προμηθειών και Τεχνικών Προδιαγραφών που διενεργούν – ελέγχουν τα διάφορα στάδια των διαγωνισμών, σε συνεργασία με την επιτροπή που ορίζεται ως αρμόδια για τον χειρισμό των προσφορών που δίνονται από εταιρείες.
Συνοπτικώς, θα μπορούσε να πει κανείς ότι η Διεύθυνση Γ3 στο ΓΕΕΘΑ ενσωματώνει την εμπειρία των τελευταίων ετών στην πιεστική ανάγκη υλοποιήσεως εξοπλιστικών προγραμμάτων ώστε να καλυφθούν το συντομότερο επιχειρησιακές ελλείψεις και κενά ετών. Ο Α/ΓΕΕΘΑ διακρίθηκε από την πρώτη στιγμή για το ενδιαφέρον της στενής παρακολουθήσεως της προόδου των εξοπλιστικών προγραμμάτων και της άμεσης επεμβάσεως για την άρση των όποιων εμποδίων προκαλούσαν καθυστερήσεις. Από νωρίς δημιούργησε μία άτυπη Ομάδα Δράσης ή ”Tiger Team” όπως την αποκαλούσαν κάποιοι, με επικεφαλής τον τότε Υπαρχηγό ΓΕΕΘΑ και νυν Α/ΓΕΝ Αντιναύαρχο Ιωάννη Δρυμούση ΠΝ. Η ”Tiger Team” πράγματι, δημιούργησε δυναμική και προσέφερε θετικές υπηρεσίες, υποβοηθώντας την ΓΔΑΕΕ στο έργο της.
Βλέπουμε λοιπόν ότι υπάρχουν ανακλαστικά στις Ένοπλες Δυνάμεις, όταν διαπιστώνονται δομικές αδυναμίες στις υπηρεσίες εξοπλισμών του ΥΠΕΘΑ και υφίσταται πίεση χρόνου. Τα παραπάνω όμως, αφορούν απλές προμήθειες. Αν ενδιαφέρει τις Ένοπλες Δυνάμεις ο συνδυασμός καινοτόμων λύσεων και η ταχεία απόκτησή τους σε εθνικό πλαίσιο, δηλαδή από εγχώριες εταιρείες, τότε μήπως πρέπει να εξεταστεί η δημιουργία και ενός Γραφείου Ταχείας Αποκτήσεως Ικανοτήτων, κατά την διεθνή πρακτική; Αυτό θα ήταν πραγματικό ”Tiger Team”.
Εναέρια βολή ρουκέτας FZ-90 (Hydra 70) από το SARISA SRS-1 της Ελληνικής SAS Technology
