Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Εξακολουθεί να βρίσκεται στην επικαιρότητα στην Μεγάλη Βρετανία η υπόθεση των φερομένων δολοφονιών αμάχων στο Αφγανιστάν από άνδρες των Ειδικών Δυνάμεων, η οποία παρά το ότι τυπικώς έχει κλείσει, αμφισβητείται λόγω της αποκαλύψεως υπηρεσιακών εγγράφων που αξιοποιούνται διά της νομικής οδού. Δημοσιογραφική έρευνα του BBC και των Sunday Times έχει οδηγήσει σε δημοσιοποίηση στοιχείων που θέτουν ευθέως το ερώτημα κατά πόσο οι βρετανικές Ειδικές Δυνάμεις επιδόθηκαν σε φόνους αθώων, ακόμη και ανηλίκων και εάν η κυβέρνηση όσο και η στρατιωτική ηγεσία συνέργησαν στην απόκρυψη εγκλημάτων πολέμου.
Η υπόθεση που απασχολεί την δικαιοσύνη, αφορά μια επιχείρηση που διεξήχθη στις 16 Φεβρουαρίου 2011 στην επαρχία Χελμάντ, κατά την οποία το τμήμα Ειδικών Δυνάμεων που ενήργησε φέρεται να προέβη στην δολοφονία 4 αμάχων. Η σχετική υπηρεσιακή έρευνα την εποχή εκείνη, υποστήριξε ότι τα θύματα σκοτώθηκαν από Βρετανούς στρατιώτες που ευρίσκοντο σε αυτοάμυνα, δεδομένου ότι αποπειράθηκαν να χρησιμοποιήσουν χειροβομβίδα ή όπλο αλλά αυτόπτες μάρτυρες κατέθεσαν ότι δύο εκ των θυμάτων ήταν απλώς ανήλικοι που προσπαθούσαν να απομακρυνθούν από το ερευνόμενο οίκημα ενώ τα άλλα δύο εκτελέσθηκαν εν ψυχρώ μετά την ακινητοποίησή τους και σωματική έρευνα που δεν απέδειξε κάτι. Διοικητής μονάδος του Αφγανικού Στρατού που συνεργαζόταν με τους Βρετανούς στην εν λόγω επιχείρηση, είχε υποστηρίξει ότι δεν υπήρξαν εχθρικά πυρά και ότι οι φόνοι ήταν αδικαιολόγητοι. Είναι ενδεικτικό ότι το κλίμα που δημιουργήθηκε ήταν τόσο αρνητικό ώστε μονάδες του Αφγανικού Στρατού ηρνούντο την συνεργασία με μονάδες των Βρετανών, ένα σαφές πλήγμα στην βρετανική επιρροή που επεδίωκε η ενισχύσει η ηγεσία.
Υπηρεσιακά έγγραφα που έχουν δημοσιοποιηθεί, αποκαλύπτουν ότι την εποχή εκείνη είχε απασχολήσει υπηρεσιακώς η καταγραφή σε αναφορές μιας μεγάλης αυξήσεως του αριθμού των εξοντωμένων εχθρών από τις Ειδικές Δυνάμεις. Η στρατιωτική ηγεσία ασχολήθηκε με το θέμα καθώς άρχισαν να κυκλοφορούν φήμες για την εφαρμογή άτυπης πρακτικής αδικαιολόγητων εκτελέσεων αμάχων από τις Ειδικές Δυνάμεις, που τις δικαιολογούσαν με επίκληση ισχυρισμών για απόπειρα χρησιμοποιήσεως όπλων κατά την διάρκεια ερευνών από πλευράς θυμάτων. Η έρευνα που διατάχθηκε και διεξήχθη από την Στρατονομία στο πλαίσιο της Επιχειρήσεως NORTHMOORE, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν υπήρχαν επαρκή στοιχεία για την επιβεβαίωση των ισχυρισμών, θέση η οποία δεν μεταβλήθηκε ούτε έπειτα από τέσσερις ανεξάρτητες έρευνες του πορίσματος.
Αυτό πάντως που φαίνεται στα υπηρεσιακά έγγραφα είναι ότι ακόμη και στην ίδια την Διεύθυνση Ειδικών Δυνάμεων είχε προκαλέσει αίσθηση η χρησιμοποίηση των ίδιων δικαιολογιών από διαφορετικά στελέχη σε ανάλογες περιπτώσεις, που προκαλούσαν υποψίες. Η περιγραφή υπόπτων που είχαν ακινητοποιηθεί και ερευνηθεί σωματικά αλλά ξαφνικά προσπαθούσαν να αρπάξουν κάποιο κρυμμένο όπλο, όπως και ο τελικός αριθμός ανευρεθέντων όπλων στις επιχειρήσεις, προκαλούσε εύλογες υποψίες ενώ εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι τα εμπλεκόμενα στην επιχείρηση της 16ης Φεβρουαρίου 2011 στελέχη, όταν ανακρίθηκαν από την Στρατονομία, δήλωσαν ανεξαιρέτως ότι δεν μπορούσαν να θυμηθούν λεπτομέρειες από εκείνη την βραδιά…
Παρόμοιες καταστάσεις έχουν αντιμετωπίσει και οι Αμερικανοί, στην περίπτωση της δράσεως δικών τους τμημάτων Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων. Όσο όμως και αν παραμένουν έστω και αναπόδεικτες, κατηγορίες για εγκλήματα πολέμου και η πεποίθηση ότι το προσωπικό των συγκεκριμένων μονάδων δεν λογοδοτεί ουσιαστικώς σε κανέναν, παραμένει αναμφισβήτητο γεγονός η μεγάλη αποτελεσματικότητά τους στην αντιμετώπιση των δεινών καταστάσεων με τις οποίες βρέθηκαν αντιμέτωπες οι συμμαχικές δυνάμεις σε Αφγανιστάν και Ιράκ. Πράγματι, σε αυτούς τους αντιανταρτικούς αγώνες με τις ιδιαίτερες προκλήσεις που έθεταν για τις στρατιωτικές ηγεσίες, οι Δυνάμεις Ειδικών Επιχειρήσεων ήταν σε θέση να ανταποκριθούν επιτυχώς.
Ενδεικτική της επιτυχίας τους, ήταν η απόφαση μετεξελίξεως και άλλων μονάδων των “συμβατικών” Ειδικών Δυνάμεων, σε παρόμοιου είδους δυνάμεις. Αυτή ήταν μια επιλογή στην οποία κατέφυγαν Αμερικανοί και Βρετανοί κυρίως, λόγω του συγκριτικώς μικρού δυναμικού των Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων, οι οποίες εξαιτίας της εμπλοκής τους σε αυτές τις μακροχρόνιες εκστρατείες, έφθασαν στα όριά τους επειδή αφενός υπέστησαν απώλειες αφετέρου επειδή η διαδικασία Επιλογής και Εκπαιδεύσεως αυτών είναι μια αυστηρότατη και χρονοβόρα διαδικασία με τις ανάλογες επιπτώσεις στην ανανέωση – εμπλουτισμό του εμψύχου δυναμικού.
Όσο και αν ερεθίζουν το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης θεωρίες περί αναξέλεγκτης εγκληματικής δράσεως των Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων και οι όποιες απόπειρες συγκαλύψεως, πέραν του ευρύτερου ζητήματος ηθικής, σε στρατιωτικό επίπεδο η ανάλυση πρέπει να εστιασθεί στα συμπεράσματα που μπορούν να προκύψουν. Και σε αυτό το επίπεδο, σε τελική ανάλυση, αυτό που πρέπει να συγκρατηθεί από την μακροχρόνια δράση των Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων σε Αφγανιστάν και Ιράκ είναι ότι η όποια επιτυχία αφορούσε ένα ιδιαίτερο είδος πολέμου (αντιανταρτικοί αγώνες) εναντίον ενός αντιπάλου ελάχιστα προηγμένου τεχνολογικώς. Παραμένει όμως τουλάχιστον από την δεκαετία του 1980, όταν στις ΗΠΑ γεννήθηκε η ιδέα των υπό κεντρική διοίκηση και οργάνωση διακλαδικών Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων, αναπάντητη η πρόκληση του βαθμού ανταποκρίσεώς τους σε μια συμβατική σύρραξη υψηλής εντάσεως εναντίον ενός προηγμένου τεχνολογικώς αντιπάλου.
Παρά την εμπειρία της DESERT STORM το 1991 στον Περσικό και της εισβολής στο Ιράκ το 2003, οι Δυνάμεις Ειδικών Επιχειρήσεων δεν έχουν δράσει επί της ουσίας εναντίον ισάξιου αντιπάλου. Έτσι, το πολεμικό μητρώο τους παραμένει εντυπωσιακό αλλά μόνο σε κάποιες μεμονωμένες αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις και σε εκστρατείες που απαιτούσαν την εξάρθρωση δικτύων ανταρτικών δυνάμεων και την εκπαίδευση ατάκτων ώστε να συγκροτηθούν σε παραστρατιωτικά σώματα προοριζόμενα να αντιμετωπίσουν παραστρατιωτικά σώματα ισλαμιστών. Δεν έχουν δοκιμασθεί όμως σε ένα συμβατικό πεδίο μάχης στο οποίο έχουν εμπλακεί τακτικές δυνάμεις ισαξίου επιπέδου, από πλευράς εξοπλισμού, οργανώσεως και εκπαιδεύσεως.
Η Ελληνική προσπάθεια
Τα ανωτέρω πρέπει να λαμβάνονται πάντα υπ’ όψιν και στην δική μας περίπτωση, που από το 2012 τουλάχιστον αποτελεί κεντρική επιλογή της στρατιωτικής ηγεσίας η οργάνωση διακλαδικών Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων. Ανταποκρινόμενη στην τάση της εποχής, η ελληνική στρατιωτική ηγεσία έχει επιδιώξει να δημιουργήσει ένα καλύτερο “εργαλείο” Ειδικών Επιχειρήσεων στρατηγικής σημασίας και έχει αφιερώσει αρκετούς πόρους αλλά κυρίως ενεργητικότητα προς αυτή την κατεύθυνση. Ορθώς αναπτύσσεται η όλη προσπάθεια μέσα και από το πρίσμα των διεθνών δεσμεύσεων της χώρας σε επίπεδο ΝΑΤΟ αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε τους περιορισμούς που διαφαίνονται ως προς την “ευχέρεια δράσεως” των Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων σε μια συμβατική σύρραξη τακτικών στρατών. Εάν στην περίπτωση των αμερικανικών ή βρετανικών αναλόγων δυνάμεων, παραμένει ερώτημα η απόδοσή τους και με τι τίμημα σε μια πιθανή αναμέτρηση επί παραδείγματι με την Ρωσία, την Κίνα ή έστω και την Βόρειο Κορέα, ανάλογος πρέπει να είναι ο προβληματισμός για τις ελληνικές Δυνάμεις Ειδικών Επιχειρήσεων και την συνολική επίδρασή τους σε μια ενδεχομένη αναμέτρηση με την Τουρκία.
Εφόσον στην περίπτωσή μας είναι δεδομένο το μικρό δυναμικό – “εκτόπισμα” των Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων, καθίσταται αυτονόητο ότι πολύ περισσότερα θα κριθούν και πολύ μεγαλύτερες είναι οι προσδοκίες από τις λοιπές “συμβατικές” Ειδικές Δυνάμεις που θα κληθούν να εμπλακούν στον αγώνα επεμβαίνοντας όχι με κλιμάκια Διμοιρίας, Λόχου και Υποσυγκροτήματα αλλά ως πλήρη Τάγματα – Μοίρες. Το μέγεθος του αντιπάλου και οι ευάριθμες Ταξιαρχίες Καταδρομών που βρίσκονται προσανατολισμένες έναντι της Ελλάδος, προδιαθέτουν για ευρύτερες αντεπιθετικές προσπάθειες που θα πρέπει να αναληφθούν από τα Τάγματα Πεζοναυτών, τις Μοίρες Αλεξιπτωτιστών και τις Μοίρες Καταδρομών. Οι Δυνάμεις Ειδικών Επιχειρήσεων θα έχουν διαφορετικό ρόλο. Συνεπώς η αναδιοργάνωση – μετεξέλιξη των “συμβατικών” Ειδικών Δυνάμεων, έχει πολύ μεγαλύτερη βαρύτητα εν σχέσει με το μικρότερο δυναμικό των “πολυδιαφημισμένων” Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων που ασφαλώς έχουν το δικό τους “ειδικό βάρος” και τυγχάνουν πολύ μεγαλύτερης προβολής και το γόητρό τους είναι ενισχυμένο στην αντίληψη των πάντων.
Υπό το πρίσμα των ανωτέρω, ορθώς το ΓΕΕΘΑ προώθησε την Διοίκηση Ειδικού Πολέμου (ΔΕΠ) στην οποία πέραν των Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων θα τεθούν και οι “συμβατικές” Ειδικές Δυνάμεις. Ωστόσο, οι τελευταίες θα πρέπει να τύχουν πολύ μεγαλύτερης προσοχής και μια σοβαρή προσπάθεια μετεξελίξεώς τους θα απαιτήσει την αφιέρωση πολύ μεγαλύτερων πόρων.
https://doureios.com/%cf%84%cf%81%ce%b5%ce%b9%cf%82-%ce%b4%ce%b5%ce%ba%ce%b1%ce%b5%cf%84%ce%af%ce%b5%cf%82-%cf%80%cf%81%ce%b9%ce%bd-%ce%b7-%ce%ba%ce%b1%cf%84%ce%ac%cf%81%ce%b3%ce%b7%cf%83%ce%b7-%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%b9/
