Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Τις τελευταίες ημέρες, εξ αφορμής του “φρεναρίσματος” του προγράμματος προσκτήσεως δύο φρεγατών από την Γαλλία, έχουν φουντώσει τα σενάρια που προσπαθούν να εξηγήσουν αυτήν την εξέλιξη. Ως συνήθως, η πραγματικότητα είναι πιο απλή απ’ ό,τι φαντάζονται, εκτιμούν ή υποθέτουν οι ενδιαφερόμενοι και αυτή σχετίζεται με την “αναστάτωση” (πραγματική ή εικονική, δεν έχει σημασία) που προκάλεσε στην κυβέρνηση η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για τις περικοπείσες συντάξεις. Οποιοσδήποτε παρατηρητής καλής πίστεως, δεν μπορεί να παραβλέψει επίσης ότι από την πλευρά της κυβερνήσεως γίνεται προσπάθεια βελτιώσεως των όρων της συμφωνίας με τους Γάλλους, με ιδιαίτερη βαρύτητα στην παράμετρο των οικονομικών. Είναι αυτονόητο ότι όπως έχει διακηρυχθεί επισήμως, το Πολεμικό Ναυτικό θα πάρει τις φρεγάτες που θέλει, δηλαδή με τροποποιήσεις που καλύπτουν τις επιχειρησιακές του ανάγκες. Μάλιστα όπως φαίνεται, κάποιες από αυτές είναι πρόθυμοι να υιοθετήσουν και οι Γάλλοι για τις φρεγάτες του ναυτικού τους. Αλλά οι παρεμβάσεις αυξάνουν το κόστος και ήδη αυτό είναι υψηλό, όπως παραδέχονται άπαντες. Συνεπώς, είναι απολύτως λογικό η ελληνική πλευρά να πιέζει με όποιον τρόπο κρίνεται σκόπιμο να χρησιμοποιηθεί.
Από την άλλη, είναι δεδομένο ότι Ελλάδα και Γαλλία βρίσκονται σε διαδικασία επισημοποιήσεως μια πιο στενής στρατηγικής σχέσεως που θα επεκτείνεται και στον στρατιωτικό τομέα. Από πλευράς ΥΠΕΘΑ, οι συζητήσεις ήταν προχωρημένες και ένα από τα πιο επίμαχα σημεία που συζητούσαν οι δύο πλευρές ήταν η ακριβής διατύπωση της σχετικής προνοίας για την περίπτωση αμοιβαίας στρατιωτικής συνδρομής. Η Αθήνα πιθανώς έθεσε πιο ψηλά τον πήχυ, απ’ ό,τι ήθελε το Παρίσι. Εφόσον λοιπόν το οικονομικό ζήτημα προκάλεσε εμπλοκή στο πρόγραμμα των φρεγατών, είναι σχεδόν αναμενόμενο και οι Γάλλοι να εκφράζουν την δυσαρέσκειά τους με την προσωρινή διακοπή των συζητήσεων για το ζήτημα “υψηλής πολιτικής” στο οποίο έχουν δεσμευθεί ο πρωθυπουργός Μητσοτάκης και ο πρόεδρος Μακρόν.
Οι διάφορες φημολογίες για δήθεν “αμερικανικό δάκτυλο”, είναι μάλλον υπερβολικές και υπερτονίζονται ενώ ασφαλώς εξυπηρετούν τους άμεσα ενδιαφερόμενους.
Ασφαλώς και η Lockheed Martin προωθεί την πρόταση που έχει καταθέσει για 4 φρεγάτες MΜSC.
Ασφαλώς και η πρόσφατη εξέλιξη της διευθετήσεως της τύχης των Ναυπηγείων Ελευσίνας, που πέρασαν υπό τον έλεγχο της αμερικανικής ΟΝΕΧ, “δίνει πόντους” σε μια αμερικανική πρόταση.
Ασφαλώς και υφίσταται αμερικανική πίεση σε πολιτικό επίπεδο, διά του κ. Πάιατ.
Ωστόσο, είναι παρακινδυνευμένο ως αυθαίρετο, να πιστεύει κανείς ότι όντως το πρόγραμμα των Belh@rra ναυάγησε επειδή θα… προτιμηθεί η πρόταση MMSC. Οι δύο φρεγάτες, δεν μπορούν να συγκριθούν από πλευράς επιχειρησιακών ικανοτήτων. Το σχέδιο MMSC δε, έχει ορισμένα σημεία που κρίνονται ως αρνητικά από το Πολεμικό Ναυτικό:
α) δεν έχει σταθερό σόναρ τρόπιδας, με αποτέλεσμα υστέρηση στον Ανθυποβρυχιακό Πόλεμο.
β) το προωστήριο σκεύος βασίζεται σε συστήματα υδροπροωθητών (hydrojet) που κρίνονται πολύ πιο απαιτητικά – αντιπρακτικά σε διαδικασίες συντηρήσεως.
γ) η ικανότητα Αντιαεροπορικής Άμυνας Περιοχής που θα στηρίζεται στον πύραυλο SM 2 Standard, θα υστερεί από πλευράς επιδόσεων ραντάρ και ταυτόχρονης εμπλοκής πολλαπλών απειλών, εν σχέσει με την φρεγάτα Belh@rra.
Είναι υποτιμητικό να υποστηρίζουμε ότι στην διαπραγμάτευση με τους Γάλλους το Πολεμικό Ναυτικό θα πάρει την φρεγάτα που θέλει και στην περίπτωση των Αμερικανών να θεωρούμε ότι το Πολεμικό Ναυτικό θα “φορτωθεί” αυτό που θέλει η… Lockheed Martin. Συνεπώς, η MMSC μόνο ως συμπληρωματική λύση μπορεί να εξετασθεί. Εφόσον όμως υφίστανται τα ανωτέρω σημαντικά “μειονεκτήματα”, αυτό σημαίνει ότι αυτομάτως η πρόταση πάσχει.
Τι μπορεί να γίνει; Ελληνική Φρεγάτα
Κατά την άποψή μας, αυτό που πρέπει να επιδιώξει η ελληνική κυβέρνηση, είναι συνεργασία και με την Γαλλία και με τις ΗΠΑ, στους ναυτικούς εξοπλισμούς, υπό την προϋπόθεση όμως ότι θα επιδιωχθεί ο μέγιστος βαθμός εθνικής εμπλοκής στα δύο έργα. Τα δύο έργα, πρέπει να αντιμετωπισθούν από την κυβέρνηση ως εξαιρετική προοπτική ενισχυμένης εθνικής επανεκκίνησης σε ναυπηγικά προγράμματα.
Ως προς την πρόταση της Γαλλίας, η προοπτική ναυπηγήσεως των δύο φρεγατών στην Ελλάδα θεωρείται αποκλεισμένη για σειρά λόγων. Οι Γάλλοι υπόσχονται σημαντική συμμετοχή εταιρειών της Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας, για την οποία όμως πρέπει να ενδιαφερθεί πρωτίστως η ελληνική κυβέρνηση, ώστε αυτή να μην μείνει απλά λόγια. Μελλοντική συμφωνία για δύο επιπλέον Belh@rra, μπορεί ενδεχομένως να υλοποιηθεί με ναυπηγησή τους στην Ελλάδα.
Στην περίπτωση της προτάσεως της Lockheed Martin, εκκινώντας από το δεδομένο ότι το σχέδιο MMSC δεν ικανοποιεί επιχειρησιακώς το Πολεμικό Ναυτικό, το ελληνικό ενδιαφέρον πρέπει να στραφεί σε μια στρατηγική συμφωνία συνεργασίας που θα αφορά το πλήρες πακέτο ηλεκτρονικών συστημάτων και αισθητήρων ενός μελλοντικού εθνικού σχεδίου. Η Lockheed Martin προσφέρει εξαιρετικές επιλογές και λύσεις στον τομέα, που σίγουρα ενδιαφέρουν το Πολεμικό Ναυτικό, σε συνδυασμό με δοκιμασμένα αμερικανικής προελεύσεως όπλα. Ως εκ τούτου, η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να αναζητήσει συνεργασία με την αμερικανική πλευρά στον τομέα της σχεδιάσεως και ολοκληρώσεως των ηλεκτρονικών συστημάτων, αναθέτοντας σε αυτήν το πλήρες πακέτο για μια ελληνικής σχεδιάσεως φρεγάτα.
Η εκπόνηση ενός προγράμματος Ελληνικού Πολεμικού Πλοίου, αντάξιο της ναυτικής παραδόσεώς μας, πρέπει να αποτελέσει στόχο της κυβερνήσεως, για την υλοποίηση του οποίου μπορεί να στηριχθεί στην εμπειρία, αξιοπιστία και χρηματοδοτική ευελιξία (FMS) που προσφέρουν οι πέραν του Ατλαντικού μεγάλοι Σύμμαχοι. Βασιζόμενοι σε ένα σχέδιο φρεγάτας παραπλησίων ικανοτήτων με την Belh@rra, στο οποίο θα καταλήξει η σχεδιαστική ομάδα Als Naval Ship Designs σε συνεργασία με το Πολεμικό Ναυτικό, καλύπτεται η “αμιγώς” ελληνική συνεισφορά στο πρόγραμμα, που αφορά το ένα εκ των δύο βασικών σκελών του προγράμματος, το “σκαρί”.
Ελληνικά χέρια και μυαλά, έχουν σχεδιάσει και έχουν ναυπηγήσει πολεμικά πλοία στο παρελθόν στην χώρα μας. Στην Ελλάδα ναυπηγήθηκαν φρεγάτες ΜΕΚΟ 200, αρματαγωγά, ΤΠΚ, κανονιοφόροι. Η σχεδίαση και ναυπήγηση σκαριών, είναι απολύτως εντός των δυνατοτήτων μας και εφόσον υπάρξει συνεργασία με ξένους οίκους, είναι απολύτως εφικτή και η παρουσίαση ολοκληρωμένων πολεμικών πλοίων.
Επάνω σε αυτό το ελληνικό σκαρί των Als – ΠΝ, σε συνεργασία με την Lockheed Martin, θα φορεθούν όλα τα αμερικανικής προελεύσεως όπλα, ηλεκτρονικά, αισθητήρες, μηχανές, των οποίων η αποπληρωμή μπορεί να διευκολυνθεί διά της οδού των FMS. Η ανάθεση του ναυπηγικού σκέλους, μπορεί να γίνει στα αμερικανικών συμφερόντων Ναυπηγεία Ελευσίνος.
Με βάση τις διαφαινόμενες τάσεις, μπορούμε να υποθέσουμε ότι η μελλοντική Δομή Δυνάμεων του Πολεμικού Ναυτικού ως προς τις μεγάλες μονάδες επιφανείας, θα διαμορφωθεί σε 8-10 φρεγάτες και 4-6 κορβέτες. Οι τελευταίες, που πλέον έχουν μετεξελιχθεί σε φρεγάτες, θα πρέπει να θεωρείται αυτονόητο ότι θα στηρίζονται στην πρωτοβουλία της European Patrol Corvette, στην οποία πλέον συμμετέχει επισήμως και η Ελλάδα. Από εκεί και πέρα, εφόσον αποκτηθούν 4 Belh@rra, τότε υπάρχει “χώρος” για 4-6 ελληνικής σχεδιάσεως φρεγάτες, με αμερικανικής προελεύσεως συστήματα.
Κάποτε, οι υπεύθυνοι των κυβερνήσεων, πρέπει να εννοήσουν ότι δεν μπορούν να αποφασίζουν βάσει των προσπέκτους που τους παρουσιάζουν οι διάφοροι αντιπρόσωποι αλλά να σχεδιάσουν στρατηγικές και να στηρίξουν εγχώριες προσπάθειες αναπτύξεως αμυντικών προϊόντων. Προσφέροντας συμμετοχή υπό εθνικούς όρους και σε ξένους οίκους.
