Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Στις 1 Σεπτεμβρίου η Υπηρεσία Υποστηρίξεως και Προμηθειών ΝΑΤΟ (NSPA) παρέλαβε το πρώτο φορτίο Κατευθυνομένων Πυρομαχικών Ακριβείας (PGM) για το τρέχον έτος, που αποκτούνται μέσω πολυεθνικής πρωτοβουλίας στο πλαίσιο της Συμμαχίας, με συμμετοχή 13 κρατών συν ένα συνεργαζόμενο. Πρόκειται για κατευθυνόμενες “έξυπνες” βόμβες διαφόρων τύπων αμερικανικής κατασκευής και το σημαντικό είναι ότι οι παραδόσεις πραγματοποιούνται 3-12 μήνες πριν το καθορισμένο χρονοδιάγραμμα.
Στην συγκεκριμένη πρωτοβουλία συμμετέχουν Βέλγιο, Δανία, Ελλάδα, Ηνωμένο Βασίλειο, Ισπανία, Ιταλία, Νορβηγία, Ολλανδία, Ουγγαρία, Πολωνία, Πορτογαλία, Σλοβακία, Τσεχία και Φινλανδία. Για την Ελλάδα, την σχετική Επιστολή Προθέσεως (LOI) είχε υπογράψει στις 4 Σεπτεμβρίου 2014 ο τότε ΥΕΘΑ Δ. Αβραμόπουλος. Την περίοδο εκείνη, δεν είχαν υπογράψει Ηνωμένο Βασίλειο, Ιταλία, Ουγγαρία, Πολωνία, Σλοβακία και Φινλανδία, που προστέθηκαν αργότερα.
Μετά την εξέλιξη αυτή, στις 11 Αυγούστου 2016 το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ ενέκρινε πιθανή σύμβαση FMS στην Υπηρεσία Υποστηρίξεως & Προμηθειών ΝΑΤΟ (NSPA) για Κατευθυνόμενα Όπλα Ακριβείας, σχετικό εξοπλισμό και υποστήριξη, εκτιμομένου ύψους 231 εκατ. $. Η Αμυντική Υπηρεσία Ασφαλείας & Συνεργασίας (DSCA) του Υπουργείου Αμύνης, ενημέρωσε σχετικώς το Κονγκρέσο στις 9 Αυγούστου. Στην προμήθεια περιλαμβάνονται 500 συλλογές κατευθύνσεως KMU-556F/B, 40 KMU-557F/B, 1.500 KMU-572F/B, όλες για JDAM, 1.000 Συγκροτήματα Υπολογιστών Ελέγχου MAU 210E/B για βόμβες Enhanced Paveway II (1.000 λιβρών), 300 MAU 210E/B για GBU-49, 1.025 MAU 169L/B για GBU-12, 1.350 διακλαδικοί προγραμματιζόμενοι πυροκροτητές FMU-152A/B, 60 συγκροτήματα πτερύγων βομβών 650-MXU K/B για GBU-12, 1.025 MXU-650Κ/Β για GBU-12, μονάδες αισθητήρος εντοπισμού λέιζερ DSU-38A/B, αισθητήρες προσεγγίσεως DSU-33D/B, συλλογές μη καλωδιακών ηλεκτρονικών Paveway (WIPAK) για βόμβες Enhanced Paveway II, ηλεκτρονικούς πυροσωλήνες βομβών FMU-139C/B, υπηρεσίες επισκευής και επιστροφής, μεταφορικά, μηχανικές υπηρεσίες και άλλες υπηρεσίες υποστηρίξεως.
Η πρώτη προμήθεια μέσω της εν λόγω πρωτοβουλίας, είχε παραδοθεί στην NSPA στις 22 Αυγούστου 2018 και αφορούσε βόμβες προοριζόμενες για το Βέλγιο και την Δανία, ύψους 20 εκατ. $ περίπου. Η παράδοση της 1ης Σεπτεμβρίου 2020, αφορούσε το πρώτο από τρία φορτία που είναι προγραμματισμένο να παραδοθούν στο τρέχον έτος και η συνολική τους αξία υπερβαίνει τα 44 εκατ. $. Συνεπώς, η έγκριση των αμερικανικών Αρχών του 2016, αφορούσε τις πρώτες συνολικές ανάγκες που είχαν τεθεί και ανατίθενται σταδιακώς. Η ανακοίνωση του ΝΑΤΟ συνοδευόταν από φωτογραφία που παρουσίαζε συλλογές JDAM ενώ ανέφερε ότι από την αρχική προμήθεια, έχει αυξηθεί και ο αριθμός των τύπων βομβών και εξαρτημάτων που αγοράζονται μέσω της διαδικασίας αφού από 4 έχουν φθάσει πλέον σε 15. Για το 2021, μέσω της πρωτοβουλίας, τα συμμετέχοντα κράτη θα απολαμβάνουν νέα οφέλη, με την δημιουργία της πρώτης πολυεθνικής αποθηκευτικής εγκαταστάσεως.
Το ΝΑΤΟ διατηρεί παρόμοιες πρωτοβουλίες για την προμήθεια πυρομαχικών για πλατφόρμες ξηράς ή πλοία, αποβλέποντας στην επαύξηση των κοινών επενδύσεων μεταξύ Συμμάχων στην απόκτηση κρισίμων ικανοτήτων.
Η πρωτοβουλία για τις κατευθυνόμενες βόμβες προέκυψε υπό το φως των αεροπορικών βομβαρδισμών στην Λιβύη το 2011. Τότε διαπιστώθηκε ότι η χρήση κατευθυνομένων βομβών, κατανάλωσε ταχέως το σχετικό απόθεμα αεροποριών μικρών κρατών. Η ταχεία αναπλήρωση ήταν αδύνατη. Με την συγκεκριμένη πρωτοβουλία, εάν η Ελλάδα επί παραδείγματι εμπλεκόταν σε εχθροπραξίες με την Τουρκία, θα μπορεί ως “συνιδιοκτήτρια” να αναπληρώσει άμεσα το οπλοστάσιο της Πολεμικής Αεροπορίας σε σχετικά όπλα, παρακάπτοντας τον παράγοντα του χρόνου και του χρήματος, όσο και πιθανές πολιτικές επιβολής περιορισμών στις εξαγωγές από την κατασκευάστρια χώρα.
Η Τουρκία, που τα τελευταία χρόνια εφάρμοσε ένα συνεπές πρόγραμμα αναπτύξεως εγχωρίων αεροπορικών όπλων κρούσεως, καλύπτει σήμερα εξ ολοκλήρου τις ανάγκες της σε κατευθυνόμενες βόμβες, βόμβες ειδικής χρήσεως και πυραύλους πτήσεως μακρού πλήγματος. Αυτό κρίθηκε απαραίτητο λόγω της σταθερής καταναλώσεως βομβών στις συνεχείς επιχειρήσεις εναντίον Κούρδων στο Ιράκ και την Συρία.
