Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Στις 29 Δεκεμβρίου 2018, το ΓΕΣ εξέδωσε την παρακάτω ανακοίνωση:
«Το Γενικό Επιτελείο Στρατού, στο πλαίσιο της περιοδικής χορήγησης ειδών ιματισμού στο προσωπικό, ολοκλήρωσε τη χορήγηση 20.000 αρβυλών τύπου 1 (νέου τύπου), σε στελέχη που υπηρετούν σε Μονάδες του Δ΄ Σώματος Στρατού “ΘΡΑΚΗ” και της Ανώτατης Στρατιωτικής Διοίκησης Εσωτερικού και Νήσων “ΑΙΓΕΑΣ”. Τα άρβυλα κατασκευάστηκαν στο 700 Στρατιωτικό Εργοστάσιο (700 ΣΕ) το τρέχον έτος. Η χορήγηση αρβυλών, θα συνεχιστεί εντός του έτους 2019, σε στελέχη που υπηρετούν και στις υπόλοιπες Μείζονες Διοικήσεις και Σχηματισμούς. Αξίζουν συγχαρητήρια στο προσωπικό του 700 ΣΕ για το εξαιρετικό του έργο»!
Αυτές τις ημέρες, κυκλοφόρησε στα μέσα μαζικής δικτύωσης από στέλεχος, φωτογραφία με ένα από αυτά τα άρβυλα, στο οποίο το “μαξιλαράκι” στο χείλος, που βελτιώνει την άνεση και στεγανότητα, έχει αποκολληθεί. Στο σχόλιό του, το στέλεχος αναφέρει ότι το άρβυλο χάλασε μόλις 2 μήνες μετά την χορήγηση και με φλεγματικό χιούμορ εκφράζει την απογοήτευσή του, καταλήγοντας: “Δεν υπάρχει περίπτωση να φορέσω ξανά υπηρεσιακό άρβυλο, ακόμη και αν σηκωθεί απο τον τάφο του ο Πλαστήρας και με διατάξει…“.
Πρόκειται ασφαλώς για μια άτυχη και άκομψη κατάσταση. Το ΓΕΣ, έπειτα από αρκετό διάστημα, χορήγησε και πάλι άρβυλα στα μόνιμα στελέχη, επειδή η έλλειψη κονδυλίων για προμήθεια πρώτων υλών, είχε οδηγήσει σε πτώση την παραγωγή του 700 ΣΕ και δεν αρκούσε για κάλυψη όλων των αναγκών. Τα ζητήματα διευθετήθηκαν και η παραγωγή αυξήθηκε.
Το περιστατικό όμως που αναδεικνύει το στέλεχος, έρχεται να φωτίσει την διάσταση του λεγομένου ποιοτικού ελέγχου που εφαρμόζεται. Σε αντίθεση με την εικόνα που υπάρχει, υφίσταται διαδικασία ποιοτικού ελέγχου. Στέλεχος με γνώση των πραγμάτων στον οποίο απευθυνθήκαμε, σημείωσε ότι πριν την παραγωγή πραγματοποιείται χημικός έλεγχος του αβουλκάνιστου ελαστικού που εισάγεται στη μηχανή. Πρόκειται για απαιτητική διαδικασία, δεδομένου ότι πρέπει να εκτελεστούν ορθές μετρήσεις με τις σωστές παραμέτρους από διακριβωμένες συσκευές. Μετά τον βουλκανισμό, ακολουθεί μακροσκοπικός έλεγχος και δειγματοληπτικοί έλεγχοι, προκειμένου να διαπιστωθεί αν δεν έχει γίνει σωστά η συγκόλληση. Το πιθανότερο είναι ότι στην προκειμένη περίπτωση, έχουμε να κάνουμε με περιστατικό αστοχίας υλικού η οποία διέφυγε της διαδικασίας ποιοτικού ελέγχου. Καλό θα ήταν ίσως, να ζητήσει η Υπηρεσία από τα στελέχη παρατηρήσεις για να διαπιστωθεί σε τι έκταση σημειώθηκαν τέτοιου είδους αστοχίες και να λάβει τα μέτρα της.
Πρέπει να επισημανθεί ότι τα άρβυλα νέου τύπου, είναι σαφώς ανώτερα από πλευράς πρώτων υλών, προσοχής σε επιμέρους σημεία του σχεδίου και εν γένει ποιότητος, σε σχέση με αυτά που χορηγούντο προ αρκετών ετών. Σε ανάλογου τύπου άρβυλα, το ελληνικό άρβυλο θεωρείται συγκρίσιμο με τα χορηγούμενα στον Γερμανικό και τον Αυστριακό Στρατό. Για τα μέτρα του Ελληνικού Στρατού, ο οποίος στηρίζεται σε κληρωτούς, αυτό θεωρείται απολύτως ικανοποιητικό.
Το σημείο που συγκεντρώνει το μεγαλύτερο μέρος της αρνητικής κριτικής στο σχέδιο του αρβύλου, διότι θεωρείται ότι κουράζει, είναι αυτό της σόλας. Ο τύπος της βουλκανισμένης ελαστικής σόλας είναι σκληρός και προσθέτει βάρος, αυτό όμως οφείλεται στην προδιαγραφή που υφίσταται και επιδιώκει να προσφέρει το καλύτερο επίπεδο προστασίας για το πέλμα. Για την αλλαγή του τύπου σόλας, απαιτείται άλλο προσάρτημα εκχύσεως στην μηχανή βουλκανισμού DESMA, του οποίου όμως το κόστος κρίνεται υψηλό και απαιτεί αρχική παραγωγή τουλάχιστον 80-100.000 ζευγών προκειμένου να επιτευχθεί απόσβεση.
Σημειώνεται εδώ ότι στο παρελθόν οι αρμόδιοι έχουν προτείνει την αλλαγή της σόλας και την υιοθέτηση της γνωστής σόλας τύπου Vibram, αυτό όμως σήμαινε ότι θα έπρεπε να αγοράζεται έτοιμη και να αλλάξει εντελώς η διαδικασία παραγωγής. Εδώ έρχεται η αρτηριοσκληρωτική αντίληψη των ανωτέρων κλιμακίων, που θέτει τέλος στην όποια περαιτέρω διερεύνηση του θέματος. Αυτά πρέπει να τονίζονται, επειδή η εικόνα που επικρατεί, ότι περίπου οι υπεύθυνοι που εμπλέκονται στην παραγωγή “δεν ασχολούνται”, είναι εσφαλμένη. Επί παραδείγματι, στο πρόσφατο παρελθόν είχε προωθηθεί ιεραρχικώς πρόταση για την παραγωγή ενός βαρύτερου τύπου, με ενίσχυση στα δάκτυλα, προς χρήση από το προσωπικό του Όπλου του Μηχανικού, των Τεθωρακισμένων και του Τεχνικού. Επειδή όμως τα αριθμητικά δεδομένα της παραγωγής ήταν μικρά, αυτό οδηγούσε σε υψηλότερο κόστος και δεν εγκρίθηκε η πρόταση από την ηγεσία.
Ο Α/ΓΕΣ Αντιστράτηγος Χρίστος Μανωλάς είχε προωθήσει διαδικασίες και παρουσιάσθηκε νέο σχέδιο ελαφρύτερου άρβυλου με συνδυασμό υφάσματος cordura, προωθήθηκε το χειμερινό άρβυλο με μεμβράνη αδιαβροχοποιήσεως Gore-Tex, ενώ σχεδιάστηκε νέα στολή μάχης και τζάκετ. Λόγω του μικρού διαστήματος που παρέμεινε στην θέση του, τίποτα δεν προχώρησε, καθώς οι διάδοχοί του θεώρησαν ότι δεν αποτελούσαν προτεραιότητα αυτά.
Σε τελική ανάλυση, η αντίληψη που διαπνέει την ηγεσία είναι ότι το τυπικό άρβυλο είναι επαρκές, το ΓΕΣ έχει τον πλήρη έλεγχο των προδιαγραφών και της ποιότητος και το κόστος είναι ικανοποιητικό.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, για να μπορέσει το 700 ΣΕ να περάσει σε μια άλλη εποχή, παράγοντας πιο σύγχρονα σχέδια και με ανώτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά, όπως αυτά που κυριαρχούν στην αγορά, απαιτείται σοβαρή επένδυση για ανανέωση του εξοπλισμού, που μπορεί να φτάνει και το 1 εκατ. ευρώ. Φυσικά δεν μιλάμε για κάτι δυσθεώρητο, απλώς ποτέ η ηγεσία δεν έδινε μεγάλη σημασία σε αυτά τα θέματα ενώ σήμερα τα οικονομικά δεδομένα οδηγούν στο συμπέρασμα ότι συμφέρει περισσότερο να γίνει προμήθεια ποιοτικότερων αρβύλων απευθείας από το εμπόριο. Κάτι τέτοιο γίνεται σε περιπτώσεις εφοδιασμού μονάδων των Ειδικών Δυνάμεων ενώ και η Πολεμική Αεροπορία, τα τελευταία έτη προχώρησε στην προμήθεια και χορήγηση βελτιωμένων αρβυλών από το εμπόριο, για τους ιπταμένους. Αυτό βεβαίως, εάν εφαρμοζόταν σε πλήρη κλίμακα, θα οδηγούσε σε κατάργηση του συγκεκριμένου συνεργείου του 700 ΣΕ, κάτι που δεν φαίνεται να είναι επιθυμητό.
Πάντως στο θέμα της σόλας τουλάχιστον, που συγκεντρώνει τα περισσότερα παράπονα, οι αρμόδιοι θα έπρεπε να επανεξετάσουν την προδιαγραφή. Άλλωστε ακόμη και στο ελαφρύτερο άρβυλο που παρουσιάσθηκε, επειδή διατηρήθηκε η ίδια σόλα, επιβαρυνόταν το συνολικό βάρος ενώ και τα στελέχη στα οποία χορηγήθηκε μια παρτίδα πιλοτικά, δεν διαπίστωσαν κάποια βελτίωση στο επίπεδο ανέσεως, λόγω της σόλας.
Τα ανωτέρω δείχνουν ότι η ηγεσία αντιμετωπίζει το ζήτημα ως έναν “φαύλο κύκλο”, στον οποίο δεν επιθυμεί να μπει. Σε τελική ανάλυση, τα πάντα είναι ζήτημα αντιλήψεως και προτεραιοτήτων, στις πλείστες των περιπτώσεων απλώς και μόνο του εκάστοτε Α/ΓΕΣ. Τα πράγματα όμως δεν είναι ακριβώς έτσι ή τουλάχιστον δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται στενόμυαλα.
Όταν στην δεκαετία του 1980 η Τουρκία προέβη στην αγορά των 160 μαχητικών F-16, μεγάλη εντύπωση προκάλεσε στους Αμερικανούς το αίτημα των Τούρκων κατά την διαπραγμάτευση των Αντισταθμιστικών Ωφελημάτων, για παραχώρηση τεχνολογίας και υποδομής ώστε τα στρατιωτικά εργοστάσια να εκσυγχρονιστούν και να μπορούν να παράγουν άρβυλα για θερμά κλίματα. Το αίτημα ικανοποιήθηκε και έτσι, την εποχή εκείνη, άρχισαν να παράγονται άρβυλα τύπου ζούγκλας, όπως αυτά που είχαν καθιερώσει οι Αμερικανοί από την εποχή του πολέμου στο Βιετνάμ. Είναι διαχρονική διαπίστωση, ότι οι Τούρκοι, τουλάχιστον από εκείνη την εποχή, αποδίδουν μεγαλύτερη προσοχή στα ατομικά υλικά του στρατιώτη.
Δεν θα μπορούσαμε κι εμείς να θέσουμε ένα ανάλογο αίτημα, επ’ ευκαιρία της προσφάτου συμβάσεως για την αναβάθμιση των F-16; Ασφαλώς. Είπαμε όμως: τα πάντα είναι θέμα προτεραιοτήτων και προσωπικής αντιλήψεως. Το τελευταίο, προϋποθέτει και μια σχετική “κουλτούρα”. Η οποία στις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις δεν καλλιεργήθηκε ποτέ, με δικαιολογία πάντα την “έλλειψη χρημάτων”. Για την προμήθεια όμως του καλύτερου άρματος, ελικοπτέρου ή πυροβόλου, το ΓΕΣ δεν φαίνεται να δυσκολεύεται να ζητήσει και να προδιαγράψει. Η δικαιολογία της ελλείψεως χρημάτων, ήταν αυτή που στην δεκαετία του 1930 οδήγησε στην υιοθέτηση του ημιάρβυλου και παντελονιού με βραχέα σκέλη, που απαιτούσε την κάλυψη του εκτεθειμένου μέρους του ποδιού από το ψηλό μπατζάκι μέχρι τον αστράγαλο, με επίδεση μάλλινων λωρίδων. Μια επιλογή και εικόνα στολής μάχης, που παρέπεμπε σε παλαιότερα πρότυπα και υποβαθμισμένο στρατό. Το πλήρωσε πολύ ακριβά ο Ελληνικός Στρατός το 1940-41, με τα αθρόα περιστατικά κρυοπαγημάτων. Έκτοτε, η στρατιωτική ηγεσία, δεν φαίνεται να διδάχθηκε και πολλά…
