Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Η άφιξη στην Τουρκία της πρώτης αποστολής συστατικών του συστήματος S-400 έγινε από αέρος, για προφανείς λόγους δημοσιότητος. Η Τουρκία δείχνει ότι περιφρονεί τις αμερικανικές προειδοποιήσεις και ενισχύεται η εικόνα και το γόητρό της διεθνώς.
Είναι σαφές ότι θα μπορούσε να αφιχθεί το σύνολο των συστημάτων διά θαλάσσης, υπό συνθήκες μεγαλύτερης μυστικότητος, εφόσον τούτο αποτελούσε κυβερνητική επιλογή.
Από όσα έγιναν γνωστά, μπορεί να γίνει μια πρώτη εξέταση και αξιολόγηση αξιοπρόσεκτων λεπτομερειών.
Κατ΄ αρχάς, έχει ενδιαφέρον ότι για πρώτη φορά γίνεται γνωστό από την τουρκική πλευρά ότι η σύμβαση με την Ρωσία υπεγράφη στις 11 Απριλίου 2017. Μέχρι σήμερα, σχετικές αναφορές που είχαν εμφανισθεί, παρέπεμπαν στον Σεπτέμβριο και τον Δεκέμβριο του έτους εκείνου. Πιθανώς η δημοσιοποίηση αυτού του στοιχείου, την βάση του οποίου δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αλλά ούτε και να απορρίψουμε, σχετίζεται ενδεχομένως με το επιχείρημα προς την αμερικανική πλευρά ότι η σύμβαση υπεγράφη πριν την ψήφιση του νόμου CAATSA στις ΗΠΑ, η οποία έλαβε χώρα τον Σεπτέμβριο του 2017 και ως εκ τούτου, δεν μπορεί να περιληφθεί η Τουρκία στις πρόνοιες αυτού.
Ενδιαφέρον είχε η ανακοίνωση του ρωσικού πρακτορείου TASS που ανέφερε ότι την περίοδο Μαΐου – Ιουνίου εκπαιδεύθηκαν για το S-400 περίπου 20 στελέχη της Τουρκικής Αεροπορίας, σε ρωσικό έδαφος. Περί τα 80 επιπλέον στελέχη, πρόκειται να εκπαιδευτούν στην ίδια βάση μεταξύ Ιουλίου – Αυγούστου.
Η σχετική αναφορά έχει ενδιαφέρον, επειδή στην περίπτωση της συμβάσεως που υπεγράφη το 1997 για το σύστημα S-300PMU1 από την Κυπριακή Δημοκρατία, είχαν σταλεί στην Ρωσία για εκπαίδευση 105 στελέχη της Διοικήσεως Αεροπορίας του ΓΕΕΦ! Η Τουρκία, της οποίας η σύμβαση είναι βέβαιο ότι αφορά μεγαλύτερη σύνθεση συστήματος σε σχέση με την Κυπριακή Δημοκρατία, βλέπουμε ότι θα στείλει για εκπαίδευση ίδιο αριθμό προσωπικού. Εν συνεχεία, όταν το S-300PMU1 πέρασε στην κατοχή της Ελληνικής Δημοκρατίας, από πλευράς Πολεμικής Αεροπορίας εστάλησαν για εκπαίδευση στην Ρωσία 64 συνολικώς αξιωματικοί και υπαξιωματικοί.
Επιπλέον, υπενθυμίζεται ότι στην περίπτωση της Εθνικής Φρουράς, είχε εκτελεσθεί εκπαιδευτική βολή πυραύλου S-300 σε ρωσικό έδαφος ενώ κάτι σχετικό δεν έχει ανακοινωθεί από τουρκικής πλευράς. Ενδεχομένως να σχεδιάζεται η πραγματοποίηση βολής μετά την παράδοση του συστήματος, σε τουρκικό πεδίο βολής. Όμως είναι σαφές πως αυτό θα σηματοδοτούσε την πλήρη επιχειρησιακή ένταξή του σε τουρκική υπηρεσία.
Τα ανωτέρω, μπορούν να ερμηνευθούν ενδεχομένως ως ενδείξεις που συνηγορούν στην άποψη ότι η Τουρκία δεν “καίγεται” για την ταχεία επιχειρησιακή ένταξη του S-400 σε υπηρεσία. Αυτή, εάν όλα εξελιχθούν ομαλά εκτιμάται ότι μπορεί να επιτευχθεί στα τέλη του τρέχοντος έτους με αρχές του 2020.
Τέλος, αξιοσημείωτη είναι η αναφορά του TASS στην παράδοση της τρίτης παρτίδος, η οποία θα γίνει διά θαλάσσης και θα περιλαμβάνει περισσότερους από 120 πυραύλους. Η αναφορά παραπέμπει σε απόθεμα 128 πυραύλων, κατανεμημένων σε 32 μονάδες πυρός που κάθε μία φέρει 4 πυραύλους. Πρόκειται για μεγάλο αριθμό μονάδων πυρός που δικαιολογείται μόνο στην περίπτωση ταγμάτων πλήρους συνθέσεως σε ρωσική υπηρεσία. Τουρκικές δηλώσεις και δημοσιεύματα, έχουν αναφερθεί κατ’ επανάληψη στην προμήθεια ενός μόνο “συστήματος” από την Τουρκία, με πιο πρόσφατο δημοσίευμα της Milliyet, που ανέφερε ότι η Άγκυρα έχει ως προαίρεση την προμήθεια και ενός δευτέρου.
Το TASS επικαλείται ανώνυμη “στρατιωτική διπλωματική πηγή”, γεγονός που σημαίνει ότι μπορεί να πρόκειται για σκόπιμη διαρροή με σκοπό την παραπλάνηση. Άλλωστε και στην περίπτωση της προμήθειας της Κυπριακής Δημοκρατίας, επικρατούσαν σκοπίμως διογκωμένες πληροφορίες για τον αριθμό των μονάδων πυρός και του αποθέματος πυραύλων. Από την άλλη, είναι πιθανό η τουρκική παραγγελία να περιλαμβάνει δημιουργία αποθέματος 64 επιπλέον πυραύλων, τουλάχιστον ως πρόνοια για την περίπτωση που αντιμετωπισθούν πολιτικής φύσεως περιορισμοί για μελλοντική προμήθεια. Είναι πιθανό επίσης, να μην έχει παραγγελθεί μόνο ένας τύπος πυραύλου αλλά τουλάχιστον δύο, για εξειδικευμένη χρήση και εναντίον απειλών από βαλλιστικούς πυραύλους.
Πέραν όλων αυτών, στις 12 Ιουλίου, μόνο το φορτίο ενός εκ των τριών αεροπλάνων που ξεφορτώθηκε στην αεροπορική βάση Μουρτέντ, επιδείχθηκε συγκεντρωμένο σε φωτογραφία. Σε αυτήν, διακρίνονται δύο ελκυστήρες KrAZ-260, ένα όχημα ανεφοδιασμού πυραύλων 22T6-2/22T6E2 και τρία βοηθητικά οχήματα με εξοπλισμό ηλεκτρικής ισχύος κ.λπ.
Μεταφέρθηκαν επίσης τουλάχιστον δύο οχήματα εκτόξευσης – μονάδες πυρός με ρυμουλκό BAZ 64022 και εκτοξευτή σε τρέιλερ 5P85TE2, που ήταν καλυμμένα μερικώς. Ήταν φανερό ότι δεν έφεραν προσαρμοσμένα τα χαρακτηριστικά 4 κοντέινερ με πυραύλους. Τα συγκεκριμένα οχήματα μεταφέρθηκαν σε καταφύγια αεροσκαφών για φύλαξη.
