Από Σάββας Δ. Βλάσσης
“Η Τουρκία έχει λίγο περισσότερο από δύο εβδομάδες για να αποφασίσει εάν θα ολοκληρώσει μία πολύπλοκη συμφωνία προμήθειας όπλων με τις ΗΠΑ ή θα διακινδυνεύσει σοβαρές ποινές προχωρώντας με μία συμφωνία αγοράς ενός οπλικού συστήματος από την Ρωσία, σύμφωνα με πολλά πρόσωπα εξοικειωμένα με το θέμα“.
Με αυτό τον τρόπο, ξεκινούσε δημοσίευση της Amanda Macias που αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του CNBC στις 21 Μαΐου. Η παραπομπή σε ανώνυμα πρόσωπα των οποίων μάλιστα δεν προσδιορίζεται η ταυτότητα ούτε καν αμιδρώς (κυβερνητικοί, πολιτικοί, στρατιωτικοί) μειώνει την βαρύτητα του δημοσιεύματος ως προς την προμήθεια του S-400… Για την οποία, τα ΜΜΕ στην Ελλάδα έσπευσαν να επισημάνουν ότι οι ΗΠΑ έθεσαν “διορία” ακυρώσεως δύο εβδομάδων.
Ενώ εξαρχής το δημοσίευμα του CNBC είναι σαφές ότι αναφέρεται στο Patriot, συνέχιζε: “Μέχρι το τέλος της πρώτης εβδομάδος Ιουνίου, η Τουρκία πρέπει να ακυρώσει μια συμφωνία δισεκατομμυρίων με την Ρωσία και αντ’ αυτής να προμηθευτεί το αμερικανικής κατασκευής πυραυλικό αμυντικό σύστημα Patriot της Raytheon – ή θα αντιμετωπίσει την απομάκρυνσή της από το πρόγραμμα F-35 της Lockheed Martin, την κατάσχεση των 100 υπεσχημένων αεριωθουμένων F-35, την επιβολή αμερικανικών κυρώσεων και δυνητική αντίδραση από το ΝΑΤΟ. Όπως έχει τώρα, η παρούσα προσφορά του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ είναι η τελική, είπαν στο CNBC πολλαπλές πηγές που μίλησαν υπό τον όρο της ανωνυμίας όταν ρωτήθηκαν εάν η προθεσμία είχε περιθώριο για περισσότερες παρατάσεις“.
Συνεπώς, με σχετική ασφάλεια μπορούμε να συμπεράνουμε ότι η προθεσμία αφορά απλώς το χρονικό όριο ισχύος της προσφοράς που έχει καταθέσει η Raytheon για την προμήθεια Patriot.
Υπενθυμίζεται ότι στις 18 Δεκεμβρίου 2018 το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ είχε εγκρίνει προμήθεια συστημάτων Patriot προς την Τουρκία, δυνητικού ύψους 3,5 δισ. $. Προφανώς η συγκεκριμένη προσφορά τιμών και χρόνων παραδόσεων, έχει ισχύ μέχρι και την πρώτη εβδομάδα Ιουνίου. Η προσφορά δεν ικανοποιεί την Τουρκία από πλευράς μεταφοράς τεχνογνωσίας και βιομηχανικής συμμετοχής ενώ η κατασκευάστρια εταιρεία δεσμεύεται απλώς ότι θα αναπροσαρμόσει την γραμμή παραγωγής ώστε να μειώσει σημαντικά τον χρόνο παραδόσεως των συστημάτων στην Τουρκία.
Τα παρακάλια Τραμπ στον Ερντογάν, να “τελειώνει” με τους… Patriot
Ενδιαφέρον στο δημοσίευμα του CNBC έχει το σημείο στο οποίο η Macias αναφέρει: “Το περασμένο έτος, η Τουρκία βρισκόταν στην διαδικασία κατασκευής μιας θέσεως για το σύστημα S-400, σύμφωνα με άτομο με γνώση από πρώτο χέρι μιας αναφοράς πληροφοριών. Η εκτίμηση πληροφοριών περιελάμβανε δορυφορικές φωτογραφίας μιας τσιμέντινης εγκαταστάσεως εκτοξεύσεως καθώς και καταφυγίων, σύμφωνα με το πρόσωπο, το οποίο μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας. Το νέο έργο ταιριάζει με το μοτίβο για το ρωσικό σύστημα S-400, σημείωσε το πρόσωπο“.
Πρόκειται για έμμεση επιβεβαίωση ότι η τουρκική παραγγελία αφορά ένα μόνο σύστημα S-400 και όχι δύο, όπως έχει αποκαλύψει από τον περασμένο Μάρτιο το ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ ALMANAC 2017-2018. Επί της ουσίας επιβεβαίωση είχε έλθει από τα χείλη του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου όταν στις 10 Απριλίου είχε προειδοποιήσει: “Εάν οι ΗΠΑ αρνηθούν να μας πωλήσουν Patriot, αύριο θα μπορούσαμε να αγοράσουμε ένα δεύτερο (σύστημα) S-400 ή άλλο αντιαεροπορικό σύστημα“.
Ο Τσαβούσογλου επιβεβαίωσε ότι η τουρκική σύμβαση αφορά ένα μόνο σύστημα S-400
Νέα επί της ουσίας επιβεβαίωση προήλθε από το ρωσικό πρακτορείο TASS το οποίο στις 6 Μαΐου αναφέρθηκε σε δήλωση “στρατιωτικού διπλωμάτη” την ημέρα εκείνη, για την τουρκική προμήθεια: «“Περίπου 100 Τούρκοι στρατιωτικοί θα ξεκινήσουν ένα εκπαιδευτικό σχολείο για την χρήση των συστημάτων S-400 σε ένα ρωσικό στρατιωτικό κέντρο εκπαιδεύσεως, στα τέλη Μαΐου”, ανέφερε ο διπλωμάτης, προσθέτοντας ότι ένα σύνταγμα των συστημάτων S-400 αναμενόταν να παραδοθεί στην Τουρκία το 2019. Είπε επίσης ότι “το σχολείο θα διαρκέσει περί τους πέντε μήνες”».
Σε ένα ακριβώς σύνταγμα των δύο ταγμάτων, είχαμε αναφερθεί μέσα από τις σελίδες του ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ ALMANAC 2017-2018.
Υπό το φως των ανωτέρω, όσο και του γεγονότος ότι το S-400 δεν θα δικτυωθεί πλήρως με το τουρκικό σύστημα αεράμυνας, η επιχειρησιακή του αξία είναι υποβαθμισμένη.
Την ίδια ημέρα του δημοσιεύματος του CNBC, ο Τούρκος υπουργός Αμύνης Χ. Ακάρ δήλωσε ότι η Τουρκία προετοιμάζεται για πιθανές κυρώσεις από πλευράς ΗΠΑ στο πλαίσιο του νόμου Αντιμετωπίσεως Αντιπάλων της Αμερικής Μέσω Νόμου Κυρώσεων (CAATSA) που ψηφίσθηκε το 2017. Ο Ακάρ εμφανίσθηκε συγκαταβατικός, δηλώνοντας: “Στις συνομιλίες μας με τις ΗΠΑ, βλέπουμε μια γενική χαλάρωση και επαναπροσέγγιση σε θέματα, περιλαμβανομένων τα ανατολικά του Ευφράτη, τα F-35 και τα Patriot“.
Οι Τούρκοι υπολογίζουν ότι θα αποφευχθούν οι κυρώσεις με πρωτοβουλία του προέδρου Τραμπ, ο οποίος θα λάβει πολιτική απόφαση εξαιρέσεως της Τουρκίας από τον CAATSA. Προς αυτή την κατεύθυνση οδηγούν διαδοχικές δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων τους τελευταίους μήνες, που παρουσιάζουν την αμερικανική στάση και προσωπικώς τον Τραμπ, να “μαλακώνει”.
Παρά την νέα πρόταση νόμου που κατατέθηκε τον Φεβρουάριο από εκπροσώπους του Κονγκρέσου για κυρώσεις στην Τουρκία, ακόμη και με αποπομπή της από το πρόγραμμα F-35, τίποτα δεν έχει ψηφισθεί (τουλάχιστον ακόμη) και η κυβέρνηση Τραμπ δεν έχει λάβει τις τελικές αποφάσεις της.
Η πραγματικότητα για το S-400: Μόνο ένα σύστημα έχει παραγγείλει η Τουρκία
