“ΑΙΓΙΑΛΟΣ 2/19” – Υψηλές ικανότητες αλλά και προβληματισμός για τις ελλείψεις σε καίριους τομείς
Την διεξαγωγή αμφίβιας αποβατικής επιχείρησης ολοκλήρωσε με επιτυχία η Διοίκηση Αμφίβιων Δυνάμεων (ΔΑΔ) του ΠΝ σε συνεργασία με την 32η Ταξιαρχία Πεζοναυτών «ΜΟΡΑΒΑΣ» στο πλαίσιο της εθνικής τεχνικής άσκησης μικρής κλίμακας «ΑΙΓΙΑΛΟΣ 2/19».
Η άσκηση που πραγματοποιήθηκε μεταξύ 8-12 Απριλίου 2019, διεξήχθη στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή του Σαρωνικού, Παγασητικού Κόλπου και Ανατολικού Αιγαίου με τη συμμετοχή αρματαγωγών, φρεγάτας, κανονιοφόρου, ελικοπτέρων, ομάδων της Διοίκησης Υποβρυχίων Καταστροφών, καθώς και μέσων και προσωπικού του Στρατού και του ΛΣ/ΕΛΑΚΤ.
Όπως ανακοίνωσε το ΓΕΝ, η εν λόγω άσκηση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του ετήσιου προγράμματος Επιχειρησιακής Εκπαίδευσης μονάδων του Πολεμικού Ναυτικού και σε συνεργασία με άλλους Κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων και του Λιμενικού Σώματος, με σκοπό τη διατήρηση και επαύξηση της επιχειρησιακής και μαχητικής ετοιμότητας και ικανότητας, καθώς και ενίσχυσης της διαλειτουργικότητας και διακλαδικότητας των συμμετεχόντων.
Επί της ουσίας επρόκειτο για μια ανάπτυξη στο πλαίσιο ενίσχυσης δυνάμεων Νήσου του Ανατολικού Αιγαίου. Φόρτωση δηλαδή και μεταφορά αμφιβίων δυνάμεων στην περιοχή της κρίσης, με απόβαση σε ελεγχόμενη ακτή για την ενίσχυση δυνάμεων της ΑΣΔΕΝ, οι οποίες μέχρι εκείνη την ώρα θα πρέπει να σηκώσουν το κυρίως βάρος αντιμετώπισης μιας τουρκικής επιθετικής ενέργειας.
Χαρακτηριστικά και υφιστάμενα πλεονεκτήματα
Η συμμετοχή 3 αρματαγωγών στην άσκηση, υποδεικνύει το μέγεθος της δύναμης που μεταφέρθηκε η οποία έφερε μαζί της βαρύ εξοπλισμό που τυπικά χρησιμοποιείται από τους Πεζοναύτες σε αποβάσεις. Πρόκειται για άρματα μάχης Leopard1A5, αυτοκινούμενα πυροβόλα Μ109Α3, ΤΟΜΠ τύπου Μ113 καθώς και οχήματα τύπου Hummer εφοδιασμένα με πολυβόλα των 0,50 in, αντιαρματικά MILAN καθώς και πολυβόλα βομβίδων των 40 mm.
Οι δυνάμεις αυτές εξασφαλίζουν σημαντικό πλεονέκτημα εξαιτίας της άμεσης ενίσχυσης των πεζοπόρων τμημάτων των Πεζοναυτών με άρματα μάχης και πυροβολικό, τα οποία ανήκουν οργανικά σε μονάδες της 32 ΤΑΞΠΝ με όλα τα οφέλη που εξασφαλίζει η σχέση αυτή.
Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για μια δύναμη κρούσης, η οποία προσφέρει κρίσιμα πλεονεκτήματα στον Αρχιστράτηγο και από την επιτυχία ή όχι της αποστολής της, ενδέχεται να κριθεί η έκβαση του αγώνα.
Θα πρέπει κανείς να έχει υπόψιν του ότι η συγκεκριμένη κατηγορία αφορά στην ουσία σύνθετες επιχειρήσεις που μετουσιώνουν το δόγμα της διακλαδικότητας. Εκτελούνται άρτια από το ΠΝ καθώς τα πληρώματα των αρματαγωγών κινητοποιούνται με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα προκειμένου να φορτώσουν μεγάλο αριθμό προσωπικού και οχημάτων από την ηπειρωτική Ελλάδα και να τα μεταφέρουν στον τελικό προορισμό τους.
Πρόκειται για μια τεράστια προσπάθεια που απαιτεί πειθαρχία και δεξιότητα από τα πληρώματα της ΔΑΔ ενώ ιδιαιτερότητες υπάρχουν και σε ό,τι αφορά την τελική φάση της προσγειάλωσης στην ακτή απόβασης, όπου τα αρματαγωγά πρακτικά βγαίνουν σε αβαθή ύδατα μέχρι την ακτή για να ρίξουν τον καταπέλτη και να αποβιβάσουν τις δυνάμεις Πεζοναυτών που μεταφέρουν.
Αναλόγως και οι Πεζοναύτες επικεντρώνονται σε αυτόν τον τρόπο δράσης και αξιοποιούν την ευκαιρία που προσφέρει η ΤΑΜΣ “ΑΙΓΙΑΛΟΣ” (που πραγματοποιείται ανά τετράμηνο) ώστε να είναι απόλυτα εξοικειωμένοι με τη διαδικασία φορτώσεως σε αρματαγωγά του Στόλου.
Προκλήσεις
Η ΤΑΜΣ “ΑΙΓΙΑΛΟΣ” είναι μια τεχνική άσκηση όπου δοκιμάζονται στην ουσία χρόνοι φόρτωσης, μεταφοράς ανάπτυξης ενώ μετά την κύρια αποβατική ενέργεια γίνονται αναγνωρίσεις επί ακτής και πέραν αυτής στη νήσο που διεξάγεται.
Κατά γενική ομολογία αυτή είναι η πλέον δύσκολη μέθοδος διεξαγωγής επιχειρήσεων καθώς για την ασφαλή μεταφορά των δυνάμεων Πεζοναυτών από τα αρματαγωγά του Στόλου, εμπλέκονται μονάδες του ΠΝ (φρεγάτες – ΤΠΚ υποβρύχια – ελικόπτερα) αλλά και μαχητικά της ΠΑ τα οποία έχουν την κρίσιμη αποστολή να εξασφαλίσουν ασφάλεια από σχηματισμούς εχθρικών πλοίων και μαχητικών αεροσκαφών.
Ο συντονισμός τους είναι μια τεράστια πρόκληση ενώ και κατά την τελική φάση της απόβασης, ο τακτικός διοικητής που βρίσκεται με το επιτελείο του στο πλοίο διοικήσεως θα πρέπει να συντονίσει τη δράση όλων των εμπλεκόμενων μονάδων και μέσων.
Λίγες χώρες διαθέτουν ανάλογες ικανότητες με την Ελλάδα στο συγκεκριμένο τομέα, που αναδεικνύεται κρίσιμος για την προστασία του Αρχιπελάγους και των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου. Παρόλα αυτά θα μπορούσε κανείς να εντοπίσει σημαντικά περιθώρια βελτίωσης σε καίριους τομείς.
Θέματα όπως η ικανότητα αντιμετώπισης απειλών από θάλασσα και αέρα από τα ίδια τα πλοία αλλά και η αεράμυνα από οργανικά μέσα των Πεζοναυτών επί της ακτής απόβασης, είναι ζωτικής σημασίας για την εξασφάλιση της μέγιστης δυνατής ασφάλειας απέναντι σε δεδομένη απειλή με συνεχώς αυξανόμενες ικανότητες.
Στην πρώτη περίπτωση η έλλειψη ενός ικανού αντιπυραυλικού συστήματος τύπου CIWS Phalanx η εκτοξευτή RAM στα αρματαγωγά κλάσης «ΣΑΜΟΣ» του ΠΝ, κρίνεται ως σοβαρή αδυναμία που μάλλον… παραβλέπεται από τα αρμόδια επιτελεία. Δεν εξηγείται αλλιώς η πλήρης έλλειψη δήλωσης αντίστοιχης πρόθεσης με μόνη απάντηση στο πρόβλημα την υιοθέτηση της τακτικής στενής συνεργασίας με φρεγάτες και μαχητικά για προστασία.
Μόνο που τα διδάγματα σε αεροναυτικές επιχειρήσεις με πιο αντιπροσωπευτικό αυτό των Φώκλαντ, καταδεικνύουν ότι κάθε πλοίο που δεν διαθέτει το ίδιο οργανικά συστήματα αυτής της κατηγορίας, συνεχίζει να είναι εξαιρετικά ευάλωτο – ιδίως από απειλές βλημάτων εναντίον πλοίων.
Στην δεύτερη περίπτωση, δυνάμεις Πεζοναυτών επί της ακτής δε παύουν να παραμένουν ευάλωτες από απειλές από επιθετικά ελικόπτερα και μαχητικά αεροσκάφη του εχθρού ακόμη και μη επανδρωμένα UAV, με αποτέλεσμα να απαιτείται να διαθέτουν οι ίδιες αυτοκινούμενα συστήματα όπως τα ASRAD που μπορούν να εξασφαλίσουν αποτελεσματική προστασία.
Κρίσιμη η επίλυση του ζητήματος με τα αμφίβια AAV-7A1
Σε ό,τι αφορά την μεταφορά δυνάμεων πρώτου κύματος από πλοία προς την ακτή απόβασης (που δεν είναι ελεγχόμενη από φίλιες δυνάμεις), είναι προφανές ότι η έλλειψη ενός αμφίβιου τεθωρακισμένου από τους Πεζοναύτες δεν επιτρέπει την ανάληψη αποστολών υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες με σοβαρές πιθανότητες επιτυχίας. Η εφαρμογή εναλλακτικών μεθόδων απόβασης όπως με φουσκωτά είναι σαφές ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί μονάχα υπό αυστηρές προϋποθέσεις καθώς τα τμήματα δεν διαθέτουν κανενός είδους βαλλιστική προστασία.
Η 32 ΤΑΞΠΝ όπως έχουμε αναλύσει πριν λίγους μόλις μήνες έχει προσανατολιστεί στην απόκτηση μεταχειρισμένων αμφίβιων τεθωρακισμένων τύπου AAV-7A1 από τα αποθέματα των Πεζοναυτών των ΗΠΑ με τους οποίους έχει επιτευχθεί στενή συνεργασία τα τελευταία δύο χρόνια.
Η πρόκληση αυτή είναι επιτακτική και παρά τις δεδηλωμένες προθέσεις απαιτούνται αποτελεσματικές και στοχευμένες ενέργειες καθώς σε λίγο καιρό οι Αμερικανοί Πεζοναύτες θα αρχίσουν την σταδιακή αντικατάσταση του στόλου των AAV-7A1 με το νέο προηγμένο αμφίβιο τεθωρακισμένο τύπου ACV. Κάτι που σημαίνει ότι το ΓΕΣ θα πρέπει να παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις ώστε να μην χαθεί πολύτιμος χρόνος για την κάλυψη αυτής της καίριας επιχειρησιακής απαίτησης.
Τέλος η ικανότητα αναγνώρισης και εντοπισμού στόχων, θα πρέπει να ενισχυθεί με απόκτηση UAV από τους ίδιους τους Πεζοναύτες προκειμένου να δύναται να σχηματίζουν καλύτερη αντίληψη για τις απειλές που θα αντιμετωπίσουν στην ακτή απόβασης. Οι σχετικές τεχνολογίες είναι σήμερα διαθέσιμες αν και απαιτείται ένα τέτοιο πρόγραμμα να τεθεί σε ευρύτερη βάση. Απώτερος στόχος θα πρέπει να είναι η ανάπτυξη ενός συστήματος σε συνεργασία και με εγχώριους τεχνολογικούς φορείς και ιδρύματα, ώστε να επιτευχθεί μέγιστη απόδοση σε προσιτό κόστος με χρήση απαρτίων COTS, διαθέσιμων από το εμπόριο.
Πώς θα “πετύχει” (και δεν θα ατυχήσει) το UAV νέας σχεδιάσεως του ΑΠΘ
Κάτι τέτοιο φαντάζει ίσως πολυτέλεια στην σημερινή οικονομική συγκυρία αλλά αυτό δεν αναιρεί την κρισιμότητα της ίδιας της επιχειρησιακής απαίτησης που είναι πιεστική.
Το μεγαλύτερο ίσως πρόβλημα εντοπίζεται στην κοντόφθαλμη αντίληψη του ΓΕΣ, το οποίο παρά το γεγονός ότι βρισκόμαστε στο 2019, συνεχίζει να παραμένει απομονωμένο από τις διεθνείς εξελίξεις – χωρίς ουσιαστική διάθεση να συγκροτήσει τουλάχιστον μια ομάδα εργασίας που θα εξετάσει σε πρώτη φάση το θέμα και θα προτείνει τρόπους ενέργειας, για κάλυψη των υφιστάμενων αναγκών.
