Τις υποψηφιότητες που «τρέχουν» την παρούσα περίοδο για την κάλυψη των επιχειρησιακών αναγκών του Πολεμικού Ναυτικού σε ό,τι αφορά τις κύριες μονάδες κρούσεως παρουσίασε ο Α/ΓΕΕΘΑ Ναύαρχος Ευάγγελος Αποστολάκης ΠΝ, κατά την χθεσινή ενημέρωση των διαπιστευμένων δημοσιογράφων του ΥΠΕΘΑ.
Αναλύοντας τα επιχειρησιακά δεδομένα που αφορούν τις επιχειρήσεις του ΠΝ στο Αιγαίο και την Νοτιοανατολική Μεσόγειο ξεκαθάρισε ότι οι υφιστάμενες δυνατότητες είναι αρκετά μεγάλες και υπολείπονται μόνο σε ό,τι αφορά την ικανότητα Αντιαεροπορικής Άμυνας Περιοχής.
Για το λόγο αυτό υπάρχει η απαίτηση κάλυψης από μαχητικά της Πολεμικής Αεροπορίας, η οποία έχει «εξαιρετικές δυνατότητες» όπως τόνισε χαρακτηριστικά και δύναται να επιχειρεί αποτελεσματικά ακόμη και στην Νοτιοανατολική Μεσόγειο, μέχρι την Κύπρο. Όπως ανέφερε επί λέξει ο Ναύαρχος Αποστολάκης. «Εάν το ΠΝ διέθετε πλοία με ικανότητες ΑΑ περιοχής, τότε η εξάρτηση από την ΠΑ θα ήταν σαφώς μικρότερη σε σχέση με σήμερα», καθιστώντας σαφές ότι ο χαρακτήρας οποιασδήποτε επιχείρησης τόσο στο Αιγαίο όσο και στην Νοτιοανατολική Μεσόγειο θα έχει σε κάθε περίπτωση διακλαδικό χαρακτήρα ενώ υπάρχει πλήρης αντίληψη της απειλής που αντιπροσωπεύει για το ΠΝ, η Τουρκική Αεροπορία.
Αντιαεροπορική Άμυνα Περιοχής και οι υποψηφιότητες
Όπως είναι γνωστό, η ικανότητα Αντιαεροπορικής Άμυνας Περιοχής αποτελεί πλέον μια απαραίτητη δυνατότητα που θα πρέπει να αποκτήσει ο Στόλος προκειμένου να επιχειρεί με ασφάλεια σε ένα σύνθετο περιβάλλον απειλών. Από την άλλη πλευρά, παραμένουν ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα σε ό,τι αφορά την προέλευση των πλοίων που θα αποκτηθούν καθώς έχουν τεθεί προτάσεις, τόσο για τις φρεγάτες Belh@ara της γαλλικής κοινοπραξίας Naval Group όσο και για τις φρεγάτες LCS της Lockheed Martin, οι οποίες θα είναι παρόμοιες σε διαμόρφωση με αυτές που έχει παραγγείλει η Σαουδική Αραβία.
Αμφότερες οι επιλογές, τόσο των LCS όσο και των Belh@ra καλύπτουν την απαίτηση Αντιαεροπορικής Άμυνας Περιοχής -πλην όμως εμπεριέχουν σημαντικό κόστος για την απόκτηση 2+2 μονάδων- ενώ σε κάθε περίπτωση το χρονοδιάγραμμα ναυπήγησης και παραλαβής τους «χάνεται» κάπου στα τέλη της επόμενης δεκαετίας (εφόσον οι εξελίξεις κινηθούν άμεσα).
«Αδελαΐδες» σε ρόλο ενδιάμεσης λύσης
Ως προς το θέμα, ο Α/ΓΕΕΘΑ αναφέρθηκε εκτενώς στην τρίτη πιθανή λύση η οποία προσφάτως έχει συζητηθεί, αναφορικά με την παραχώρηση μεταχειρισμένων φρεγατών κλάσης “Adelaide” του Ναυτικού της Αυστραλίας.
Όπως διευκρίνισε ο Ναύαρχος Αποστολάκης, οι φρεγάτες αυτές θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια επιλογή για κάλυψη των αναγκών Αντιαεροπορικής Άμυνας Περιοχής ως ένα είδος «ενδιάμεσης λύσης», μέχρις ότου δρομολογηθεί ένα πρόγραμμα ναυπηγήσεως νέων φρεγατών. Σε ό,τι αφορά το οικονομικό σκέλος διαψεύσθηκαν σενάρια που ήθελαν τα πλοία αυτά να κοστίζουν μέχρι και 400 εκατ. $, με την τιμή να προσδιορίζεται στα 180 εκατ. $ για δύο πλοία, με πλήρη συστήματα και οπλισμό.
Επιπλέον, τονίστηκε ιδιαίτερα το γεγονός οτι τα πλοία είναι ετοιμοπαράδοτα και εφόσον η κυβέρνηση προκρίνει την επιλογή τους, το ΠΝ θα μπορούσε να παραλάβει άμεσα τις δύο φρεγάτες “Adelaide” μέσα στους επόμενους 6-8 μήνες.
Ποιές είναι οι φρεγάτες “Adelaide”
Η κλάση “Adelaide” απαρτίσθηκε από 6 πλοία, που βασίζονται στις γνωστές φρεγάτες κλάσης “Oliver Hazard Perry” του Αμερικανικού Ναυτικού, με τροποποιήσεις που έγιναν ειδικά για το Αυστραλιανό Ναυτικό. Τα πρώτα 4 πλοία ναυπηγήθηκαν στις ΗΠΑ ενώ τα υπόλοιπα στην Αυστραλία.
Το πρώτο εντάχτηκε σε υπηρεσία το 1980 ενώ 4 εξ αυτών υπέστησαν Εκσυγχρονισμό Μέσης Ζωής (ΕΜΖ) στα ηλεκτρονικά και οπλικά συστήματα, συνολικού προυπολογισμού 1 δισ. $. Σήμερα διατηρούνται μόνο 2 επιχειρησιακά, που ναυπηγήθηκαν στην δεκαετία του 1990. Η αντικατάστασή τους έγινε προοδευτικά από το 2016, με τα αντιτορπιλικά αεράμυνας κλάσης “Hobart”, τα οποία διαθέτουν ραντάρ ηλεκτρονικής σάρωσης AEGIS.
Οι ομοιότητες στις επιλογές του Ναυτικού της Αυστραλίας με το ΠΝ είναι αρκετές καθώς και τα δύο διέθεταν στο παρελθόν αντιτορπιλικά κλάσης “Charles F. Adams” (η Αυστραλία διέθετε 3 της κλάσης “Perth”) τα οποία και αντικαταστάθηκαν μετά το 2001 από τις φρεγάτες “Adelaide”. Δυστυχώς, στο ΠΝ η απόσυρση των αντιτορπιλικών “C.F. Adams” (ΚΙΜΩΝ, ΝΕΑΡΧΟΣ, ΦΟΡΜΙΩΝ, ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ) τα οποία διέθεταν ικανότητα Αντιαεροπορικής Άμυνας Περιοχής με βλήματα SM-1, δεν στάθηκε εφικτό να καλυφθεί από έναν νέο τύπο, παρά το γεγονός ότι προτάθηκε στην Ελλάδα η απόκτηση 4 αντιτορπιλικών κλάσης “Kidd” (τα οποία διέθεταν οι ΗΠΑ σε συμμαχικές χώρες μετά από τις κλιμακούμενες περικοπές που επιβλήθηκαν στο USN).
Οπλισμός
Πρακτικά οι φρεγάτες “Adelaide”, συνολικού εκτοπίσματος 4.100 τόννων, είναι ναυπηγήσεις του 1980 και μετά την απόσυρση των αντιτορπιλικών κλάσης “Perth”, ήταν τα μοναδικά πλοία της Αυστραλίας με ικανότητα Αντιαεροπορικής Άμυνας Περιοχής, χάρη στον εκτοξευτή Mk13 με τα βλήματα SM-2.
Παράλληλα διαθέτουν ένα πυροβόλο Μk75 των 76 MM, αντιπυραυλικό σύστημα των Mk15 Phalanx των 20 mm, καθώς και δύο τριπλούς τορπιλοσωλήνες Mk32 των 324 mm. Επίσης, μπορούν να υποστηρίξουν ένα ανθυποβρυχιακό ελικόπτερο S-70 Seahawk.
Τα πλοία διαθέτουν πλήρωμα 161 ανδρών (ελάχιστο) ως και 221 (μέγιστο). Οι κύριοι ηλεκτρονικοί αισθητήρες αφορούν το ραντάρ 2D αεράμυνας AN/SPS-49 και ραντάρ επιφανείας AN/SPS-55, με σόναρ τύπου AN/AQS-56.
Το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού τους (FFG Upgrade Project) το 2008, προσέφερε σημαντική αναβάθμιση ισχύος πυρός σε 4 φρεγάτες της κλάσης, με την προσθήκη κατακόρυφου εκτοξευτή Mk41 VLS (8 κελιά) με 32 μεταφερόμενα βλήματα επιφανείας – αέρος RIM-162A/B ESSM, εμβέλειας 27 ν.μ. (50 χλμ.). Επίσης προστέθηκε η ικανότητα βολής των προηγμένων SM-2MR αλλά και βλημάτων RGM-84 Harpoon από τον υφιστάμενο εκτοξευτή Mk13 ενώ το αντιπυραυλικό Phalanx αναβαθμίστηκε στην έκδοση Block 1B. Επιπλέον, οι αμερικανικής κατασκευής τορπίλες Mk46 αντικαταστάθηκαν από την ευρωπαϊκή MU90 (σε 3 φρεγάτες).
Περίπου 2 χρόνια νωρίτερα, τα πλοία εξοπλίστηκαν επίσης με τηλεχειριζόμενους σταθεροποιημένους σταθμούς οπλισμού Mini Typhoon με πολυβόλα Μ2ΗΒ των 12,7 mm, με ηλεκτροπτικό σύνολο Top Lite.
Συμπεράσματα
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι φρεγάτες “Adelaide”, αν και βασίζονται στις “O.H. Perry”, διαθέτουν μεγαλύτερο μήκος από αυτές της βασικής έκδοσης ενώ ο εξοπλισμός τους είναι ταυτόσημος με τις φρεγάτες Flight III του USN. Το Ναυτικό της Αυστραλίας, μετά το πέρας του προγράμματος εκσυγχρονισμού ανέφερε ότι τα αναβαθμισμένα πλοία ήταν «οι πλέον ικανές μονάδες που απέκτησε ποτέ». Παράλληλα, συγκριτικά με τις υπόλοιπες κλάσεις φρεγατών που διαθέτουν οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Ελλάδα και η Τουρκία, οι Αυστραλοί θεωρούν τις “Adelaide” τις πλέον εξελιγμένες στην κατηγορία τους.
Οι επιδόσεις τους είναι ικανοποιητικές αφού μπορούν να αναπτύξουν ταχύτητα 29 κόμβων, έχουν αυτονομία 4.500 ν.μ. ενώ με οικονομική ταχύτητα 20 κόμβων η αυτονομία αυξάνεται στα 5.200 ν.μ. Τα δύο πλοία που παραμένουν σε υπηρεσία και προσφέρονται για το ΠΝ είναι το “Melbourne” (FFG-5) και “Newcastel” (FFG-6).
Σε κάθε περίπτωση, η απόκτησή τους θα είναι μια σημαντική ενίσχυση ικανοτήτων, ιδιαίτερα σε ό,τι έχει να κάνει με την ικανότητα βολής βλημάτων SM-2MR, μέγιστου βεληνεκούς 90 ν.μ. (167 χλμ.).
Ως προς την αποδέσμευση των βλημάτων SM-2MR, ο Ναύαρχος Αποστολάκης εξέφρασε την βεβαιότητά του ότι οι ΗΠΑ, δεδομένων και των άριστων σχέσεων που έχουν με την Ελλάδα, δεν θα έχουν καμμία αντίρρηση. Άλλωστε, οι ΗΠΑ θεωρούν το ΠΝ μια «ιδιαίτερα αξιόπιστη και ικανή δύναμη στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου».
Τέλος, στα πλεονεκτήματα της πρότασης λογίζεται και η αμερικανικής κατασκευής φιλοσοφία σχεδιασμού των αυστραλιανών φρεγατών, οι οποίες μαζί με τα όπλα τους μπορούν σε ελάχιστο χρόνο να αξιοποιηθούν πλήρως επιχειρησιακά, καθώς το ΠΝ διαθέτει ήδη προσωπικό εξοικειωμένο και εκπαιδευμένο σε αυτά.
