Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Τον παρελθόντα Σεπτέμβριο, αποσύρθηκαν από την υπηρεσία με το Βασιλικό Ναυτικό, τα 4 εναπομείναντα ελικόπτερα Εναέριας Έγκαιρης Προειδοποίησης/ Ενάεριας Επιτήρησης & Ελέγχου (AEW/ASAC) τύπου Sea King ASaC7, με τον χαρακτηριστικό εξωτερικά μεταφερόμενο θόλο του ραντάρ Searchwater 2000. Τα ελικόπτερα αποτελούσαν τα εναέρια “μάτια” του βρετανικού στόλου και ιδίως της Ομάδας Μάχης Αεροπλανοφόρου, κενό το οποίο θα αναπληρωθεί το 2020 με την ένταξη σε υπηρεσία διαμορφωμένων για τον ρόλο Merlin ΗΜ2, με ανάλογο και πιο σύγχρονο εξοπλισμό αποστολής.
Τα συγκεκριμένα ελικόπτερα ειδικού ρόλου, αποσύρονται περισσότερο για λόγους στρατηγικής του Υπουργείου Αμύνης ως προς την σύνθεση του στόλου ελικοπτέρων και όχι επειδή παρήλθε η εποχή τους ή η επιχειρησιακή αξία τους. Απεναντίας, το Sea King ASaC7 απέδειξε ότι μπορούσε να προσφέρει πολλαπλώς, όταν το 2002 τέθηκε σε υπηρεσία με αναβαθμισμένο εξοπλισμό αποστολής, που το μεταμόρφωσε από ένα απλό εναέριο σταθμό ραντάρ σε μέσο πολλαπλών αποστολών Πληροφοριών – Επιτηρήσεως – Αναγνωρίσεως (ISR) και σε εναέρια πλατφόρμα Διοικήσεως & Ελέγχου (C2). Την “καρδιά” αποτελεί το Σύστημα Αποστολής Gerberus της Thales (δύο σταθμοί εργασίας) ολοκληρωμένο με παλμικό ραντάρ Searchwater 2000, σύστημα IIF τύπου Mk XII Mode 4 με ανακριτή σήματος APX-113 και ζεύξη δεδομένων Link 16. Το Searchwater 2000 προσφέρει μεγάλη εμβέλεια αέρος – αέρος και αέρος – επιφανείας (μέγιστη 85 ν.μ./160 χλμ.) και ικανότητα ιχνηλατίσεως 400 ιχνών ενώ χάρη στην διαμόρφωση Ενδείξεως Κινούμενου Χερσαίου Στόχου (GMTI) επιτρέπει την στενή παρακολούθηση στόχων στην στεριά. Τον εξοπλισμό συμπληρώνουν σταθμοί ασυρμάτων ασφαλών επικοινωνιών και Σύνολο Αμυντικών Βοηθημάτων με Δέκτες Προειδοποιήσεως Ραντάρ (RWR), Σύστημα Προειδοποιήσεως Προσεγγίζοντος Πυραύλου AAR47, παρεμβολέα υπερύθρων ALQ-144 και διανομείς αεροφύλλων/ θερμοβολίδων.
Το 2003, τα Sea King ASaC7 αξιοποιήθηκαν κατά την εισβολή στο Ιράκ, υποστηρίζοντας τις χερσαίες επιχειρήσεις με επιτήρηση και παρακολούθηση κινούμενων στόχων, μεταξύ 2009-2014 συνεισέφεραν στις αντιανταρτικές επιχειρήσεις στο Αφγανιστάν, όπου κάλυψαν την σοβαρή έλλειψη τακτικών μέσων με ικανότητα GMTI ενώ το 2011 συμμετείχαν στις αεροναυτικές επιχειρήσεις στην καταρρέουσα Λιβύη. Χάρη στην ικανότητα GMTI του ραντάρ και την ζεύξη δεδομένων Link 16, απεδείχθησαν πολύτιμα και ειδικώς στο Αφγανιστάν, ήταν σε θέση να αποκαλύπτουν και να παρακολουθούν τα δρομολόγια ανεφοδιασμού των Ταλιμπάν, υποστηρίζοντας Ειδικές Δυνάμεις που αναλάμβαναν την καταστροφή τους.
Τα 4 Sea King ASaC7 βρίσκονται πλέον σε αποθήκευση στο Πόρτσμουθ και ίσως θα ήταν σκόπιμη η διερεύνηση από ελληνικής πλευράς της δυνατότητος παραχωρήσεως με το χαμηλότερο δυνατό τίμημα, για την ενίσχυση του ελληνικού Στόλου με ένα ευέλικτο εναέριο μέσο AEW/ASAC, συμπληρωματικό των λοιπών μέσων της Διοικήσεως Αεροπορίας Ναυτικού, από την στιγμή μάλιστα που το πρόγραμμα των ΑΦΝΣ θα αποδώσει σε κάποια χρόνια από σήμερα. Επειδή πρόκειται για ελικόπτερα, είναι σαφές ότι διακρίνονται από τακτική και επιχειρησιακή ευελιξία ως προς τους χώρους αποπροσγειώσεως/ αποπροσνηώσεως ενώ το αποτύπωμά τους σε επιχειρήσεις στο Αιγαίο είναι μικρότερο και συνεπώς σε ένα περιβάλλον έντονων πολεμικών επιχειρήσεων, διακρίνονται από μεγαλύτερη επιβιωσιμότητα εν σχέσει με τα ΑΦΝΣ Ρ-3, τα οποία για λόγους ασφαλείας θα υποχρεωθούν να καθηλωθούν στο έδαφος. Επιχειρώντας δυτικότερα του 25ου Μεσημβρινού, χάρη στην ζεύξη δεδομένων, τα Sea King ASaC7 μπορούν να διανέμουν ακριβέστερη εικόνα επιφανείας στα ΑΣΕΠΕ ΕΜΒ-145Η και δι’ αυτών σε μονάδες επιφανείας ή απευθείας σε αυτές. Το ραντάρ επιτρέπει τον εντοπισμό πολύ μικρών στόχων επιφανείας, όπως τζεκ σκι, ή περισκόπια υποβρυχίων ενώ η ικανότητα παρακολουθήσεως χερσαίων κινούμενων στόχων μεγέθους τροχοφόρου οχήματος κατέστησε τα ελικόπτερα ένα “μίνι JSTARS”, κατά την έκφραση των ειδικών.
Στην ελληνική περίπτωση, τα Sea King ASaC7 μπορούν να είναι χρήσιμα τόσο στις ανοικτές και κλειστές περιοχές του Αιγαίου προς όφελος ομάδων μάχης, επεκτείνοντας τον ορίζοντα αποκαλύψεως χαμηλά ιπταμένων εναερίων απειλών, είναι σε θέση να υποστηρίξουν αμφίβιες αποβατικές επιχειρήσεις αλλά και Ειδικές Επιχειρήσεις του ΓΕΕΘΑ σε όλο τον χερσαίο χώρο, όπως ακριβώς συνέβη στο Αφγανιστάν.
Φυσικά, τα εν λόγω ελικόπτερα ειδικού ρόλου, μπορούν να υποκατασταθούν σε έναν βαθμό από συστήματα UAV, τα τελευταία όμως μόνο με ειδικό εξοπλισμό μπορούν να αποκτήσουν ικανότητα GMTI ενώ βεβαίως δεν μπορούν να έχουν καμμία συνεισφορά σε ρόλο AEW. Στον τελευταίο, τα Sea King ASaC7 είναι σε θέση να συμπληρώσουν και σε εξεζητημένες περιπτώσεις να υποκαταστήσουν σε έναν βαθμό τα ΑΣΕΠΕ ΕΜΒ-145H της Πολεμικής Αεροπορίας.
