Στο απόηχο της επίσκεψης του ΥΕΘΑ Πάνου Καμμένου στις ΗΠΑ, η κοινή γνώμη κράτησε περισσότερο τις «αναταράξεις» που δημιουργήθηκαν σε κυβερνητικό επίπεδο από τις δηλώσεις περί ενός εναλλακτικού σχεδίου “Plan B” για το σκοπιανό.
Όμως το ταξίδι του υπουργού στις ΗΠΑ είχε πιο ουσιαστικές πτυχές καθώς η συνάντηση του με τον υπουργό Άμυνας Τζέιμς Μάτις, στο Πεντάγωνο αποτέλεσε μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για να τεθούν θέματα που αφορούν τόσο την αμυντική συνεργασία Ελλάδος – ΗΠΑ όσο και να επαναπροσδιοριστούν οι ανάγκες τις χώρας μας σε υλικό και οπλικά συστήματα, τα οποία επιδιώκεται να παραχωρηθούν ως αμυντική βοήθεια.
Στο πλαίσιο αυτό ο ΥΕΘΑ ζήτησε πριν από την αναχώρηση του από την Ελλάδα λίστα με προτεραιότητες από όλα τα Γενικά Επιτελεία και των τριών Κλάδων των Ε.Δ, προκειμένου να διερευνηθούν οι πιθανότητες -κάποιες από τις ανάγκες αυτές – να καλυφθούν από πλεονάζον υλικό των ΗΠΑ.
Στη λίστα αυτή ξεχωρίζουν κατ αρχήν οι απαιτήσεις που σχετίζονται με την παραχώρηση αμφίβιων τεθωρακισμένων προκειμένου να αντικατασταθούν οι πεπαλαιωμένες και επιχειρησιακά ανεπαρκείς αποβατικές άκατοι (ΑΒΑΚ) που χρησιμοποιούνται σήμερα από την 32 Ταξιαρχία Πεζοναυτών.
Η ανυπαρξία αμφίβιων τεθωρακισμένων κρίνεται ως μια σοβαρή αδυναμία καθώς δεν νοούνται αμφίβιες επιχειρήσεις χωρίς αυτά. Η επιλογή του κατάλληλου τύπου πρέπει εξασφαλίζει ικανό αριθμό μεταφερόμενων τυφεκιοφόρων, με δεδομένη την απαίτηση μεταφοράς τριών ταγμάτων πεζοναυτών από την υφιστάμενη δύναμη αρματαγωγών του ΠΝ.
Οι επιλογές που υπάρχουν σήμερα, περιορίζονται πρακτικά στα AAV-7Α1, τα οποία χρησιμοποιούν επιχειρησιακά οι Αμερικανοί Πεζοναύτες. Τα οχήματα αυτά είχαν εξεταστεί και παλαιότερα ως επιλογή αλλά δεν επιδιώχθηκε τελικά η απόκτηση τους καθώς κρίθηκαν ως μέσα που απαιτείται να εκσυγχρονισθούν (λόγω ηλικίας) με μεγάλο κόστος.
Η τελική πρόθεση ήταν η προμήθεια νέων οχημάτων να ενταχθεί στο πλαίσιο του 15ετούς εξοπλιστικού ΔΕΣΕΣ 2005-2020, το οποίο δυστυχώς ουδέποτε υλοποιήθηκε, καθώς η χώρα μπήκε στον.. “αστερισμό” των μνημονίων.
Το «παράθυρο ευκαιρίας»
Το «παράθυρο ευκαιρίας» που ανοίγει σε αυτήν τη χρονική συγκυρία έγκειται στην απόφαση του Σώματος Πεζοναυτών των ΗΠΑ να ακυρώσουν το πρόγραμμα αναβάθμισης των AAV-7A1 το οποίο είχε τον προσδιορισμό AAV-SU (Assault Amphibious Vehicles-Survivability Upgrade).
Το πρόγραμμα αυτό περιλάμβανε αναβάθμιση της θωράκισης των αμφίβιων τεθωρακισμένων οχημάτων AAV-7A1 που έχουν οι Πεζοναύτες σε μια προσπάθεια να το καταστήσουν πιο ανθεκτικό σε αντιαρματικά όπλα (αύξηση επιβιωσημότητας). Τελικά η Διοίκηση των Αμερικανών Πεζοναυτών αποφάσισε ότι είναι προτιμότερο να ακυρώσει το πρόγραμμα και να διοχετεύσει το σχετικό κονδύλι στο πρόγραμμα ACV (Amphibious Combat Vehicle) το οποίο θα κοστίζει έκαστο περί τα $ 3-4,5 εκατομμύρια ανά όχημα. Η απαίτηση αφορά σε 573 οχήματα σε πρώτη φάση, τα οποία θα παραδοθούν την περίοδο 2020-2022.
Αυτό σημαίνει ότι (θεωρητικά τουλάχιστον) θα υπάρξει η δυνατότητα άμεσης μετάβασης «hot transfer» στην Ελλάδα μέσα στην επόμενη 3ετία ενός ικανού αριθμού AAV-7Α1 που θα αποσυρθούν στις ΗΠΑ από τα πρώτα ACV που θα ενταχθούν σε υπηρεσία.
Προβληματισμοί για την ηλικία
Οι προβληματισμοί ως προς την ηλικία των AAV-7A1 είναι βάσιμοι καθώς πρόκειται για οχήματα που βρίσκονται σε υπηρεσία από το 1972, δηλαδή εδώ και 46 χρόνια, και παρά τις διαδοχικές αναβαθμίσεις, βρίσκονται στο τέλος της επιχειρησιακής τους ζωής.
Παρόλα αυτά παραμένουν η μοναδική αξιόπιστη λύση η οποία μπορεί να επιφέρει τη σχετική δυνατότητα αμφίβιων επιχειρήσεων με εξόρμηση δυνάμεων σε απόσταση από την εχθρική ακτή.
Επιπλέον σε αντίθεση με την κακή «πρακτική» των ελληνικών Ε.Δ να διατηρούν τα μέσα που παραλαμβάνουν στο ίδιο επίπεδο μέχρι την ημέρα που θα αποσυρθούν, τα αμερικανικά AAV-7Α1 έχουν υποστεί σειρά αναβαθμίσεων. Μάλιστα όσον αφορά το ακυρωθέν πρόγραμμα AAV-SU, περιλάμβανε (εκτός από την αναβάθμιση της θωράκισης) και την εγκατάσταση νέων εργονομικών, καθισμάτων, θωρακισμένες δεξαμενές καυσίμου και βελτιώσεις στον κινητήρα και στις αναρτήσεις του οχήματος, έτσι ώστε να μην μειωθούν οι επιδόσεις (ως αποτέλεσμα της αύξησης του βάρους).
Εκτιμάται ότι κάποιες από αυτές θα μπορούσαν να υιοθετηθούν και στα AAV-7Α1 που πιθανόν να παραχωρηθούν ή να αποκτηθούν έναντι συμβολικού τιμήματος μέσα στην επόμενη 3ετία στη χώρα μας. Άλλωστε υπάρχει ήδη το παράδειγμα της Βραζιλίας η οποία παρέλαβε μόλις το Σεπτέμβριο, 23 μεταχειρισμένα αμφίβια τεθωρακισμένα οχήματα AAV-7A1, τα οποία προήλθαν από τα αμερικανικά αποθέματα.
Το κόστος
Για να υπάρχει μια τάξη μεγέθους ως προς το κόστος που δαπανήθηκε για τα AAV-7A1 από τη χώρα αυτή, η προμήθειά τους κόστισε περί τα $ 117,5 εκατομμύρια αλλά με την ενσωμάτωση της αναβάθμισης RAM/RS (Reliability, Availability, Maintainability/Rebuild to Standard), συνολικού κόστους $ 82 εκατομμυρίων που περιλαμβάνει εκπαίδευση και υλικά και υπηρεσίες υποστήριξης.
Η αναβάθμιση περιλαμβάνει ισχυρότερους κινητήρες, νέο σύστημα μετάδοσης της κίνησης και βελτιωμένες αναρτήσεις, ενώ η σχετική σύμβαση χρηματοδοτήθηκε μέσω κονδυλίων FMS (Foreign Military Sales).
Αντίστοιχη φυσικά διαδικασία θα μπορούσε να δρομολογηθεί και από την Ελλάδα με την προϋπόθεση ότι υπάρχει διάθεση για παροχή διευκολύνσεων ως προς το χρόνο αποπληρωμής ώστε να είναι εφικτή η υλοποίηση του.
Ελπίζεται ότι η επίσκεψη του ΥΕΘΑ έθεσε τις βάσεις για να δρομολογηθεί σύντομα μια τέτοια προμήθεια που θα καλύψει σημαντικές ανάγκες, σε ένα κρίσιμο τομέα επιχειρήσεων για τον ελληνικό αμυντικό σχεδιασμό.
