Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Το RX-3, ένα βελτιωμένο σύστημα Μη Επανδρωμένου Αεροχήματος (UAV), παρουσιάσθηκε στο περίπτερο του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) στην 83η ΔΕΘ, κεντρίζοντας το ενδιαφέρον όσων παρακολουθούν τα τεχνολογικά δρώμενα στην χώρα και κατ’ επέκταση τα τεχνολογικά επιτεύγματα που έχουν στρατιωτικές εφαρμογές. Το RX 3 βεβαίως, εμφανίζεται ως σύστημα για αξιοποίηση κατά βάση σε πολιτικές εφαρμογές, είναι όμως δεδομένο το ενδιαφέρον που προκαλεί από πλευράς των προφανών προοπτικών επιχειρησιακής αξιοποιήσεως για στρατιωτικούς σκοπούς. Από τα μέχρι σήμερα στοιχεία, το πρόπλασμα του RX-3 που παρουσιάσθηκε σε σχεδόν πραγματική κλίμακα, μήκους 4 μέτρων και εκπετάσματος 7 μέτρων περίπου, βρίσκεται στην ίδια κατηγορία με το RX-1 που σχεδιάσθηκε και παρουσιάσθηκε προ διετίας περίπου από το ΑΠΘ. Ωστόσο, η καινοτομία που εισαγάγει το RX-3, εντοπίζεται στην φιλοσοφία σχεδιασμού Blended Wing Body για το αεροδυναμικό σχήμα του, προσαρμοσμένη από το Εργαστήριο Μηχανικής Ρευστών & Στροβιλομηχανών (ΕΜΡΣ) του Τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών του ΑΠΘ ώστε να καλύπτει τις ανάγκες των UAV.
Η ομάδα που ευθύνεται για το επίτευγμα, είναι ο επιβλέπων καθηγητής Κυριάκος Υάκινθος, ο αρχισχεδιαστής Περικλής Παναγιώτη και οι μηχανολόγοι μηχανικού του ΑΠΘ Στυλιανός Δημητρίου, Θωμάς Δημόπουλος, Σταύρος Καψάλης και Δημήτριος Μητρίδης. Την κατασκευή από συνθετικά υλικά, ανέλαβε η ελληνική εταιρεία CFT ενώ υπεύθυνη για το κομμάτι των ηλεκτρονικών, των συστημάτων ελέγχου και των αισθητήρων είναι η Intracom Defense Electronics (IDE). H IDE είναι αυτή που ήδη έχει αναλάβει σε συνεργασία με την σχεδιαστική ομάδα του ΑΠΘ να εξελίξει περισσότερο το RX-1 ώστε να καταστεί ώριμο βιομηχανοποιημένο προϊόν.
Και κάπου εδώ, αρχίζει το ουσιαστικό πρόβλημα: ποιος μπορεί να είναι ο πρώτος πελάτης των εγχωρίων συστημάτων UAV; Το “έπαθλο” είναι πάντα να μπορέσει ένα σύστημα να προσελκύσει τις Ένοπλες Δυνάμεις, διότι εάν είναι σε θέση ένα UAV να εκτελέσει στρατιωτικά έργα, είναι δεδομένο ότι δύναται να φέρει εις πέρας και έργα πολιτικής φύσεως, κατά κανόνα λιγότερο απαιτητικά. Το αντίστροφο, δεν είναι πάντα εφικτό… Συνεπώς, η προσέλκυση των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων πρέπει να είναι ο φυσιολογικός στόχος. Εάν υφίσταται όντως αυτό που το ΥΠΕΘΑ αποκαλεί και έχει θεσπίσει ως Εθνική Αμυντική Βιομηχανική Στρατηγική (ΕΑΒΣ) όλα αυτά είναι μονόδρομος.
Στο μεταξύ, η Τουρκία ετοιμάζεται να φιλοξενήσει μεταξύ 20-23 Σεπτεμβρίου στην Κωνσταντινούπολη το πρώτο τεχνολογικό και αεροδιαστημικό φεστιβάλ Tekno Fest, που οργανώνει το Ίδρυμα Τεχνολογικής Ομάδος Τουρκία και αποβλέπει στην ανάδειξη της ταχείας τεχνολογικής αναπτύξεως της χώρας. Στο πλαίσιο του φεστιβάλ θα πραγματοποιηθεί το Παγκόσμιο Κύπελο Drone (World Drone Cup) με συμμετοχές από τους κορυφαίους “παίκτες” στον χώρο, όντας η μεγαλύτερη στο είδος της διαγωνιστική εκδήλωση.
Η πρόοδος της Τουρκίας στον χώρο των UAV προέκυψε λόγω της στρατηγικής αναπτύξεως της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας, η οποία μέσω των θεσμοθετημένων οργάνων (Υφυπουργείο Αμυντικών Βιομηχανιών) και εξασφαλισμένους πόρους για Έρευνα & Ανάπτυξη διά της φορολογίας, επέτρεψε στενή συνεργασία με τις Ένοπλες Δυνάμεις που είχαν εκφράσει συγκεκριμένη και πιεστική επιχειρησιακή ανάγκη για την εξάλειψη της απειλής των Κούρδων.
Η Ελλάδα, χωρίς στρατηγική για την Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία (ΕΑΒΙ), χωρίς επαρκές όργανο για την θέσπιση και την επίτευξη αναπτυξιακών στόχων (η ΓΔΑΕΕ έχει υποβαθμισμένη υπόσταση), χωρίς χρηματοδότηση για Έρευνα & Ανάπτυξη, είναι φυσικό να μην έχει επιδείξει ανάλογη πρόοδο. Τα προγράμματα ΕΣΠΑ, είναι μία μέθοδος διά της οποίας μπορεί να επιλυθεί το πρόβλημα χρηματοδοτήσεως αλλά τυπικώς επιτρέπει μόνο την ανάπτυξη προϊόντων διττής φύσεως, δηλαδή που απευθύνονται πρωτίστως για την κάλυψη πολιτικών αναγκών.
Η συνεργασία της πανεπιστημιακής κοινότητος που εμπλέκεται σε τέτοια προγράμματα με την ΕΑΒΙ, μπορεί να προσφέρει διέξοδο για την βιομηχανοποίηση προϊόντων αλλά από εκεί και πέρα, απαιτείται η δυναμική προώθησή τους στην αγορά που είναι και ο “αδύναμος κρίκος” στην όλη αλυσίδα. Σε αυτό ακριβώς το σημείο, απαιτείται η παρέμβαση των Ενόπλων Δυνάμεων διά του ΥΠΕΘΑ και της ΓΔΑΕΕ, διότι μόνο η συνεργασία με αυτές για την εξέλιξη των προϊόντων, ώστε να καλύπτουν στρατιωτικές εφαρμογές, μπορεί να καταστήσει τα ελληνικά UAV “αναγνωρίσιμα” και ως συστήματα τεχνολογίας αιχμής. Συνεπώς, το RX-3, που δείχνει πολύ περισσότερο υποσχόμενο, πρέπει να αποτελέσει ειδικό αντικείμενο προγράμματος στενής συνεργασίας με τις Ένοπλες Δυνάμεις.
