Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Οι αποστολές Ηλεκτρονικού Πολέμου με εξειδικευμένες πλατφόρμες, συνιστούν απαραίτητο στοιχείο πολλαπλασιαστικής ισχύος στις σύγχρονες αεροπορικές επιχειρήσεις. Ιδίως, όταν ο αντίπαλος είναι ισότιμος τεχνολογικώς και επιδιώκεται η εξασφάλιση ποιοτικού προβαδίσματος μέσα από εξελιγμένες τακτικές και αντιλήψεις επιχειρήσεων. Στον τομέα αυτόν, η Πολεμική Αεροπορία είναι πρακτικώς “απούσα” αφού τα εξοπλιστικά της προγράμματα (όπως και των τριών Κλάδων εξάλλου) δεν έχουν “χώρο” για τέτοια πεδία και έχει μείνει να παρακολουθεί τις αποφασιστικές εξελίξεις στον περίγυρό της.
Σημειώνεται ότι η τουρκική αεροπορία σχεδιάζει να εντάξει σε υπηρεσία την περίοδο 2026-2028 τέσσερα αεροσκάφη Ηλεκτρονικού Πολέμου στο πλαίσιο του προγράμματος Αεροπορικής Πλατφόρμας Ικανότητος Ηλεκτρονικής Υποστηρίξεως & Ηλεκτρονικής Επιθέσεως Εξ Αποστάσεως (HAVASOJ). Πρόκειται για τροποποιημένα Global 6000 της καναδικής Bombardier στα οποία εγκαθίσταται το σύστημα αποστολής ASOJ-23A που συναναπτύσσει η Aselsan με ξένη συνεργασία.
Προσφάτως, τα βλέμματα συγκέντρωσε ένα μεγάλο βήμα της Ιταλικής Αεροπορίας.
Στις 21 Ιουλίου, η αμερικανική L3Harris Technologies ανακοίνωσε την ανάληψη συμβάσεων ύψους 300 εκατ. $ από την Ιταλία, για την παράδοση δύο αεροσκαφών Gulfstream G550 τροποποιημένων για σύστημα Ηλεκτρονικού Πολέμου. Την ίδια ημέρα, η BAE Systems ανακοίνωσε ότι ανέλαβε σύμβαση 12 εκατ. $ από την L3 Harris για να παράσχει υλικά (βάσεις στηρίξεως, καλύμματα θόλων, καλωδιώσεις και συλλογές ιμάντων) για την εγκατάσταση του συστήματος Ηλεκτρονικού Πολέμου στα αεροσκάφη. Το τελευταίο είναι επίσης προελεύσεως BAE Systems, κι αποτελεί αντικείμενο άλλης συμβάσεως.
Πρόκειται για την πρώτη περίπτωση εγκρίσεως από την Ουάσιγκτον της πωλήσεως αεροσκάφους Ηλεκτρονικού Πολέμου EA-37B σε σύμμαχο, όπως αναφέρει το δελτίο Τύπου της L3 Harris, η οποία έχει την ευθύνη των τροποποιήσεων, την ολοκλήρωση συστημάτων και την υποστήριξη των αεροσκαφών. Τον Οκτώβριο του 2024 είχε εγκριθεί η πιθανή Στρατιωτική Πώληση Αλλοδαπής (FMS) εκτιμώμενου ύψους 680 εκατ. $ (619,75 εκατ. €) στην Ιταλία για το σύστημα αποστολής EA-37B, με κύριο ανάδοχο την BAE Systems. Η ανακοίνωση δεν διευκρίνιζε τον αριθμό των συστημάτων.
Τα αεροσκάφη, θα εξασφαλίσουν στην Ιταλική Αεροπορία ικανότητα ηλεκτρονικών παρεμβολών εξ αποστάσεως, από μεγάλο υψόμετρο και με μεγάλη διάρκεια, λόγω αυτονομίας της πλατφόρμας. Οι επιθετικές ικανότητες Ηλεκτρονικού Πολέμου διαταράσσουν τις επικοινωνίες Διοικήσεως & Ελέγχου, την λειτουργία σταθμών ραντάρ και συστημάτων ναυτιλίας από μεγάλες αποστάσεις, περιορίζοντας τον συντονισμό – διαχείριση πόρων των εχθρικών δυνάμεων.
Η Ιταλική Αεροπορία έχει θεσπίσει το πρόγραμμα Πλατφόρμες Πολλαπλών Αποστολών Πολλαπλών Αισθητήρων/ Διακλαδικού Αεροπορικού Συστήματος Πολλαπλών Αποστολών Πολλαπλών Αισθητήρων (P-MMMS/JAMMS) ύψους 1,632 δισ. €, που αφορά την πρόσκτηση αεροσκαφών Gulfstream G550 ειδικών ρόλων. Ήδη έχουν ενταχθεί σε υπηρεσία 2 εκδόσεως Αερομεταφερόμενου Συστήματος Εγκαίρου Προειδοποιήσεως & Ελέγχου (ΑΣΕΠΕ) και δύο Αερομεταφερόμενου Συστήματος Πληροφοριών, Επιτηρήσεως, Αναγνωρίσεως & Ηλεκτρονικού Πολέμου).
Για τις ανάγκες του προγράμματος, αγοράστηκαν έξι κοινά (“green”) Gulfstream G550 με σκοπό να τροποποιηθούν μελλοντικώς. Η σύμβαση που ανατέθηκε στην L3 Harris Technologies αφορά τροποποίηση δύο εξ αυτών σε ρόλο “Αερομεταφερόμενης Ηλεκτρονικής Επίθεσης” (Ηλεκτρονικού Πολέμου).
Το EA-37B Compass Call II είναι αεροσκάφος Ηλεκτρονικού Πολέμου της Αεροπορίας των ΗΠΑ (USAF) που αντικαθιστά το EC-130H Compass Call που υπηρετεί από το 1983. Το EC-130H, μαζί με τα EA-18G Growler και F-16CM Block 50/52, αντιπροσωπεύουν την τριάδα των ικανοτήτων Καταστολής Εχθρικής Αεράμυνας (SEAD) σε αμερικανική υπηρεσία.
Το πρώτο EA-37B από 10 που έχουν παραγγελθεί, παραδόθηκε στις 23 Αυγούστου 2024. Το αεροσκάφος διαθέτει εξελιγμένα συστήματα επικοινωνιών, Ελέγχου & Παρακολούθησης, Δικτυοκεντρικής Συνεργατικής Στόχευσης αλλά το κύριο σύστημα αποστολής και Ηλεκτρονικού Πολέμου είναι o Μικρός Προσαρμοστικός Πίνακας Ηλεκτρονικών Πόρων (SABER) της BAE Systems. Το SABER δεν βασίζεται σε υλισμικό αλλά σε λογισμικό ανοικτής αρχιτεκτονικής, επιτρέποντας την διαρκή και ταχεία ενημέρωση – αναβάθμισή του, για προσαρμογή στην αντιμετώπιση αναδυομένων απειλών.
Το ενδιαφέρον είναι ότι η χρησιμοποιούμενη πλατφόρμα, το Gulfstream G550, είναι πανομοιότυπο με το προγενέστερο Gulfstream V, που βρίσκεται σε υπηρεσία με την Πολεμική Αεροπορία. Το μοναδικό αεροσκάφος σε υπηρεσία με την 352 Μοίρα Μεταφοράς Υψηλών Προσώπων εντάχθηκε το 2003. Όμως σε απάντηση ερωτήσεως κοινοβουλευτικού ελέγχου τον Ιούλιο του 2024, ο ΥΕΘΑ Νίκο Δένδια είχε αποκαλύψει ότι, όπως και το EMB-135LR, «έχουν καθηλωθεί εξαιτίας του υψηλού και ασύμφορου κόστους λειτουργίας και συντήρησής τους […] τα εν λόγω κόστη είναι δυσανάλογα συγκριτικά με την εκτιμώμενη αξία των αεροσκαφών, ενώ ακόμα εξετάζεται η δυνατότητα πώλησής τους».
Τα Gulfstream G550 και Gurlfstream V είναι μοντέλα με ίδιες διαστάσεις και ουσιαστικώς η τροποποίηση του δεύτερου σε παρεμφερή έκδοση του EA-37B, δεν αντιπροσωπεύει μεγάλη πρόκληση. Βεβαίως το κόστος είναι σημαντικό – για την ακρίβεια ανάλογο των επιχειρησιακών οφελών που προσφέρει. Το ενεχόμενο κόστος, είναι δικαιολογημένο ακόμη περισσότερο, όταν πρόκειται περί επιτεύξεως ενός σοβαρού επιχειρησιακού άλματος.
Η Πολεμική Αεροπορία είναι διαρκώς εστιασμένη στην δύναμη μαχητικών, αφιερώνοντας σε αυτήν κάθε φορά το μείζον των πόρων της, με αποτέλεσμα να υστερεί χαρακτηριστικώς στους λεγόμενους “πολλαπλασιαστές ισχύος” στρατηγικής σημασίας. Εκεί, εμφανίζεται εντελώς “αδιάβαστη”, λαμβάνοντας υπ’ όψιν την μοίρα που έχει επιφυλάξει στα συστήματα ΑΣΕΠΕ EMB-145H Erieye ή την απουσία αεροσκαφών Ηλεκτρονικού Πολέμου από το δυναμικό της, έναντι των σύγχρονων αεροπορικών δυνάμεων. Παραμένει έτσι μία δύναμη όχι συνολικώς ανεπτυγμένη και συγκριτικώς υστερούσα στους επιμέρους πυλώνες ισχύος.
Πάμε για “θόλους” αλλά επί 4 χρόνια “παλεύουμε” για υπογραφή FOS στα ΑΣΕΠΕ
