Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Προβληματισμός επικρατεί στο ΓΕΣ ενάμισι έτος μετά την ενεργοποίηση του προγράμματος Εν Συνεχεία Υποστηρίξεως (FOS) των ελικοπτέρων CH-47D Chinook, λόγω των αρνητικών εξελίξεων που έχουν παρουσιαστεί. Το πρόγραμμα εγκρίθηκε στις 28 Ιουλίου 2021 από την Ειδική Διαρκή Επιτροπή Εξοπλιστικών Προγραμμάτων & Συμβάσεων της Βουλής των Ελλήνων. Μερικούς μήνες μετά, στις 14 Οκτωβρίου εγκρίθηκε η Απόφαση Ενεργοποίησης Προγράμματος Στρατιωτικού Εξοπλισμού (ΑΕΠΣΕ) και τελικώς στις 14 Μαρτίου 2023 το ΚΥΣΕΑ ενέκρινε την LOA GR-B-XOU για την FOS πενταετούς διαρκείας, μέσω διακρατικής FMS κόστους 100 εκατ. €.
Στις 22 Μαρτίου 2024, απαντώντας σε σχετική ερώτηση στην Βουλή, ο ΥΕΘΑ είχε αναφέρει ότι «η διακρατική συμφωνία για την υποστήριξη των ελικοπτέρων CH-47D ενεργοποιήθηκε και υλοποιείται κανονικά». Εν τούτοις, αυτό δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα απολύτως και τούτο οφείλεται στο ότι ενώ στο σκέλος της παροχής ανταλλακτικών υπάρχει ροή, δεν έχει ικανοποιηθεί ακόμη το σκέλος της LOA, που αφορά την εκτέλεση προγραμματισμένων επιθεωρήσεων – συντηρήσεως (PMS) συμπληρώσεως 200 ωρών, υπό την ευθύνη της αμερικανικής πλευράς, στην Ελλάδα.
Κατά τις διαπραγματεύσεις για την LOA, το ΓΕΣ, ακολουθώντας την αντίληψη της εκχωρήσεως μέρους της συντηρήσεως των ελικοπτέρων σε ιδιώτη (outsourcing) ζήτησε αυτό να γίνει στην Ελλάδα. Απαιτήθηκε μεγάλο διάστημα μηνών μέχρι να συνταχθεί η διακρατική συμφωνία (LOA) βάσει της απαιτήσεως αυτής – η ενημέρωση στην Βουλή έγινε πριν συνταχθεί και συμφωνηθεί LOA).
Δεδομένου ότι πρόκειται για διακρατική FMS με αντισυμβαλλόμενο το αμερικανικό Δημόσιο, αυτό, διά του Στρατού των ΗΠΑ απευθύνθηκε στην κατασκευάστρια των ελικοπτέρων Boeing, ζητώντας να αναλάβει το θέμα. Η εταιρεία, για διαφόρους λόγους δεν έχει βρει συνεργάτη στον ιδιωτικό τομέα που να πληροί τα κριτήρια της LOA όπως ετέθησαν από το ΥΠΕΘΑ/ΓΔΑΕΕ (δεδομένου ότι βάσει αυτών εξαιρείται η κρατική ΕΑΒ) και η πρόταση που έχει παρουσιάσει σχετίζεται με εκμετάλλευση των εγκαταστάσεων της Αεροπορίας Στρατού. Συγκεκριμένα, η Boeing προτείνει την εκτέλεση των εργασιών από κλιμάκιο τεχνικών της στα υπόστεγα συντηρήσεως του 2ου ΣΥΑΣ στα Μέγαρα, πρόταση η οποία συνοδεύεται από αντικειμενικά προβλήματα και δυσχέρειες για την Αεροπορία Στρατού, καθιστώντας το ΓΕΣ επιφυλακτικό.
Ως εκ τούτου, το προσωπικό του Ελληνικού Στρατού προβαίνει στις διαδικασίες συντηρήσεως των Chinook με τα ανταλλακτικά που παραλαμβάνονται βάσει της LOA GR-B-XOU, αντιμετωπίζοντας όμως προβλήματα λόγω περιορισμένου προσωπικού, με αποτέλεσμα και ανάλογη απόδοση έργου. Από την αμερικανική πλευρά, 18 μήνες μετά την ενεργοποίηση της συμβάσεως, δεν έχει συντηρηθεί κανένα ελικόπτερο από τα 5 ετησίως για διάστημα πενταετίας, όπως προβλέπει η LOA. Πρακτικώς, σήμερα η αμερικανική πλευρά θα έπρεπε να έχει συντηρήσει 7-8 Chinook, διαμορφώνοντας συνολικώς καλύτερο δείκτη διαθεσιμότητος του τύπου.
Αυτός όμως δεν είναι ο μόνος “πονοκέφαλος” για το ΓΕΣ.
Στις 20 Μαΐου 2020 η Ειδική Διαρκής Επιτροπή Εξοπλιστικών Προγραμμάτων & Συμβάσεων της Βουλής είχε εγκρίνει υποπρόγραμμα προμήθειας 18 κινητήρων T55-GA-714A κόστους 32,4 εκατ. $ (29,6 εκατ. €) προς αντικατάσταση των T55-L-712 που φέρουν τα 9 παλαιότερα CH-47DG. Στις 16 Ιουνίου 2021 υπεγράφη για τον σκοπό αυτό η 4η Τροποποίηση της LOA-B-XOP της 11ης Δεκεμβρίου 2014 (η οποία αφορούσε την προμήθεια 10 μεταχειρισμένων CH-47D). Οι κινητήρες, υποτίθεται ότι έπρεπε να παραληφθούν το 2023 και να ξεκινήσουν οι εργασίες εγκαταστάσεως στα ελικόπτερα.
Εν τούτοις, και σε αυτή την περίπτωση υπάρχει αδυναμία υλοποιήσεως. Ενώ η ενημέρωση του ΓΕΣ από τις αμερικανικές υπηρεσίες ήταν θετική, μετά την υπογραφή της 4ης Τροποποίησης της LOA-B-XOP η ενημέρωση από την αρμόδια αμερικανική εταιρεία που ρωτήθηκε σχετικώς, ήταν αρνητική. Η συγκεκριμένη αντικατάσταση κινητήρων, είναι τεχνικώς αδύνατη!
Το αποτέλεσμα είναι ότι το ΓΕΣ έχει επίσημη ενημέρωση πως η διακρατική σύμβαση δεν μπορεί να υλοποιηθεί. Για τον λόγο αυτόν, οι εισηγήσεις είναι, είτε να διατηρηθεί σε ισχύ η 4η Τροποποίηση της LOA-B-XOP και να υλοποιηθεί σε περίπτωση προμήθειας ελικοπτέρων CH-47F, είτε η εξεύρεση ενδιαφερόμενου αγοραστή για τους 18 κινητήρες. Το πρώτο ενδεχόμενο είναι πρακτικώς αδύνατο, μετά την ανάθεση συμβάσεως για 35 UH-60M Black Hawk, η οποία εξάντλησε κάθε περιθώριο χρηματοδοτήσεως για τον εκσυγχρονισμό της Αεροπορίας Στρατού.
Συνολικώς, οι περιπτώσεις της FOS για τα Chinook και της προμήθειας 18 κινητήρων T55-GA-714A, δεν υλοποιούνται παρά το ότι αποτελούν αντικείμενα διακρατικών συμβάσεων FMS με τις ΗΠΑ. Την πραγματικότητα αυτή, δεν αναλαμβάνει να αναδείξει κανείς στα Επιτελεία, επειδή θίγονται ισορροπίες και συμφέροντα με την πρεσβεία των ΗΠΑ και τις υπηρεσίες της (ODC) στην Ελλάδα ενώ η στρατιωτική ηγεσία καταλήγει σε πικρά συμπεράσματα.
