Από Σάββας Δ. Βλάσσης
H πρόσφατη απόφαση προμήθειας Περιπλανώμενων Πυρομαχικών για τον Ελληνικό Στρατό, έχει παρουσιασθεί στις διάφορες πτυχές της από τον ΔΟΥΡΕΙΟ ΙΠΠΟ. Πρόθεση είναι η σε πρώτο χρόνο κάλυψη ενός συγκεκριμένου εύρους επιχειρησιακών αναγκών και συγκεκριμένα των μονάδων Ειδικών Δυνάμεων και Ειδικών Επιχειρήσεων. Για την κάλυψη των πολύ μεγαλύτερων αναγκών για τις λοιπές μονάδες του Ελληνικού Στρατού αλλά και των άλλων Κλάδων, θα ακολουθήσουν διαδικασίες σε δεύτερο χρόνο. Κάτι το οποίο, όπως είναι φυσικό, θέτει εκ των πραγμάτων το ερώτημα του κατά πόσο είναι εφικτό οι επόμενες κινήσεις να γίνουν δίνοντας προτεραιότητα σε ελληνικές προσπάθειες αναπτύξεως όπλων της συγκεκριμένης κατηγορίας. Διότι ελληνικές προσπάθειες υπάρχουν και έχουν ανακοινωθεί αλλά βρίσκονται σε διάφορα στάδια αναπτύξεως και η επίσημη ενημέρωση είναι αραιή.
Ένας από τους δρώντες στα ελληνικά πράγματα, είναι μία μικρή εταιρεία στην Βόρεια Ελλάδα, η οποία έχει προχωρήσει εδώ και αρκετό καιρό σε ένα πρόγραμμα αναπτύξεως Περιπλανώμενων Πυρομαχικών (Loitering Munition). Οι πληροφορίες που συνέλεξε ο ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ για την πορεία και σε ποιο στάδιο βρίσκεται αυτό το πολλά υποσχόμενο πρόγραμμα, παρουσιάζονται παρακάτω.
Η ελληνική GEP Unmanned Tech ιδρύθηκε το 2016, δραστηριοποιούμενη σε τεχνολογίες εναερίων μη επανδρωμένων μέσων του εμπορικού τομέα. Από το 2021 όμως, έχει εμπλακεί και στον κλάδο των προϊόντων άμυνας και ασφαλείας, έχοντας ήδη πελατολόγιο στο εξωτερικό. Το επιστημονικό προσωπικό της εταιρείας αποτελείται από μία επταμελή ομάδα, η οποία εργάζεται ήδη σε πολλαπλά προγράμματα.
Περίπου 3 μήνες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου 2022, η GEP ξεκίνησε ένα πρόγραμμα αναπτύξεως Περιπλανώμενου Πυρομαχικού. Θα έλεγε κανείς ότι οι Έλληνες επιστήμονες, διέβλεψαν την διεθνή τάση, που όντως στην συνέχεια γιγαντώθηκε με τον πόλεμο αυτόν. Στόχος της ελληνικής εταιρείας ήταν η σχεδίαση ενός όπλου πολύ χαμηλού κόστους, γι’ αυτό τον λόγο επελέγη σχέδιο σταθερών πτερύγων, το οποίο εκτοξεύεται με διάταξη σφενδόνας.
Δύο χρόνια μετά, η εταιρεία έχει ολοκληρώσει την σχεδίαση και όλες τις πτητικές δοκιμές του PointZero, όπως ονόμασε το πυρομαχικό. Πρόκειται για ένα σχέδιο μήκους 1,6 μέτρου, βάρους 2,2 κιλών, το οποίο προωθείται από ηλεκτροκινητήρα και μπορεί να φέρει δύο διαφορετικές πολεμικές κεφαλές: η μία βάρους 1.200 γραμ. είναι αντιαρματική (HEAT) διατρητικής ικανότητος 500 χιλ. χάλυβα και η δεύτερη βάρους 1.800 γραμ. εκρηκτική – θραυσμάτων (Fragmentation) για προσβολή κατασκευών. Με αυτές, το συνολικό βάρος ανέρχεται σε 3,4 και 4 κιλά αντιστοίχως. Σημειώνεται ότι οι συγκεκριμένες πολεμικές κεφαλές είναι σχεδιασμένες με ελαφρύ κέλυφος, ούτως ώστε να μεγιστοποιείται το βάρος της μεταφερόμενης εκρηκτικής ύλης.
Η GEP πραγματοποίησε πρόγραμμα βολών του PointZero, με εξομοιούμενες (simulated) και πραγματική (live) η οποία εκτελέστηκε σε χώρα της Ευρώπης, στα τέλη του περασμένου Αυγούστου. Σχετικό οπτικό υλικό δεν είναι ακόμη αποδεσμεύσιμο, για λόγους βιομηχανικής πολιτικής. Τα αποτελέσματα ήταν απολύτως ικανοποιητικά. Οι δοκιμές βοήθησαν στην πράξη και στην απόκτηση καλύτερης εικόνας για τις επιτυγχανόμενες επιδόσεις βεληνεκούς, που στην περίπτωση του πυρομαχικού με αντιαρματική (HEAT) πολεμική κεφαλή ανέρχεται σε 280 χλμ. περίπου και σε 200 χλμ. περίπου, με την πολεμική κεφαλή θραυσμάτων.
Το PointZero μπορεί να διανύσει αυτές τις αποστάσεις με προγραμματισμό στηριγμένο σε πλοήγηση μέσω GPS, ώστε να επιτεθεί σε καθορισμένους στόχους. Η ακρίβεια πλήγματος σε αυτές τις περιπτώσεις, ορίζεται σε Πιθανό Κυκλικό Σφάλμα (CEP) μικρότερο των 3 μέτρων.
Από πλευράς αισθητήρων, το PointZero φέρει θερμική κάμερα και κάμερα ημέρας, σε σύνολα τα οποία μπορεί να επιλέξει ο χρήστης, αναλόγως των οικονομικών δυνατοτήτων του. Στην περίπτωση του “φθηνού” συνόλου, η θερμική κάμερα θα επιτρέπει την αναγνώριση στόχων μεγέθους άρματος μάχης σε νυκτερινές συνθήκες, σε απόσταση 300-500 μέτρων, επίδοση η οποία κυμαίνεται σε 1.000-1.500 μέτρα, στην περίπτωση του “ακριβού” συνόλου.
Πέραν των τεχνικών χαρακτηριστικών, κάθε όπλο πρέπει να διακρίνεται από ορισμένες προδιαγραφές εάν θέλει να θεωρείται ανταγωνιστικό στον τομέα του. Στην βασική χαμηλού κόστους έκδοση, το PointZero έχει shielded, multiband GPS, που παρέχει αρκετά καλή προστασία σε μια μέτρια κατάσταση ηλεκτρονικών παρεμβολών. Για την εικόνα και τον έλεγχο, στηρίζεται σε σύστημα πολλαπλών συχνοτήτων και spread spectrum, που μοιράζει το σήμα σε ευρεία μπάντα. Κάτι που σημαίνει ότι χρειάζεται πολύ μεγαλύτερη ενέργεια για να παρεμβληθεί ηλεκτρονικά. Ο χειριστής εξάλλου, έχει δυνατότητα να αλλάξει χειροκίνητα εντελώς μπάντα λειτουργίας εν ώρα πτήσης, στην περίπτωση που αλλοιωθεί η ποιότητα του σήματος.
Στην παρούσα φάση, η εταιρεία προχωράει σε κάποιες τροποποιήσεις ως προς το σύστημα πυρός, με σκοπό να επιτυγχάνεται συμμόρφωση κατά ΝΑΤΟ (NATO Compliance) του όπλου. Η διαδικασία αυτή εκτιμάται ότι θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι την εκπνοή του τρέχοντος έτους, οπότε και θα ακολουθήσει η διαδικασία πιστοποιήσεως, από πλευράς θεμάτων ασφαλείας, το 2025. Από εκεί και πέρα, το προϊόν θα είναι έτοιμο για βιομηχανική παραγωγή.
Έχει ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι οι άνθρωποι της GEP ήδη σχεδιάζουν επόμενη, βελτιωμένη έκδοση. Αυτή θα αφορά πτυσσόμενο σχέδιο, φερόμενο εντός σωλήνα εκτοξεύσεως, ώστε να υπάρχει μεγαλύτερη ευχρηστία και πρακτικότητα χρησιμοποιήσεως, είτε από τον πεζό μαχητή, είτε επάνω σε χερσαίες και ναυτικές πλατφόρμες. Το επόμενο στάδιο όμως, στο οποίο ήδη σχεδιάζει να προχωρήσει την εξέλιξη του όπλου η ομάδα της GEP, είναι η περισσότερο αυτόνομη λειτουργία του όπλου, χάρη στην αξιοποίηση Τεχνητής Νοημοσύνης (AI) για την αναγνώριση των στόχων. Με τα σημερινά δεδομένα, κανένα σύστημα δεν είναι αδιαπέραστο σε ηλεκτρονικές παρεμβολές, γι’ αυτό και η GEP στοχεύει σε πλήρη αυτοματοποίηση του όπλου, στην οποία δεν θα είναι αναγκαία η επαφή με δορυφόρους ή σταθμούς εδάφους, επομένως θα μπορεί να επιχειρεί σε περιβάλλον πλήρους απουσίας επικοινωνιών και σήματος GPS. Ήδη έχουν πραγματοποιηθεί κάποιες πρώτες σχετικές δοκιμές.
Η εταιρεία επεδίωξε εξαρχής να παρουσιάσει ένα φθηνό όπλο το οποίο δεν θα προοριζόταν για επιθέσεις τακτικού επιπέδου, δηλαδή στο Πρόσθιο Όριο Τοποθεσίας (ΠΟΤ) ή λίγο πιο πίσω από αυτό, αλλά ένα όπλο που θα επέτρεπε επιχειρησιακά αποτελέσματα. Τέτοια, μπορούν να επιτευχθούν έναντι στόχων σε αρκετό βάθος, όπως υποδομές αεροπορικών βάσεων, αποθήκες, κέντρα διοικήσεως και επικοινωνιών κ.λπ. Ο στόχος επιτυγχάνεται χάρη στις επιδόσεις βεληνεκούς που διακρίνουν το PointZero. Από αυτή την άποψη, το PointZero θα αντιπροσωπεύει ένα πολύ χαμηλού κόστους αλλά πολύ υψηλού αντικτύπου, όπλο.
