Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Η απόκρουση της μαζικής επιθέσεως που εξαπέλυσε το Ιράν κατά του Ισραήλ στις 14 Απριλίου, αφενός ανέδειξε την αξία ισχυρής αντιαεροπορικής/ αντιπυραυλικής ασπίδας βασισμένης σε χερσαία πυραυλικά συστήματα, αφετέρου την συνεργατική συμβολή των μαχητικών αεροπλάνων. Καθώς δε οι εικόνες των μαχητικών και από τα συστήματα στοχεύσεως που φέρουν αυτά, δημιουργούν ισχυρότερες εντυπώσεις, δημιουργείται η εντύπωση της ισόρροπης “συμμετοχής” των δύο μερών στην απόκρουση τέτοιων επιθέσεων.
Στην πραγματικότητα, η απολύτως αναμενόμενη και υπό ειδοποίηση επίθεση του Ιράν, βρήκε απολύτως έτοιμο τον αμυντικό μηχανισμό του Ισραήλ και συμμάχων του που συνεισέφεραν ενεργώς στην απόκρουση της επιθέσεως. Η οποία εξάλλου, ήταν ξεχωριστή, καθώς δεν συμμετείχε αντίπαλη αεροπορία με εξόδους μαχητικών αεροπλάνων μαζί με τα κύματα τακτικών βαλλιστικών πυραύλων, πυραύλων πλεύσεως και αυτόνομων drone επιθέσεως. Τα δε ισραηλινά και άλλα μαχητικά συμμαχικών χωρών, αποκαλύπτεται ότι ενήργησαν στον εναέριο χώρο του Ιράκ και της Ιορδανίας, δηλαδή όχι “μέσα στα πόδια” του ισραηλινού αντιαεροπορικού/ αντιπυραυλικού δικτύου. Επομένως επρόκειτο για μια πολύ ιδιαίτερη και ίσως μοναδική περίπτωση πολεμικού “επεισοδίου” μεγάλης κλίμακος, του οποίο είναι πολύ δύσκολο να φανταστεί κανείς αναλογία σε μία αναμέτρηση μεταξύ ισοτίμων αντιπάλων, όπως αυτή για την αντιμετώπιση της οποίας προετοιμάζεται επί δεκαετίες η Ελλάδα.
Απλούστερα, μία συμβατική αναμέτρηση με την Τουρκία θα είναι πολλαπλασίως σφοδρότερη, με διακλαδικές επιχειρήσεις υψηλής εντάσεως. Η δοκιμασία θα είναι τέτοια, που απαιτείται ισόρροπη ανάπτυξη δυνάμεων, καθιστώντας εξ ορισμού προβληματικό τον συλλογισμό περί εμφάσεως στα φθηνότερα αντιαεροπορικά συστήματα, έναντι των ακριβότερων μαχητικών, που ανέπτυξε προ ημερών ο ΥΕΘΑ. Τα μαχητικά, ως κύριες αεροπορικές πλατφόρμες, διακρίνονται από ασυγκρίτως υψηλότερη επιχειρησιακή αξία και ευελιξία, καθώς δύνανται να εκτελέσουν πλήθος αποστολών και σε οποιοδήποτε γεωγραφικό μήκος και πλάτος κριθεί σκόπιμο. Αντιθέτως, οι περιορισμένης ευκινησίας πυραυλικές συστοιχίες αντιαεροπορικών συστημάτων, προορίζονται για μία πολύ συγκεκριμένη αποστολή και αποκλειστικώς την άμυνα προσδιορισμένου γεωγραφικού χώρου.
Τακτική αυτονομία και ακτίνα δράσης του Rafale πέρα από τα air show
Κι επειδή νωπές είναι ακόμη οι εντυπώσεις από την εντυπωσιακή πολυεθνική άσκηση ΗΝΙΟΧΟΣ 24 που οργάνωσε η Πολεμική Αεροπορία, αυτό που πρέπει να αναδειχθεί, είναι οι νέες δυνατότητες που εξασφαλίζει η απόκτηση και επιχειρησιακή ένταξη νέων μαχητικών. Δίχως αμφιβολία, όπως και πέρυσι, κυρίαρχη ήταν η παρουσία των Rafale F3R που επιχειρούν με την 332 Μοίρα. Στα σύνθετα σενάρια που δοκιμάζονται, το σύγχρονο μαχητικό διακρίνεται από ενισχυμένες επιδόσεις αποκαλύψεως αεροπορικών ιχνών και ανώτερη εκμετάλλευση των υπαρχόντων ήδη στο οπλοστάσιο της Πολεμικής Αεροπορίας, βλημάτων αέρος – αέρος.
Αυτό όμως που κάνει την διαφορά, είναι το βλήμα αέρος – αέρος μεγάλου βεληνεκούς Meteor, που φέρει μόνο το Rafale. Και σε αντίθεση με την υπεραπλουστευτική αντίληψη της υπεροχής που προσδίδει στην εναέρια αναμέτρηση με αντίπαλα μαχητικά, πολύ μεγαλύτερη είναι η αξία του όπλου λόγω των νέων δυνατοτήτων και αποστολών τις οποίες καθιστά εφικτές για την Πολεμική Αεροπορία. Ποιες μπορεί να είναι αυτές;
Στις 23 Φεβρουαρίου, οι Ουκρανοί κατάφεραν να καταρρίψουν ένα Αερομεταφερόμενο Σύστημα Εγκαίρου Προειδοποιήσεως & Ελέγχου (ΑΣΕΠΕ) τύπου A-50U, με το 10μελές πληρώματά του. Η κατάρριψη αποδόθηκε σε πύραυλο εδάφους – αέρος και έλαβε χώρα σε σημείο που απείχε 200 χλμ. από την γραμμή του μετώπου! Στις 14 Ιανουαρίου, η Ουκρανία είχε υποστηρίξει ότι είχε καταρρίψει αεροσκάφος ιδίου τύπου, χωρίς να διαψευστεί ή να επιβεβαιωθεί από την Ρωσία. Το πλήγμα υπήρξε ιδιαίτερα σοβαρό και επηρέασε γενικότερα τις διεξαγόμενες επιχειρήσεις των ρωσικών δυνάμεων, πρόβλημα το οποίο θα ήταν οξύτερο εφόσον υπήρχε ισχυρή Ουκρανική Αεροπορία. 
Αυτή την ικανότητα καταρρίψεως Στόχων Υψηλής Αξίας (HVT) όπως είναι τα ΑΣΕΠΕ της αντίπαλης αεροπορίας, έχει αποκτήσει πλέον και η Πολεμική Αεροπορία με την ένταξη των Rafale στο δυναμικό της. Ικανότητα που έχει επιβεβαιωθεί από τον περυσινό ΗΝΙΟΧΟ. Πράγματι, χάρη στην υψηλή υπερηχητική ταχύτητα που αναπτύσσει το Meteor και την ειδική διαχείριση κινητικής ενεργείας, επιτυγχάνεται αυξημένο βεληνεκές που, ιδίως εναντίον μεγάλων στόχων μικρής δυνατότητος ελιγμών όπως το E-7 της τουρκικής αεροπορίας, παίζει καθοριστικό ρόλο. Τα ΑΣΕΠΕ επιχειρούν σε “απόσταση ασφαλείας” από εναέριες ή αντιαεροπορικές απειλές, εκμεταλλευόμενα την πολύ μεγάλη ακτίνα των ραντάρ τους.
Τα Rafale F3R με τον Meteor, αλλάζουν τους “κανόνες του παιχνιδιού” ως προς αυτό το σκέλος, καθιστώντας περισσότερο ευάλωτα τα εχθρικά ΑΣΕΠΕ, που υποχρεωμένα να λαμβάνουν μέτρα μεγαλύτερης αποστάσεως ασφαλείας, υποβαθμίζεται η απόδοση και ο ρόλος τους. Η ευχερέστερη ικανότητα εξουδετερώσεως κορυφαίων πολλαπλασιαστών ισχύος όπως το ΑΣΕΠΕ, επηρεάζει σοβαρά την σχεδίαση πολεμικών επιχειρήσεων και ειδικότερα την αεροπορική αναμέτρηση σε μία σύρραξη μεταξύ ισοτίμων αντιπάλων.
Νέες ευρύτερες δυνατότητες επιχειρήσεων, θα φέρει μελλοντικώς στην Πολεμική Αεροπορία η επιχειρησιακή ένταξη των μαχητικών F-35 με χαρακτηριστικά χαμηλής παρατηρησιμότητας (VLO).
Βαλλιστικοί πύραυλοι και πλατφόρμες με αφορμή την τοποθέτηση του καθηγητή Βαληνάκη
