Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Ελέχθησαν και εγράφησαν αρκετά για το πρόγραμμα προμήθειας των 35 ελικοπτέρων UH-60M Black Hawk, με τα οποία θα εξοπλιστεί η Αεροπορία Στρατού και σε ορισμένα σημεία υπήρξαν παρεξηγήσεις. Ο ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ παρέθεσε τα οικονομικά στοιχεία, δηλαδή την διαίρεση του κόστους του προγράμματος μεταξύ των συστατικών της συμβάσεως και το χρονοδιάγραμμα αποπληρωμής σε βάθος επταετίας. Ειδικώς για την τιμή αυτή καθ’ αυτή, στην οποία αγοράζονται τα ελικόπτερα, κρίνεται ιδιαίτερα συμφέρουσα. Υπάρχουν όμως αρκετά σημεία που αξίζει να διευκρινιστούν.
Κατ’ αρχάς, πρέπει να επισημανθεί ότι το ΓΕΣ όφειλε να κινηθεί εντός καθορισμένων χρηματοδοτικών πλαισίων. Το συνολικό “πακέτο”, δεν διαμορφώθηκε κατά την απόλυτη ελευθερία κινήσεων των στρατιωτικών. Τελικώς, το συνολικό κατ’ εκτίμηση ανώτατο κόστος 1.149.200.000 € βρίσκεται εντός της διαθέσιμης χρηματοδοτήσεως.
Πέραν του οικονομικού πλαισίου, υπήρχε και όριο στα προς πρόσκτηση ελικόπτερα, δεδομένου ότι όπως έχει διευκρινίσει ο ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ, ο αριθμός των 35 που περιλαμβάνει η LOA GR-B-XOZ αντιπροσωπεύει τον αριθμό που διατέθηκε στην Ελλάδα από την ένταξή της στην πολυετή σύμβαση πλαίσιο (Multi Year X) που έχει ανατεθεί από τον Στρατό των ΗΠΑ. Υπενθυμίζεται ότι στις 20 Νοεμβρίου 2021 το ΓΕΣ είχε ζητήσει ενημέρωση Τιμής & Διαθεσιμότητας για 48 ελικόπτερα.
Τα ελικόπτερα, παραλαμβάνονται μεν στην βασική διαμόρφωση (“Green”) όπως έχει γράψει ο ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ αλλά πλήρη σε εξοπλισμό, για ελικόπτερα γενικής χρήσεως (Utility) που προορίζονται να αντικαταστήσουν το UH-1 Huey. Στην συζήτηση που προέκυψε για το εάν τα ελικόπτερα θα είναι εξοπλισμένα με ηλεκτρονικό σύστημα αυτοπροστασίας, η απάντηση είναι ότι η προμήθειά τους περιλαμβάνεται στην σύμβαση.
Τα συστατικά του ηλεκτρονικού συστήματος αυτοπροστασίας, περιλαμβάνουν σύστημα Αντιμέτρων Υπερύθρων AN/ALQ-144A(V)1 IRCM, δέκτες προειδοποιήσεως ραντάρ AN/APR-39A(V)4 RWR, δέκτες προειδοποιήσεως λέιζερ AN/AVR-2B(V) και Κοινό Σύστημα Προειδοποιήσεως Πυραύλου AN/AAR-57(V)3 CMWS Gen 3. Μάλιστα περιλαμβάνεται η προμήθεια επιπλέον αριθμών συλλογών, προκειμένου σε περίπτωση βλαβών να υπάρχει ευχέρεια αντικαταστάσεως.
Από πλευράς εξοπλισμού, δεν περιλήφθηκε σύστημα μεταφοράς εξωτερικών φορτίων, λόγω κόστους. Μπορεί ωστόσο να γίνει μελλοντική προμήθεια αλλά και χωρίς αυτές τις προβλέψεις, τα ελικόπτερα ανταποκρίνονται απολύτως στον ρόλο της γενικής χρήσεως. Εν τούτοις, περιλήφθηκε μια σειρά συστημάτων, που προσδίδουν τακτική ευελιξία στις αποστολές, όπως ενδεικτικώς:
- Συλλογές Εκκενώσεως Απωλειών (CASEVAC) των δύο πτυσσόμενων φορείων και ιατρικού σάκκου.
- Συλλογές Συστημάτων Διπλών Φορείων Ασθενούς (DPLS) για χρήση με βαρούλκο.
- Συλλογές Βαρούλκου Διασώσεως με συνοδεύοντα εξοπλισμό.
- Συλλογές Συστήματος Καταρριχήσεως/ Απαγκιστρώσεως Fast Rope (FRIES).
- Συλλογές Συστήματος Εσωτερικής Βοηθητικής Δεξαμενής Καυσίμου (IAFTS).
Ό,τι άλλο κριθεί απαραίτητο στην πορεία επιχειρησιακής εντάξεως του τύπου στην Αεροπορία Στρατού, θα μπορεί να περιληφθεί είτε με αναχρηματοδότηση της LOA, είτε με νέα προμήθεια ελικοπτέρων, όπου είναι πιθανή η δυνατότητα εντάξεως σε επομένη πιθανή μακροχρόνια σύμβαση πλαίσιο (Multi Year XI) για τον Στρατό των ΗΠΑ. Εξάλλου, στην παρούσα φάση το ΓΕΣ με όλες τις Διευθύνσεις του, παρακολουθούν τα μαθήματα από την πολεμική αναμέτρηση στην Ουκρανία και είναι φυσικό οι επιτελείς της Αεροπορίας Στρατού να καταγράφουν παρατηρήσεις που θα ληφθούν υπ’ όψιν στις μελλοντικές ενέργειες.
Γενικώς το πλαίσιο των Στρατιωτικών Πωλήσεων Αλλοδαπής (FMS) είναι αποδεδειγμένα ευέλικτο και επιτρέπει αναπροσαρμογές. Ενδεικτικώς, οι παραδόσεις των ελικοπτέρων αναμένεται να ολοκληρωθούν το 2027. Διευκρινίζεται ότι, σε σχέση με αναφορές που προσδιορίζουν την παράδοση των 4 πρώτων ελικοπτέρων το τέταρτο τρίμηνο του 2025, αυτό δεν ισχύει ακριβώς αλλά απλώς το ΓΕΣ πιέζει προκειμένου να το πετύχει.
Τα παραπάνω σημαίνουν ότι ο στόλος των Black Hawk, πέραν των τυπικών έργων για αεροκίνητες επιχειρήσεις, θα μπορεί να υποστηρίζει επιχειρήσεις Διάσωσης, εκκενώσεως απωλειών (CASEVAC) και Ειδικές Επιχειρήσεις, με επάρκεια εξοπλισμού. Από πλευράς τεχνολογιών και επιδόσεων, δεν υφίσταται σύγκριση με το Huey, το οποίο εξάλλου αντιμετωπίζει προβλήματα υποστηρίξεως και σήμερα μόνο 56 εξ αυτών παραμένουν σε ενέργεια.
Σε θέματα υποστηρίξεως των ελικοπτέρων, είναι ενδεικτικό ότι περιλαμβάνεται όχι μόνο αρχική υποστήριξη 2 ετών αλλά και Εν Συνεχεία Υποστήριξη (FOS) 5ετούς διαρκείας αμέσως μετά την λήξη της πρώτης. Στο μεταξύ όμως και για να συνεχίσει το σύστημα να λειτουργεί κανονικά, από την επομένη κιόλας της υπογραφής συμβάσεως, το ΓΕΣ θα ξεκινήσει τις διαδικασίες για την σύναψη της FOS η οποία θα πρέπει να διαδεχθεί την πρώτη μετά την λήξη της! Έχει ενδιαφέρον εδώ ότι το ύψος της αρχικής συντηρήσεως διαρκείας 2 ετών, έχει μεγαλύτερο κόστος (125 εκατ. €) σε σχέση με την FOS υπερδιπλάσιας διαρκείας (70 εκατ. €). Η εξήγηση είναι απλή και σχετίζεται με την συμπερίληψη του κόστους ειδικών εργαλείων και υποδομών που προμηθεύεται άπαξ η Αεροπορία Στρατού για τον σκοπό αυτόν, όπως ισχύει με κάθε είδους κύρια πλατφόρμα.
Η υποστήριξη των Black Hawk μετά την επιχειρησιακή ένταξη στην Αεροπορία Στρατού, έχει το πλεονέκτημα του κοινού τύπου κινητήρα (T700-GE-701D) με των επιθετικών ελικοπτέρων Apache, όσο και των S-70 Aegean Hawk του Πολεμικού Ναυτικού. Επίσης, κοινά με των Apache και Kiowa Warrior, είναι τα όπλα (αντιαρματικοί πύραυλοι και ρουκέτες) που μπορεί να φέρει το UH-60M.
Ιδιαίτερα ταχείς, μπορούν να θεωρηθούν οι ρυθμοί με τους οποίους προχώρησε το πρόγραμμα, εάν προσέξει κανείς ότι από ελληνικής πλευράς η Επιστολή Αιτήματος (LOR) εστάλη ακριβώς πριν 12 μήνες, τον Μάρτιο του 2023. Η αμερικανική πλευρά απάντησε με την Επιστολή Αποδοχής (LOA) μετά από 9 μήνες, τον Δεκέμβριο.
Συνολικώς και με βάση κυρίως τα οικονομικά δεδομένα, οι χειρισμοί από πλευράς ΓΕΣ μπορούν να κριθούν για την ταχύτητα και την εξασφάλιση αποτελέσματος που επιχειρησιακώς θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί κάτι παραπάνω από ικανοποιητικό.
