Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Την νύκτα 11 Μαρτίου, ο ΥΕΘΑ Νίκος Δένδιας, συνοδευόμενος από τον Α/ΓΕΕΘΑ Στρατηγό Δημήτριο Χούπη και τους διοικητές των ΔΕΠ και ΔΔΕΕ, παρακολούθησε την Media Day της ασκήσεως Ειδικών Δυνάμεων – Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων TROJAN FOOTPRINT-24, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Λευκαντί Ευβοίας.
Η TROJAN FOOTPRINT-24, λαμβάνει χώρα στο πλαίσιο διεξαγωγής της άσκησης μεγάλης κλίμακας STEADFAST DEFENDER-24 του ΝΑΤΟ και διεξάγεται σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια, με συμμετοχή προσωπικού και μέσων της Διοίκησης Ειδικού Πολέμου (ΔΕΠ) του ΓΕΕΘΑ.
Στην FTP-24 ήλθε προσωπικό και από μονάδες Ειδικών Επιχειρήσεων άλλων χωρών: Αλβανία, Βουλγαρία, Γαλλία (FORCUSCO), Σκόπια, Ηνωμένο Βασίλειο (3ο Τάγμα Ranger), ΗΠΑ (Special Forces), Ιταλία (4ο Σύνταγμα Αλπινιστών Αλεξιπτωτιστών) και Μαυροβούνιο. Συνολικώς, συμμετέχουν περί τα 700 άτομα προσωπικό. Από όλες τις συμμετοχές ξένων, η αμερικανική συνοδεύεται και από μέσα, στην μορφή αεροσκάφους MC-130J.
Η δραστηριότητα ξεκίνησε στις 4 Μαρτίου αλλά η άφιξη των ξένων δυνάμεων είχε αρχίσει αρκετές ημέρες πριν, από 28 Φεβρουαρίου, ενώ η λήξη έχει ορισθεί για την Πέμπτη 14 Μαρτίου και την επομένη αρχίζει η προετοιμασία αναχωρήσεως.
Κατά τη διάρκεια της ασκήσεως, οι συμμετέχοντες έχουν την ευκαιρία να εξασκηθούν σε σύνθετα επιχειρησιακά σενάρια, τα οποία συμβάλουν στην επαύξηση της μαχητικής ικανότητας, καθώς και στη βελτίωση της διαλειτουργικότητας σε επίπεδο διεξαγωγής αντικειμένων Ειδικών Δυνάμεων – Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων.
Η Media Day είναι ημέρα στην οποία προσκαλούνται εκπρόσωποι των μέσων ενημέρωσης, προκειμένου να παρακολουθήσουν αντιπροσωπευτικά αντικείμενα της ασκήσεως, συγκεντρωμένα υπό μορφή ενός συνολικού σεναρίου. Η συγκεκριμένη δραστηριότητα ήθισται να γίνεται υπό το φως της ημέρας, για καλύτερη κάλυψη από πλευράς δημοσιογράφων. Εν τούτοις, στην TROJAN FOOTPRINT-24 αποφασίστηκε η εκτέλεση νυκτερινές ώρες, ούτως ώστε να μην αποβεί εις βάρος της αληθοφάνειας στην εκπαίδευση.
Για τη διεξαγωγή της ασκήσεως στην Media Day, συντάχθηκε ένα υποθετικό σενάριο βασισμένο στο χρονοδιάγραμμα έναρξης των επιχειρήσεων που είχε αποσταλεί από την Διοίκηση Ειδικών Επιχειρήσεων Ευρώπης των ΗΠΑ (SOCEUR). Σύμφωνα με αυτό, η περιοχή για την οποία η συμμαχία κρατών είναι υπεύθυνη, δέχεται πίεση μέσω υβριδικών απειλών που εκτοξεύει μια υποτιθέμενη χώρα που επιθυμεί την αποσταθεροποίηση στις χώρες του ΝΑΤΟ και τις φίλιες σε αυτό χώρες. Τους τελευταίους 6 μήνες, η εχθρική χώρα έχει αναπτύξει δυνάμεις στα σύνορά της και έχει αυξήσει αισθητά την δραστηριότητά της σε ασκήσεις και εκπαιδεύσεις (όπως έκανε η Ρωσία πριν την εισβολή της στην Ουκρανία). Ταυτόχρονα, συνεργάζεται άμεσα με παραστρατιωτικές οργανώσεις που δρουν στην ευρύτερη περιοχή καθώς και με το οργανωμένο έγκλημα. Κύριος στόχος της είναι η επέμβαση και επιρροή στις χώρες της συμμαχίας σε διαφορετικούς τομείς, με χρήση στρατιωτικών και μη στρατιωτικών μέσων, με σκοπό την ανάδειξή της ως περιφερειακής δύναμης.
Η ενέργεια που διεξήχθη ενώπιον του ΥΕΘΑ, σχεδιάστηκε κατόπιν παρακολουθήσεως των παράνομων ενεργειών δύο Στόχων Υψηλής Αξίας (ΣΥΑ) που δραστηριοποιούνται στην περιοχή. Κατόπιν εντοπισμού και ταυτοποίησης αυτών, εκπέμφθηκε στοιχείο Αναγνώρισης – Επιτήρησης σε αστικό περιβάλλον, με σκοπό να παρατηρεί σε 24ωρη βάση τις δραστηριότητές τους. Από την παρακολούθηση, εξακριβώθηκε ότι οι δύο ΣΥΑ διεξήγαγαν παράνομη μεταφορά αμυντικού υλικού σε παραστρατιωτικές οργανώσεις άμεσα συνδεόμενες με την εχθρική χώρα. Οι συλλεχθείσες πληροφορίες φανέρωσαν την επικείμενη εκφόρτωση πυραύλων και λοιπών πυρομαχικών στο λιμάνι.
Στοιχείο ειδικής επιτήρησης και ελευθέρων σκοπευτών Ιταλών και Ελλήνων, διείσδυσε με τη μέθοδο Helocasting 24 ώρες πριν την ενέργεια, εγκαθιστώντας παρατηρητήριο προκειμένου να συλλέξει πληροφορίες επί του στόχου. Οι πληροφορίες αυτές διαβιβάζονταν στο Κέντρο Επιχειρήσεων (ΚΕΠΙΧ) προκειμένου να συνταχθεί και να σχεδιαστεί η ενέργεια προσβολής και εξουδετέρωσης του εχθρού καθώς και η σύλληψη του ΣΥΑ. Ταυτόχρονα, Μη Επανδρωμένα Αεροχήματα (ΜΕΑ) ίπτανται άνωθεν του στόχου προς συλλογή πληροφοριακής δραστηριότητας και διαβίβασης εικόνας, η οποία μεταδίδεται στο ΚΕΠΙΧ αλλά και στην Ομάδα Εφόδου.
Ο ΥΕΘΑ παρακολούθησε την εξέλιξη μέσω φορητού συστήματος πολλαπλών οθονών, που μετέφεραν εικόνα από κάμερες φερόμενες από το προσωπικό, μέσα εναέριας επιτήρησης αλλά και διόπτρες που χρησιμοποιούν τα στοιχεία αναγνώρισης. Η εικόνα αυτή εμφανίζεται και στο τακτικό ΚΕΠΙΧ, όπου οι επιτελείς που το επανδρώνουν έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθούν την εξέλιξη της επιχειρήσεως και να ενημερώνουν αντίστοιχα την ιεραρχία.
Ως τόπος διεξαγωγής του σεναρίου είχε επιλεγεί μικρός λιμένας όπου θα γινόταν η αποβίβαση του εξοπλισμού, χώρος στον οποίο είχε σχεδιασθεί να γίνει η προσβολή της εχθρικής δυνάμεως και να συλληφθεί ο επικεφαλής της οργάνωσης, προκειμένου αυτή να εξαρθρωθεί.
Προκειμένου να επιλεγεί η παρούσα εγκατάσταση και ο χρόνος προσβολής, ένα στοιχείο παρακολούθησης του ΣΥΑ ο οποίος έχει αναγνωριστεί και ταυτοποιηθεί, έχει προβεί στην παρακολούθησή του εντός αστικού ιστού ενώ η ομάδα προσβολής έχει σχεδιάσει την διείσδυση τμήματος Ειδικής Επιτήρησης – Αναγνώρισης με την μέθοδο Helocasting (άφεση λέμβου) από ελικόπτερο CH-47D, από την προηγουμένη βραδιά. Το εν λόγω τμήμα παρακολούθησε τον στόχο όλο το 24ωρο, διαβιβάζοντας πληροφορίες στο ΚΕΠΙΧ της δύναμης. Οι πληροφορίες αυτές είναι απαραίτητες για τη σχεδίαση της ενέργειας και την σύνταξη του τρόπου ενεργείας.
Εδώ κρίνεται σκόπιμο να αναφερθεί ότι η ενέργεια που σχεδιάστηκε, δεν αποτελούσε επίδειξη επιχειρησιακών δυνατοτήτων, δεδομένου ότι δεν είχαν διεξαχθεί προηγουμένως δοκιμές – πρόβες επί του στόχου, δεν συντονιζόταν από κάποιο άλλο τμήμα παρά μόνο από τον επικεφαλής της δύναμης εφόδου, ο οποίος βρισκόταν εντός του σκάφους ειδικών επιχειρήσεων Mk V.
Για την εξουδετέρωση του όγκου της απειλής, ζεύγος ελικοπτέρων OH-58D Kiowa Warrior προσέβαλε την κύρια εχθρική δύναμη, καθοδηγούμενο από στοιχείο JTAC. Ο ρόλος των JTAC είναι ο έλεγχος και συντονισμός των πτητικών μέσων στην περιοχή του στόχου και η τερματική καθοδήγηση των πυρών με ακρίβεια στο στόχο.
Ταυτόχρονα, η κύρια δύναμη κρούσης προσέγγισε διά θαλάσσης και από αέρος. Ελικόπτερο NH90 μετέφερε ομάδα που καταρριχήθηκε με την μέθοδο Fast Rope στο κατάστρωμα του πλοίου, όπου σύμφωνα με τις πληροφορίες βρισκόταν ο ΣΥΑ. To ελικόπτερο προσέγγισε από νότια εκμεταλλευόμενο το ανάγλυφο του εδάφους και αιωρήθηκε επάνω από το πλοίο. Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται όταν η προσγείωση καθίσταται αδύνατη λόγω του εδάφους. Η Ομάδα Ειδικών Επιχειρήσεων (ΟΕΕ) που καταρριχήθηκε, χρησιμοποίησε Διόπτρες Νυκτερινής Όρασης (ΔΝΟ) προκειμένου να εξουδετερώσει την εχθρική απειλή εντός του πλοίου, σε συνδυασμό με φακούς όπου απαιτείται, για να αναζητήσει τον ΣΥΑ, ο οποίος σύμφωνα με πληροφορίες που έχουν διαβιβαστεί μέσω τα ομάδος επιτήρησης, βρισκόταν εντός του πλοίου. Η διαδικασία εκκαθάρισης εντός των διαμερισμάτων του πλοίου, απαιτεί ιδιαίτερη εκπαίδευση και συντονισμό.
Έτερη ΟΕΕ, μεταφερόμενη με δύο ταχύπλοα σκάφη Viking αποβιβάστηκε στο λιμάνι προκειμένου να εξουδετερώσει την κύρια απειλή. Και οι άνδρες αυτοί, ενήργησαν βασιζόμενοι στην χρήση ΔΝΟ όταν ο φωτισμός είναι περιορισμένος και γυμνό οφθαλμό όταν ο φωτισμός το επιτρέπει. Αυτή η ταχεία εναλλαγή απαιτεί ιδιαίτερη δεξιότητα, προσαρμογή και εκπαίδευση. Για την σκόπευση χρησιμοποιήθηκαν συσκευές λέιζερ επί του φορητού οπλισμού ενώ αντίστοιχες μη ορατές χρησιμοποιήθηκαν με τις διόπτρες υπέρυθρης παρατήρησης.
Η δύναμη αυτή δέχθηκε πυρά ενώ ενεργοποιήθηκαν οι παγίδες φωτισμού και λοιπές παγιδεύσεις που είχε εγκαταστήσει το εχθρικό τμήμα, προκειμένου να αποτρέψει ενέργεια εναντίον του.
Ο εχθρός ενεργοποίοησε Δύναμη Ταχείας Αντίδρασης (QRF) προκειμένου να άρει την απειλή. Ως αντίδραση, ο επικεφαλής της δύναμης κρούσεως είχε σχεδιάσει ενίσχυση από ΟΕΕ επιβιβασμένη σε οχήματα ειδικών επιχειρήσεων. Η δύναμη αυτή που βρισκόταν σε ικανή απόσταση έτοιμη να ενεργήσει, είχε ως αποστολή να ενισχύσει τις φίλιες δυνάμεις σε περίπτωση όπως η συγκεκριμένη.
Μετά την εξάλειψη της απειλής στην υπάρχουσα εγκατάσταση, η δύναμη κρούσεως κινήθηκε προς το εσωτερικό για ανεύρεση και εκκαθάριση του επόμενου κτιρίου, που αποτελεί και το ΚΕΠΙΧ της τρομοκρατικής οργάνωσης. Η εν λόγω διαδικασία είναι επίπονη καθόσον εφόσον η ενέργεια έχει αποκαλυφθεί, το στοιχείο του αιφνιδιασμού έχει χαθεί και ο εχθρός αποκτά τακτικό πλεονέκτημα.
Μετά την σύλληψη του εχθρικού προσωπικού, έγινε ταυτοποίηση προκειμένου να αναγνωριστεί ο ΣΥΑ.
Για την απομάκρυνση του ΣΥΑ, χρησιμοποιήθηκε η εναέρια πλατφόρμα AirTEP, στην οποία, αφού αγκιστρωθεί το προσωπικό με ειδικές εξαρτύσεις στην πλατφόρμα, ανακρεμάται από αυτήν και μεταφέρεται εναερίως από ελικόπτερο CH-47D.
Με την εξουδετέρωση του εχθρού, η δύναμη κρούσης είχε σχεδιάσει την αποχώρηση από το στόχο. Η φάση αυτή δεν εκτελέσθηκε, προκειμένου να συγκεντρωθεί το προσωπικό, προς το οποίο ο ΥΕΘΑ απηύθυνε χαιρετισμό.
Όπως αναφέραμε, η άσκηση διεξήχθη σε μικρό λιμένα, ο οποίος βρισκόταν εντός παραθαλάσσιου βιομηχανικού χώρου. Η συγκεκριμένη βιομηχανική μονάδα, μαζί με το πλοίο που ήταν αγκυροβολημένο στον λιμένα, δεν βρίσκεται σε λειτουργία αλλά η ιδιοκτησία της δέχθηκε πρόθυμα να διαθέσει όλον τον χώρο υπέρ των ασκουμένων τμημάτων. Κατ’ αυτό τον τρόπο κι επειδή η άσκηση λαμβάνει χώρα σε άγνωστο περιβάλλον, επιτυγχάνεται υψηλός βαθμός αληθοφάνειας απ’ όλες τις απόψεις. Η συγκεκριμένη παράμετρος λαμβάνεται σοβαρά υπ’ όψιν τα τελευταία έτη από την ΔΕΠ και οι συνεννοήσεις, με βάση προσωπικές γνωριμίες κατά κανόνα και κάποιες φορές χάρη στην παρέμβαση προσώπων που έχουν υπηρετήσει στις Ειδικές Δυνάμεις, αποδεικνύονται γόνιμες.
Στην άσκηση, πέραν του νυκτερινού στοιχείου που ήταν κυρίαρχο (ο Α/ΓΕΕΘΑ απευθυνόμενος στους δημοσιογράφους σημείωσε ότι υπάρχει μεγάλη εξοικείωση του προσωπικού με δράση την νύκτα) αναδείχθηκε ο ρόλος των εναερίων μέσων και ειδικώς της Μοίρας Αεροπορικών Ειδικών Επιχειρήσεων (ΜΑΕΕ). Η εκμετάλλευση της τρίτης διαστάσεως, σε συνδυασμό με την ταχύτητα που προσφέρεται στην ενέργεια, συνιστούν κρίσιμους παράγοντες επιτυχίας. Όπως σημειώσαμε, ενώ δεν είχε προηγηθεί καμμία πρόβα στον περιορισμένο χώρο, ελικόπτερα της ΜΑΕΕ εκτέλεσαν κατά σειρά ταχεία καταρρίχηση προσωπικού με Fast Rope, αποβίβαση δύο οχημάτων ειδικών επιχειρήσεων Polaris MRZR 4 από Chinook (έξοδος σε 15 δευτερόλεπτα από την επαφή της ράμπας) και απαγκίστρωση με την τεχνική AirTEP.
Η άσκηση TROJAN FOOTPRINT-24 που έλαβε χώρα στην Ελλάδα, χάρη στον συνδυασμό του ορεινού – ηπειρωτικού εδάφους και παρακτίου – θαλασσίου, προσφέρεται για ασκήσεις Ειδικών Επιχειρήσεων μεγάλης ποικιλίας. Έτσι και στην Media Day, δεν ήταν τυχαία η συμβολή των πλωτών μέσων που έχει στην διάθεσή του το προσωπικό της ΔΕΠ, στην προκειμένη περίπτωση στην μορφή των ταχυπλόων Viking και του ΣΑΠ τύπου MkV, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως Διοικητικό.
ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΙΔΙΚΟΥ: Οι Δυνάμεις Ειδικών Επιχειρήσεων το 2030 – Προκλήσεις, Προβληματισμοί και Ευκαιρίες
