Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Μία ένδειξη ότι έχει αποφασισθεί από τον Αμερικανό πρόεδρο Μπάιντεν η αποστολή βαλλιστικών πυραύλων ATACMS στην Ουκρανία, προκύπτει από δημοσίευμα του αμερικανικού ABC News ότι το απόθεμα στο αμερικανικό οπλοστάσιο είναι μεγαλύτερο από αυτό που είχε εκτιμηθεί αρχικώς! Το δημοσίευμα επικαλείται δύο ανώνυμους αξιωματούχους, με τον έναν να σχολιάζει ότι οι πύραυλοι “έρχονται” και τον δεύτερο ότι “βρίσκονται στο τραπέζι”.
Το ABC News υποστηρίζει πως δεν είναι γνωστή η κατάσταση του επιπλέον αριθμού πυραύλων MGM-140 που “ανακαλύφθηκε”, ούτε ο ακριβής τύπος, υπονοώντας ότι πρόκειται πιθανώς για όπλα ανήκοντα σε παλαιά έκδοση, από αυτά που αναβαθμίζονται ώστε να παραμείνουν σε υπηρεσία με τον Στρατό των ΗΠΑ.
Τον περασμένο Φεβρουάριο, εκπρόσωπος του αμερικανικού Πενταγώνου είχε δηλώσει ότι δεν θα σταλούν ATACMS στην Ουκρανία, λόγω μικρού διαθέσιμου αριθμού στο αμερικανικό οπλοστάσιο. Εν τούτους, μερικούς μήνες μετά, τον Μάιο, ο πρόεδρος Μπάιντεν είχε δηλώσει ότι εξακολουθούσε να συζητά το θέμα. Εκείνο τον μήνα, το Λονδίνο επιβεβαίωσε επισήμως την παραχώρηση πυραύλων πλεύσεως (cruise) τύπου Storm Shadow στην Ουκρανία, αυξάνοντας την πίεση προς την Ουάσινγκτον.
Η παραχώρηση βαλλιστικών όπλων και πυραύλων πλεύσεως, επιτρέπει την προσβολή στόχων υψηλής αξίας σε πολύ μεγάλο βάθος και θεωρείται ότι η χρήση τους θα διευκόλυνε σοβαρά την προετοιμαζόμενη μεγάλη επίθεση των Ουκρανών. Εν τούτοις μόνο η Μεγάλη Βρετανία ανταποκρίθηκε εγκαίρως και τον Σεπτέμβριο ανακοίνωσε το Παρίσι ότι θα έστελνε κι αυτό αριθμό αντιστοίχων πυραύλων, τύπου SCALP EG. Τους προηγούμενους μήνες, οι Ουκρανοί χρησιμοποίησαν τους Storm Shadow για να καταστέψουν αποθήκες πυροχαμικών και καυσίμων, κέντρα διοικήσεως και τις γραμμές συγκοινωνιών (μεγάλες γέφυρες) των Ρώσων, σε θέσεις που εθεωρούντο ασφαλείς.
Καθώς ο αριθμός των πυραύλων που έλαβε η Ουκρανία εξαντλήθηκε και η επιθετική προσπάθεια εξελίσσεται με αργό ρυθμό, εντάθηκαν οι εκκλήσεις του προέδρου Ζελένσκι προς τις ΗΠΑ και την Γερμανία να συνεισφέρουν και αυτές με τέτοια όπλα.
Η Γερμανική Αεροπορία διαθέτει τον ανάλογο πύραυλο πλεύσεως KEPD-350 Taurus, βεληνεκούς 500 χλμ. Από τους 600 πυραύλους που παραλήφθηκαν την περίοδο 2005-2010, γερμανικές πηγές υποστηρίζουν ότι μόνο 150 διατηρούνται επιχειρησιακοί αλλά η Taurus Systems, κοινοπραξία η οποία κατασκεύασε το όπλο, διαρρέει ότι ο αριθμός αυτών είναι περίπου διπλάσιος.
Τον περασμένο Αύγουστο, το γερμανικό Der Spiegel ανέφερε ότι η κυβέρνηση του καγκελαρίου Σολτς συζητούσε με την εταιρεία MBDA για την περίπτωση των Taurus. Οι συζητήσεις μπορεί να αφορούν τεχνικά θέματα, όπως η επιθεώρηση και επαναφορά πυραύλων σε επιχειρησιακή κατάσταση ή ακόμη, όπως ανέφερε το Der Spiegel, και η περίπτωση τροποποιήσεως για την μείωση του βεληνεκούς τους ώστε να περιορίζεται η δυνατότητα των Ουκρανών να πλήξουν στόχους βαθιά στην ρωσική επικράτεια.
Ο πρόεδρος Ζελένσκι έχει αναλάβει δεσμεύσεις ήδη προς το Λονδίνο, ως προς την χρήση των Storm Shadow βάσει πολιτικών περιορισμών και όντως φαίνεται ότι οι στόχοι που επλήγησαν με αυτούς ήταν στα κατεχόμενα εδάφη και την Κριμαία. Ανάλογες δεσμεύσεις είναι ασφαλώς έτοιμο να αναλάβει το Κίεβο έναντι της Ουάσινγκτον και του Βερολίνου, κάτι το οποίο ήδη έχει αναφερθεί ότι ίσχυσε, ακόμη και κατά την αρχική απόφαση παραχωρήσεως των πολλαπλών εκτοξευτών πυραύλων MLRS και HIMARS! Εν τούτοις, δεν μπορεί να αποκλειστεί η περίπτωση της παραχωρήσεως των ζητούμενων όπλων σε εκδόσεις περιορισμένης επιδόσεως βεληνεκούς.
Στις αρχές Σεπτεμβρίου, ο Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών Ντμίτρο Κουλέμπα, δήλωσε ότι συζήτησε προσφάτως το θέμα των ATACMS με τον Αμερικανό ομόλογό του, ο οποίος αποκρίθηκε ότι αναλύονται ορισμένες παράμετροι αναφορικώς με τον αριθμό και τον τρόπο χρησιμοποιήσεώς τους, πριν την τελική απόφαση. Ο ίδιος, ανέφερε ότι και ο καγκελάριος Σολτς εξετάζει την περίπτωση των Taurus. Σε στρατιωτικό επίπεδο, η παραχώρηση των όπλων αυτών παρουσιάζεται ως αναγκαία για την διατήρηση του ρυθμού προσβολής ζωτικής σημασίας ρωσικών στόχων σε μεγάλο βάθος, που θα επιταχύνουν την κατάρρευση της αμύνης τους στα κατεχόμενα εδάφη στον νότο.
Με την παραχώρηση των Taurus μπορεί να διατηρηθεί ο ρυθμός αεροπορικών επιθέσεων για ένα διάστημα, μετά την διαφαινόμενη εξάντληση της διαθέσιμης “δεξαμενής” σε Storm Shadow και SCALP EG σε Μεγάλη Βρετανία και Γαλλία. Πολύ μεγαλύτερη σημασία έχει η περίπτωση των MGM-140 ATACMS, λόγω του θεωρητικώς μεγαλύτερου αριθμού που μπορούν να διαθέσουν οι ΗΠΑ, όσο και να διατηρήσουν μακροπροθέσμως την ροή προς την Ουκρανία, όπως στην περίπτωση των ρουκετών GMLRS.
Η περίπτωση των ATACMS και των Taurus, συμπλέει απολύτως με την μέχρι σήμερα σταδιακή αποδέσμευση κρισιμών οπλικών συστημάτων για την μαχόμενη Ουκρανία, η οποία δείχνει να στηρίζεται σε μία άτυπη, αλλά ουσιαστική, ταυτόχρονη λήψη αποφάσεων μεταξύ του προέδρου Μπάιντεν και του καγκελαρίου Σολτς. Πρώτα παραχωρήθηκαν συστήματα Μ270 MLRS και Μ142 HIMARS, ικανά για την βολή πυραύλων βεληνεκούς 84 χλμ., στις αρχές του 2023 μόλις, κατόπιν πιέσεων του καγκελαρίου Σολτς αποφασίστηκε η ταυτόχρονη αποδέσμευση αρμάτων μάχης Leopard 2 και M1 Abrams, προσφάτως επήλθε συμφωνία για την παραχώρηση μαχητικών F-16 ενώ τώρα Ουάσιγκτον και Βερολίνο προετοιμάζουν την αποδέσμευση και ATACMS σε συνδυασμό με Taurus.
Αυτή η σταδιακή προσέγγιση, καθυστερεί την απόδοση αποτελεσμάτων στο πεδίο υπέρ των ουκρανικών όπλων αλλά σε πολιτικό επίπεδο δικαιολογείται ως συντηρητική προσέγγιση για την αποφυγή “κλιμακώσεως” του πολέμου και την διατήρηση των αντιδράσεων της Μόσχας σε ελεγχόμενο επίπεδο.
