Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Σε συνέντευξη του διευθυντού του τουρκικού Ινστιτούτου Έρευνας & Ανάπτυξης Αμυντικών Βιομηχανιών (TÜBİTAK SAGE) στις 6 Απριλίου, αναφέρθηκε ότι σύντομα αναμένεται η πρώτη δοκιμαστική εκτόξευση (από το έδαφος) του υπό ανάπτυξη υπέρ-υπερηχητικού πυραύλου αέρος – αέρος GÖKHAN, με κινητήρα αεριωθούμενου αέρα – αυλωθητού (ramjet). Το πρόγραμμα αναφέρθηκε ότι βρίσκεται ελαφρώς εμπρός ως προς το χρονοδιάγραμμα, δηλωτικό πιθανώς της προτεραιότητος που του αποδίδεται.
Σχετικό αναπτυξιακό πρόγραμμα προωθητικού συστήματος αυλωθητού (ramjet), είχε ανακοινωθεί από το TÜBİTAK SAGE το 2020. Το πρόγραμμα GÖKHAN είχε μνημονεύσει δημοσίως για πρώτη φορά ο υπουργός Αμύνης Χουλουσί Ακάρ τον Ιούνιο του 2021 και στην ίδια ευκαιρία, ο διευθυντής του TÜBİTAK SAGE αποκάλυψε ότι είχαν ήδη πραγματοποιηθεί δοκιμές κινητήρα ramjet. Πιθανώς άναφερόταν στην ανάπτυξη των σχετικών εγκαταστάσεων δοκιμών του Ινστιτούτου, που εκείνη την περίοδο είχαν ολοκληρωθεί.
Τον Νοέμβριο, κατά την διάρκεια της συζητήσεως στην τουρκική εθνοσυνέλευση του Σχεδίου Προϋπολογισμού 2022, ο υπουργός Βιομηχανίας & Τεχνολογίας Μουσταφά Βαράνκ είχε πει ότι το 2022 επρόκειτο να παρουσιαστεί το πρωτότυπο κινητήρα ramjet. Στις 19 Φεβρουαρίου 2022, το TÜBİTAK SAGE ανακοίνωσε την πραγματοποίηση επιτυχούς δοκιμής αναφλέξεως κινητήρα ramjet, παρουσία του επικεφαλής της Προεδρείας Αμυντικής Βιομηχανίας (SSM). Τον Μάρτιο, ο διευθυντής του TÜBİTAK SAGE είχε δηλώσει ότι βρίσκεται στο αρχικό στάδιο της σχεδιαστικής αντιλήψεως πυραύλου scramjet, παραλλαγή του ramjet αλλά καύσεως με υπερηχητική ροή αέρος, που επιτυγχάνει ακόμη υψηλότερες ταχύτητες!
Κινητήρες ramjet αναπτύσσονται επίσης για τον υπερ-υπερηχητικό πύραυλο αντιραντάρ AKBABA και έναν πύραυλο επιφανείας – επιφανείας και εδάφους – εδάφους.
Ο GÖKHAN παρουσιάζεται ως ανάλογος του ευρωπαϊκού Meteor, στον οποίο αποδίδονται ανάλογες επιδόσεις, δηλαδή επιχειρησιακή εμβέλεια 100 χλμ. και “Ζώνη Μη Διαφυγής” (No Escape Zone) περί τα 60 χλμ. Οι συμπτώσεις θα παύσουν να είναι συμπτώσεις όταν εμφανιστεί ο πύραυλος αλλά μέχρι τότε μπορούμε να προσεγγίσουμε την τεχνολογία κινητήρων ramjet που συναντούμε στο Meteor. Βασίμως μπορούμε να υποθέσουμε ότι αυτό που οι Τούρκοι παρουσιάζουν ως εγχώρια ανάπτυξη, δεν είναι τίποτα άλλο από ένα ακόμη αναπτυξιακό πρόγραμμα, από τα τόσα που έχουν ανατεθεί στο κρατικό TÜBİTAK SAGE, για συνεργασία με ξένους οίκους. Στην προκειμένη περίπτωση, το δεύτερο μέρος συνεργασίας που δεν προβάλλεται, είναι προφανώς η γερμανική Bayern-Chemie, που με το ανάλογο τίμημα ανέλαβε να μεταφέρει την σχετική τεχνολογία και τεχνογνωσία.
Η Bayern-Chemie ανέπτυξε τον κινητήρα ramjet του Meteor. Ως οντότητα, ανήκει στην ευρωπαϊκή MBDA, κοινοπραξία εταιρειών Γαλλίας, Γερμανίας, Ηνωμένου Βασιλείου, Ισπανίας και Ιταλίας. Σε πολιτικό επίπεδο, οι κυβερνήσεις αυτών των ευρωπαϊκών κρατών, προφανώς δεν έχουν ένσταση στην συγκεκριμένη συνεργασία ενώ όπως έχουμε επισημάνει εδώ και καιρό, η μακροχρόνια γερμανική συνεργασία (Diehl Defence) είναι φανερό ότι βρίσκεται πίσω από την ανάπτυξη της σειράς αντιαεροπορικών πυραυλικών συστημάτων HİSAR και SİPER που ουσιαστικά είναι η οικογένεια IRIS-T SL.
HİSAR O+ και IRIS-T SLM: ταυτόχρονη ανακοίνωση επίτευξης οροσήμων
Σύμφωνα με τουρκικές αναφορές, ο πύραυλος GÖKHAN προορίζεται να εξοπλίσει αρχικώς τα F-16 και σε δεύτερο χρόνο το υπό ανάπτυξη μαχητικό αεροπλάνο (MMU). Με βάση αυτά, αναδεικνύεται ο προγραμματισμός στην ανάπτυξη πυραύλων αέρος – αέρος κάθε κατηγορίας, βάσει του σχετικού αναπτυξιακού έργου GÖKTUĞ, με τον GÖKHAN να αποτελεί το τρίτο προϊόν του.
Μετά την αποπομπή της Τουρκίας από το πρόγραμμα F-35, αποδόθηκε έμφαση στην ανάπτυξη του εγχώριου μαχητικού (ΜΜU) και σε μεσοπρόθεσμη βάση στην απόκτηση 119 συνολικώς F-16V. Πρακτικώς, οι Τούρκοι ανακατηύθυναν στα ανωτέρω προγράμματα τους πόρους που είχαν υπολογιστεί για το F-35 ενώ αντί να αγοράζουν απλώς έτοιμα προϊόντα, προτιμούν να επενδύουν σταθερά επιπλέον χρήματα για προγράμματα συναναπτύξεως με ξένους οίκους, όπως του GÖKHAN, που οδηγούν μακροπροθέσμως σε εθνική αυτάρκεια εξοπλισμών.
Το χρονοδιάγραμμα του GÖKHAN πιθανώς να συμπέσει με την επιχειρησιακή ένταξη στο μέλλον των F-16V, αναλόγως βεβαίως του χρόνου στον οποίο θα εγκριθεί το σχετικό πρόγραμμα από την Ουάσιγκτον. Ο συνδυασμός F-16V με ραντάρ τεχνολογίας AESA τύπου APG-83 και πυραύλους GÖKHAN, θα εξισορροπεί σε μεγάλο βαθμό την παρουσία του συνδυασμού Rafale με ραντάρ RBE2 AA και πυραύλους Meteor στην Πολεμική Αεροπορία. Εάν δεχθούμε ότι τα τουρκικά F-16V φτάσουν τα 119 σε αριθμό, ακόμη και αν τα Rafale αυξηθούν, η τουρκική αεροπορία θα μπορεί να θεωρεί ότι πλεονεκτεί.
Από αυτή την άποψη και μόνο, φαίνεται πόσο λάθος είναι η καλλιεργούμενη αντίληψη ότι είναι προς το συμφέρον της Ελλάδας η αποδοχή της πωλήσεως F-16V στην Τουρκία.
Απολογισμός – εξαγγελία στόχων Αμυντικής Βιομηχανίας Τουρκίας (Ωχαδερφέ…)
