Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Στις 22 Μαρτίου η ιστοσελίδα Conflict Intelligence Team δημοσίευσε οπτικό υλικό από σιδηροδρομικό συρμό στην Ρωσία, που μετέφερε άρματα μάχης T-54/55 με προορισμό την Ουκρανία. Όπως αναφέρθηκε, ο συρμός προερχόταν από την Άπω Ανατολή και συγκεκριμένα είχε αναχωρήσει από την πόλη Αρσένιεφ της περιοχής Πρικόρσκι, όπου εδρεύει η 1295 Βάση Κεντρικής Επισκευής Αρμάτων και Αποθήκευσης.
Η ιστοσελίδα αναφέρει ότι από την ίδια βάση είχε δημοσιευθεί βίντεο τον Οκτώβριο του 2022, με συρμό που μετέφερε παλαιά άρματα T-62M(V). Ενώ όμως η ανάπτυξη αρμάτων του συγκεκριμένου τύπου είχε εντοπιστεί από το περασμένο καλοκαίρι, είναι η πρώτη φορά που καταγράφεται η επαναφορά σε ενέργεια αποσυρθέντων T-54/55.
Η αναγνώριση των τύπων, στηρίζεται στον εντοπισμό εξωτερικών διαφορών, όπως η ύπαρξη εξαεριστήρα σχήματος θόλου επί του πύργου, στην δεξιά πλευρά όπως και η ύπαρξη ή όχι απαγωγέα καπνού στο στόμιο του πυροβόλου 100 mm.
Η ιστοσελίδα καταλήγει: «Δυσκολευόμαστε να προσδιορίσουμε τις πιθανές χρήσεις αυτών των αρμάτων, αλλά σε κάθε περίπτωση, μαζί με την μετακίνηση των τεθωρακισμένων οχημάτων μεταφοράς προσωπικού BTR-50 από την αποθήκευση και την τροποποίηση των Τεθωρακισμένων Οχημάτων πολλαπλών χρήσεων MT-LB με ναυτικά αντιαεροπορικά πυροβόλα, υποδεικνύει σαφώς σοβαρά προβλήματα με τον εφοδιασμό στρατιωτικών οχημάτων στις Ένοπλες Δυνάμεις της Ρωσικής Ομοσπονδίας».
Οι σοβαρές απώλειες σε άρματα μάχης των Ρώσων, είναι αναμφισβήτητες και με οπτικό υλικό έχει επιβεβαιωθεί υπερβαίνουν το 50% του ενεργού αρματικού δυναμικού που διατηρούσε ο Ρωσικός Στρατός όταν ξεκίνησε την εισβολή στην Ουκρανία. Οι μεγάλες απώλειες είναι και ένας από τους λόγους για τους οποίους μεταξύ άλλων μέτρων, η ρωσική διοίκηση αποφάσισε την συγκρότηση μονάδων νέου τύπου κλιμακίου τάγματος, γνωστών ως “Μονάδες Εφόδου” (Assault Units), που αντικαθιστούν τα Τακτικά Συγκροτήματα Τάγματος (Battalion Tactical Group) τα οποία αποτελούσαν την βάση συγκροτήσεως των μονάδων ελιγμού του Ρωσικού Στρατού.
Ωστόσο, η απάντηση για τον τρόπο χρησιμοποιήσεως τόσο παλαιών αρμάτων όπως τα T-54/55, που δυσκολεύεται να δώσει το Combat Intelligence Team έχει αναλυθεί από τον ΔΟΥΡΕΙΟ ΙΠΠΟ ήδη, όταν είχε εντοπιστεί η προώθηση αποθηκευμένων T-62 που είχαν επανέλθει σε ενέργεια.
Και οι δύο αντιμαχόμενοι χρησιμοποιούν τα άρματα μάχης πρωτίστως σε ρόλο υποστηρίξεως πεζικού, διασπαρμένα ανά ουλαμό ή ίλες, σε τάγματα και τακτικά συγκροτήματα. Με το πυροβόλο τους, τα άρματα καταστρέφουν φωλέες αντιστάσεως, οχυρώσεις ή ανοίγουν δρόμο σε αγώνες κατοικημένων τόπων, καταστρέφοντας κτίρια στα οποία έχει οχυρωθεί ο αντίπαλος. Σε αυτό τον ρόλο, το πυροβόλο D-10T των 100 mm των T-54/55 είναι ικανοποιητικό και, όπως είχαμε σημειώσει, γι’ αυτό τον λόγο χρησιμοποιούνται κυρίως Εκρηκτικά βλήματα κι όχι Αντιαρματικά – Διατρητικά. Λόγω μεγάλων αριθμών στα οποία κατασκευάστηκαν τα T-54/55, είναι φυσιολογικό να υπάρχουν πολύ αξιόλογα αποθέματα πυρομαχικών πυροβόλου 100 mm, στοιχείο το οποίο ανακουφίζει σε μεγάλο βαθμό το σύστημα εφοδιασμού σε πυρομαχικά του ρωσικού Πυροβολικού.
Επιπλέον όμως, τα άρματα μάχης αξιοποιούνται ακόμη και σε ρόλο παροχής πυρών υποστηρίξεως καμπύλης τροχιάς! Ελλείψει διαθέσιμων πυροβόλων ή και πυρομαχικών, κάποιες φορές τα άρματα χρησιμοποιούν το πυροβόλο σε ανύψωση και εκτοξεύουν Εκρηκτικά βλήματα, δηλαδή διαδραματίζουν ρόλο αυτοκινούμενων πυροβόλων!
Τέλος, τα T-54/55 μπορούν να διαδραματίσουν ρόλο στατικών πυροβολείων, στις αμυντικές γραμμές των Ρώσων.
Συνολικώς, μπορούμε να πούμε ότι τα άρματα στην Ουκρανία χρησιμοποιούνται σε μεγάλο βαθμό ως πυροβόλα εφόδου.
Εφόσον τα T-54/55 δεν προορίζονται κατά βάση να αναμετρηθούν με τα άρματα του αντιπάλου είναι εξηγήσιμο γιατί δεν απασχολεί ιδιαιτέρως τους Ρώσους η προφανής υστέρηση των T-54/55 σε θωράκιση.
Τα απαρχαιωμένα T-54/55 μεταφέρουν 34 και 45 βλήματα πυροβόλου αντιστοίχως, τα οποία είναι σε θέση να βάλουν με ρυθμό 4 βλήματα ανά λεπτό. Το άρμα είναι πολύ απλό μηχανολογικώς και αυτό διευκολύνει σαφώς τον χειρισμό ακόμη και από άπειρο προσωπικό όπως οι επίστρατοι, που λόγω παλαιότητος του υλικού, δεν έχουν καμμία εξοικείωση με αυτό. Εφόσον κληθούν να δράσουν περισσότερο ως πυροβολητές παρά ως αρματιστές, δεν απαιτείται χρονοβόρα εκπαίδευση.
Τα T-54/55 έχουν και κάποια άλλα πλεονεκτήματα ως πλατφόρμες, πέραν της απλότητος. Το βάρος είναι μικρό, περί τους 36 τόννους και ο κινητήρας των 580 ίππων εξασφαλίζει πολύ καλή σχέση ισχύος/ βάρους, ανώτερη των 20 ίππων/ τόννο. Επιπλέον, οι ερπύστριες πλάτους 58 εκ. συντελούν στην καλή κινητικότητα σε σαθρά εδάφη κι έχουν αντοχή φθοράς 2.000-3.000 χλμ. που θεωρείται αξιόλογη επίδοση. Σε συνθήκες ψύχους, το άρμα έχει αξιόπιστο σύστημα εκκινήσεως ενώ από τακτικής απόψεως, έφερε αναπνευστήρα που επιτρέπει την διέλευση από υδάτινα κωλύμματα και τέλος, το συνολικό μικρό βάρος, επιτρέπει την διέλευση από σχετικώς μικρές γέφυρες.
