Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Στις 28 Δεκεμβρίου δημοσίευμα της γαλλικής LΕ FIGARO, εξ αφορμής της επισκέψεως του Γάλλου υπουργού Αμύνης Sébastien Lecornu στο Κίεβο την ημέρα εκείνη, αναφέρθηκε στο αίτημα των Ουκρανών να προσφερθεί ικανότητα επισκευών εργοστασιακού επιπέδου σε γαλλικά οπλικά συστήματα που έχουν παραχωρηθεί και ιδιαιτέρως στα αυτοκινούμενα πυροβόλα CAESAR των 155 mm.
Οι Ουκρανοί ζητούν από τους Γάλλους να δημιουργηθεί η σχετική υποδομή στην χώρα, αντί της Πολωνίας, στην οποία θα πρέπει να μεταφέρονται τα προς επισκευή όπλα, διευθέτηση που απαιτεί περισσότερο χρόνο αλλά και ρίσκο, κατά την μετάβαση και επιστροφή στο μέτωπο. Σχετική υποδομή έχει δημιουργηθεί σε Σλοβακία και Πολωνία για την συντήρηση αμερικανικής και γερμανικής προελεύσεως οπλικών συστημάτων, κάτι που προφανώς δεν ικανοποιεί το Κίεβο. Η εργοστασιακού επιπέδου συντήρηση έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς οι εμπόλεμοι Ουκρανοί δεν είναι σε θέση να εξασφαλίσουν φυσιολογικές διαδικασίες συντηρήσεως σε επίπεδο μονάδος, με αποτέλεσμα αυξημένο ποσοστό συστημάτων εκτός υπηρεσίας.
Προκειμένου να αναδειχθεί με πειστικότητα η ανάγκη στον Γάλλο αξιωματούχο, του περιγράφηκαν τα προβλήματα που αντιμετωπίζονται με τα CAESAR. Εκ των 18 πυροβόλων, ένα έχει καταστραφεί από απευθείας πλήγμα περιφερομένου πυρομαχικού Lancet, ενώ αριθμός εξ αυτών βρίσκεται εκτός ενεργείας επειδή αναμένει να υποβληθεί σε εργασίες συντηρήσεως. Το δημοσίευμα αναφερόταν σε ζημιές του φορτηγού οχήματος επί του οποίου φέρεται το πυροβόλο, απαιτήσεις αντικαταστάσεως υποσυστημάτων του πυροβόλου ενώ η ταχεία φθορά των σηλήνων, λόγω των έντονων ρυθμών βολής επί καθημερινής βάσεως, απαιτεί την αντικατάσταση σωλήνων σύντομα.
Μετά τις αναφορές για προβλήματα ταχείας φθοράς – καταπονήσεως άλλων τύπων πυροβόλων, όπως τα γερμανικά PzH 2000 και τα αμερικανικά Μ777, επιβεβαιώνεται ότι όπως και με το γαλλικό πυροβόλο, βασική αιτία είναι ο καθημερινός πολύ μεγάλος αριθμός βολών -που σημαίνει ταχεία εξάντληση του ορίου ζωής του κοίλου της κάννης των σωλήνων- και η συχνά εκτός προβλεπομένων παραμέτρων χρησιμοποίηση. Είχαμε αναλύσει το ζήτημα, ειδικώς στην περίπτωση των PzH 2000, όταν αυτό προέκυψε και αναπαρήχθη ευρέως στην Ελλάδα χωρίς όμως επαρκή εξήγηση.
Τα “άχρηστα” PzH 2000 στην Ουκρανία – Δυσφήμιση και πραγματικότητα
Εάν όμως η συγκεκριμένη περίπτωση για τα γαλλικά πυροβόλα, ήλθε να άρει εν μέρει τις εντυπώσεις από δυσφημιστικά δημοσιεύματα χωρίς βάθος στην Ελλάδα, για γερμανικά οπλικά συστήματα, μια άλλη υπόθεση προ ημερών, είχε προσφέρει νέα αφορμή. Και εδώ, παρατηρήθηκαν πτωχού επιπέδου απαξιωτικού χαρακτήρα προσεγγίσεις.
Στις 17 Δεκεμβρίου, δημοσίευμα του γερμανικού περιοδικού SPIEGEL αποκάλυψε αναφορά του Υποστρατήγου Ruprecht von Butler, διοικητού της 10ης Τεθωρακισμένης Μεραρχίας, σύμφωνα με την οποία σε πρόσφατη άσκηση, το σύνολο 18 ασκουμένων Τεθωρακισμένων Οχημάτων Μάχης Puma είχε τεθεί εκτός ενεργείας από βλάβες, εντός ορισμένων ημερών. Τα τελευταία δύο οχήματα, παρουσίασαν βλάβη στον πύργο, έπειτα από μιάμιση ώρα εκτελέσεως βολών. Κατά το SPIEGEL, η αναφορά είχε προκαλέσει αναστάτωση καθώς, «οι νέες βλάβες επηρεάζουν οχήματα σε ειδική διαμόρφωση, με τα οποία η υφιστάμενη του Butler 37η Ταξιαρχία Τεθωρακισμένων Γρεναδιέρων υποτίθεται ότι θα συμμετέχει στην VJTV (Διακλαδική Δύναμη Επιχειρήσεων Πολύ Υψηλής Ετοιμότητας) της συμμαχίας από το νέο έτος».
Το δημοσίευμα προσδιόριζε συγκεκριμένα, ιδιαίτερη ευαισθησία των ηλεκτρονικών συστημάτων. Σε ένα όχημα μάλιστα, εκδηλώθηκε φωτιά σε καλωδίωση στο διαμέρισμα του οδηγού. Αν και το προσωπικό είχε γνώση της φύσεως των προβλημάτων ωστόσο, «ποτέ πριν δεν είχαν λάβει χώρα με αυτή την συχνότητα», γράφει η έκθεση.
Στις 19 Δεκεμβρίου, ανακοίνωση του Υπουργείου Αμύνης γνωστοποιούσε ότι στόχος ήταν να καταστούν τα Puma και πάλι επιχειρησιακά το συντομότερο. Στο μεταξύ, από 1ης Ιανουαρίου 2023 θα επαναφερόταν σε χρήση το παλαιό ΤΟΜΑ Marder 1 ως βραχυπρόθεσμη λύση. Ο Επιθεωρητής Στρατού Στρατηγός Eberhard Zorn ανακοίνωσε ότι σε συνεργασία με το Γραφείο Προμηθειών ΒΑΑΙΝ θα γίνει κάθε τι δυνατό για την αποκατάσταση του Puma ενώ η αμυντική βιομηχανία θα συνεργαστεί με ειδικές ομάδες.
Είναι απαραίτητο να διευκρινιστεί για ποια ακριβώς οχήματα γίνεται λόγος. Το Puma αντιμετώπισε αρκετά προβλήματα στην εξέλιξή του, λόγω εξεζητημένων τεχνολογικών λύσεων που ενσωμάτωνε, με αποτέλεσμα ενώ το όχημα έχει τεθεί σε υπηρεσία από το 2015, η πλήρης επιχειρησιακή διαθεσιμότητα να έχει μετατεθεί για το 2024. Αυτό, επειδή στο μεταξύ κρίθηκε σκόπιμη η αναβάθμισή του λόγω της αλματώδους τεχνολογικής εξελίξεως, καθώς το όχημα σχεδιάστηκε την δεκαετία του 1990.
Έτσι, από τα 350 οχήματα που έχουν παραγγελθεί, 41 αναβαθμίστηκαν στην έκδοση S1, η οποία περιλαμβάνει βελτιώσεις όπως ψηφιακές επικοινωνίες (Software Defined Radios) που κατατάσουν το Puma το πρώτο “ψηφιακό” όχημα σε γερμανική υπηρεσία, διασύνδεση με τις βελτιωμένες συλλογές IdZ-ES (“στρατιώτη του μέλλοντος”) που φέρει η επιβαίνουσα ομάδα καθώς και με το τακτικό σύστημα Διοικήσεως & Ελέγχου TACNET, ενσωμάτωση αντιαρματικού πυραύλου MELLS (γερμανική ονομασία του SPIKE LR), κάμερες ημέρας και θερμικές υψηλής ανάλυσης για το πλήρωμα, έγχρωμες επίπεδες οθόνες λειτουργιών για οδηγό και επιβαίνουσα ομάδα, ολοκλήρωση συστήματος εκπαιδεύσεως AGDUS – EWES, πρόβλεψη εγκαταστάσεως ανεξάρτητου δευτερεύοντος οπλισμού στον πύργο κ.λπ.
Η έκδοση S1 πιστοποιήθηκε τον Μάρτιο του 2021, μετά από επιτυχή επιχειρησιακή αξιολόγηση και τα 41 οχήματα, είναι αυτά που διαθέτει η 10η Τεθωρακισμένη Μεραρχία για την VJTF. Μάλιστα στις 28 Ιουνίου 2021 ακολούθησε η ανάθεση συμβάσεως για αναβάθμιση 154 ακόμη οχημάτων με δικαίωμα προαιρέσεως για άλλα 143. Επομένως, τα «οχήματα ειδικής διαμορφώσεως» που ανέφερε το SPIEGEL είναι της εκδόσεως S1 και καθώς αυτή είναι πιστοποιημένη προσφάτως, οι αναφερόμενες βλάβες θα πρέπει να αποδίδονται είτε σε “παιδικές ασθένειες”, είτε σε παράγοντες σχετιζόμενους με τον ανθρώπινο παράγοντα, σε επίπεδο υπεύθυνου χρήστη και συντηρήσεως. Καθώς οι διαθεσιμότητες των Γερμανικών Ενόπλων Δυνάμεων σε πάσης φύσεως υλικό είναι μονίμως πολύ χαμηλές λόγω της παρατεταμένης υποχρηματοδοτήσεώς τους, είναι αδύνατο να μην κατέστη και το Puma θύμα αυτής της καταστάσεως. Eπιπλέον, εφόσον η έκθεση αναφέρει ότι το προσωπικό γνωρίζει την φύση των ζητημάτων που αντιμετωπίζει το όχημα, η αδυναμία άμεσης θεραπείας παραπέμπει μάλλον στην έλλειψη ανταλλακτικών.
Επιβεβαίωση των αυτονόητων, ήλθε με δημοσίευμα της γερμανικής εφημερίδας BILD, στις 2 Ιανουαρίου 2023, που επικαλούμενο στρατιωτικό ανέφερε ότι «σχεδόν όλες οι βλάβες ήταν ασήμαντες» και μόνο στο Puma που εκδηλώθηκε φωτιά σε καλωδίωση, απαιτήθηκαν εκτενέστερες εργασίες επισκευής. Η παρουσίαση ασήμαντων βλαβών σε ευρεία κλίμακα, παραπέμπει σε έλλειψη όχι μόνο συντηρήσεως ή/και ανεπαρκούς τροφοδοσίας ανταλλακτικών αλλά, πιθανώς και εκπαιδεύσεως – εξοικειώσεως εκ μέρους του προσωπικού, όσον αφορά ιδιαιτερότητες χειρισμών και πρακτικών.
Εν τούτοις, η απόφαση της υπουργού Αμύνης Lambrecht να ανακοινώσει από την πρώτη στιγμή την αναστολή των διαδικασιών προμήθειας επιπλέον Puma, όπως είχε ανακοινωθεί, μπορεί να ερμηνευθεί ως ένδειξη παρασκηνιακών πολιτικών διεργασιών, σχετικών με ζητήματα κατανομής κονδυλίων, ιεραρχήσεως προτεραιοτήτων ή και βιομηχανικής πολιτικής. Το βέβαιο είναι ότι το Puma ως οπλικό σύστημα δεν αντιμετωπίζει κάποιο δομικής φύσεως πρόβλημα αλλά οι “περιπέτειές” του σχετίζονται περισσότερο με ζητήματα που αντιμετωπίζει ο επιχειρησιακός χρήστης, ενώ η βιομηχανία, εν προκειμένω η κοινοπραξία PSM μεταξύ KMW και Rheinmetall Landsystems GmbH είναι δεδομένο ότι στηρίζει και ανταποκρίνεται άμεσα σε κάθε πρόκληση.
