Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Οι διεργασίες και ζυμώσεις των τελευταίων ετών μέσα από μείζονα εξοπλιστικά προγράμματα, σε συνδυασμό με το όραμα της Δομής Δυνάμεων, έχουν βασανίσει εποικοδομητικά τους επιτελείς του Πολεμικού Ναυτικού από όλες τις απόψεις. Τεχνολογικές εξελίξεις, σύγχρονες πρακτικές, επιχειρησιακές απαιτήσεις και μελλοντικές τάσεις, πλάθουν αντιλήψεις ως προς τα βασικά χαρακτηριστικά που πρέπει να διακρίνουν τα υπό προμήθεια και τα σχεδιαζόμενα να αποκτηθούν στο εγγύς μέλλον πολεμικά πλοία.
Στην παρούσα φάση, το μεγάλο πρόγραμμα 3 φρεγατών FDI HN δρομολογήθηκε για την κάλυψη της απαιτήσεως 6 Κυρίων Μονάδων Κρούσεως Αυξημένων Α/Α Δυνατοτήτων όπως προβλέπει η Νέα Δομή Δυνάμεων 2020-2034. Επόμενα σε σειρά είναι τα προγράμματα προσκτήσεως 3+1 κορβετών και του Εκσυγχρονισμού Μέσης Ζωής 4 φρεγατών MEKO 200HN. Όπως έχουμε αναφέρει, η ΝΔΔ 2020-2034 προβλέπει συνολικώς δύναμη 12 φρεγατών και 6 κορβετών. Επομένως, με τα ανωτέρω προγράμματα, τα επόμενα έτη θα ενταχθούν στον Στόλο 3 νέες φρεγάτες και 3 κορβέτες, εξασφαλίζοντας το ήμισυ της ζητουμένης δυνάμεως κορβετών και 7 από 12 φρεγάτες.
Εν τούτοις, οι σύγχρονες κορβέτες που αξιολογεί το Πολεμικό Ναυτικό, με εκτόπισμα της τάξεως των 3.000 τόνννων και εφάμιλλη αν όχι ανώτερη ισχύ πυρός σε σχέση με τις υφιστάμενες φρεγάτες, είναι ουσιαστικά αυτό που προ ετών απεκαλείτο “φρεγατοκορβέτες”. Το αυτό ισχύει και για τα πλοία του προγράμματος Ευρωπαϊκού Πρόγραμμα Κορβέτας (EPC) στο οποίο συμμετέχει η Ελλάδα και αναμένεται να αποδώσει από τα τέλη της τρέχουσας δεκαετίας.
Πρακτικώς, όλα αυτά σημαίνουν ότι, αφενός το Πολεμικό Ναυτικό μάλλον θα “επενδύσει” από τούδε και στο εξής πολύ σοβαρά στις κορβέτες – “φρεγατοκορβέτες”, αφετέρου ότι με κατάλληλες επιλογές διαμορφώσεων, δύναται να καλύψει απαιτήσεις στην τάξη πλοίων φρεγάτας.
Σε όλη αυτή την δημιουργική διαδικασία, έχει συντελέσει καθοριστικά η υποψηφιότητα του σχεδίου FCX 30 της ιταλικής Fincantieri. Το συγκεκριμένο σχέδιο, με μήκος 107 μέτρων κι εκτοπίσματος 3.250 τόννων (πλήρες 3.350 τόννων) είναι επί της ουσίας ανάλογο των MEKO 200HN, αλλά με το 50% των απαιτήσεων επανδρώσεως. Ωστόσο, το σχέδιο εξασφαλίζει αυξημένες Α/Α δυνατότητες, χάρη στον εντυπωσιακό συνδυασμό ραντάρ πολλαπλών λειτουργιών Kronos Naval, τεχνολογίας AESA και βλημάτων επιφανείας – αέρος μεγάλου βεληνεκούς Aster 30 Block 1, που συναντάται στην κλάση AL ZUBARAH, η οποία τίθεται σε υπηρεσία με το Καταριανό Ναυτικό.
Ήδη λοιπόν, ενώπιόν τους, οι επιτελείς του Πολεμικού Ναυτικού έχουν μία πρόταση κύριας μονάδας κρούσεως, η οποία αν και μικρότερη σε διαστάσεις εν σχέσει με την φρεγάτα FDI HN, φέρει ίδιο κύριο οπλικό σύστημα Α/Α Άμυνας. Η συνθήκη αυτή, δημιουργεί αυτομάτως την ιδέα συνδυασμένης δράσεως φρεγάτας FDI HN και κορβετών FCX 30 στο πλαίσιο Δυνάμεων Επιχειρήσεων στις οποίες, απουσιαζούσης δεύτερης FDI HN για διαφόρους λόγους, οι κορβέτες θα συμπληρώνουν επαρκέστατα την φρεγάτα στην Α/Α Άμυνα.
Κορβέτες δύο διαμορφώσεων
Στους επιτελείς, στην δεδομένη συγκυρία, έχει αρχίσει να καλλιεργείται η αντίληψη μελλοντικής προσκτήσεως κορβετών δύο διαφορετικών διαμορφώσεων.
Στην παρούσα φάση, η περίπτωση προμήθειας FCX 30 με αυτά τα όπλα, φαίνεται να αποκλείεται λόγω οικονομικών περιορισμών στο πρόγραμμα κορβετών. Μάλλον λοιπόν, θα προτιμηθούν βλήματα επιφανείας – αέρος μέσου βεληνεκούς, εξασφαλίζοντας κύριες μονάδες κρούσεως ισορροπημένων δυνατοτήτων σε Ανθυποβρυχιακό αγώνα και Α/Α Άμυνα.
Παρά ταύτα, το εγγενές πλεονέκτημα της FCX 30 για αυξημένες Α/Α δυνατότητες, σε συνδυασμό με την πραγματικότητα του προγράμματος EPC, δημιουργούν αυτομάτως δύο δυνητικές επιλογές:
α) καθιέρωση δύο διαφορετικών διαμορφώσεων κορβέτας, μία Πολλαπλών Ρόλων με έμφαση στον Ανθυποβρυχιακό αγώνα και μία διαμόρφωση Αυξημένων Α/Α δυνατοτήτων.
β) πρόκριση του σχεδίου FCX 30 σε διαμόρφωση Πολλαπλών Ρόλων με βλήματα επιφανείας – αέρος μέσου βεληνεκούς και μελλοντικώς προσθήκη κορβετών EPC στηριζόμενων στην ιταλική διαμόρφωση Αυξημένων Α/Α Δυνατοτήτων.
Το πρόγραμμα EPC αναφέρεται σε σχέδιο κορβέτας μήκους 110 μέτρων και εκτοπίσματος της τάξεως των 3.000 τόννων. Η Ιταλία ηγείται του προγράμματος τυπικώς και ουσιαστικώς, μέσω και της “ανθρωπογεωγραφίας” στην κοινοπραξία Naviris, την οποία απαρτίζουν η ιταλική Fincantieri, η γαλλική Naval Group και η ισπανική Navantia. Τα ανωτέρω, σημαίνουν ότι στα σχεδιαστικά χαρακτηριστικά του πλοίου θα επικρατεί η επιρροή της Fincantieri, βάσει των χαρακτηριστικών που σήμερα ορίζουν το σχέδιο FCX 30.
Το EPC θα προσφερθεί σε μία διαμόρφωση Μάχης, με πληρέστερο συνδυασμό οπλισμού – συστήματος μάχης και μία διαμόρφωση Περιπολίας, με μεγαλύτερη έμφαση στην οικονομία και υποβαθμισμένα επιμέρους σημεία. Η διαμόρφωση Μάχης συγκεντρώνει την προτίμηση του Ιταλικού Ναυτικού και βρίσκεται εγγύτερα των επιχειρησιακών απαιτήσεων του Πολεμικού Ναυτικού, επομένως τυχόν επιλογή της FCX 30 σήμερα, θα προσφέρει μακροπρόθεσμα τυποποίηση με την κλάση που θα προκύψει από το EPC.
Η επιλογή της FCX 30 σήμερα, μπορεί να αποδώσει για το Πολεμικό Ναυτικό κύριες μονάδες κρούσεως διαμορφώσεως Πολλαπλών Ρόλων ενώ μελλοντικώς, από το EPC θα μπορούν να αποκτηθούν αντίστοιχες μονάδες με εξέλιξη ραντάρ οικογενείας Kronos και βλήματα Aster 30 Block 1, διαμορφώσεως Αυξημένων Α/Α Δυνατοτήτων.
Με βάση την ανωτέρω προσέγγιση, μπορούν να προκύψουν:
α) Ευέλικτη κάλυψη της απαιτήσεως για 6 Κύριες Μονάδες Κρούσεως Αυξημένων Α/Α Δυνατοτήτων από τον συνδυασμό FDI HN και EPC.
β) Σε συνδυασμό με το ενδεχόμενο ναυπηγήσεως του μεγαλύτερου αριθμού των ιταλικών πλοίων σε ελληνικά ναυπηγεία, θα προσέδιδε σημαντική ελληνική υπεραξία στο όλο πρόγραμμα, με παράλληλη μεταφορά τεχνογνωσίας και εξασφάλιση της δυνατότητας συντηρήσεως/ επισκευών στην Ελλάδα.
γ) Άλλοι σημαντικοί παράγοντες θα ήταν η προκύπτουσα οικονομία κλίμακος, ο βαθμός ομοιοτυπίας των συστημάτων και η ως εκ τούτου μεγαλύτερη ευχέρεια στην εναλλαγή των πληρωμάτων (η ανάγκη συνεχών εκπαιδεύσεων λόγω πολυτυπίας, μειώνει εκ των πραγμάτων την μαχητική ικανότητα του προσωπικού).
Φυσικά επιχειρησιακώς, την απαίτηση κορβέτας διαμορφώσεως Πολλαπλών Ρόλων, μπορεί να καλύψει και η επιλογή της Gowind. Σε αυτή την περίπτωση, θα εξασφαλισθεί τυποποίηση με τον εν γένει εξοπλισμό και οπλισμό των φρεγατών FDI HN ενώ οι κορβέτες διαμορφώσεως Αυξημένων Α/Α Δυνατοτήτων θα αφεθούν και πάλι για την εξέλιξη του προγράμματος EPC, αλλά τότε με μετάβαση προς την ιταλική αντίληψη.
Συνοψίζοντας, υπό την ανωτέρω αντίληψη, το πρόγραμμα EPC μπορεί να καλύψει εν μέρει τις ανάγκες της ΝΔΔ 2020-2034 και σε φρεγάτες, εφόσον το Πολεμικό Ναυτικό αποδώσει βάρος σε μία διαμόρφωση Αυξημένων Α/Α Δυνατοτήτων. Με αυτές τις επιπλέον κύριες μονάδες κρούσεως, θα μπορούν να αντικατασταθούν πλήρως οι φρεγάτες τύπου S, από την αυγή της δεκαετίας του 2030.
Φρεγάτες, φρεγατοκορβέτες, κορβέτες και το κυνήγι της Δομής Δυνάμεων του ΠΝ
