Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Είναι αυτονόητο αλλά σε ευρεία μερίδα της κοινής γνώμης δεν έχει εμπεδωθεί ότι η εισήγηση του Πολεμικού Ναυτικού επί του προγράμματος νέας φρεγάτας, δεν σημαίνει αυτομάτως την ανάδειξη του αναδόχου. Η τελική απόφαση θα ληφθεί από την κυβέρνηση όπως γινόταν ανέκαθεν. Και καθώς η κυβέρνηση με τους χειρισμούς της έχει δείξει σαφώς ότι αντιμετωπίζει ευμενώς συγκεκριμένη υποψηφιότητα, το ερώτημα που προκύπτει ευλόγως, είναι “τι μορφή θα έχει η εισήγηση του Πολεμικού Ναυτικού“;
Το φυσιολογικό σε ανάλογες περιπτώσεις, είναι ο επιχειρησιακός φορέας να προβαίνει σε συγκριτική αξιολόγηση των υποψηφίων σχεδίων φρεγάτας και να τα κατατάσσει με βαθμολογία ώστε η κυβέρνηση να έχει σαφή αντίληψη της επιχειρησιακώς βέλτιστης προτάσεως. Όπως έχουμε επισημάνει όμως από καιρό, διαρροές προς τα μέσα επί του συγκεκριμένου, οδηγούν μάλλον στην υπόθεση ότι δεν θα γίνει “παραδοσιακή” κατάταξη των προτάσεων με βαθμολογία. Αυτό είναι μάλλον κάτι αναμενόμενο, λαμβανομένου υπ’ όψιν ότι οι κυβερνητικές επιθυμίες είναι καλώς “επικοινωνημένες” στην στρατιωτική ηγεσία.
Ως εκ τούτου, η “τακτική” που όπως φαίνεται θα εφαρμοσθεί, είναι ότι το Πολεμικό Ναυτικό θα χαρακτηρίσει στην εισήγησή του όλες τις προτεινόμενες σχεδιάσεις ως “επιχειρησιακώς επαρκείς” για τις ανάγκες του. Αυτή η γενική θέση δικαιολογείται υπό την αντίληψη ότι όλες οι προτάσεις αφορούν τεχνολογικώς πολύ ανώτερες φρεγάτες εν σχέσει με αυτές που πρόκειται να αντικατασταθούν. Μάλλον υπεραπλουστευτική αντίληψη αλλά υπαγορευομένη και προσαρμοσμένη από τις συνθήκες που περιγράψαμε ανωτέρω.
Αφού όλες οι προτάσεις “καλύπτουν” το Πολεμικό Ναυτικό, το αποτύπωμα της τεχνοκρατικής επεξεργασίας στην όλη διαδικασία, μπορεί να επισημανθεί συμπληρωματικώς με την ανάδειξη ομαδοποιημένα προτάσεων που διακρίνονται από κάποιο επιχειρησιακό πλεονέκτημα. Καθώς το αντικείμενο της διαδικασίας περιγράφεται ως φρεγάτα “πολλαπλού ρόλου”, ως επιχειρησιακό πλεονέκτημα μπορούν να κριθούν από το Πολεμικό Ναυτικό οι αυξημένες αντιαεροπορικές δυνατότητες (όχι Αντιαεροπορική Άμυνα Περιοχής). Καθώς κάποιες εκ των προτάσεων προσφέρουν αυτό το πλεονέκτημα εντός ή και χωρίς εντυπωσιακή υπέρβαση του κατά προσέγγιση προϋπολογισμού, είναι προφανές ότι δεν μπορούν να μην αναδειχθούν από τους αρμοδίους επιτελείς. Οι υποψήφιοι προσφέρουν ενδεχόμενα του βασικού σχεδίου τους, που ισορροπούν μεταξύ συγκρατημένου κόστους από πλευράς συνθέσεως οπλισμού αλλά με δυνατότητα υποστηρίξεως βλημάτων επιφανείας – αέρος μεγάλου βεληνεκούς. Εάν κάτι τέτοιο δεν αποτυπωνόταν στις επιθυμίες του Πολεμικού Ναυτικού, ουδείς θα έμπαινε στον κόπο να παρουσιάσει τέτοια ενδεχόμενα.
Επισημαίνουμε εδώ ότι η απαίτηση του Πολεμικού Ναυτικού για κύριες μονάδες κρούσεως με αυξημένες αντιαεροπορικές δυνατότητες δεν μπορεί να αγνοηθεί σε επιχειρησιακό επίπεδο, για λόγους και μόνο εξετάσεως της απειλής. Εξάλλου, η Νέα Δομή Δυνάμεων δεν έχει εγκριθεί ακόμη από το ΚΥΣΕΑ και συνεπώς τυπικώς παραμένει σε ισχύ η μέχρι τούδε ωμή τεχνοκρατική γνωμοδότηση.
Έξι φρεγάτες αυξημένων Α/Α δυνατοτήτων ήθελε το ΠΝ – Αδιάφορο για την κυβέρνηση
Επομένως, μπορούμε να υποθέσουμε ότι η εισήγηση του Πολεμικού Ναυτικού θα χαρακτηρίζει το σύνολο των προτάσεων ως κατ’ αρχάς “επιχειρησιακώς επαρκείς”, αλλά θα επισημαίνεται μια κλίμακα βαρύτητος που θα προσφέρει δυνατότητα διακρίσεως. Έτσι, στην αναμενόμενη short list που θα ανακοινωθεί εν συνεχεία, θα μπορούν να περιληφθούν όχι μόνο προτάσεις που θα επιβάλει η κυβέρνηση για πολιτικούς λόγους αλλά και σχέδια που διακρίνονται λόγω επιχειρησιακού πλεονεκτήματος. Με κάποιον τρόπο, είναι δυνατό να αναδειχθεί μια ή περισσότερες προτάσεις ως “προτίμηση” του Πολεμικού Ναυτικού, διαφυλάσσοντας τοιουτοτρόπως το κύρος του Πολεμικού Ναυτικού, που η υπόσταση και ο λόγος του είναι αυστηρώς επιχειρησιακά. Και εδώ, ουσιαστικώς τελειώνει ο ρόλος του.
Από εκεί και πέρα, η κυβέρνηση θα αναλάβει να “εξετάσει” μια short list με 3-4 σχέδια φρεγάτας που κατά μείζονα λόγο η ίδια θα επιλέξει, συνεκτιμώντας στοιχεία όπως η γεωπολιτική βαρύτητα της χώρας προελεύσεως, η ύπαρξη ή όχι επενδυτικού ενδιαφέροντος και προτάσεως για τα ελληνικά ναυπηγεία κ.λπ. Πολιτικά και οικονομικά λοιπόν τα κριτήρια που θα εισαγάγει η κυβέρνηση στην δική της αξιολόγηση. Ποια κριτήρια θα έχουν μεγαλύτερη βαρύτητα; Αυτό ο καθένας μπορεί να το φανταστεί και να απαντήσει.
Το βέβαιο είναι ότι απαιτείται ακόμη κάποιο διάστημα για να ανακοινώσει η κυβέρνηση την τελική απόφαση. Πρέπει να προσέξουμε κάποια σημεία που προφανώς έχουν σημασία:
α) Η κυβέρνηση έχει δηλώσει εξαρχής ότι την ενδιαφέρει η σύναψη διακρατικής συμφωνίας.
β) Βρίσκονται σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις για ανανέωση της MDCA με τις ΗΠΑ.
γ) Η διαδικασία επανεκκινήσεως των ναυπηγείων συνεχίζεται.
Εκ των ανωτέρω, είναι πρόδηλο το πολιτικό πλαίσιο που κυριαρχεί και επηρεάζει την κυβέρνηση.
Τα ανωτέρω, δεν αποτελούν παρά την προσωπική εκτίμηση του γράφοντος και φυσικά δεν στηρίζονται σε οποιασδήποτε μορφής επίσημη ή ανεπίσημη ενημέρωση.
