Στην ενότητα με θέμα “Αναπτύσσοντας την Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία μέσω του Προγράμματος”, της επιτυχούς Διαδικτυακής Ημερίδας «NAVAL DEFENCE INNOVATION FORUM 2021» που διοργάνωσε το περιοδικό ΠΤΗΣΗ, τοποθετήθηκε και ο κ. Ιωάννης Καλύβας, Αντιπρόεδρος της MILTECH HELLAS ΑΕ, που έχει επιδείξει αξιόλογη δυναμική με την ανάπτυξη σειρών προϊόντων δικής της σχεδιάσεως.
Το στέλεχος ξεκίνησε σημειώνοντας την υποχρέωση τηςχώρας να διατηρεί Ένοπλες Δυνάμεις σε υψηλή ετοιμότητα και με διαθεσιμότητα των οπλικών τους συστημάτων στο μέγιστο δυνατό. Η ικανοποίηση αυτών, προϋποθέτει ισχυρή Ελληνική Αμυντική Βιομηχανική (ΕΑΒΙ) και τεχνολογική υποδομή, ώστε να εξασφαλίζεται η επιδιωκόμενη «ασφάλεια εφοδιασμού» και να επιτυγχάνεται η προβλεπόμενη επιχειρησιακή διαθεσιμότητα με το χαμηλότερο δυνατό κόστος.
Το πρόγραμμα προμήθειας νέων φρεγατών και Εκσυγχρονισμού Μέσης Ζωής των ΜΕΚΟ 200, συνολικού προϋπολογισμού περίπου 5 δισ. €, με ένα κύκλο ζωής μεγαλύτερο των 35 ετών, μπορεί και έχει τη δυνατότητα να μεγιστοποιήσει τα οφέλη για την ασφάλεια της χώρας και για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Στο πλαίσιο αυτό η ανάπτυξη της ΕΑΒΙ μπορεί να αποβεί καθοριστικός παράγων, τόσο στην διατήρηση της αποτρεπτικής ικανότητας της Χώρας όσο και στην ανάπτυξη οικονομικής δραστηριότητας και δημιουργίας θέσεων εργασίας «έντασης τεχνολογίας» για Έλληνες μηχανικούς, καταπολεμώντας έτσι και το “Brain Drain”, επιδίωξη την οποία έχει θέσει εξάλλου η Ελληνική Κυβέρνηση.
Με δεδομένη την θέση του ΥΠΕΘΑ να αξιοποιηθεί θετικά για τη χώρα το διαθέσιμο θεσμικό οπλοστάσιο, παρουσιάζεται χρυσή ευκαιρία, να συμπεριληφθούν στις προσφορές που θα υποβληθούν, σχέδια συμβάσεων μεταξύ των ελληνικών και ξένων εταιρειών, τα οποία και θα λαμβάνονται υπόψη στην αξιολόγηση. Εν προκειμένω, ο Αντιπρόεδρος της MILTECH HELLAS εστίασε στον, κατά την άποψή του, σημαντικότερο στόχο που πρέπει να έχει η ελληνική κυβέρνηση, που είναι η επιδίωξη για διαρκή αναβάθμιση των υποδομών μας και την διεύρυνση της υπάρχουσας τεχνογνωσίας ώστε να καθίσταται δυνατή η αξιοποίηση των οπλικών συστημάτων, με επιχειρησιακά χαρακτηριστικά και δυνατότητες που θα κάνουν την διαφορά στο Θέατρο Επιχειρήσεων και θα προσφέρουν στις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις συγκριτικό πλεονέκτημα. Εξ’ άλλου η εξάρτηση αποκλειστικά από εισαγόμενη τεχνολογία χωρίς απόκτηση τεχνογνωσίας οδηγεί αφενός σε μερική μόνο αξιοποίηση ενός οπλικού συστήματος, αφετέρου επιφέρει και προφανείς δυσχέρειες στην Εν Συνεχεία Υποστήριξη (Follow On Support), με αρνητική επίπτωση στη συνολική επιχειρησιακή διαθεσιμότητα του οπλικού συστήματος. Οι δυνατότητες της χώρας και ιδιαιτέρως οι Έλληνες μηχανικοί είτε είναι στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων είτε της ΕΑΒΙ, έχουν αποδείξει ότι είναι σε θέση να προσφέρουν λύσεις εκεί που ακόμα και οι Αρχικοί Κατασκευαστές (ΟΕΜ) των οπλικών συστημάτων αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες δυσκολίες. Ενδεικτικά, αναφέρθηκαν οι προσπάθειες των στελεχών του ΠΝ οι οποίοι μαζί με το προσωπικό των Ελληνικών Ναυπηγείων κατάφεραν να έχουν επιχειρησιακά διαθέσιμα τα νέα υποβρύχια, όταν όλες οι συνθήκες ήταν αντίξοες αποσπώντας τα εύσημα ακόμα και από τον ΟΕΜ. Πολιτική μας λοιπόν πρέπει να είναι η ουσιαστική συμμετοχή μας σε οποιοδήποτε προηγμένο τεχνολογικά αμυντικό πρόγραμμα ενδιαφέροντος.
Εξ’ άλλου αυτό επιτάσσει και το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο, το οποίο εναρμονιζόμενο με την κοινοτική οδηγία 81/2009, μεταξύ άλλων προβλέπει ότι…. «Για την προστασία των ουσιωδών συμφερόντων ασφάλειας της χώρας και ιδίως για την ασφάλεια εφοδιασμού και την επιχειρησιακή αυτονομία των Ενόπλων Δυνάμεων, καθώς και για την κάλυψη των αναγκών που υπάρχουν σε περιόδους κρίσης, επιστράτευσης ή πολέμου, το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας λαμβάνει όλα τα αναγκαία μέτρα για την εγκαθίδρυση και διατήρηση μίας εγχώριας τεχνολογικής βιομηχανικής βάσης». Άρθρο 149 ΝΟΜΟΣ 4782/2021.
Στο πλαίσιο αυτό, η συνεργασία τους με τις Ελληνικές Αμυντικές Βιομηχανίες, θα πρέπει να αποτελεί δέσμευση των υποψηφίων προμηθευτών. Μπορεί και πρέπει να είναι προς κοινό όφελος, η σύναψη συμφωνιών συνεργασίας, μακροχρόνιας διάρκειας, μεταξύ των ξένων κατασκευαστικών οίκων που θα αναλάβουν το εν λόγω εξοπλιστικό πρόγραμμα και της ΕΑΒΙ, ώστε η συνεργασία αυτή να μην περιορίζεται στην παραγωγή συστημάτων αποκλειστικά για το ελληνικό πρόγραμμα αλλά να αφορά γενικότερα στην υποστήριξη της εφοδιαστικής αλυσίδας αυτών.
Ο Αντιπρόεδρος της MILTECH HELLAS επεσήμανε ορισμένα από τα προφανή οφέλη που θα προκύψουν από μία τέτοια στρατηγική:
1. Η διεύρυνση της συνεργασίας μας με τους κατασκευαστικούς οίκους θα δώσει την δυνατότητα για ανάληψη στην χώρα, της FOS, ένα τομέα που ταλαιπωρεί χρόνια τις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις. Στην περίπτωση δε του συγκεκριμένου προγράμματος, η παράμετρος αυτή αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα, λαμβάνοντας υπόψη: αφενός μεν ότι η επιχειρησιακή αξιοποίηση πλοίων επιφανείας κλάσης φρεγατών υπερβαίνει τα 35 έτη, αφετέρου ότι το κόστος πρόσκτησης ενός οπλικού συστήματος, συνήθως δεν υπερβαίνει το 30% του συνολικού κόστους που απαιτείται για το σύνολο του κύκλου ζωής του.
2. Η ναυπήγηση νέων μονάδων επιφανείας κλάσης φρεγάτας και ο εκσυγχρονισμός υπαρχουσών μονάδων θα αποτελέσει ίσως την τελευταία ευκαιρία ανάταξης της Ελληνικής Ναυπηγικής Βιομηχανίας. Θα προσφέρει συνεχή απασχόληση εξειδικευμένου προσωπικού για πολλά χρόνια αφού όπως θα είναι λογικό, πέραν του συγκεκριμένου προγράμματος, θα υπάρξει και η ανάγκη υποστήριξης και άλλων πλοίων του ΠΝ ή ακόμα και τρίτων χωρών.
3. Ελαχιστοποιείται, στο μέτρο του δυνατού, η εξάρτηση της επιχειρησιακής διαθεσιμότητας του οπλικού συστήματος από εξωγενείς παράγοντες, με αποτέλεσμα τον μικρότερο δυνατό απαιτούμενο χρόνο επισκευών (MTTR) και την δυνατότητα άμεσης και απρόσκοπτης παροχής υποστήριξης όταν οι περιστάσεις το απαιτούν.
4. Διαμορφώνονται συνθήκες οικονομικής ανάπτυξης με τον περιορισμό εκροής χρηματικών ποσών και την παράλληλη αύξηση απασχόλησης σε εξειδικευμένες θέσεις εργασίας.
5. Δημιουργούνται προϋποθέσεις εμπλοκής της ΕΑΒΙ στην εφοδιαστική αλυσίδα των μεγάλων προμηθευτών αμυντικών συστημάτων, προσφέροντας σοβαρές προοπτικές εξαγωγής αντίστοιχων υπηρεσιών σε τρίτες χώρες.
Η προσέγγιση εφαρμόζεται ήδη με επιτυχία αφού πολλές ελληνικές εταιρείες έχουν εν εξελίξει προγράμματα παραγωγής συστημάτων, στο πλαίσιο εμπορικών συμφωνιών που έχουν συνάψει με εταιρείες του εξωτερικού, διατηρώντας έτσι θέσεις εργασίας στην χώρα και συνεισφέροντας στην ελληνική οικονομία γενικότερα. Ενδεικτικώς και με παράδειγμα την MILTECH HELLAS, το διευθυντικό στέλεχος αναφέρθηκε σε μακροχρόνια εμπορική συμφωνία που υφίσταται με κορυφαία ευρωπαϊκή αεροναυπηγική εταιρεία, που έχει αποφέρει την κατασκευή και εξαγωγή από την ελληνική εταιρεία απαρτίων μαχητικών αεροσκαφών, όπως καλωδιώσεις, modules διανομής ηλεκτρικών σημάτων, μηχανολογικά τμήματα κ.λπ. τα οποία αφορούν σε εξοπλιστικές προμήθειες μαχητικών αεροσκαφών τρίτων χωρών. Η διεθνής αυτή εταιρεία, χωρίς να έχει καμμία υποχρέωση, εμπιστεύεται την MILTECH HELLAS γιατί αξιολογεί και εκτιμά την ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών της, την έγκαιρη ικανοποίηση των συμβατικών υποχρεώσεων καθώς επίσης το ανταγωνιστικό κόστος της προσφοράς της. Όπως σημειώθηκε, και άλλες ελληνικές εταιρείες του χώρου έχουν αντίστοιχα προγράμματα.
Στο εύλογο ερώτημα σχετικά με το χρονικό διάστημα που θα απαιτούσε μία τέτοια διαδικασία και τι επιπτώσεις θα είχε σε ένα «ΕΠΕΙΓΟΝ» πρόγραμμα, σημειώθηκαν τα παρακάτω:
1. Υπερβαίνει την δεκαετία, το αίτημα πρόσκτησης νέων μονάδων επιφανείας και ο εκσυγχρονισμός υπαρχόντων.
2. Το ως άνω ενδιαφέρον, το γνωρίζει ο διεθνής παράγοντας εδώ και αρκετά χρόνια.
3. Τα τελευταία χρόνια υπάρχει σε εξέλιξη εντατικοποίηση ενεργειών από το Υπουργείο και το ΠΝ, με παράλληλη ενημέρωση των όποιων ενδιαφερομένων.
4. Υπάρχουν ήδη ενδιαφερόμενες εταιρείες που σε συνεργασία με την ΓΔΑΕΕ, έχουν προβεί σε σχετική προεργασία. Ενδεικτική είναι η περίπτωση ενός από τους κορυφαίους ευρωπαϊκούς ναυπηγικούς οίκους ο οποίος αξιολόγησε θετικά 32 ελληνικές εταιρείες για συμμετοχή τους στην ναυπήγηση σύγχρονων μονάδων επιφανείας.
5. Όλες οι ενδιαφερόμενες ξένες εταιρείες, στις παρουσιάσεις που έχουν κάνει, περιλαμβάνουν την προοπτική εγχώριας συμμετοχής μέσω ναυπήγησης αριθμού πλοίων και κατασκευής συστημάτων στην Ελλάδα.
Ο κ. Καλύβας σχολίασε ως προς τους όρους της «Ασφάλειας Εφοδιασμού» και της «Ασφάλειας Πληροφοριών» που ενδεχομένως να μην αντιμετωπίζονται με την ίδια βαρύτητα από τους ξένους προμηθευτές, για τους οποίους λογικό είναι το κύριο μέλημά τους να είναι η διασφάλιση της προμήθειας, ότι υπάρχουν κάποιες παράμετροι που θα μπορούσε η ελληνική πλευρά να αξιοποιήσει στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης.
1. Το υποκατασκευαστικό κόστος στην Ελλάδα είναι σημαντικά χαμηλότερο από το αντίστοιχο κόστος στις χώρες των εταιρειών που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον.
2. Η ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρουμε και η συνέπεια στην ικανοποίηση των συμβατικών μας υποχρεώσεων είναι αναγνωρισμένη από όλες τις εταιρείες που μας έχουν ήδη εμπιστευτεί.
3. Ένα εξοπλιστικό πρόγραμμα με τόση μεγάλη διάρκεια υλοποίησης, ιδίως αν λάβουμε υπόψη το συνολικό κύκλο ζωής, είναι προφανές ότι θα απαιτήσει διαδικασίες τροποποιήσεων, αναβαθμίσεων και εν γένει υποστήριξη μηχανικών (engineering support). Η συνδρομή των Ελλήνων Μηχανικών, με την επιστημονική τους κατάρτιση είναι δυνατό να προσφέρει απαντήσεις με ιδιαίτερα ανταγωνιστικό κόστος γεγονός το οποίο έχει ήδη αναγνωριστεί από ξένους προμηθευτές.
4. Μια άλλη παράμετρος που δεν την έχουμε αξιοποιήσει, όπως ενδεχομένως μπορούσαμε, κατά την διάρκεια διαπραγματεύσεων – προεπιλογής ή/και αξιολόγησης προσφορών εξοπλιστικών προγραμμάτων, είναι ότι η Ελλάδα και οι Ένοπλες Δυνάμεις της, είναι από τις ελάχιστες χώρες της Ευρώπης που διαθέτει υποδομές και εμπειρία για την πραγματοποίηση Επιχειρησιακών Δοκιμών, απαραίτητες, για την βελτιστοποίηση των δυνατοτήτων και την εξέλιξη των οπλικών συστημάτων υπό πραγματικές επιχειρησιακές συνθήκες.
Εκ των ανωτέρω είναι προφανές κατά τον Αντιπρόεδρο της MILTECH HELLAS ότι οι βασικές υποδομές υπάρχουν, οι δυνατότητες είναι δεδομένες, το θεσμικό πλαίσιο το επιτρέπει, το οικονομικό σκέλος κάθε άλλο παρά αποτρεπτικό είναι, για την σύσταση συνεργατικών σχεδίων μεταξύ του υποψήφιου Αναδόχου του εξοπλιστικού προγράμματος και της ΕΑΒΙ. Πρέπει λοιπόν εγκαίρως το ΥΠΕΘΑ να αναλάβει την απαραίτητη πρωτοβουλία ώστε να τεθεί ΕΓΚΑΙΡΑ ο όρος της συμβατικής δέσμευσης στο θέμα της βιομηχανικής συνεργασίας σε όποιον αναλάβει την υλοποίηση του προγράμματος, χωρίς να ΑΙΤΕΙ αλλά να ΑΠΑΙΤΕΙ.
