Απειλείται με λουκέτο η… “ΕΛΒΟ αλά Καμμένος” που στήθηκε στο Καζακστάν – Εδώ όλα καλά;
Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Τις ημέρες αυτές, έγινε γνωστό από το Jane’s ότι η εταιρεία παραγωγής τεθωρακισμένων οχημάτων Kazakhstan Paramount Engineering (KPE) απηύθυνε επιστολή στον πρόεδρο του Καζακστάν, ζητώντας την συνέχιση της αναθέσεως συμβάσεων για παραγωγή τεθωρακισμένων οχημάτων, μετά την αιφνίδια μείωση των παραγγελιών. Eκπρόσωπος της ΚΡΕ ανέφερε στις 27 Αυγούστου ότι οι παραγγελίες του Υπουργείου Αμύνης για οχήματα Arlan την περίοδο 2020-2021 μειώθηκαν από 30 σε 11, δίχως να ανατεθεί σύμβαση για το επόμενο έτος. Στην συμφωνία πλαίσιο που υπεγράφη με το υπουργείο τον Ιούλιο του 2017, αναφερόταν η προμήθεια 274 τεθωρακισμένων οχημάτων Arlan και 106 Baryl.
Η εταιρεία υποστηρίζει ότι δίχως νέες προμήθειες, το εργοστάσιο θα κλείσει τον Νοέμβριο και θα κηρυχθεί πτώχευση λόγω χρέους 21,3 εκατ. $. Για να συντηρηθεί η εταιρεία, απαιτείται διατήρηση των παραγγελιών στα ίδια επίπεδα και η εκπόνηση μεσοπρόθεσμης και μακροπρόθεσμης στρατηγικής για τον εφοδιασμό των ενόπλων δυνάμεων της χώρας με τεθωρακισμένα οχήματα. Επί της ουσίας η εταιρεία ζητεί την χρηματοδότηση των αναπτυξιακών της προγραμμάτων, που αφορούν νέες υπό εξέλιξη εκδόσεις τεθωρακισμένων οχημάτων (τις οποίες ασφαλώς θα κληθεί να αγοράσει το Καζακστάν).
Η Kazakhstan Paramount Engineering είναι κοινοπραξία μεταξύ του Νοτιοαφρικανικού Paramount Group και της κρατικής Kazakhstan Engineering, που συστήθηκε για την παραγωγή τεθωρακισμένων οχημάτων. Η εμπορική σχέση, στηρίχθηκε στην ανάθεση συμβάσεως από το κράτος του Καζακστάν για την προμήθεια του οχήματος Arlan, που αποτελεί την “χειμερινή” έκδοση του οχήματος Marauder της Paramount. Η παραγωγή στο Καζακστάν ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 2015 και μία πενταετία μετά, εμφανίσθηκαν τα όρια του εγχειρήματος που στηρίχθηκε σε συνεργασία με έναν οίκο που τα προϊόντα του έχουν περιορισμένη εμπορική επιτυχία, συνεπώς δεν υφίστανται καλές προϋποθέσεις εξαγωγών. Η δημιουργία της ΚΡΕ στηρίχθηκε σε Σύμπραξη Δημοσίου – Ιδιωτικού Τομέα και με “προίκα” την ανάθεση κρατικής συμβάσεως.
Πρόκειται ακριβώς γι’ αυτό που επεδίωκε να κάνει ο Π. Καμμένος, υποστηρίζοντας ανοικτά την Paramount Group για την εξαγορά της ΕΛΒΟ. Και όλα δείχνουν ότι αυτό που δεν έγινε επί ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, είναι έτοιμη να το κάνει η κυβέρνηση της ΝΔ, με Ισραηλινή κοινοπραξία.
Όλες οι πληροφορίες από κυβερνητικές διαρροές όσο και την ίδια την κοινοπραξία για την περίπτωση της ΕΛΒΟ, δείχνουν ότι αφενός το αντίτιμο που θα καταβληθεί στο Ελληνικό Δημόσιο θα είναι ευτελές, αφετέρου ότι “απαράβατος όρος – προϋπόθεση” είναι προετοιμαζόμενη “προίκα” εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, η οποία θα ανατεθεί για την κατασκευή οχημάτων προς κάλυψη αναγκών του Ελληνικού Στρατού.
Το πρόβλημα με τέτοιες λύσεις, είναι ότι συνήθως έπειτα από μια πρώτη περίοδο “μέλιτος”, όπου η κυβέρνηση μπορεί να λέει ότι έκανε τομή και δημιούργησε θέσεις εργασίας, ο ξένος επενδυτής αναμένει από το κράτος (που θα είναι συνέταιρος) να συνεχίζει να στηρίζει την επιχείρηση, με νέες αναθέσεις έργων. Κάτι, το οποίο δεν μπορεί να προεξοφληθεί, ιδίως μετά από κυβερνητική αλλαγή, αλλά και δεν είναι θεμελιώδης προϋπόθεση, εάν ο επενδυτής είναι ήδη κατασκευαστής προϊόντων με καλές εξαγωγικές προοπτικές. Το τελευταίο, θα αποδέσμευε τον συνεργάτη – Ελληνικό Δημόσιο, από το διαρκές ξεζούμισμα χρήματος, δημιουργώντας προοπτική σε βάθος χρόνου, για την μακροημέρευση της εταιρείας. Διαφορετικά, μετά την χαριστική “αρπαχτή”, ο επενδυτής μπορεί να αποχωρήσει και το μέλλον της εταιρείας θα είναι πάλι θολό.
Μια παράλληλη είδηση τις ημέρες αυτές, έρχεται να επιβεβαιώσει ότι ζωτικό στοιχείο για την διατήρηση της Αμυντικής Βιομηχανίας, είναι η επίτευξη εξαγωγών. Η τουρκική FNSS Defense Systems ανακοίνωσε στις 28 Αυγούστου την ολοκλήρωση των παραδόσεων 172 τεθωρακισμένων Pars III (6×6 και 8×8) σε 13 διαφορετικές εκδόσεις, στο Ομάν. Επρόκειτο για σύμβαση ύψους 374 εκατ. $ που ανατέθηκε το 2015.
Χώρες της περιοχής με αναπτυσσόμενη Αμυντική Βιομηχανία, αποβλέπουν κατά βάση σε εξαγωγές στον κοντινό Αραβικό κόσμο, που ούτως ή άλλως έχει καλή αγοραστική δύναμη, και δευτερευόντως στην Αφρική ή την Ασία. Στην Ευρώπη η διείσδυση είναι δύσκολη, επειδή κυριαρχούν κολοσσοί που τυγχάνουν προνομιακής μεταχειρίσεως και η επιρροή των χωρών τους είναι μεγάλη στις ανοικτές, αν και περιορισμένες, αγορές της Ανατολικής Ευρώπης.
Κι εδώ αναρωτιέται κανείς: πλην των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων και της Εθνικής Φρουράς στην Κύπρο, την οποία επίσης έχει περιλάβει το σχέδιο εξευρέσεως “προίκας” για την ΕΛΒΟ, που αλλού θα μπορούσαν να εξαχθούν τα ισραηλινά οχήματα που θα παράγονται στην Ελλάδα “ως εθνικά”; Υπάρχει κανείς που πιστεύει ότι θα βρεθεί Αραβική φιλική χώρα – κορόιδο, που θα δεχθεί να αγοράσει ισραηλινά οχήματα από την Ελλάδα;
Κατά βάση πελάτες από τον Αραβικό κόσμο, είχε μέχρι σήμερα η Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία. Και είναι ρεαλιστικό να αναμένεται ότι υπάρχουν προοπτικές και για νέες συμβάσεις, όποτε παρουσιασθούν ελληνικά αμυντικά προϊόντα. Ελληνικά όμως. Όχι ισραηλινά, με ελληνικό μανδύα.
Τα ισραηλινά οχήματα της συγκεκριμένης αγοράς, δεν έχουν αγορασθεί, ούτε υπηρετούν στις ένοπλες δυνάμεις του Ισραήλ. Έχουν κάποια περιορισμένη εξαγωγική επιτυχία σε χώρες του Τρίτου Κόσμου. Είναι απίθανο οι Ισραηλινοί να διεκδικήσουν μελλοντικές συμβάσεις από τέτοιες χώρες, για να τις αναθέσουν στην υπό τον έλεγχό τους ΕΛΒΟ, αντί να δώσουν έργο στο εργοστάσιο στο Ισραήλ. Αυτονόητα, καθόλου παράξενα και αναμενόμενα αυτά.
Μπορεί η κυβέρνηση της ΝΔ να μην αντιμετωπίζει κανέναν φραγμό να εφοδιάσει τις Ένοπλες Δυνάμεις με οχήματα – επιλογές τριτοκοσμικών κρατών, φορτώνοντάς τα επίσης στην Κύπρο. Μπορεί το κύκλωμα που πήρε την σκυτάλη από τον Π. Καμμένο, φέρνοντας τους Ισραηλινούς ως επενδυτές για το φάγωμα της προετοιμασμένης “προίκας”, να βρήκε μια καλή συγκυρία λόγω της ανάγκης στενότερων σχέσεων με το Ισραήλ, αλλά αυτά δεν συνιστούν ούτε μεταφορά υψηλής τεχνολογίας σε κρίσιμους τομείς, ούτε εξασφαλίζουν κάποιο κρίσιμο ποιοτικό στρατιωτικό πλεονέκτημα, έναντι της Τουρκίας.
Το κυβερνητικό αφήγημα περί “αναγεννήσεως” της ΕΛΒΟ και της Αμυντικής Βιομηχανίας γενικότερα, βασισμένο σε εκατοντάδες εκατομμύρια που θα πληρώσουν οι Έλληνες φορολογούμενοι, είναι πολύ εύκολο να καταρρεύσει σε μερικά χρόνια, λόγω επικρατήσεως ανορθολογικών κριτηρίων. Υπάρχει όμως και μια άλλη πτυχή με ενδιαφέρον. Να απαντήσει η κυβέρνηση εάν επεδίωξε να προσελκύσει ή απέκλεισε προτάσεις υποψηφίων επενδυτών, που δεν εξαρτούσαν το ενδιαφέρον τους από την υπόσχεση “προίκας”.
