Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Μείζον ζήτημα προκύπτει μετά από σημερινό δημοσίευμα της εφημερίδας ΤΑ ΝΕΑ, που κάνει λόγο για «προμήθεια με οσμή σκανδάλου», αναφερόμενο στην προμήθεια 1.950 Οργάνων Νυκτερινής Παρατήρησης – Σκόπευσης (ΟΝΥΠΑΣ) για τους αντιαρματικούς εκτοξευτές Carl Gustaf του Στρατού Ξηράς. Το δημοσίευμα διαδέχθηκαν αντιδράσεις σε πολιτικό επίπεδο, παρά το ότι το ΥΠΕΘΑ προέβη σε ανακοίνωση η οποία υποτίθεται ότι απαντά, πλην όμως κάθε άλλο παρά αυτό καταφέρνει.
Το δημοσίευμα της εφημερίδας, ουσιαστικά αναπαράγει βασικά ερωτήματα για την τεχνολογική επάρκεια και το κόστος ανά μονάδα των ΟΝΥΠΑΣ, τα οποία είχε θέσει από τις 23 Μαΐου 2017 σε σχετική ανάρτησή του ο ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ (https://www.doureios.com/wp/2017/05/23/%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CE%B8%CE%B5%CF%83%CE%B7-%CF%83%CF%8D%CE%BC%CE%B2%CE%B1%CF%83%CE%B7%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B5%CE%B1%CF%83-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-1-950-%CE%BF%CE%BD%CF%85%CF%80%CE%B1%CF%83-ca/)
Σημειώναμε τότε ότι, «Η σύμβαση είναι ύψους 17 εκατ. ευρώ περίπου, γεγονός που διαμορφώνει την τιμή μονάδος σε υπερβολικά επίπεδα» και ότι «στην αρχική πρόσκληση υποβολής προσφοράς που είχε εκδοθεί στις 27-1-2009, το κόστος για 1.500 ΟΝΥΠΑΣ προσδιοριζόταν σε 7.942.500 ευρώ, κάτι που σημαίνει ότι σήμερα, με την ελαφρά αύξηση της ποσότητος κατά 450 ΟΝΥΠΑΣ, το κόστος υπερδιπλασιάσθηκε».
ΤΑ ΝΕΑ σημειώνουν ότι το κόστος της διόπτρας που προσφέρει η εταιρεία που επιλέχθηκε είναι πολύ υψηλό, ιδίως δε σε σχέση με τις τιμές στις οποίες έχει διατεθεί αυτή σε συμβάσεις που έχουν υπογραφεί με το εξωτερικό. Επιπλέον, σημειώνουν ότι στις διαδικασίες για την ανάθεση της συμβάσεως μέσω της κρατικής ΕΑΣ, ακολουθήθηκαν περίεργες μεθοδεύσεις.
Η σχετική ανακοίνωση στην οποία προέβη η Διεύθυνση Ενημέρωσης του ΥΠΕΘΑ, αναφέρει: «Η επιχειρησιακή απαίτηση για την προμήθεια Οργάνων Νυχτερινής Παρατήρησης Σκόπευσης Carl Gustav ξεκίνησε με αρχική έγκριση προμήθειας που εκδόθηκε από το ΓΕΣ το 2008. Στη συνέχεια προσυπεγράφη από όλες τις κυβερνήσεις ακόμη και τις υπηρεσιακές και τον Δεκέμβριο του 2016 μετά από έγκριση του Ελεγκτικού Συνεδρίου κατοχυρώθηκε στα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα».
Πρόκειται για ανακοίνωση η οποία επί της ουσίας δεν δίνει καμμία απάντηση στα καταγγελόμενα και η διατύπωσή της λειτουργεί παραπλανητικά, διότι τα παρακάτω που θα θίξουμε δεν «προσυπεγράφησαν από όλες τις κυβερνήσεις» αλλά ήταν πρωτοβουλία αποκλειστικώς της σημερινής ηγεσίας του ΥΠΕΘΑ που υπέγραψε.
Μερικά από τα ερωτήματα που ο ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ κρίνει ως ουσιώδη και πρέπει να απαντηθούν από τον ΥΕΘΑ Π. Καμμένο, είναι τα εξής:
- Γιατί με την προσθήκη 450 διοπτρών, το κόστος της σύμβασης σε σχέση με την πρόβλεψη του 2009 υπερδιπλασιάσθηκε; Λόγω της παρέλευσης σχεδόν μιας δεκαετίας για την υπογραφή σύμβασης (15ετίας από την έναρξη καταγραφής της τεχνικής προδιαγραφής – τεχνολογική απαξίωση του προϊόντος) και της αύξησης της ποσότητας, το λογικό θα ήταν να μειωθεί το κόστος μονάδος και να κινείται σε επίπεδο κάτω των 10 εκατ. ευρώ.
- Η αρχική προκήρυξη προέβλεπε προμήθεια 1.500 ΟΝΥΠΑΣ επί συνόλου 1.988 εκτοξευτών Carl Gustaf, κάτι που κρίνεται φυσιολογικό, δεδομένου ότι σημαντικός αριθμός εξ αυτών των όπλων εφοδιάζει επιστρατευόμενες μονάδες και σε πρώτη φάση δεν είναι κρίσιμος ο εφοδιασμός τους με ΟΝΥΠΑΣ. Όμως από το 2008 που έγινε η αρχική προκήρυξη, ακολούθησε αναδιοργάνωση των μονάδων του Στρατού Ξηράς το 2010, με αποτέλεσμα κατάργηση σημαντικού αριθμού μονάδων Πεζικού, ενεργών και επιστρατευομένων. Πέραν τούτου, το 2016, με την είσοδο συστημάτων M901 στους Λόχους Υποστηρίξεως Τάγματος των Μηχανοκινήτων Ταγμάτων Πεζικού, οι αντιαρματικοί πύραυλοι MILAN χορηγήθηκαν στις Διμοιρίες Υποστηρίξεως των λόχων, αντικαθιστώντας τους εκτοξευτές Carl Gustaf (βλέπε ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ ALMANAC 2015-2016 σελ. 51). Εξ όλων αυτών των εξελίξεων που έλαβαν χώρα μετά το 2008, το φυσιολογικό θα ήταν να μειωθεί ο αριθμός των απαιτουμένων ΟΝΥΠΑΣ αφού σημαντικός αριθμός Carl Gustaf πλεονάζει. Γιατί λοιπόν το ΥΠΕΘΑ «έσπευσε» να αυξήσει τον αριθμό των ΟΝΥΠΑΣ;
- Συνοψίζοντας, δεδομένων ότι α) το κόστος μονάδος της διόπτρας είναι υπερβολικό, β) ο αριθμός των μονάδων Πεζικού έχει μειωθεί και αριθμός εκτοξευτών Carl Gustaf έχει αποσυρθεί εξαιτίας αναθεωρήσεως των Πινάκων Οργανώσεως – Υλικού των μονάδων και γ) ο αμυντικός προϋπολογισμός διαρκώς συρρικνώνεται, έχουμε το παράδοξο και μοναδικό φαινόμενο, το ΥΠΕΘΑ όχι μόνο να μην μειώνει τον αριθμό των παραγγελθέντων ΟΝΥΠΑΣ αλλά αντιθέτως να ενεργοποιεί και πρόβλεψη προαιρέσεως (option) για αύξηση κατά 450 μονάδες, στην ανάθεση της ίδιας της σύμβασης. Εξέφρασε το ΓΕΣ σχετική απαίτηση αύξησης των ΟΝΥΠΑΣ ή αυτό προέκυψε αυθαίρετα από «πρωτοβουλία» του ΥΠΕΘΑ;
