Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Στην χθεσινή συνέντευξή στον ΣΚΑΪ και τον δημοσιογράφο Αντώνη Σρόιτερ, ο ΥΕΘΑ Ν. Παναγιωτόπουλος επιβεβαιώσε εν μέρει τις διαρροές των τελευταίων ημερών προς τα διάφορα μέσα από το ίδιο το Υπουργείο Εθνικής Αμύνης. Άφησε όμως επιμελώς και κάποια θέματα αναπάντητα, για προφανείς λόγους.
Ο ΥΕΘΑ επανέλαβε αυτό που είχε αναφέρει στην Βουλή, ότι ο προγραμματισμός προβλέπει την προμήθεια 40 συνολικώς αεροσκαφών μέχρι το 2025. Είπε συγκεκριμένα ότι, «το μεγάλο σχέδιο της λεγόμενης “Δομής Δυνάμεων” προβλέπει ότι σε βάθος χρόνου θα αποκτηθούν 40 καινούργια μαχητικά αεροσκάφη». Για προφανείς λόγους τακτικής, απέφυγε να διευκρινίσει εάν ο αριθμός αυτός θα συμπληρωθεί μετά την προμήθεια των 18 Rafale με επιπλέον γαλλικά αεροσκάφη ή το αμερικανικό F-35.
Ωστόσο, για το τελευταίο είπε κατά τρόπον που ουσιαστικώς προεξοφλεί την επιλογή του F-35: «Αργά ή γρήγορα, θα μπει στο τραπέζι και η αγορά των F-35. Δεν είναι της παρούσης αλλά αργά γρήγορα θα πάμε στο αεροσκάφος της πέμπτης γενιάς. Το βασικό αεροσκάφος πέμπτης γενιάς σε επίπεδο ΝΑΤΟ αυτή τη στιγμή είναι το F-35. Μπορεί να προκύψει θέμα και για περισσότερα “Rafale”, ασφαλώς».
Σε ερώτηση του δημοσιογράφου ως προς το πρόγραμμα φρεγατών ότι «ένα από τα σενάρια είναι αντί να παραλάβουμε ενδιάμεσο πλοίο, να ενισχύσουμε ακόμη περισσότερο την Πολεμική μας Αεροπορία με περισσότερα αεροσκάφη “Rafale”, ώστε να καλυφθεί με αυτό τον τρόπο αυτό το κενό», ο ΥΕΘΑ απέφυγε να απαντήσει και ανέπτυξε το ζήτημα της προοπτικής των F-35. Ωστόσο, στο τέλος συμπλήρωσε, «Μπορεί να προκύψει θέμα και για περισσότερα “Rafale”, ασφαλώς».
Ως προς το πρόγραμμα νέων φρεγατών, ο υπουργός είπε ότι η απόφαση «θα ληφθεί στο πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους» και επιβεβαίωσε ότι πέραν της γαλλικής προτάσεως που αναμένεται σύντομα, έχουν κατατεθεί ήδη προτάσεις από Γερμανία, ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο, Ισπανία και Ολλανδία. Επιβεβαίωσε επίσης ότι οι πληροφορίες φέρουν την γαλλική πρόταση να συνοδεύεται στο σκέλος της ενδιάμεσης λύσεως από δύο φρεγάτες κλάσεως LaFayette που θα έχουν δεχθεί όμως εργασίες αναβαθμίσεως.
Ως προς τις συγκεκριμένες φρεγάτες, από το 2017 έχει ανατεθεί πρόγραμμα αναβαθμίσεως 3 εκ των 5 φρεγατών της κλάσεως, το οποίο υλοποιείται σε συνδυασμό με προγραμματισμένες εργασίες γενικής επισκευής, ώστε να παραμείνουν σε υπηρεσία και στην δεκαετία του 2030. Οι εργασίες στην φρεγάτα COURBET ξεκίνησαν στις 5 Οκτωβρίου 2020 και το πλοίο πρόκειται να επιστρέψει σε υπηρεσία μετά από διάστημα 10 μηνών, στο οποίο περιλαμβάνονται και οι δοκιμές θαλάσσης. Θα ακολουθήσουν οι ACONIT και LA FAYETTE.
Το πρόγραμμα αναβαθμίσεως περιλαμβάνει εγκατάσταση νέου Συστήματος Διαχείρισης Μάχης, ίδιο με αυτό που φέρει το αεροπλανοφόρο CHARLES DE CAULLE, νέα ζεύξη δεδομένων και νέα ηλεκτροπτικά συστήματα. Θα εκτελεστούν βεβαίως και δομικές εργασίες στο σκάφος ενώ θα αναβαθμιστούν ή θα αντικατασταθούν τα ηλεκτρονικά συστήματα ελέγχου των μηχανών, των πηδαλίων και ηλεκτρογεννητριών.
Στον οπλισμό, ο παρωχημένος εκτοξευτής αντιαεροπορικών πυραύλων Crotale θα αντικατασταθεί από 2 εκτοξευτές πυραύλων βραχέως βεληνεκούς Sadral που έχουν αφαιρεθεί από αποσυρμένες φρεγάτες. Οι εκτοξευτές θα αναβαθμιστούν προκειμένου να βάλουν το βλήμα Mistral Mk3, που όμως είναι σαφές ότι δεν συνιστά παρά έκτακτη λύση ανάγκης στην αντιαεροπορική άμυνα του πλοίου.
Επιπλέον, οι 3 φρεγάτες θα αποκτήσουν περιορισμένες ανθυποβρυχιακές δυνατότητες, με εγκατάσταση σόναρ τρόπιδας KingKlip Mk2 της Thales, ίδιο με αυτό που θα φέρουν οι φρεγάτες FDI. Για αυτοάμυνα, θα εγκατασταθούν συστήματα αντιμέτρων τορπιλών.
Είναι σαφές ότι από πλευράς οπλικών συστημάτων και ισχύος πυρός (8 πύραυλοι επιφανείας – επιφανείας MM40 Exocet Block II, πυροβόλο 100 mm και δύο πυροβόλα 20 mm) οι συγκεκριμένες μονάδες κρούσεως προσομοιάζουν περισσότερο με μονάδες κατηγορίας κορβέτας.
Αν και δεν αναφέρθηκε από τον υπουργό, η αξιολόγηση των προτάσεων αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι και τον Μάρτιο, για να ακολουθήσει σε κυβερνητικό επίπεδο πλέον και με βάση το “πόρισμα” του επιχειρησιακού φορέα για τις προτάσεις, η γενικότερη αξιολόγηση – διαπραγμάτευση και τον Ιούνιο να γίνει επιλογή. Η κυβέρνηση θεωρεί ότι εάν καταφύγει σε κανονική διαδικασία διαγωνισμού, αυτό θα καθυστερήσει την απόφαση κατά 12 μήνες περίπου. Το ερώτημα όμως που προκύπτει, είναι εάν ούτως ή άλλως, για ένα τόσο σημαντικό πρόγραμμα απαιτείται η “ορθόδοξη” διαγωνιστική διαδικασία που θα εξασφάλιζε το βέλτιστο περιβάλλον ανταγωνισμού υπέρ των ελληνικών προσδοκιών. Αφού με ευθύνη της κυβερνήσεως συμπληρώθηκε σπατάλη χρόνου 18 μηνών, είναι δυνατόν τώρα που το διεθνές ενδιαφέρον δείχνει ζωηρό, να επικαλείται την έλλειψη χρόνου; Κάτι τέτοιο, δεν ευνοεί την καλλιέργεια κλίματος ανταγωνισμού και περνάει το μήνυμα ότι η εξέταση είναι τυπική και στην πραγματικότητα περιορίζεται σε μια-δύο συγκεκριμένες υποψηφιότητες ενώ οι άλλες απλώς δεν λαμβάνονται σοβαρά υπ’ όψιν. Εξάλλου ο ίδιος ο ΥΕΘΑ είπε στην συνέντευξη, ότι το πρόγραμμα φρεγατών δεν θα αποδώσει γρήγορα όπως αυτό των Rafale, αλλά σε 6-7 έτη.
Υπενθυμίζεται ότι ενώ η κυβέρνηση διεξήγαγε συνομιλίες με την Γαλλία για 2 φρεγάτες, τον Ιούλιο του 2020 αποφάσισε να τις τερματίσει, να αναγγείλει πρόγραμμα προμήθειας 4 φρεγατών αλλά πολλαπλού ρόλου και όχι αυξημένων Αντιαεροπορικών δυνατοτήτων, όπως ζητούσε το Πολεμικό Ναυτικό. Mετά από αυτά, είναι δύσκολο να υπολογίσει ένας τρίτος παρατηρητής τις δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών που παρουσιάζουν την κυβέρνηση να ακούει απλώς την γνώμη των στρατιωτικών ως προς τις αποφάσεις σε εξοπλιστικά προγράμματα.
