Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Στις 7 Ιανουαρίου, ο Α/ΓΕΕΘΑ Στρατηγός Κωνσταντίνος Φλώρος είχε επικοινωνία με τον Γάλλο ομόλογό του Στρατηγό Thierry Burkhard, κατά την οποία συζήτησαν την υλοποίηση της Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης σε στρατιωτικό επίπεδο, όπως και για τρέχοντα θέματα ασφαλείας. Οι δύο αρχηγοί έχουν συναντηθεί ήδη κατά την επίσκεψη του Στρατηγού Φλώρου στο Παρίσι τον περασμένο Οκτώβριο και από την υπογραφή της συμφωνίας «Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης για τη Συνεργασία στην Άμυνα και στην Ασφάλεια» μεταξύ των δύο χωρών τον Σεπτέμβριο του 2021, βρίσκονται σε “ανοικτή γραμμή”, εξειδικεύοντας διαρκώς το πλαίσιο συνεργασίας των ενόπλων δυνάμεων των δύο χωρών.
Στην κοινή γνώμη, όλα αυτά μπορεί να ακούγονται πολύ γενικά, ίσως βαρύγδουπα ενώ για μια μερίδα έχουν εντυπωσιακή προέκταση βάθους, το οποίο φθάνει σε υψηλά επίπεδα υποθέσεων επειδή η συμφωνία περιλαμβάνει Ρήτρα Αμοιβαίας Αμυντικής Συνδρομής. Η αλήθεια πάντως είναι ότι ουδείς πρέπει να έχει ψευδαισθήσεις και να αναμένει ότι σε μια πολεμική κατάσταση, γαλλικές δυνάμεις θα σπεύσουν να έλθουν και να πολεμήσουν στο πλευρό των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.
Σε στρατιωτικό επίπεδο, οι συνεκπαιδεύσεις και συνεργασίες μεταξύ των δύο στρατιωτικών οργανισμών αναμένεται να πυκνώσουν και να επεκταθούν πέραν του αεροπορικού και ναυτικού πεδίου. Σε επίπεδο λιγότερο εμφανών δράσεων, υπάρχουν περιθώρια στενότερης συνεργασίας στο πεδίο των Στρατιωτικών Πληροφοριών και σε χαμηλότερα επίπεδα “αιχμής”, όπως στην ανταλλαγή σπουδαστών σε στρατιωτικές σχολές.
Μπορεί να υπάρξει όμως, αυτό που αποκαλούμε κοινώς “χειροπιαστό αποτέλεσμα” γαλλικής στρατιωτικής συνδρομής, σε μια κρίση όπως αυτή του 2020, με την οποία ενδεχομένως να βρεθούν αντιμέτωπες και πάλι οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις; Σαφώς! Απλώς, αυτό μπορεί να μην γίνει ευρύτερα γνωστό ποτέ.
Η παρουσία γαλλικών αεροναυτικών δυνάμεων για συνεργασία σε χώρο και χρόνο επιλογής της ελληνικής πλευράς, μπορεί να λειτουργήσει αποτρεπτικώς στον αντίπαλο. Η δημιουργία αμφιβολιών, για τον “τελικό” σκοπό της παρουσίας των γαλλικών δυνάμεων, είναι ουσιώδης παράμετρος και στοιχείο σε μία αρχιτεκτονική διαχειρίσεως κρίσεως, η οποία προσεγγίζει το αποκαλούμενο “γκρι επίπεδο”. Και μόνο η παρουσία δυνάμεων τρίτου μέρους αλλά σαφούς προσανατολισμού στην περιοχή ενδιαφέροντος, δυσχεραίνει την στοχοποίηση και αυξάνει το ρίσκο σε έναν αντίπαλο ο οποίος φλερτάρει με την επιλογή του πρώτου πλήγματος και τον επιβαρύνει με εναλλακτικούς σχεδιασμούς.
Εκτός αυτού, στην ανοικτή θάλασσα μεταξύ Ρόδου – Κύπρου, όπου η σημασία του Συμπλέγματος Μεγίστης για την Ελλάδα έχει στρατηγική σημασία, η έξοδος του Στόλου από το Αιγαίο, όπως φάνηκε το 2020, συνοδεύεται από κενά στην δημιουργία τακτικής εικόνος για την διάταξη και τις κινήσεις των δυνάμεων του αντιπάλου σε ξηρά, αέρα και θάλασσα. Η σχετική απόσταση από τα ελληνικά νησιά, στερεί την ύπαρξη συστημάτων αισθητήρων μακράς ακτίνος σε αποδοτική ακτίνα, η οποία μπορεί να καλυφθεί ποικιλοτρόπως και σε μεγάλο βαθμό, από τις Γαλλικές Ένοπλες Δυνάμεις.
Το 2020 οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις δεν διέθεταν UAV κατηγορίας MALE για να πετάξουν και να παραμείνουν με άνεση άνωθεν της επίμαχης περιοχής νοτίως Μεγίστης, τροφοδοτώντας την επιτόπου ευρισκομένη Δύναμη Επιχειρήσεων του Στόλου, με αξιόπιστη τακτική εικόνα σε πραγματικό χρόνο. Για την κάλυψη του κενού υπήρχαν πτήσεις UAV μικρότερης αυτονομίας, μαχητικών F-16 και του μοναδικού αεροσκάφους Ρ-3Β χωρίς όμως αξιόλογους αισθητήρες. Σήμερα, έχουν αποκτηθεί με μίσθωση δύο Heron ενώ τα επόμενα έτη αναμένεται η είσοδος σε υπηρεσία των εκσυγχρονισμένων Ρ-3ΗΝ. Η “γαλλική σχέση” όμως, επιτρέπει πιο ευέλικτες προσεγγίσεις σε τακτικό και επιχειρησιακό επίπεδο.
Σε μια μελλοντική αντίστοιχη κατάσταση στην περιοχή, η παρουσία γαλλικής Ομάδος Μάχης Αεροπλανοφόρου, μπορεί να διαμορφώσει “αφανώς” ενδιαφέρουσες συνθήκες υποστηρίξεως ελληνικών αεροναυτικών δυνάμεων. Δεν είναι απαραίτητη η απονήωση γαλλικών μαχητικών Rafale για συμμετοχή στον αγώνα. Μεγάλη αβεβαιότητα και αμφιβολίες, μπορεί να προκαλέσει η παρουσία υποβρυχίων του Γαλλικού Ναυτικού, γνωστοποιημένη και επισήμως μέσω των τυπικών SUBNOTES που εκδίδονται στην περίπτωση.
Εξάλλου, αρκεί η εξ αποστάσεως επιτήρηση ενός AΣΕΠΕ E-2 Hawkeye του CHARLES DE GAULLE (R 91). Αυτό, ανταλλάσσοντας πληροφορίες με την ευρισκομένη στην περιοχή ελληνική Δύναμη Ειχειρήσεων ή μαχητικά αεροσκάφη και ΑΣΕΠΕ της Πολεμικής Αεροπορίας, μέσω ζεύξεων δεδομένων, μπορεί να προσφέρει σοβαρό πλεονέκτημα.
Συμπληρωματική κάλυψη επιτηρήσεως στην ευρύτερη περιοχή, μπορούν να προσφέρουν επιχειρήσεις γαλλικών UAV που πιθανώς θα εξορμούν από βάση στην Κύπρο. Tα MQ-9 Reaper της Γαλλικής Αεροπορίας που φέρουν και όπλα, επιχειρούν ήδη σε αποστολές ναυτικής επιτηρήσεως στο πλαίσιο της Επιχειρήσεως IRINI της ΕΕ. Αλλά και μικροτέρων κατηγοριών UAV, υφιστάμενα ως οργανικά κυρίων μονάδων κρούσεως του Marine Nationale που θα έχουν αναπτυχθεί στην περιοχή ενδιαφέροντος, μπορούν να επιχειρούν και να συλλέγουν πληροφορίες συμπληρωματικώς, καλύπτοντας κενά.
Αντιστοίχως, πτήσεις Αεροσκαφών Ναυτικής Περιπολίας Atlantique 2 του Γαλλικού Ναυτικού, είναι σε θέση εξίσου δυναμικώς, να αποτυπώσουν την διάταξη μάχης αντιπάλων ναυτικών δυνάμεων.
Τέλος, σε ναυτικό επίπεδο πάντα, η παρουσία Πλοίων Συλλογής Πληροφοριών/ Ηλεκτρονικού Πολέμου, μπορεί να επιτρέψει πρόσβαση σε κρίσιμης σημασίας πληροφορίες υψηλού επιπέδου. Τέτοια εξειδικευμένα πλοία δεν διαθέτει το Πολεμικό Ναυτικό, αλλά στην δύναμη του Γαλλικού Ναυτικού περιλαμβάνεται το Πλοίο Ηλεκτρονικών Πληροφοριών (SIGINT) DUPUY DE LOME (Α 759). Αυτό, με τα εξειδικευμένα μέσα του μπορεί να παρακολουθεί Επικοινωνίες (COMINT) και Ηλεκτρονικές εκπομές (ELINT) ραντάρ αεροσκαφών ή πλοίων, χερσαίων σταθμών ραντάρ, αντιαεροπορικών συστοιχιών κ.λπ. Από το ελικοδρόμιό του, είναι εφικτές οι επιχειρήσεις οργανικού UAV, για πρόσθετες υπηρεσίες με το δικό του σύνολο αισθητήρων.
Τέλος, σε επίπεδο Στρατηγικών Πληροφοριών, ο Γάλλος ομόλογος του Στρατηγού Φλώρου έχει υπό τον άμεσο επιχειρησιακό έλεγχό του την Διοίκηση Διαστήματος (CdE) με δίκτυο δορυφόρων στρατιωτικών εφαρμογών. Οι νεώτεροι τύποι δορυφόρων επιτηρήσεως παρέχουν εικόνες Πολύ Υψηλής Ανάλυσης, περίπου 35 εκ. σε τροχιά 800 χλμ. από την Γη, Εξαιρετικά Υψηλής Ανάλυσης, περίπου 20 εκ. σε τροχιά 480 χλμ. και από εφέτος, αναμένονται ακόμη καλύτερες επιδόσεις με έναν τρίτο δορυφόρο. Οι δορυφόροι έχουν ικανότητα λήψεως τουλάχιστον 280 φωτογραφιών την ημέρα, μεταξύ των οποίων και υπέρυθρες.
Μόλις στις 21 Νοεμβρίου 2021 όμως, εκτοξεύθηκε σχηματισμός τριών δορυφόρων Ηλεκτρονικών Πληροφοριών (SIGINT) του προγράμματος CERES, με ικανότητα εντοπισμού εκπομπών σημάτων ραντάρ και σταθμών επικοινωνιών. Συνδυασμένη αξιοποίηση πληροφοριών του δορυφορικού δικτύου της CdE, μπορεί να επιτρέψει σε σύμμαχο την αξιοποίηση όπλων μακρού πλήγματος με αξιόπιστα δεδομένα στοχεύσεως.
Σε ευρύτερο επίπεδο στρατιωτικής συναντιλήψεως, σε περίπτωση ελληνικής πολεμικής κινητοποιήσεως, η Γαλλία μπορεί να προσφέρει ευχερή αναπλήρωση αποθεμάτων αεροπορικών και ναυτικών όπλων και φυσικά ταχεία ροή ανταλλακτικών, λόγω κοινών οπλικών συστημάτων. Η διατήρηση υψηλής ετοιμότητος των Ενόπλων Δυνάμεων, είναι κρίσιμης βαρύτητος σε οποιαδήποτε διαπραγμάτευση, την “επόμενη ημέρα” μιας κρίσεως ή πολέμου.
Δεν έχει σημειωθεί τυχαίως από ελληνικής πλευράς, ότι η εν λόγω Συμφωνία που υπεγράφη με την Γαλλία, αφορά την μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη της ΕΕ. Μπορεί να είναι εκτός πραγματικότητος η επανάληψη σκηνών του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου στο Μακεδονικό Μέτωπο, με Γάλλους και Έλληνες στρατιώτες να πολεμούν πλάι πλάι σε κάποιο ελληνικό νησί, ή όπως οι προσκολλημένοι στην δύναμη του Γάλλου Στρατηγού Λεκλέρ Ιερολοχίτες του Τσιγάντε στην Τυνησία το 1942, αλλά το βέβαιο είναι ότι οι δύο πλευρές έχουν αρκετές επιλογές στρατιωτικής συνδρομής επί του πεδίου, εάν χρειασθεί να δοκιμασθεί στην πράξη η συναφθείσα Συμφωνία.
Επί του πρακταίου, η Γαλλία μπορεί να συνδράμει στρατιωτικώς σε μια πραγματική κατάσταση την Ελλάδα, κατά τρόπο που δεν θα είναι διατεθειμένες να παράσχουν οι ΗΠΑ, λόγω αρχών πολιτικών ισορροπιών. Και το παράγωγο υψηλού επιπέδου αμφιβολιών και αβεβαιότητος στον πιθανό αντίπαλο εξ αυτής της Συμφωνίας με την Γαλλία, ενισχύει την Αποτροπή που εκπέμπει η Ελλάδα.
Φρεγάτες, αμερικάνικο αποτύπωμα, ρήτρες αμυντικής συνδρομής και διαρκή παρακάλια
