Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Στην τελική ευθεία αναμένει ακόμη να εισέλθει το πρόγραμμα Εν Συνεχεία Υποστήριξης (FOS) του Συστήματος Αποστολής του Αερομεταφερόμενου Συστήματος Εγκαίρου Προειδοποίησης & Ελέγχου (ΑΣΕΠΕ) της Πολεμικής Αεροπορίας, ένα πρόγραμμα που αν και η σπουδαιότητα των EMB-145H AEW&C είναι κρίσιμης σημασίας για το συνολικό οικοδόμημα των Ενόπλων Δυνάμεων, από πλευράς ιεραρχήσεως είναι στην 65η θέση επί συνόλου 101 προγραμμάτων, του Τετραετούς Προγραμματισμού Εξοπλιστικών Δαπανών 2023-2026 που δημοσιοποιήθηκε προσφάτως.
Το πρόγραμμα, συνολικού εκτιμώμενου κόστος 83.106.036 € συμπεριλαμβανομένων κρατήσεων 6,144%, αναμένεται να ανατεθεί με απευθείας σύμβαση στην σουηδική SAAB, καθώς η προηγουμένη διαγωνιστική διαδικασία (Διαγωνισμός 01/21) κηρύχθηκε άγονη στις 18 Αυγούστου 2021 επειδή, όπως είχε γράψει ο ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ, «οι “προδιαγραφές” της FOS ήταν καθορισμένες πολύ παλαιότερα και δεν είχαν επικαιροποιηθεί τόσα χρόνια. Η SAAΒ είχε επισημάνει από την πλευρά της το “πρόβλημα”, μία διάσταση του οποίου ήταν ότι δεν συνέφερε πλέον η επισκευή πολλών συστημάτων του ΑΣΕΠΕ όπως προβλεπόταν στην FOS (από παλιά) αλλά σήμερα πλέον ήταν προτιμότερο και οικονομικότερο να αγοραστούν νέα».
Πράγματι από πλευράς Πολεμικής Αεροπορίας, τροποποιήθηκε η σχετική Προδιαγραφή Ενόπλων Δυνάμεων (ΠΕΔ) κι ακολούθιησε τεχνικός διάλογος με την SAAB, ο οποίος ολοκληρώθηκε. Στο Σύστημα Αποστολής του EMB-145H AEW&C είχαν συνεργαστεί οι εταιρείες SAAB, THALES και Electronica SPA.
Στα σχετικά πινακοποιημένα προγράμματα που δημοσιοποιήθηκαν, προκάλεσε αίσθηση η αναφορά περί διακρατικής συμφωνίας με το Ισραήλ, ως διαδικασία υλοποιήσεως του προγράμματος. Πρόκειται όμως για κοινό τυπογραφικό λάθος ενώ και ως προς την εξέλιξη, πηγές αναφέρουν ότι εκκρεμεί η έγκριση της ΠΕΔ της FOS από τον ΥΕΘΑ, στον οποίο βρίσκεται ο σχετικός φάκελος από τα τέλη του 2022, για να ανοίξει ο δρόμος στην ανάθεση συμβάσεως.
Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που βρίσκεται επί της ουσίας σε εξέλιξη πλέον της δεκαετίας, αντιπροσωπευτικό της εξωφρενικής ολιγωρίας των αρμοδίων όχι για κάποιο πρόγραμμα προμήθειας νέου υλικού αλλά για την σωστή υποστήριξη του υπ’ αριθμόν 1 πολλαπλασιαστή ισχύος της Πολεμικής Αεροπορίας. Ως γνωστόν τα 4 EMB-145H αποκτήθηκαν με σύμβαση που ανατέθηκε το 1999 ενώ η διαδικασία συντάξεως για το πρόγραμμα FOS του Συστήματος Αποστολής (Mission System) που απασχολεί ακόμη, ξεκίνησε το 2012! Μέχρι το 2015 είχε εγκριθεί από το Ανώτατο Αεροπορικό Συμβούλιο αλλά λόγω της δραστικής μειώσεως των αμυντικών προϋπολογισμών την εποχή εκείνη, δεν προχώρησε.
Το αποτέλεσμα ήταν η παρατεταμένη κρίση με την Τουρκία το 2020, να βρει τα ΑΣΕΠΕ της Πολεμικής Αεροπορίας σε κρίσιμο σημείο και να σημάνει “συναγερμός” για την υπογραφή της FOS του Συστήματος Αποστολής. Όπως συμβαίνει συχνά, μετά την κρίση, ενώ οι αρμόδιοι δρομολόγησαν τις διαδικασίες, σταδιακώς χάθηκε η δυναμική, σε συνδυασμό και με πρόσωπα σε κρίσιμες θέσεις, τα οποία διαδραμάτισαν αρνητικό ρόλο. Συμπληρώθηκαν λοιπόν άλλα δύο έτη, μετά την ματαίωση του Διαγωνισμού 01/21 και ακόμη υφίσταται η εκκρεμότητα.
Την εικόνα αποτυχίας, συμπληρώνει η αδυναμία των αρμοδίων να αξιοποιηθεί ακόμη και το ποσό των 5.344.300,18 $ που εξασφάλισε η ελληνική πλευρά από την 2η τροποποίηση της αρχικής Κυρίας Συμβάσεως 022Α/99 και μπορεί να προμηθευτεί με αυτό άμεσα ανταλλακτικά. Επί του ζητήματος αυτού προέκυψε διχογνωμία σε συγκεκριμένη πτυχή, οδηγώντας σε προσφυγή προς το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, το οποίο σύμφωνα με πληροφορίες γνωμοδότησε έπειτα από πολύμηνο χρονικό διάστημα, χωρίς όμως και πάλι να έχει αξιοποιηθεί το ανωτέρω ποσό.
Εξοπλισμοί 2019-2022 και ο προγραμματισμός 2023-2026: παρατηρήσεις – συμπεράσματα
