Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Τα λεγόμενα του ΥΕΘΑ Νικολάου Παναγιωτόπουλου για κάποια εξοπλιστικά προγράμματα που σχεδιάζονται, στην χθεσινή του ομιλία στην Βουλή, προκάλεσαν επιμέρους απορίες και σύγχυση. Ο υπουργός αναφέρθηκε σε δύο προγράμμα που απασχολούν την στρατιωτική ηγεσία και σχετίζονται με σχετικά αιτήματα εκδηλώσεως ενδιαφέροντος, που έχουν απευθυνθεί προς την αμερικανική πλευρά. Ο υπουργός συνέδεσε τα δύο προγράμματα με την διαδικασία παραχωρήσεως από τα αμερικανικά πλεονάσματα (EDA) όμως το ένα εξ αυτών, δεν μπορεί να τελεσφορήσει δι’ αυτής της οδού.
Ο ΥΕΘΑ αναφέρθηκε στην προοπτική αποκτήσεως ελικοπτέρων Black Hawk. Όπως έχουμε αναφέρει προσφάτως, η επίσημη απάντηση που έχει δοθεί από αμερικανικής πλευράς αποτυπώθηκε σε σχετική επιστολή της 21ης Δεκεμβρίου 2021 της Υφυπουργού Στρατού αρμοδίου για Διεθνείς Εξαγωγές και Συνεργασία Elizabeth Wilson. Στην συγκεκριμένη επιστολή, ενημερωνόταν το ΓΕΣ ότι δεν υφίστανται Black Hawk διαθέσιμα ως EDA, στην παρούσα φάση και το εγγύς μέλλον. Εκτός από έναν περιορισμένο αριθμό UH-60A τα οποία αποσύρονται από την υπηρεσία και θα μπορούσε να διεκδικήσει το ΓΕΣ, δεν υπάρχει άλλη λύση πέραν της προμήθειας ελικοπτέρων UH-60M νέας κατασκευής.
Απάντηση από ΗΠΑ: “Χλωμά” τα πράγματα για Bradley, Black Hawk και άλλα EDA
Η κατάσταση δεν έχει μεταβληθεί. Η προοπτική αποκτήσεως ελικοπτέρων που έχουν φθάσει στην δύση του επιχειρησιακού βίου τους, δεν αποτελεί καθόλου ελκυστική προοπτική για την Αεροπορία Στρατού. Αριθμός UH-60A που θα πρέπει να υποβληθούν σε πρόγραμμα εργασιών εκσυγχρονισμού, δεν αξίζει οποιαδήποτε επένδυση. Έτσι, μόνη ανοικτή προοπτική απομένει μία σύμβαση προμήθειας για ελικόπτερα νέας κατασκευής και προς αυτή την κατεύθυνση έχει στραφεί το ενδιαφέρον.
Είναι αντιληπτό ότι πρόγραμμα προμήθειας Black Hawk δεν υφίσταται μέχρι τώρα στον εξοπλιστικό σχεδιασμό που έχει γίνει από τα Γενικά Επιτελεία ωστόσο, το ΓΕΕΘΑ έχει σημειώσει την επισημανθείσα επιχειρησιακή απαίτηση ως προς τα συγκεκριμένα ελικόπτερα και η αντίληψη που υιοθετείται, είναι η ένταξη σε προγραμματισμό με διερεύνηση της δυνατότητος προμήθειας στο πλαίσιο μιας συμβάσεως που θα αναθέσει ο Στρατός των ΗΠΑ, ώστε να εξασφαλιστεί συμπίεση κόστους. Πέραν αυτού, μια τέτοια προμήθεια ενέχει υψηλό κόστος επειδή θα πρέπει να συνυπολογιστεί εξοπλισμός υποδομής και αρχική υποστήριξη, καθώς πρόκειται για την είσοδο σε υπηρεσία με την Αεροπορία Στρατού, ενός νέου τύπου. Η πολυτυπία, εξελίσσεται σε έναν “εφιάλτη” για την Αεροπορία Στρατού, η οποία τελευταίως απέκτησε τα OH-58D Kiowa Warrior.
Το δεύτερο πρόγραμμα που ανέφερε ο ΥΕΘΑ, αφορά την προμήθεια περιπολικών κλάσεως ISLAND της Ακτοφυλακής των ΗΠΑ. Πρόκειται για σκάφη ναυπηγήσεως της δεκαετίας του 1980, μήκους 34 μέτρων και εκτοπίσματος 168 τόννων, που επανδρώνονται από πλήρωμα 16 ανδρών. Φέρουν ως οπλισμό τηλεχειριζόμενο σταθεροποιημένο πύργο Mk 38 με πυροβόλο 25 mm και δύο βαρέα πολυβόλα Μ2ΗΒ των 12,7 mm.
Τα περιπολικά προορίζονται για το Πολεμικό Ναυτικό και όχι για το ΛΣ-ΕΛΑΚΤ, όπως εκ παραδρομής ανέφερε ο ΥΕΘΑ, πιθανώς επειδή προέρχονται από την Ακτοφυλακή των ΗΠΑ. Τα συγκεκριμένα πλοία κρίνονται χρήσιμα παρά την ηλικία τους, επειδή σχεδιάζεται να αντικαταστήσουν πολύ παλαιότερες μονάδες, όπως τα Παράκτια Περιπολικά ΑΝΤΩΝΙΟΥ (286) και ΣΤΑΜΟΥ (Ρ287) εκτοπίσματος 80 τόννων, που τέθηκαν σε υπηρεσία το 1975 και τα Παράκτια Περιπολικά τύπου NASTY. Τα τελευταία είναι παλαιές τορπιλάκατοι ξύλινης κατασκευής και εκτοπίσματος 76 τόννων, που τέθηκαν σε υπηρεσία την περίοδο 1966-1967 και διατηρούν πλέον οπλισμό δύο πυροβόλων 40 mm. Πρόκειται για τα ΑΝΔΡΟΜΕΔΑ (Ρ 196), ΚΥΚΝΟΣ (Ρ 198), ΠΗΓΑΣΟΣ (Ρ 199) και ΤΟΞΟΤΗΣ (Ρ 228), που έχουν και προτεραιότητα ως προς την απόσυρση.
Το ελληνικό ενδιαφέρον εστιάζεται σε τρία περιπολικά της Ακτοφυλακής των ΗΠΑ που επιχειρούσαν από την περίοδο 2003-2004 στο Μπαχρέιν και αποσύρθηκαν από την ενεργό υπηρεσία προσφάτως, στις 22 Μαρτίου 2022. Πρόκειται για τα MAUI (WPB 1304), MONOMOY (WPB 1326) και WRANGELL (WPB 1332) αλλά ένα ακόμη θα προστεθεί, διαμορφώνοντας σε 4 τον τελικό αριθμό.
Στην περίοδο αποσύρσεως, επιτροπή Ελλήνων αξιωματικών είχε μεταβεί στην Ναυτική Ευκολία Μπαχρέιν για να τα επιθεωρήσει και να γνωμοδοτήσει. Κατόπιν της θετικής εισηγήσεως, η προμήθεια εγκρίθηκε από το Ανώτατο Ναυτικό Συμβούλιο κι εν συνεχεία από το Συμβούλιο Αρχηγών Γενικών Επιτελείων. Τις διαδικασίες αποκτήσεως ως υλικό EDA θα διεκπεραιώσει η ΓΔΑΕΕ ενώ η παράδοση προβλέπεται να γίνει στην Ελλάδα, με μεταφορά των σκαφών από τον Περσικό Κόλπο.
Είναι σαφές ότι η διαδικασία παραχωρήσεως EDA μπορεί να προσφέρει χρήσιμες λύσεις χαμηλού κόστους σε συγκεκριμένες περιπτώσεις καλύψεως επιχειρησιακών απαιτήσεων αλλά η απόκτηση υλικού σε μεγάλους αριθμούς, συνεπάγεται σημαντική επένδυση για την επιχειρησιακή εκμετάλλευσή του. Λοιπές προμήθειες υλικού νέας κατασκευής, ιδίως όταν αφορούν είσοδο σε υπηρεσία κάποιου νέου τύπου, συνοδεύονται μοιραίως από υψηλό κόστος και επομένως απαιτούν ένταξη σε μακροπρόθεσμο προγραμματισμό.
