Μυστήριο εξακολουθεί να καλύπτει μέχρι σήμερα τα πραγματικά αίτια που οδήγησαν στη συντριβή του Chinook με κωδικό κλήσης “Extortion 17” που προκάλεσε το θάνατο 38 ανδρών μεταξύ των οποίων και 17 βατραχανθρώπων της επίλεκτης SEAL Team 6. Πρόκειται για την πιο αιματηρή απώλεια Αμερικανών στρατιωτών εν ώρα εκτέλεσης καθήκοντος μέσα σε μια μέρα από την εποχή του Β΄ ΠΠ και την πλέον πολύνεκρη (ταυτόχρονη) απώλεια προσωπικού στην ιστορία της Διοίκησης Ειδικών Επιχειρήσεων των ΗΠΑ (USSOCOM).
Το Chinook της Αεροπορίας Στρατού των ΗΠΑ με κωδικό κλήσης «Extortion 17» που καταρρίφθηκε από εχθρικά πυρά στις 6 Αυγούστου 2011, παραμένει μια οδυνηρή ανάμνηση για τις αμερικανικές Ένοπλες Δυνάμεις αλλά και τους συγγενείς των στελεχών που χάθηκαν εκείνη την μοιραία μέρα.
Νεότερες μαρτυρίες όμως προκαλούν αμφιβολίες για τα πραγματικά αίτια της συντριβής και υπονοούν προσπάθεια συγκάλυψης από το Πεντάγωνο.
H μαρτυρία που “καίει” τον επικεφαλής χερσαίο Διοικητή
Η Σμηναγός ε.α. Joni Marquez της Αμερικανικής Αεροπορίας (USAF) ισχυρίζεται ότι η ηγεσία του Στρατού, απέκρυψε την αλήθεια για τα γεγονότα που οδήγησαν στην κατάρριψη του Chinook και το θάνατο 38 ανδρών. Η ίδια εκείνο το βράδυ βρισκόταν ως μέλος πληρώματος σε ένα εξοπλισμένο AC-130 Gunship το οποίο είχε σπεύσει να παράσχει Εγγύς Αεροπορική Υποστήριξη (CAS) σε μονάδα του 75ου Συντάγματος Ranger που είχε εμπλακεί με εχθρικές δυνάμεις στην κοιλάδα Tangi.
Αρχικά οι Ranger είχαν καλέσει αεροπορική υποστήριξη από επιθετικά ελικόπτερα ΑΗ-64D Apache τα οποία προσέβαλλαν τον αντίπαλο αλλά δεν κατάφεραν να τους εξουδετερώσουν όλους, όπως νόμιζαν αρχικά.
Η Σμηναγός της USAF με ειδικότητα Αξιωματικού Ελέγχου Πυρός του Gunship, χειριζόταν το ηλεκτροπτικό σύστημα πρόσκτησης επίγειων στόχων. Χάρη σε αυτό μπόρεσε να διακρίνει 8 μαχητές του εχθρού, από τους οποίους 2 επέζησαν από τα πυρά των Apache. Λίγο αργότερα τους είδε να κινούνται έρποντας ώστε να απομακρυνθούν αθέατοι από την περιοχή. Ενώ επιτηρούσε από μεγάλο ύψος, αναμετέδωσε την εικόνα στον διοικητή της φίλιας μονάδας στο έδαφος. Του ανέφερε ότι 2 ακόμα εχθροί ήταν ζωντανοί και ζήτησε άδεια να ανοίξει πυρ. Όμως η άδεια δεν δόθηκε. Εκείνη συνέχισε να τους παρακολουθεί μέχρι που αυτοί έφτασαν σε ένα κοντινό χωριό, ενεργοποιώντας δύναμη με περισσότερους Ταλιμπάν που ήταν εκεί. Ως αποτέλεσμα, λίγο μετά την εμπλοκή τους στη μάχη, κάποιοι εξ αυτών ήταν αυτοί που κατάφεραν να καταρρίψουν το μοιραίο Chinook με 3 βολές αντιαρματικών ρουκετών RPG.
Οι ισχυρισμοί αυτοί διατυπώθηκαν από την σμηναγό το 2017 και μέχρι σήμερα δεν υπάρχει καμία επίσημη ανακοίνωση η διάψευση για τα λεγόμενά της, παρά το γεγονός ότι πρόκειται για μια αξιόπιστη μαρτυρία ενός εκ των πρωταγωνιστών της επιχείρησης. Εφόσον τα λεγόμενα της αληθεύουν, πρόκειται για τραγική αμέλεια και λανθασμένη εκτίμηση κατάστασης από μέρους του διοικητή των Ranger, που οδήγησε σε κλιμάκωση της μάχης, θέτοντας σε κίνδυνο επιπλέον ζωές.
Η μοιραία αποστολή των SEAL
Η δύναμη των Ranger πραγματοποιούσε εκκαθαριστική επιχείρηση στο χωρίο Jaw-e-Mekh Zareen στην κοιλάδα Tangi. Η συμπλοκή με ομάδα Ταλιμπάν διήρκεσε περίπου 2 ώρες, μέχρι τελικά οι φίλιες δυνάμεις αναγκαστούν να ζητήσουν ενισχύσεις.
Ένα ελικόπτερο CH-47 Chinook απογειώθηκε από προκεχωρημένη βάση υποστήριξης μεταφέροντας 30 Αμερικανούς (πλήρωμα ελικοπτέρου, Ranger και 15 SEAL της Μοίρας “Gold”, 7 Aφγανούς καταδρομείς, έναν Αφγανό μεταφραστή και έναν εκπαιδευμένο στρατιωτικό σκύλο). Καθώς το Chinook προσέγγιζε για να προσγειωθεί στην περιοχή και ν’ αποβιβάσει τη φίλια δύναμη, δέχτηκε πυρά και συνετρίβη στο έδαφος σκοτώνοντας όλους τους επιβαίνοντες.
Οι περισσότεροι χαρακτηρίζουν την απώλεια ως αποτέλεσμα “καθαρής τύχης” από πλευράς των Ταλιμπάν που βρέθηκαν στο σωστό σημείο τη σωστή στιγμή. Επειδή όμως η νίκη αγαπάει την προετοιμασία, θα πρέπει να δούμε ποια ήταν τα λάθη στο σχεδιασμό που οδήγησαν στην κατάρριψη του Chinook.
Διδάγματα προς “γνώση και συμμόρφωση”
Μια πρόχειρη αξιολόγηση της κατάστασης υποδεικνύει ότι η επιλογή του σημείου άφεσης της δύναμης ενίσχυσης ήταν λανθασμένη αφού εξέθετε το ελικόπτερο σε εχθρικά πυρά. Επιπλέον η έλλειψη συνοδείας επιθετικών ελικοπτέρων που προηγούνται για έρευνα και καταστροφή πιθανών απειλών πριν την άφιξη της κύριας δύναμης συνέβαλε στην δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών για αύξηση του ρίσκου. Και τελικά η λανθασμένη αξιολόγηση της απειλής και η διστακτικότητα του χερσαίου διοικητή να χρησιμοποιήσει τα διατιθέμενα μέσα για πλήρη καταστροφή του εχθρού ήταν τα στοιχεία που καταδίκασαν το μοιραίο ελικόπτερο μαζί με το πλήρωμα και τους επιβάτες.
Όλα τα παραπάνω αποτελούν διαπιστώσεις οι οποίες πρέπει να λαμβάνονται υπόψιν σε αεραποβατικές επιχειρήσεις και φυσικά αφορούν και την “δική μας” Αεροπορία Στρατού, η οποία χρησιμοποιεί και τον ίδιο τύπο ελικοπτέρου σε αποστολές αερομεταφοράς και αεραποβατικές επιχειρήσεις στον Έβρο και τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Ανάλογο ή και μεγαλύτερο επίπεδο απειλής ενδέχεται λοιπόν να αντιμετωπίσουν και τα ελληνικά πληρώματα σε μελλοντικές επιχειρήσεις. Λαμβάνονται άραγε υπόψιν ανάλογα διδάγματα στο σχεδιασμό των επιχειρήσεων;
Φοβόμαστε πως όχι καθώς η ελληνική πραγματικότητα περιλαμβάνει μια καθημερινή “ρουτίνα”, μακριά από το εχθρικό περιβάλλον πραγματικών επιχειρήσεων σε εχθρικό έδαφος. Αυτό φυσικά δεν θα ισχύει για πάντα. Καλό λοιπόν θα ήταν ανάλογες επιχειρήσεις από τη διεθνή εμπειρία να τύχουν επεξεργασίας, ώστε να βελτιωθεί ο σχεδιασμός που είναι βέβαιο ότι θα σώσει ζωές στο πόλεμο.
