Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Οι τελικές συζητήσεις ανωτάτου επιπέδου πρόκειται να διεξαχθούν μεταξύ του Έλληνα πρωθυπουργού και του Γάλλου προέδρου, κατά την συνάντησή τους στις 10 Σεπτεμβρίου στην Κορσική, ως προς μια διευρυμένη διμερή αμυντική συμφωνία. Οι διεργασίες για την συμφωνία η οποία είναι πιθανό να υπογραφεί ακόμη κι εντός Σεπτεμβρίου, όπως έγινε γνωστό, είχαν ξεκινήσει πέρυσι σε διπλωματικό επίπεδο.
Οι δύο άνδρες είχαν συμφωνήσει κατά την συνάντησή τους στο Παρίσι στις 29 Ιανουαρίου, για σύναψη μιας «νέας στρατηγικής εταιρικής σχέσης που θα αναβαθμίσει σημαντικά το επίπεδο των σχέσεων των δύο χωρών», κατά τα λόγια του Έλληνα πρωθυπουργού. Τότε, είχε προσδιορισθεί ως αντικείμενο της σχέσεως η Ασφάλεια και συμφωνήθηκε η ολοκλήρωση των εργασιών για υπογραφή της συμφωνίας τον Ιούνιο ωστόσο, λόγω προφανώς και των συνεπειών της πανδημίας του COVID-19, οι εξελίξεις επιβραδύνθηκαν.
Στο πλαίσιο αυτής της αρχικής συναντιλήψεως, στις 24 Φεβρουαρίου είχε επισκεφθεί την Αθήνα η Γαλλίδα υπουργός Αμύνης Φλωράνς Παρλύ για συνομιλίες με τον Έλληνα ομόλογό της Ν. Παναγιωτόπουλο.
Το Παρίσι επιδιώκει στενότερη σχέση με την Αθήνα σε στρατιωτικό επίπεδο, εμφανιζόμενο όχι μόνο πρόθυμο να στηρίξει τις ελληνικές θέσεις έναντι της Τουρκίας αλλά και ζητώντας έμπρακτη στήριξη των δικών του στρατιωτικών σκοπών. Αν και δεν δόθηκε τότε η δέουσα προσοχή στις δηλώσεις ωστόσο, ο Εμμανουέλ Μακρόν είχε αναφερθεί σε κοινές «επιχειρήσεις» και μάλιστα όχι μόνο ναυτικές αλλά και στην ξηρά («opérations communes, maritime comme terrestre»).
Ενδεχομένως να επρόκειτο για διασταλτική χρήση του όρου και να εννοούντο κοινά γυμνάσια – ασκήσεις αλλά η Γαλλίδα υπουργός Αμύνης ήταν πολύ συγκεκριμένη στις δηλώσεις της: «Στο πλαίσιο αυτής της επιχειρησιακής συνεργασίας, ζήτησα από τον Έλληνα ομόλογό μου να εξετάσει τη συστράτευση, σε σημαντικό επίπεδο, των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων επί του εδάφους, στην Αφρική για την καταπολέμηση της τρομοκρατικής απειλής και την εξουδετέρωση όσο το δυνατόν μακρύτερα των λαθρεμπορίων, χωρίς να περιμένουμε να φθάσουν στις ακτές της Μεσογείου. Η απαιτητική αυτή δέσμευση θα προσφέρει μεγάλη επιχειρησιακή εμπειρία και μεγαλύτερη διαλειτουργικότητα των ενόπλων δυνάμεων».
Στις κοινές δηλώσεις, ο Ν. Παναγιωτόπουλος που είχε αναφερθεί στην προετοιμασία «Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσεως Ασφαλείας», δεν ανέφερε κάτι σχετικό, γεγονός που αποκαλύπτει προφανώς την διστακτικότητα της Αθήνας. Ωστόσο, η θετική αντιμετώπιση από την Αθήνα, της προτάσεως αποστολής αντιαεροπορικών συστημάτων Patriot στην Σαουδική Αραβία, στο πλαίσιο πολυεθνικής συνεισφοράς, αποτελεί μια ένδειξη ότι η παρούσα κυβέρνηση προσανατολίζεται σε αναθεώρηση συντηρητικών προσεγγίσεων που διέκριναν την ελληνική διπλωματία κατά το παρελθόν. Πολιτικώς και ουσιαστικώς, είναι άκομψο η Αθήνα να επιδιώκει την ενεργότερη υπεράσπιση των ελληνικών υποθέσεων σε στρατιωτικό επίπεδο από την Γαλλία και η ίδια να αρνείται ακόμη και μια συμβολική, σε έναν βαθμό, συνεισφορά δυνάμεων στην κυριότερη ίσως πολεμική υπόθεση των Γάλλων.
Αυτό που ζητεί η Γαλλία είναι η ελληνική στρατιωτική συνδρομή στον αντιανταρτικό αγώνα που δίνει η Γαλλία εναντίον της απειλής των τζιχανιστών στο Μάλι. Πιο συγκεκριμένα, στο πλαίσιο της αποφάσεως συγκροτήσεως του πολυεθνικού Τακτικού Συγκροτήματος Ειδικών Επιχειρήσεων (Task Force TAKUBA) υπό γαλλικό επιχειρησιακό έλεγχο, στα τέλη του 2019 τέθηκε στην Αθήνα ερώτημα αποστολής αποσπάσματος Ειδικών Δυνάμεων προς ένταξη σε αυτό. Από ελληνικής πλευράς υπήρξαν θετικές εισηγήσεις σε στρατιωτικό επίπεδο, καθώς αποτιμάται ως πολύ σοβαρό το εθνικό κέρδος από μια ελληνική συμμετοχή σε αυτή την εκστρατεία χαμηλής εντάσεως στην οποία η Γαλλία διαδραματίζει τον πρώτο ρόλο. Η εισήγηση του ΓΕΕΘΑ αφορά προσωπικό του ΕΤΑ, χωρίς όμως καμμία οριστική απόφαση να έχει ανακοινωθεί.
Η αποσταθεροποίηση στην περιοχή του Σαχέλ στην Αφρική, όπου έχει κάνει την εμφάνισή της και η Τουρκία, έχει έλθει να ενισχύσει την ενόχληση της Γαλλίας, η οποία έχοντας ανταποκριθεί στο αίτημα των πέντε χωρών της περιοχής, έχει αναπτύξει δύναμη 5.100 ανδρών. Την δύναμη αυτή πρόκειται να ενισχύσει το TF TAKUBA, συγκεντρώνοντας 600 περίπου άνδρες, εκ των οποίων το ήμισυ περίπου θα είναι προσωπικό των Γαλλικών Ειδικών Δυνάμεων. Οι Γάλλοι επιδιώκουν να αναλάβουν πιο ενεργό ρόλο σε Άμεσες Επιθετικές Ενέργειες εναντίον των ανταρτών, υπολογίζοντας στην συνδρομή των συμμάχων που θα αναπτυχθούν και θα αναλάβουν ρόλο εκπαιδεύσεως των τοπικών δυνάμεων του Μάλι.
Η πρώτη συνδρομή στο TF TAKUBA προήλθε από την Εσθονία, με 50 καταδρομείς, οι οποίοι προστέθηκαν στους ήδη 50 άνδρες που υποστηρίζουν τους Γάλλους στο Μάλι. Άλλες συμμετοχές έχουν δηλώσει η Τσεχία, με 60 άνδρες που πρόκειται να αναπτυχθούν τον Οκτώβριο, η Σουηδία με 150 καταδρομείς ενώ η Δανία προτίθεται να συνεισφέρει με απόσπασμα ελικοπτέρων EH-101 Merlin, που θα προστεθούν στα ήδη δύο υπάρχοντα που υποστηρίζουν τις επιχειρήσεις των Γάλλων.
Το TF TAKUBA κήρυξε Αρχική Επιχειρησιακή Ικανότητα στις 15 Ιουλίου, με δύναμη 100 περίπου Γάλλων και Εσθονών ενώ Πλήρης Επιχειρησιακή Ικανότητα θα κηρυχθεί στις αρχές του 2021.
Σήμερα η ελληνική παρουσία στο Μάλι περιορίζεται σε δύο αξιωματικούς του Ελληνικού Στρατού που υπηρετούν στην Εκπαιδευτική Αποστολή της ΕΕ (EUTM) με εκπαιδευτικό ρόλο των τοπικών δυνάμεων.
Η ελληνική κυβέρνηση φαίνεται ότι επιδιώκει να “εξαργυρώσει” την θέση της στην νέα διμερή σχέση με το Παρίσι, διά της “ασφαλούς” μεθόδου των στρατιωτικών εξοπλισμών. Παραβλέπει ότι η ανάπτυξη έστω συμβολικών στρατιωτικών δυνάμεων προς άμεση συνδρομή στον πόλεμο που διεξάγει ο σύμμαχος, θα ετύγχανε πολύ μεγαλύτερης εκτιμήσεως και θα είχε ισχυρότερο αντίκτυπο. Στο πλαίσιο της νέας συμφωνίας, αναμένεται να πυκνώσουν και να αναβαθμιστούν ποιοτικώς οι συνεργασίες των ενόπλων δυνάμεων των δύο χωρών σε επίπεδο αεροναυτικών γυμνασίων και συνεκπαιδεύσεων.
