Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Στις 4 Αυγούστου, παραδόθηκε το πόρισμα της Ένορκης Διοικητικής Εξέτασης σχετικώς με τα αίτια της εξάπλωσης της πυρκαγιάς στις 27 Ιουλίου, σε αποθήκη πυρομαχικών της 111 Πτέρυγας Μάχης. Όπως αναφέρει σχετική ενημέρωση από το ΥΠΕΘΑ, στο στρατόπεδο που υπήρχαν οι αποθήκες στην θέση Καράμπα, στην προσπάθεια αντιμετώπισης της πυρκαγιάς συμμετείχαν τόσο πυροσβεστικά οχήματα της 111 ΠΜ όσο και του Πυροσβεστικού Σώματος. Λόγω εντάσεως και από την ταχύτητα του πνέοντος ανέμου, η πυρκαγιά πλησίασε τον χώρο των πυρομαχικών, με αποτέλεσμα να διαταχθεί εκκένωση της περιοχής για προστασία του προσωπικού.
Επί των αιτίων, το πόρισμα επισημαίνει ότι “στα μέτρα πυρασφάλειας του στρατοπέδου, διαπιστώθηκε πλημμελής καθαρισμός στο επικλινές και δύσβατο βόρειο μέρος του, από όπου έφτασε η φωτιά και προσέγγισε στον χώρο των αποθηκών ανοικτού και κλειστού τύπου. Η πολύ μικρή αντιπυρική ζώνη πέριξ των αποθηκών δεν ήταν αρκετή για να εμποδίσει το έντονο θερμικό φορτίο εξαιτίας της φωτιάς που εξαπλώθηκε στο προαναφερθέν μη αποψιλωμένο μέρος του Στρατοπέδου και σε συνδυασμό με τον στροβιλισμό της και την ταχύτητα του ανέμου, κινήθηκε γρήγορα προς τον χώρο των πυρομαχικών. Αυτό οδήγησε στην έκρηξη βομβών των κλινών του βορείου τομέα των αποθηκών. Οι εν λόγω κλίνες είναι σύμφωνες με τα διεθνή πρότυπα και περιείχαν αποκλειστικά Βόμβες Γενικής Χρήσης, όπως προβλέπεται από τα εγχειρίδια και τις προδιαγραφές του κατασκευαστή“.
Το πόρισμα αναφέρεται σε “πλημμελή καθαρισμό” μέρους του στρατοπέδου, που προφανώς είχε ως αποτέλεσμα και την “πολύ μικρή αντιπυρική ζώνη πέριξ των αποθηκών“. Επομένως, είναι σαφές ότι τα μέτρα πυρασφαλείας έπασχαν.
Από την διατύπωση και τηλεοπτικά πλάνα ή φωτογραφίες που δημοσιεύθηκαν, διαπιστώνεται ότι το βόρειο μέρος του στρατοπέδου εκτεινόταν σε πλαγιά, η οποία λόγω δυσβατότητος δεν είχε καθαρισθεί. Η ακαθάριστη περιοχή φαίνεται να είχε μήκος 800-900 μέτρων και 100-150 μέτρα βάθος, δηλαδή μια μεγάλη έκταση, η οποία επειδή βρισκόταν εντός και όχι εκτός στρατοπέδου, είναι σαφές ότι δεν αποψιλώθηκε με ευθύνη αρμοδίων. Επομένως, η αντιπυρική ζώνη θα μπορούσε να έχει τουλάχιστον άλλα 100 μέτρα βάθος σε εκείνη την περιοχή, απόσταση αρκετά σημαντική τόσο για την διευκόλυνση παραμονής των πυροσβεστικών δυνάμεων όσο και για την αποτροπή μεταφοράς του θερμικού φορτίου λόγω της πυρκαγιάς, μέχρι τις κλίνες πυρομαχικών του βορείου τομέα.
Το δύσβατο του εδάφους και η χαμηλή βλάστηση που φαίνεται καμμένη, καθιστούσαν προφανώς δυσχερές το έργο αποψιλώσεως για την μονάδα, με αποτέλεσμα να απαιτεί την χρησιμοποίηση και συνεργείων με κατάλληλα μηχανήματα άλλων πιο εξειδικευμένων μονάδων. Εδώ πιθανώς εντοπίζεται ένα σημείο το οποίο ήδη πρέπει να έχει οδηγήσει σε έκδοση σχετικών διαταγών για ανάλογες περιπτώσεις σε άλλες μονάδες.
Το πόρισμα καταγράφει όλες αυτές τις παραλείψεις και αμέλειες από πλευράς στελεχών της Πολεμικής Αεροπορίας και η απόδοση ευθυνών είναι η φυσιολογική συνέπεια.
Η όποια ιδιαιτερότητα στον αντιπυρικό σχεδιασμό του συγκεκριμένου στρατοπέδου, δεν απαλλάσσει φυσικά από τις ευθύνες αλλά αντιθέτως, αναδεικνύει ακόμη περισσότερο τις αφανείς προσπάθειες σε πολλές άλλες μονάδες των Ενόπλων Δυνάμεων ανά την επικράτεια, στις φετινές πυρκαγιές όσο και στα προηγούμενα χρόνια, που έχουν προφυλάξει προσωπικό, στρατόπεδα και υλικό. Οι εντυπώσεις που δημιουργήθηκαν λόγω και της σπανιότητος του περιστατικού από την καταστροφή πολεμικού υλικού ήταν ασφαλώς ισχυρές, εξίσου σαφές όμως πρέπει να είναι ότι η ανεπάρκεια κάποιων λίγων σε μία περίπτωση, δεν μπορεί να αναιρεί την υπεύθυνη και επαγγελματική ανταπόκριση του συνόλου των Ενόπλων Δυνάμεων σε ανάλογες περιπτώσεις, διαχρονικώς.
Σε πολιτικό επίπεδο, ο ΥΕΘΑ και η κυβέρνηση, έχουν την ευκαιρία να αξιοποιήσουν την πικρή εμπειρία αυτού του δυσάρεστου περιστατικού ώστε να αποφασιστούν μεθοδικότερα μέτρα πυρασφαλείας που απαιτούν ευρύτερη συναίνεση αλλά και να επικαιροποιηθεί ο σχεδιασμός σε επίπεδο Γενικών Επιτελείων, για την αντιμετώπιση ασύμμετρων απειλών εναντίον στρατιωτικών εγκαταστάσεων.
Το πόρισμα της ΕΔΕ παρέδωσε ο Α/ΓΕΕΘΑ στον ΥΕΘΑ. Σχολιασμός αυτού σε διάφορα μέσα, με υπονοούμενα εις βάρος της στρατιωτικής ηγεσίας, αγνοούν ότι ο Α/ΓΕΕΘΑ και ο ΥΕΘΑ είναι οι κατά νόμο ελέγχοντες. Στην προκειμένη περίπτωση ο ελεγχόμενος ήταν το ΓΕΑ, εξού και ο Αντιπτέραρχος (Ι) Θεμιστοκλής Μπουρολιάς υπέβαλε ιεραρχικώς το πόρισμα στον Α/ΓΕΕΘΑ.
Συνολικώς, στην Ελλάδα πρέπει να διευκρινίζονται ακόμη και τα αυτονόητα.
