Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Οι διαρροές αμερικανικών στρατιωτικών εγγράφων υψηλής διαβαθμίσεως τα οποία δημοσιοποιήθηκαν σε διάφορες πλατφόρμες κοινωνικής δικτυώσεως στις αρχές Απριλίου, έχουν προκαλέσει ιδιαίτερη αίσθηση καθώς αφορούν ευαίσθητες πληροφορίες αναφορικώς και με τον πόλεμο στην Ουκρανία. Ειδικώς στον τελευταίο, έχουν αποκαλυφθεί στοιχεία που αφορούν εκτίμηση απωλειών των αντιμαχομένων, μαχητική ετοιμότητα δυνάμεων, προετοιμασίες, οπλικά συστήματα, αποθέματα κ.λπ.
Ιδιαίτερος ήταν ο αντίκτυπος της αποκαλύψεως εγγράφου τιτλοφορουμένου “Γιατί αποτυγχάνουν οι JDAM-ER; Εκτίμηση Καταστροφών Μάχης από πρόσφατες προσβολές”; Στην Ελλάδα, σε μεγάλο βαθμό το περιεχόμενο του συγκεκριμένου εγγράφου παρουσιάστηκε περίπου ως πανηγυρική επιβεβαίωση της ικανότητος των Ρώσων να εξουδετερώσουν αυτό το προηγμένο όπλο μέσω Ηλεκτρονικού Πολέμου. Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι ότι το έγγραφο παρουσίαζε την περίπτωση αυτή μόνο ως μια από τις ενδεχόμενες εξηγήσεις – πιθανότητες κι όχι ως τελικό πόρισμα.
Ας δούμε επακριβώς τί ανέφερε το έγγραφο:
Το Διακλαδικό Πυρομαχικό Αμέσου Επιθέσεως (JDAM) είναι μία συλλογή που προσαρμόζεται σε κοινές βόμβες και τις καθιστά κατευθυνόμενες, βάσει συνδυασμού στοιχείων Παγκοσμίου Προσδιορισμού Θέσεως και Αδρανειακού Συστήματος Πλοηγήσεως (GPS/INS).
Εξ αρχής κιόλας, επισημαίνεται στο έγγραφο ότι «Tο JDAM-ER δεν αποτυγχάνει (“isn’t failling”) ωστόσο, υπάρχουν δύο παράγοντες που συντελούν σε αποτυχίες λειτουργίας και/ή αστοχίες (duds and/or misses)». Οι δύο παράγοντες που επηρεάζουν, είναι:
α) η μη όπλιση του πυροσωλήνα της βόμβας κατά την άφεση και
β) η πρόσκτηση σήματος GPS.
Μη όπλιση πυροσωλήνα αναφέρεται σε αποστολή στις 15 Φεβρουαρίου, σημειώνοντας ότι η Ουκρανική Αεροπορία έχει ενεργήσει με σχετική τροποποίηση ως προς την σωστή τοποθέτηση της περόνης απασφαλίσεως.
Ως προς την περίπτωση του σήματος GPS, σημειώνεται ότι η Ομάδα Συνδρομής Ασφαλείας – Ουκρανία (SAG-U) και η Δύναμη Επιχειρήσεων Greywolf (TF Graywolf) που έχουν συγκροτηθεί στις ΗΠΑ, «υποπτεύθηκαν» ότι οι παρεμβολές σήματoς GPS από πλευράς Ρώσων, παρεμπόδισαν την χρησιμοποίηση των JDAM-ER, προκαλώντας κάποιες αστοχίες, όπως και στην περίπτωση των ρουκετών μακρού βεληνεκούς GMLRS. Εν τούτοις, σύμφωνα με ανάλυση του Διακλαδικού Κέντρου Πολέμου Πλοηγήσεως (JNWC) η μη πρόσκτηση σήματος GPS από το όπλο, οφείλεται σε άλλους παράγοντες και όχι σε ηλεκτρονικές παρεμβολές των Ρώσων. O Εκτελεστικός Πυρήνας Διακλαδικών Επιχειρήσεων ΗλεκτροΜαγνητικού Φάσματος (EC JEMSO), η Αεροπορία των ΗΠΑ (USAF) και η SAG-U ενήργησαν ώστε να διασφαλιστεί ότι οι Ουκρανοί εφαρμόζουν τις ενδεδειγμένες Τακτικές Τεχνικές και Διαδικασίες (ΤΤΡ) κατά την χρησιμοποίηση των JDAM-ER, που απαιτούν την ύπαρξη καλού προσδιορισμού θέσεως GPS όσο ακόμη το όπλο φέρεται στον πυλώνα του αεροπλάνου, δηλαδή πριν την άφεσή του, κι όχι μετά.
Παρακάτω, σημειώνεται ότι η Ουκρανική Αεροπορία έχει ρίξει 9 JDAM-ER εναντίον 3 στόχων, με έναν εξ αυτών να δέχθηκε νέα επίθεση λόγω προηγηθείσας αστοχίας. Απαιτήθηκαν 2-3 βόμβες για την επίτευξη των επιθυμητών αποτελεσμάτων σύμφωνα με τα καθιερωμένα χρησιμοποιήσεως οπλισμού του Τμήματος Πληροφοριών, Επιτηρήσεως και Αναγνωρίσεως (Α32Τ) του 603ου Αεροδιαστημικού Κέντρου Επιχειρήσεων (603 AOC) της USAF.
Το ενδιαφέρον είναι ότι παρακάτω αναφέρεται πως και στις τρεις περιπτώσεις των στόχων που προσβλήθηκαν στις 21 Φεβρουαρίου, τα αποτελέσματα αξιολογήθηκαν από την GWT και την SAG-U ως καλά, με την Εκτίμηση Καταστροφών Μάχης (BDA) σε εξέλιξη. Παρακάτω όμως διευκρινίζεται: «Η GWT εκτιμά με μέσο προς υψηλό βαθμό βεβαιότητος, ότι 4 από 9 όπλα αστόχησαν λόγω ρωσικών παρεμβολών GPS» και καταλήγει: «Οι ρωσικοί παρεμβολείς GPS είναι υψηλή προτεραιότητα για την SAG-U και θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε/ συστήνουμε οι συγκεκριμένοι παρεμβολείς να παρεμποδίζονται/ καταστρέφονται στον μέγιστο δυνατό βαθμό από πυραύλους Επιφανείας – Επιφανείας (S/S fires) πριν την χρησιμοποίηση JDAM-ER».
Εκ των ανωτέρω, αντιλαμβανόμαστε ότι το έγγραφο ανήκει στην SAG-U, που ασφαλώς δεν μπορεί να μην λαμβάνει υπ’ όψιν τα ρωσικά συστήματα Ηλεκτρονικού Πολέμου ως στόχους υψηλής αξίας, την καταστροφή των οποίων συνιστά στους Ουκρανούς μεταξύ άλλων, ως προϋπόθεση για αεροπορικές προσβολές με JDAM-ER.
Αυτό που έχει σημασία, είναι να απομονωθεί ότι οι ρωσικές παρεμβολές ως αιτία αστοχίας των JDAM-ER, παρουσιάζονται ως εκτίμηση από την GWT. Αν και δεν διευκρινίζεται τί είναι η GWT, πρόκειται πιθανώς για εξειδικευμένη ομάδα ειδικών της SAG-U σε ζητήματα κατευθυνομένων όπλων. Εν πάση περιπτώσει, πρόκειται για μία εκτίμηση η οποία δεν μπορεί να αγνοηθεί αλλά δεν μπορούμε να παραβλέπουμε ότι η ανάλυση του JNWC την οποία επικαλείται ο διευθυντής της, απορρίπτει το ενδεχόμενο των παρεμβολών και εστιάζει στην σωστή εφαρμογή των TTP από την Ουκρανική Αεροπορία.
Παρατηρούμε ότι στο έγγραφο δεν προσεγγίζεται καθόλου το ζήτημα της διάρκειας των ηλεκτρονικών παρεμβολών για την δημιουργία περιβάλλοντος αρνήσεως GPS. Τα συστήματα Ηλεκτρονικού Πολέμου δεν βρίσκονται διαρκώς σε λειτουργία ενώ και τα μέτωπα στην Ουκρανία είναι τεράστια. Θεωρητικώς, για επιτυχείς παρεμβολές σήματος GPS σε μία περιοχή, πρέπει να εκτελείται στοχευμένα Ηλεκτρονικός Πόλεμος, ο οποίος ιδανικώς υποστηρίζεται από έγκαιρη προειδοποίηση επερχομένων αεροπορικών ιχνών που σημαίνουν πιθανή χρησιμοποίηση όπλων κατευθύνσεως GPS/INS. Είναι ερώτημα κατά πόσο οι Ρώσοι καλύπτουν επαρκώς αυτή την απαίτηση, στο πλαίσιο συντονισμένων επιχειρήσεων Ηλεκτρονικού Πολέμου.
Πρέπει να επισημανθεί ότι η χορήγηση (όχι χρησιμοποίηση) JDAM στην Ουκρανική Αεροπορία, έγινε ευρύτερα γνωστή από δημοσιεύματα περί τις 20 Φεβρουαρίου, δηλαδή λίγες μόλις ημέρες μετά την έναρξη χρησιμοποιήσεώς τους. Είναι δύσκολο να φανταστούμε ότι οι Ρώσοι, όσο και αν διενεργούσαν παρεμβολές GPS εναντίον πυρών GMLRS, ανέμεναν από πλευράς Ηλεκτρονικού Πολέμου και αεροπορικές επιθέσεις με JDAM, ώστε από τις πρώτες κιόλας αφέσεις, εξουδετέρωσαν ένιες εξ αυτών. Συνοπτικώς, η πιθανότητα αποτυχίας των JDAM λόγω στοχευμένων ρωσικών ηλεκτρονικών παρεμβολών GPS, τουλάχιστον σε εκείνη την πρώτη φάση επιχειρησιακής χρησιμοποιήσεως, είναι μάλλον μικρή.
Τα τρία κύρια διδάγματα για την Αεροπορική Ισχύ από την Ουκρανία
