Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Στις 27 Οκτωβρίου ο Γενικός Διευθυντής της ΓΔΑΕΕ, Αντιναύαρχος (ε.α.) Αριστείδης Αλεξόπουλος ΠΝ υπέγραψε με τον Ολλανδό ομόλογό του, Αντιναύαρχο Arie Jan de Waard, Επιστολή Προθέσεως (Letter of Intent) για πιθανή πρόσκτηση από το Πολεμικό Ναυτικό δύο φρεγατών τύπου Μ και έξι ναρκοθηρευτικών κλάσεως ALKMAAR.
Με τον τρόπο αυτόν επιβεβαιώνεται το ιδιαίτερο ενδιαφέρον που επεδείκνυε εξαρχής το Πολεμικό Ναυτικό για τις συγκεκριμένες φρεγάτες ως πιθανή “ενδιάμεση λύση” για την εξασφάλιση κάποιων αξιόλογων κυρίων μονάδων κρούσεως βραχυπρόθεσμα και ανεξαρτήτως αποφάσεως για την επιλογή νέας φρεγάτας. Πιθανή σύμφωνία όμως για την απόκτηση τώρα των δύο φρεγατών Μ, διαφοροποιείται ως προς το σημείο της χρηματοδοτήσεως, αφού πλέον επηρεάζει ευθέως το πρόγραμμα Εκσυγχρονισμού Μέσης Ζωής (ΕΜΖ) των 4 φρεγατών ΜΕΚΟ 200ΗΝ. Το προηγούμενο διάστημα, όσο το πρόγραμμα προμήθειας νέας φρεγάτας βρισκόταν σε εξέλιξη, το κόστος για την “ενδιάμεση λύση” δεν επηρέαζε το πρόγραμμα των ΜΕΚΟ, για τις οποίες ο προϋπολογισμός είχε αυξηθεί σε 450 εκατ. €, προκειμένου να περιληφθεί εκτενέστερο σύνολο επεμβάσεων.
“Eνδιάμεση λύση”: πόση ουσία έχει ως κριτήριο στο πρόγραμμα νέας φρεγάτας;
Σήμερα όμως, το κόστος για δύο φρεγάτες Μ θα “αφαιρεθεί” από το κονδύλι που προοριζόταν για τις ΜΕΚΟ, οπότε επανέρχεται η κατάσταση που ίσχυε μέχρι το 2019, όταν ο προϋπολογισμός για τις ΜΕΚΟ ανερχόταν σε περίπου 150 εκατ. € ενώ σε άλλα 180 εκατ. € υπολογιζόταν το κόστος της τότε πιθανής προμήθειας δύο φρεγατών κλάσεως ADELAIDE από την Αυστραλία. Έτσι, εφόσον η τιμή της Μ που έχει δοθεί από την Ολλανδία είναι της τάξεως των 85 εκατ. € όπως αποκάλυψε η ΠΤΗΣΗ στις 29 Οκτωβρίου, θα μειωθεί αναλόγως το συνολικό προύπολογισθέν ποσό που αφορά και τις ΜΕΚΟ. Σε γενικές γραμμές τα περιθώρια για τα δύο προγράμματα θα κυμανθούν συνολικώς σε μια δαπάνη της τάξεως των 300-400 εκατ. €, η τελική διαμόρφωση της οποίας θα εξαρτηθεί και από τις αποφάσεις για τις ΜΕΚΟ.
Εδώ φυσικά μπορεί να υποθέσει κανείς βασίμως ότι η τιμή των Μ έχει περιθώρια συρρικνώσεως, ιδίως εάν η κυβέρνηση επιλέξει την πρόταση της ολλανδικής Damen για το πρόγραμμα κορβετών. Το δεδομένο πάντως είναι ότι από κάθε άποψη το αντίτιμο είναι ελκυστικότατο ενώ εξαιρετικής σημασίας είναι ότι οι φρεγάτες Μ υπερέχουν σε σχέση με τις ΜΕΚΟ 200ΗΝ, στο ότι έχουν ήδη υποβληθεί σε πρόγραμμα ΕΜΖ ενώ οι ελληνικές φρεγάτες όχι.
Οι VAN SPEIJK (F828) και VAN AMSTEL (F831) έχουν τεθεί σε υπηρεσία το 1995 και το 1993 αντιστοίχως, επομένως είναι σε γενικές γραμμές ίδιας ηλικίας συγκριτικώς με τις ΜΕΚΟ 200ΗΝ του Πολεμικού Ναυτικού. Λόγω όμως του εκσυγχρονισμού των ολλανδικών φρεγατών, αυτές ανήκουν σήμερα σε νεώτερη “γενιά”. Η VAN SPEIJK (F828) που ήταν και η πρώτη μονάδα που υποβλήθηκε στις σχετικές εργασίες εκσυγχρονισμού, παραδόθηκε το 2012, διαθέτοντας πλέον σύγχρονο ραντάρ επιφανείας SeaWatcher 100 της Thales τεχνολογίας φασικής διάταξης και ηλεκτροπτικό σύστημα περιμετρικής επιτηρήσεως Gatekeeper, ενώ το ραντάρ έρευνας αέρος και επιφανείας 3D τύπου SMART-S και το Σύστημα Διαχείρισης Μάχης Guardion, εξέλιξη του TACTICOS, διατηρήθηκαν. Γενικώς, οι δύο Μ είναι σαφώς τεχνολογικώς ανώτερες, ενσωματώνοντας αυτοματισμούς και αισθητήρες τεχνολογίας του 2000 κι ως εκ τούτου επιχειρησιακώς ικανότερες από τις ΜΕΚΟ 200ΗΝ που ενσωματώνουν αισθητήρες τεχνολογίας της δεκαετίας του 1980.
Αυτή η πραγματικότητα, καθιστά άκρως ελκυστική επιλογή τις φρεγάτες Μ ενώ το Πολεμικό Ναυτικό επεξεργάζεται ήδη σενάρια μειώσεως των ΜΕΚΟ 200ΗΝ που θα διατηρηθούν σε ενέργεια. Τουλάχιστον μία φρεγάτα θεωρείται ότι σταδιακώς θα παροπλισθεί ενώ τουλάχιστον δύο θα παραμείνουν πλήρως επιχειρησιακές, οι οποίες και θα υποβληθούν σε εργασίες περιορισμένης αναβαθμίσεως. Η απόσυρση από την πρώτη γραμμή των δύο ΜΕΚΟ, εκτιμάται ότι μπορεί να εξασφαλίσει τα πολύτιμα βλήματα επιφανείας – αέρος ESSM που με τις κατάλληλες ενέργειες στους εκτοξευτές Mk48, μπορούν να διατεθούν στις δύο Μ όταν αποκτηθούν, δεδομένου ότι η κυριότερη “αδυναμία” στην ισχύ πυρός των Μ, είναι ότι φέρουν 16 περιορισμένων ικανοτήτων βλήματα RIM-7 Sea Sparrow.
Η ενημέρωση που έχει αυτή την στιγμή το ΓΕΝ, είναι ότι εφόσον όλα εξελιχθούν θετικά, οι δύο Μ μπορούν να είναι στην δύναμη του Στόλου το 2025. Κάποιες πληροφορίες αναφέρουν ότι το Ολλανδικό Ναυτικό μπορεί να αποδεσμεύσει τις φρεγάτες νωρίτερα, το 2023 αλλά υπάρχουν αρκετοί παράγοντες από τους οποίους θα εξαρτηθεί αυτό.
Με τις τρεις μελλοντικές FDI, τις δύο Μ και τις δύο αναβαθμισμένες ΜΕΚΟ 200ΗΝ, ο Στόλος θα διαθέτει μετά το 2025 συνολικώς επτά αξιόμαχες φρεγάτες “πρώτης γραμμής”, οι οποίες πιθανώς να ενισχυθούν από δύο ακόμη Μ του Βελγίου. Την συμπλήρωση της απαιτούμενης δυνάμεως φρεγατών σύμφωνα με την Νέα Δομή Δυνάμεων, θα εξασφαλίζουν κάποιες από τις έξι εκσυγχρονισμένες φρεγάτες τύπου S.
