Γράδει ο Λέων Χοιροσφάκτης
Ο 9ος αιώνας ήταν για την Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία περίοδος υπαρξιακής σημασίας. Η αντιπαράθεσή της με τους Άραβες είχε προσλάβει διαστάσεις ολοκληρωτικού πολέμου, με την ζυγαριά της νίκης να ταλαντεύεται ανάμεσα στις δύο υπερδυνάμεις. Το κόστος της αδυσώπητης σύγκρουσης, τόσο σε υλικά αγαθά, όσο και σε ανθρώπινες ζωές ήταν κολοσσιαίο. Οι δύο αντίπαλοι, εκτός από το πεδίο της στρατιωτικής σύγκρουσης, αντιπαρατίθονταν και οικονομικά, πολιτιστικά και κοινωνικά.
Το γεγονός ότι οι Άραβες είχαν οικοδομήσει την επικράτειά τους κυρίως σε περιοχές που μέχρι τον 7ο αιώνα βρίσκονταν υπό βυζαντινή κατοχή, σήμαινε ότι μεγάλος αριθμός υπηκόων τους δεν ήταν Άραβες και ούτε μουσουλμάνοι. Οι τύχες δε, των πολεμικών συγκρούσεων, έφερναν τεράστιες περιοχές με τους πληθυσμούς τους, άλλοτε υπό βυζαντινή και άλλοτε υπό αραβική κατοχή. Αυτό σήμαινε ότι ανά πάσα χρονική περίοδο, υπήρχαν μεγάλοι πληθυσμοί ένθεν κακείθεν των συνόρων, που ένιωθαν ταυτισμένοι με τον αντίπαλο και αποζητούσαν τρόπους λύτρωσης.
Επί βασιλείας Μιχαήλ Γ΄, οι αυτοκρατορικές υπηρεσίες πληροφοριών ενημέρωσαν το Ιερό Παλάτιο για την πρόθεση των Αράβων της Κρήτης και των Αββασιδών της Αιγύπτου να επιτεθούν κατά της Βασιλεύουσας. Προς τούτο συγκέντρωναν τεράστιες ποσότητες υλικών και εφοδίων, κυρίως ξυλείας για τη ναυπήγηση πολεμικών και μεταφορικών πλοίων, στο λιμάνι της Δαμιέττης, στην Αίγυπτο. Οι κατάσκοποι της Αυτοκρατορίας ενεργοποίησαν τις επαφές τους στον χριστιανικό (κοπτικό, ως επί το πλείστον) πληθυσμό που είχε απομείνει στην Δαμιέττη, για να συγκεντρώσουν ακριβείς πληροφορίες για τις αραβικές προετοιμασίες, ώστε να σχεδιασθεί μια ριψοκίνδυνη καταδρομική επιχείρηση, που θα κατέστρεφε τις εχθρικές προετοιμασίες πριν λάβουν την τελική τους μορφή.
Πράγματι, συγκεντρώθηκε ένας μεγάλος στόλος με επικεφαλής τον πατρίκιο Δαμιανό (οι βυζαντινές πηγές ομιλούν περί 300 σκαφών, αλλά είναι βέβαιο ότι ο αριθμός αυτός είναι διογκωμένος) που υπό άκρα μυστικότητα διέπλευσε το Αιγαίο και επιτέθηκε αιφνιδιαστικά στην Δαμιέττη. Από τα πλοία αποβιβάσθηκαν 5.000 άνδρες (σύμφωνα πάλι με τις υπερβολικές αναφορές των πηγών), οι οποίοι πυρπόλησαν τις τεράστιες ποσότητες πολεμικών υλικών και εφοδίων που βρίσκονταν στον ναύσταθμο και επιπλέον, λεηλάτησαν την πόλη. Ο θρύλος αναφέρει ότι στην επιτυχία της καταδρομικής επιχείρησης συνέβαλαν αποφασιστικά δύο αδέλφια χριστιανικής πίστης, που ο πατέρας τους είχε διατελέσει Βυζαντινός αξιωματούχος και είχε αιχμαλωτισθεί κατά την διάρκεια αραβικής επιδρομής κατά της Αυτοκρατορίας. Ο αιφνιδιασμός ήταν τόσο απόλυτος, ώστε οι Βυζαντινοί είχαν την ευχέρεια να πάρουν μαζί τους πολλές γυναίκες χριστιανικής πίστης, που βρίσκονταν στην Δαμιέττη ως αιχμάλωτες των Αράβων.
Ο κλονισμός των Αράβων πρέπει να ήταν ολοκληρωτικός, διότι ο Δαμιανός, εκτιμώντας την τακτική κατάσταση δεν έπλευσε αμέσως προς την βάση του αλλά επέδραμε και κατά της άλλης ναυτικής βάσης των Αράβων στην Αίγυπτο, του λιμένα Ούστουμ. Και εκεί οι επιδρομείς λεηλάτησαν την πόλη και πυρπόλησαν τις αποθήκες όπου συγκεντρώνονταν οι πολιορκητικές μηχανές για την εκπόρθηση της Κωνσταντινούπολης και απεχώρησαν ανενόχλητοι.
Εύλογα θα αναρωτηθεί ο αναγνώστης, τι τον έπιασε τον λόγιο να εξιστορεί πράγματα που έγιναν σχεδόν τρεις δεκαετίες πριν την εποχή του.
Ένας άλλος προαιώνιος εχθρός του Έθνους πρόκειται να παραλάβει οπλικά συστήματα τέτοιων τεχνολογικών δυνατοτήτων που πρόκειται να αλλάξουν τις στρατηγικές ισορροπίες στον ίδιο θαλάσσιο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου. Οι κρούσεις των επίσημων Αρχών για να αποτραπεί η παράδοση, βρήκαν σφαλιστές θύρες. Αναρωτιέται λοιπόν ο αφελής, μήπως ήρθε η ώρα να δοκιμαστούν ανορθόδοξες λύσεις; [1]
Σημειώσεις:
[1] Όσοι βαριούνται τα μακρινά ταξίδια στο παρελθόν, μπορούν να ανατρέξουν στην πιο κοντινή χρονικά υπόθεση της «απαγωγής» 5 πυραυλακάτων Sa’ar από το γαλλικό λιμάνι του Χερβούργου, το βράδυ των Χριστουγέννων 1969, από τους Ισραηλινούς. Φαντασία να υπάρχει και θέληση. Και κυρίως εκτίμηση της στρατηγικής κατάστασης του μέλλοντος…
