Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Στο πλαίσιο των εορταστικών εκδηλώσεων για τον προστάτη της Πολεμικής Αεροπορίας Αρχάγγελο Μιχαήλ, μεταξύ άλλων είναι καθιερωμένες εδώ και χρόνια οι πραγματοποιήσεις πτήσεων εκπροσώπων του Τύπου, με προφανή σκοπό την προβολή του έργου στο ευρύτερο κοινό, την προσέλκυση νέων με όραμα και την διαφήμιση γενικότερα των Ελληνικών φτερών. Ωστόσο, στο όχι και τόσο μακρινό παρελθόν, η Πολεμική Αεροπορία ενέκρινε και πτήσεις δημοσιογράφων εκτός του συγκεκριμένου πλαισίου. Επρόκειτο κατά κανόνα για εκπροσώπους του ειδικού Τύπου και για πρώτη φορά Έλληνας δημοσιογράφος πέταξε με μαχητικό το 1983. Ήταν ο μεγάλος δάσκαλος όλων μας, ο Κώστας Καββαθάς, ο οποίος προηγουμένως είχε πετάξει στην Γαλλία με διθέσιο Mirage 2000B.
Θυμηθήκαμε λοιπόν κι εμείς την τελευταία πτήση που μας δόθηκε η ευκαιρία να πραγματοποιήσουμε με μαχητικό της Πολεμικής Αεροπορίας και σκεφτήκαμε να μοιραστούμε τις τότε εντυπώσεις μας που είχαμε αποτυπώσει σε εκτενές άρθρο στο περιοδικό ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΜΥΝΑ & ΑΣΦΑΛΕΙΑ, του αειμνήστου Γιώργου Ν. Χριστογιαννάκη. Ήταν ημέρες Πάσχα του 2009, όταν με τον φίλο και συνεργάτη Κυριάκο Παλουλιάν βρεθήκαμε στην 343 Μοίρα, θέλοντας να βρεθούμε στον αέρα με τους ανθρώπους που εκείνη την εποχή είχαν “τρελλάνει” τους πάντες σε εκείνη την ιστορική πρώτη συμμετοχή της Πολεμικής Αεροπορίας στην διάσημη RED FLAG της Αεροπορίας των ΗΠΑ.
Για λόγους οικονομίας χώρου, παρουσιάζουμε μόνο το μέρος του άρθρου που περιγράφει την πτήση ενώ στο τεύχος που είχε δημοσιευθεί, υπήρχε και δεύτερο άρθρο από τον Κυριάκο, που περιέγραφε τα πράγματα με το δικό του μάτι. Είχε προηγηθεί επίσκεψη στην Μοίρα την προηγουμένη για γνωριμία, ενημέρωση και ρύθμιση των σωστικών. Μετά την πτήση εκείνη, το βραδάκι, βρεθήκαμε σε μια χαλαρή ατμόσφαιρα σε ένα μπαράκι και τα ήπιαμε με τους αεροπόρους της 343, κλείνοντας εκείνον τον κύκλο αναμνήσεων που έκτοτε μας έμεινε, μαζί με την αγάπη για την Πολεμική Αεροπορία. Καλή τους ώρα, σε όλους όσους γνωρίσαμε τότε.
“STAR BLACK”
H 23η Απριλίου, ημέρα του Αγίου Γεωργίου, ξημερώνει. Κάνουμε τον σταυρό μας και επικαλούμαστε την χάρη του. Είναι βέβαιο ότι όλα θα πάνε καλά, ιδίως για εμένα που θα πετάξω με τον Μοίραρχο. Είχα ξεκαθαρίσει ότι ως Πελοποννήσιος θεωρούσα αυτονότητο πως θα πετούσαμε μαζί. Αλλά το βράδυ έκρινα σκόπιμο να τού στείλω ένα μήνυμα ότι δεν είχα πρόβλημα αν ήθελε να πετάξει με τον Κυριάκο. “Έχασες. Θα πετάξουμε μαζί”, θα έλθει η απάντησή του λίγα λεπτά μετά.
Πρέπει να παραδεχθώ ότι η θετική επίδραση της χθεσινής προετοιμασίας, μαζί με τους ανθρώπους των Σωστικών και τον Υποσμηναγό (Ι) Παπαδάκη, φαίνεται από την πρώτη στιγμή. Με πολύ καλή διάθεση, κατευθυνόμαστε με τον Κυριάκο στο Briefing Room όπου γνωρίζουμε τον Υποσμηναγό (Ι) Κωνσταντίνο Ανθουλάκη, με τον οποίο θα πετάξει ο Κυριάκος. Ο Κώστας δείχνει ένα γεροδεμένο παλληκάρι που δεν αστειεύεται. Παρά το νεαρό της ηλικίας του, η αυτοπεποίθηση και η σιγουριά είναι έντονα πάνω του.
Ο Μοίραρχος ξεκινά την ενημέρωση για το πρόγραμμα που έχει προετοιμάσει και αποσκοπεί στο να απολαύσουμε την πτήση, αποκομίζοντας αντιπροσωπευτικές παραστάσεις από την εκπαίδευση που εκτελούν σε καθημερινή βάση οι Πολεμικές Μοίρες της ΠΑ. Γνωρίζει πολύ καλά και από άλλες φορές, ότι μία από τις μεγαλύτερες υποχρεώσεις των… περίεργων δημοσιογράφων στις περιπτώσεις αυτές, είναι η λήψη ορισμένων καλών φωτογραφιών για τις ανάγκες του σχετικού άρθρου. Αλλά προτιμά να μάς… αγχώσει λιγάκι.
«Παράτα μας με τις φωτογραφίες. Εδώ πάμε να σάς δείξουμε λίγο “πόλεμο”», ξεκαθαρίζει.
Αντιτείνω το κλασικό «μα, κλέφτες θα γίνουμε κ. Μοίραρχε», αλλά βλέπω ότι είμαι μόνος.
Ο Κυριάκος, ούτως ή άλλως, ξέρω πολύ καλά ότι δεν ιδρώνει διόλου, αφού ενδιαφέρεται για την πτήση. Αν δεν ήταν καλό παιδί, θα μπορούσε άνετα να προφασιστεί κάποια βλάβη της μηχανής του στον αέρα, για να απαλλαχθεί από την υποχρέωση να τραβήξει φωτογραφίες. Ανένδοτος, ο Μοίραρχος αποκλείει την απογείωση σε σχηματισμό, καθώς θέλει να μάς δώσει μια καλή γεύση του “τι εστί βερύκοκο”, ήτοι, απογείωση με μέγιστες επιδόσεις. Ξεκαθαρίζει δε ότι δεν θα πετάξουμε ιδιαίτερα σε κλειστό σχηματισμό, αλλά ότι ο τακτικός διαχωρισμός μας θα είναι 1,5 ολόκληρο μίλι. «Έτσι πετάμε στην μάχη», θα σημειώσει. Μετά από αυτά τα λίγα, η σκέψη που κυριαρχεί στο μυαλό μου όσον αφορά την λήψη φωτογραφιών συνοψίζεται στην σοφή λαϊκή ρήση, “Χαιρέτα μας τον πλάτανο”! Σκέφτομαι ήδη έναν μουτρωμένο ΓΧ να περιμένει στο γραφείο, σχηματίζοντας την εντύπωση ότι απλώς το διασκεδάσαμε, αδιαφορώντας για το άρθρο.
Οι ανησυχίες μου, επρόκειτο να διαψευστούν. Όπως απεδείχθη, ο Μοίραρχος τα είχε σκεφτεί όλα μέχρι και την τελευταία λεπτομέρεια. Η… “προδοσία” ήλθε από αλλού και συγκεκριμένα τον Κυριάκο, ο οποίος, λίγο μετά την προσγείωση, μού αποκάλυψε ότι αμάρτησε: από ένα σημείο και μετά παράτησε την φωτογράφηση και ως πιστός και φιλότιμος αεροπόρος συγκεντρώθηκε στην πτήση. Φαντάζομαι ότι ο Μοίραρχος δεν θα στενοχωρηθεί από τις ελάχιστες φωτογραφίες του αεροπλάνου μας, που κοσμούν το άρθρο αυτό…
Δίχως απορίες (αν θέλαμε ας κάναμε κι αλλιώς) φοράμε τα σωστικά και αμέσως κατευθυνόμαστε στα αεροπλάνα. Εκεί μάς περιμένει και η πρώτη έκπληξη. Δεν ξεκαθάρισε αν το είχε σχεδιάσει ή όχι ο Μοίραρχος, αλλά μάς περιμένουν τα 613 και 618, αμφότερα σε διαμόρφωση B CFT. Όπερ σημαίνει ότι τα αεροσκάφη «φοράνε» τις δύο CFT και centerline tank, μαζί με ένα βλήμα ΑΙΜ-9L στο αριστερό ακροπτερύγιο. Ο Κυριάκος, με γουρλωμένα μάτια, με ενημερώνει ότι θα πετάξει με το 618.
«Και λοιπόν», ρωτώ και μού “αποκαλύπτει” ότι το 618 έχει καταγραφεί ήδη στην Ιστορία, διότι με αυτό ο Μοίραρχος οδήγησε τον σχηματισμό του στην “Red Flag”!
-«Άντε τυχεράκια», τού πετάω.
Χωρίζουμε κι επιβιβαζόμαστε στο αεροπλάνα. Αισθάνομαι ωραία που κάθομαι και δένομαι με μικρή μόνο συνδρομή από τον πρόθυμο υπόλογο. Η χθεσινή εξοικείωση έχει βοηθήσει και είμαι έτοιμος για τις διαδικασίες προσδέσεως με το κάθισμα, την παροχή οξυγόνου και την επικοινωνία. Η διακοπτολογία δεν είναι κάτι που με απασχολεί (όχι ότι θα κάνω και τίποτα το ιδιαίτερο). Ο Μοίραρχος ανεβαίνει, τσεκάρει για λίγο και μού λέει απλά ότι αν χρειαστεί, θα εκτελέσει αυτός ενέργειες για να εγκαταλείψουμε το αεροπλάνο. Εγώ δεν θα κάνω απολύτως τίποτα. Ανεβαίνει κατόπιν στην θέση του εμπρός και αφού κατεβάζει λίγο την καλύπτρα, παρακαλεί τον υπόλογο να την καθαρίσει με λίγο νερό, καθότι ορισμένες πρωϊνές στάλες έχουν αφήσει κάποια ενοχλητικά ίχνη.
Το αεροπλάνο παίρνει ζωή καθώς ο Μοίραρχος εκτελεί μία-μία τις ενέργειες και υπό την επίβλεψη των υπολόγων ξεκινάμε. Έχουμε συντονιστεί στον ασύρματο και τροχοδρομούμε για να διασταυρωθούμε με το 618 και να βρεθούμε στην αρχή του διαδρόμου. Ανοίγω το HUD Repeater και ρυθμίζω την φωτεινότητα, πολύ καλύτερα από την προηγούμενη φορά. Ο Μοίραρχος μιλά με εντελώς ήρεμη φωνή. Είναι σαν να πρόκειται να κάνουμε μια απλή βολτούλα στο διπλανό παρκάκι κι όχι κάτι ξεχωριστό. Για εμένα βεβαίως, είναι εντελώς διαφορετικά. Πρέπει να ομολογήσω ότι ενώ με ικανοποίηση διαπιστώνω ότι η εμπειρία από τις λίγες προηγούμενες πτήσεις με μαχητικά της ΠΑ αρχίζει πλέον και βοηθά, ωστόσο, ως κοινός θνητός, δεν μπορώ να πω ότι “πετώ στα σύννεφα”. Από την φύση μου, είμαι τύπος συγκεντρωμένος που, ιδίως σε τέτοιες περιπτώσεις, επιδιώκω να έχω πλήρη έλεγχο και στην παραμικρή μου κίνηση. Προσπαθώ να ξέρω πάντα τί ακριβώς γίνεται και τί κάνω κάθε δευτερόλεπτο. Επειδή λοιπόν ο μέσος άνθρωπος δεν σηκώνεται κάθε πρωί από το κρεβατάκι του για να πάει να χωθεί σε έναν “πύραυλο” ή για την ακρίβεια να δεθεί σφικτά και να γίνει ένα με μία πολεμική μηχανή, είναι φυσικό να διακατέχεσαι από ένα ενδόμυχο άγχος. Είναι αυτό το στοιχείο της εσωτερικής πειθαρχίας και η επίγνωση των κινδύνων, που, σε συνδυασμό με την γνήσια εκτίμηση και τον θαυμασμό που τρέφεις για τους Ιπταμένους της ΠΑ, σε κάνουν να αξιολογείς ακόμη πιο ψηλά αυτές τις στιγμές που ζεις.
Το “Star Black 1” ζητεί άδεια για απογείωση. Ο κωδικός “Black” προσδιορίζει πτήση με τον Αρχηγό, την ψυχή της 343, τον Μοίραρχο. Αισθάνομαι δέος, πέρα από τυχερός. Ο Μοίραρχος με ρωτά αν είμαι έτοιμος. «ΟΚ, φύγαμε», λέει κι αφήνει τα φρένα.
Ο θόρυβος από τον κινητήρα γίνεται πιο αισθητός καθώς αυξάνει τα στοιχεία. Το F-16 ξεχύνεται σιγά-σιγά στον διάδρομο και μαζεύει ταχύτητα ενώ η ώθηση σε κολλά στο κάθισμα. Σε 14 δευτερόλεπτα έχουμε πιάσει τα 170 μίλια και σηκώνεται το ρύγχος για ν’ αρχίσει αμέσως μια σχεδόν κάθετη αναρρίχηση.
-«Σούδα, το Black 1, μετά την απογείωση, άνοδο μέχρι τα 10.000 πόδια», ενημερώνει ο Μοίραρχος.
-«Ήθελες να κάνουμε απογείωση σε σχηματισμό…», μουρμουρά περιπαικτικά, με δήθεν αδιάφορο τόνο.
Επιταχύνουμε σταδιακώς μέχρι τα 350 knots τραβώντας 2,4 g και σε 1 λεπτό περίπου ο “πύραυλος” έχει τρυπήσει τα σύννεφα κι έχουμε βρεθεί στα 10.000 πόδια. Κάτω, η Κρήτη όλη είναι σκεπασμένη από ένα παχύ άσπρο χαλί. Μέσα από κάποια ανοίγματα, βλέπουμε τις κορυφές των Λευκών Ορέων, να διατηρούν ακόμη τα χιόνια και βγαίνουμε πάνω από την θάλασσα.
Έχω ανοίξει την Canon και ενημερώνω τον Μοίραρχο:
-«Φωτογραφίζω». Με αυστηρό τόνο, με βάζει στην θέση μου, λέγοντας ότι θα πρέπει να τον ρωτάω πρώτα, κάθε φορά πριν φωτογραφήσω. Δεν έχει όρεξη να μού φύγει η μηχανή απ’ τα χέρια σε κάποιον ελιγμό και να έχουμε ιστορίες. ΟΚ, ο τύπος, όσο άνετος κι αν είναι, δεν αφήνει τίποτα στην τύχη. Λίγο μετά, φροντίζει να πιάσουμε για λίγο κλειστό σχηματισμό, προκειμένου να έχουμε την δυνατότητα για κάποιες πρώτες φωτογραφίες. Επειδή η φωτογραφία είναι ένα από τα χόμπι του Μοιράρχου, φέρνει το αεροπλάνο σε ωραίες γωνίες λήψεως και προσπαθώ να τραβήξω την υπέροχη πολεμική μηχανή που βρίσκεται κοντά μας, με φόντο τα σύννεφα ή την ελαφρώς ρυτιδωμένη θάλασσα που βρίσκεται μερικές χιλιάδες πόδια πιο κάτω και λαμπυρίζει στον ήλιο.
Η μετάβαση στην περιοχή ασκήσεων 9Α γίνεται με ταχύτητα Range και στην πορεία εκτελούμε το λεγόμενο G Warm Up, με κάποιες σχετικώς χαλαρές στροφές που θα κάνουν τους αμύητους να δεχτούν τις πρώτες φορτίσεις. Η αντι-g δουλεύει μια χαρά και προσπαθώ να βοηθήσω σφίγγοντας, καθώς το κορμί μου δέχεται τα πρώτα 4-5 g. Ενόχληση, μού προκαλεί η μύτη. Το δεξί ρουθούνι βρήκε την ώρα να βουλώσει. Έτσι, με κάθε εκπνοή, ακούγεται στην ενδοσυνεννόηση ένα ενοχλητικό ελαφρύ σφύριγμα. Προσπαθώ να περιορίσω τον θόρυβο, επιβραδύνοντας την αναπνοή μου, αλλά το πρόβλημα δεν εξαλείφεται. Δεν ξέρω αν έχει αντιληφθεί ο Μοίραρχος από τί προέρχεται αυτή η ενόχληση, αλλά δυστυχώς, πέρα από την σακκούλα εμέσεως που έβαλε στην φόρμα ο Χριστόφορος, δεν φρόντισα να πάρω… χαρτομάντηλα. Δεν το αποφεύγω το “Eject” από τον Μοίραρχο, σκέφτομαι…
Το πρόγραμμα των ασκήσεων, περιλαμβάνει αρχή με δύο προσβολές του αεροδρομίου Τυμπακίου με την τεχνική Long Range Dive Toss. Τα δύο αεροσκάφη πετούν σε τακτικό σχηματισμό με διαχωρισμό 3 μιλίων μεταξύ τους, προσεγγίζοντας τον στόχο. Η επιτυχία της τακτικής στηρίζεται στην άφεση των όπλων του πρώτου και την ακολουθία του δευτέρου, δίχως να εισέλθει στην ακτίνα των θραυσμάτων που υψώνονται από τις εκρήξεις των βομβών του πρώτου. Αυτό πρέπει να γίνει μεριμνώντας πάντα ώστε η έκθεση των αεροσκαφών στην αντιαεροπορική άμυνα να είναι η ελάχιστη δυνατή. Αυτή η διπλή επιδίωξη, είναι που καθιστά απαιτητική την τακτική.
Όσο κι αν σού τα έχουν εξηγήσει στο έδαφος, η έλλειψη αεροπορικής παιδείας καθιστά για εμένα δύσκολη την παρακολούθηση της επιθέσεως. Τα “σκούρα” ξεκινούν πριν ακόμη την έναρξη. Καθώς πετάμε σε τακτικό σχηματισμό, δηλαδή με αρκετό διαχωρισμό, ο Μοίραρχος κάνει ό,τι μπορεί για να με κρατά ενήμερο. Μού δίνει οδηγίες για να δω το “Star Black 2”, αλλά υπάρχει πρόβλημα. Αυτό που δεν μού δίνει αρχικά, είναι μια ιδέα για την απόσταση. Έτσι, ένα απλό “στο δεξί φτερό μας”, κατευθύνει την ματιά του φουκαρά δημοσιογράφου στο πουθενά. Για έναν τύπο ο οποίος, λόγω δουλειάς, ξεστραβώνεται καθημερινά εμπρός σε ένα PC, τα ματάκια του έχουν μάθει να εστιάζουν στα 50 εκατοστά και το κείμενο που δακτυλογραφεί. Τώρα εκεί πάνω, στον ανοιχτό χώρο, η αναζήτηση μιας σκούρας φιγούρας στον ουρανό, τα σύννεφα ή την θάλασσα, είναι κομματάκι δύσκολη υπόθεση για το ανεκπαίδευτο μάτι.
Πετάμε χαμηλά στα 320 πόδια με ταχύτητα 450, έτοιμοι για Low Apex, προκειμένου να χτυπήσουμε σκληρά τον στόχο.
-«Ένα, action», ενημερώνει ο Μοίραρχος, για την έναρξη.
-«Δύο, action», απαντά ο Κώστας.
-«Τον βλέπεις; Δεξί φτερό στα 3 μίλια», μού λέει ο Μοίραρχος.
Δευτερόλεπτα αργότερα, χάνω εντελώς την… μπάλα. Ο Μοίραρχος μού μιλάει συνέχεια, περιγράφοντας την σειρά των ελιγμών μας. Από την πίσω θέση, είναι δύσκολο να πω ότι έχω επαφή με το περιβάλλον. Η εικόνα έξω, με το κεφάλι μαζεμένο από τα g, είναι δύσκολη. Με την συμβολογία στις οθόνες δεν έχω καμμία εξοικείωση, οπότε απομένει το HUD Repeater για να έχω μία στοιχειώδη αντίληψη. Βλέπω κάπου το αεροδρόμιο και τον ακριβή στόχο που σημαδεύουμε για να αφήσουμε τις βόμβες. Αλλά αυτά τα αναθεματισμένα g σε ταλαιπωρούν και δημιουργούν την αίσθηση ότι είσαι εντελώς άχρηστος. Στην έναρξη της βυθίσεως για την ρίψη των βομβών, ο Μοίραρχος λέει ένα απλό «In», πρώτα για το ζευγάρι μας και μετά για εμάς, ενώ η απαγκίστρωση για αποχώρηση σηματοδοτείται με ένα «Out».
-«Visual», αναφέρει ο Κώστας, ενημερώνοντας ότι έχει οπτική επαφή με εμάς μετά την προσβολή.
-«Copy», (ελήφθη) απαντά ο Μοίραρχος.
Βγαίνουμε από την επίθεση με 400 knots, ευρισκόμενοι στα 1.800 πόδια και πάμε για επανάληψη, αυτή την φορά με αντιστροφή ρόλων. Δηλαδή εμείς είμαστε Νο1 και ο Κώστας με τον Κυριάκο Νο2.
Στα λίγα λεπτά που θα μεσολαβήσουν με την δεύτερη επίθεση, δεν μπορώ να πω ότι βελτιώθηκε το SA από μέρους μου. Αλλά όταν πλέον αφήσεις τα όπλα και επιταχύνεις απομακρυνόμενος από τον στόχο, μία μόνο σκέψη περνά από το μυαλό σου: «Τους κακομοίρηδες…».
Για λίγα λεπτά χαλαρώνουμε και βγάζω την μάσκα για να πάρω βαθιές ανάσες και να ανασυνταχθώ.
Σειρά έχει το HARM CAP. Η 343 Μοίρα, έχει ως δευτερεύουσα αποστολή την Καταστολή Αεράμυνας (SEAD) με την χρήση βλημάτων αντί ραντάρ AGM-88B HARM. Η συνοδεία μεγάλων “πακέτων” αεροσκαφών που έχουν ως αποστολή την προσβολή εχθρικών στόχων, είναι, μετά την Αναχαίτιση, το “ψωμοτύρι” της Μοίρας. Τα παιδιά της 343 είναι αυτά που συνοδεύοντας “πακέτα” φροντίζουν να ξεπαστρέψουν όποια απειλή εμφανιστεί στην πορεία, είτε αυτή προέρχεται από τον αέρα (αεροσκάφη) είτε από το έδαφος (αντιαεροπορικά).
Το HARM CAP δεν είναι τίποτε άλλο παρά μία περιπολία επάνω από μία περιοχή όπου υπάρχουν συστοιχίες κατευθυνομένων αντιαεροπορικών πυραύλων του εχθρού. Η αποστολή θεωρείται επιτυχής, όχι μόνο όταν προσβληθεί κάποιο ραντάρ των αντιαεροπορικών αλλά ακόμη και αν η παρουσία των αεροσκαφών αποτρέψει τα εχθρικά πληρώματα από το να λειτουργήσουν τα ραντάρ τους, για να εντοπίσουν τα αεροπλάνα και να εκτοξεύσουν εναντίον τους βλήματα. Πρόκειται στην ουσία για ένα κρυφτούλι μεταξύ των αεροσκαφών και των αντιαεροπορικών.
Στις HARM CAP τα F-16 της 343 Μοίρας πετούν παραμονεύοντας στην περιοχή των SAM απ’ όπου θα περάσουν τα φίλια αεροσκάφη. Δεν χρειάζεται να εντοπιστεί εκπομπή ραντάρ για την εκτόξευση βλημάτων HARM αλλά αυτά εκτοξεύονται προληπτικά, σε συγκεκριμένη αλληλουχία. Τα βλήματα, ευρισκόμενα στον αέρα και με ενεργοποιημένο το δικό τους σύστημα αναζητήσεως, θα κατευθυνθούν σε όποια πηγή ακτινοβολίας ραντάρ ενεργοποιηθεί. Εάν το “πακέτο” που συνοδεύουν τα F-16, περάσει από την επικίνδυνη περιοχή δίχως να εκτοξευτούν αντιαεροπορικά βλήματα, τότε η αποστολή έχει πετύχει.
Όπως καταλαβαίνει κανείς, η άσκηση HARM CAP δεν έχει να παρουσιάσει τίποτα συναρπαστικό για τον αμύητο επιβάτη στην πίσω θέση. Αλλά επειδή η πτήση αυτή εκτελείται και επ’ ωφελεία της ΠΑ, θα ασκηθούν ο Μοίραρχος και ο Κώστας, οι οποίοι, ακολουθώντας ένα συγκεκριμένο σχέδιο πτήσεως, “εκτοξεύουν” κατά διαστήματα τα εικονικά HARM που “φέρουμε”. Αντίπαλος είναι, υποτίθεται, κάποια συστοιχία αντιαεροπορικών SA-8.
Οι φράσεις μεταξύ των χειριστών για τον μεταξύ τους συντονισμό, είναι λίγες στην περίπτωση αυτή. Με την φράση «Attacking Pet» και διαδοχικά A, B, C, D, σηματοδοτείται η έναρξη της διαδικασίας και με την λέξη «Magnum», γνωστοποιείται η “εκτόξευση” βλημάτων, από ένα υψόμετρο που κυμαίνεται στα 8.500 πόδια περίπου. Στο HUD εμφανίζεται σε αντιστροφή ο χρόνος που απομένει για την προσβολή του στόχου από το βλήμα, βάσει του οποίου οι χειριστές προβαίνουν στις βολές.
Η επόμενη φάση της πτήσεως αφορά την εναέρια μάχη. Ξεκινάμε με Hit to Guns, η οποία είναι κατά βάση μία άσκηση σκοπεύσεως. Το “Star Black 1” είναι το θήραμα και το “Star Black 2” ο κυνηγός. Άλλωστε, μεταξύ του Μοιράρχου και του υποσμηναγού του, νόημα έχει περισσότερο η εξάσκηση του δευτέρου και βάσει αυτού έχουν σχεδιαστεί κατά κύριο λόγο τα σενάρια που θα παίξουμε. Ο Κώστας θα έλθει πίσω μας και θα μάς βάλει στο στόχαστρό του, προσπαθώντας να τηρήσει τις αρχές που ισχύουν σε αυτές τις περιπτώσεις. Μια απ’ αυτές, όπως ακούσαμε στην ενημέρωση, είναι ότι όταν ο στόχος έχει μεγάλη ταχύτητα, ο διώκτης δεν πλησιάζει για βολή πυροβόλων, διότι μπορεί εύκολα να εκτεθεί, περνώντας εμπρός του. Προτιμά λοιπόν να διατηρηθεί σε παραμέτρους βολής βλήματος (“Fox 2”). Η άσκηση θα εκτελεστεί με τα αεροσκάφη να ελίσσονται στο επίπεδο των 9.000 ποδών.
Μετά απ’ αυτή την καλή εισαγωγή και με τα g να μάς έχουν “δείρει” αρκετά, έχουμε συμπληρώσει περισσότερα από 40 λεπτά στον αέρα. Σειρά έχουν τώρα δύο set up μεσαίας αποστάσεως μεταξύ των δύο αεροσκαφών (7.000 πόδια κατά την έναρξη) όπου το “Star Black 1” θα εξακολουθήσει να παίζει άμυνα ενώ το “Star Black 2” επίθεση.
Βρισκόμαστε στα 16.000 πόδια με ταχύτητα 350 μίλια και ο Μοίραρχος με ενημερώνει ότι θα επιταχύνουμε στα 400 για να έχουμε περισσότερη ενέργεια. Από κάποιες ενδείξεις στο HUD Repeater, εξάγω το συμπέρασμα ότι ο Μοίραρχος θέτει ως όριο ασφαλείας το ύψος των 7.000 ποδών, κάτω από το οποίο θα αναλάβει να μάς ενημερώσει με την φωνούλα της η… θηλυκή πλευρά του F-16.
-«Είναι στα αριστερά μας. Τον βλέπεις»;
-«Σωστόν».
-«Πολύ ωραία. Εδώ θα τραβήξουμε λίγο παραπάνω g. Αλλά δεν είναι ότι θα ζαλιστείς. Δεν σε ζαλίζουν τα g, να ξέρεις. Όποτε δεν σού αρέσει, θα μού πεις σταματάμε, χωρίς κανένα πρόβλημα απολύτως».
-«Εντάξει».
Δεν φοβάμαι, αφού μέχρι σήμερα δεν είχα πρόβλημα σε αυτό, πέρα από την καταπόνηση των g.
-«Ένα έτοιμος», λέει ο Μοίραρχος.
-«Δύο έτοιμος», αναφέρει ο “Star Black 2”.
Πετάμε ευθεία, μέχρι να έλθει ο Κώστας σε θέση να μάς απειλήσει για να ξεκινήσουμε τους αμυντικούς ελιγμούς.
-«Με το που θα πεί το “Fox 2”, εμείς θα κάνουμε το break, για να τον αποφύγουμε», λέει ο Μοίραρχος. ¨
-«Ωραία».
-«Fight’s on».
-«Fight’s on», ανταποκρίνεται ο Κώστας.
Δεν περνούν παρά ελάχιστα δευτερόλεπτα, όταν ο Κώστας έχει προσεγγίσει σε επικίνδυνη για εμάς θέση. Η φωνή του Μοιράρχου, αλλάζει τώρα. Ενώ παραμένει ήρεμη, δίχως να αλλοιώνεται στο παραμικρό από τα g που τραβάμε, υψώνεται μόνο τόσο ώστε να μού μεταφέρει λίγη από την ένταση της αερομαχίας.
-«Μάς σημαδεύει τώρα. Τώρα θα πει “Fox 2”», λέει ο Μοίραρχος, που δεν έχει αφήσει από τα μάτια του τον Κώστα. Θυμάμαι άξαφνα, ότι το F-16 δεν έχει καθρέπτες…
-«Fox 2».
-«Φεύγει το βλήμα! Brake εμείς. 61, 62, 63, 64…».
Είμαστε στα 16.000 πόδια περίπου, με 425 knots και μπαίνουμε σε μία κλειστή αριστερή στροφή με 6,7 g προκειμένου να δυσκολέψουμε την σκόπευση του διώκτη μας. Ο Μοίραρχος συνεχίζει την περιγραφή.
– «Τον βλέπεις; Επιταχυνόμαστε. Έρχεται πάλι. Τραβάμε εμείς το μέγιστο προς τα πάνω του».
-«Δωσ’ του», μουγκρίζω, έτσι όπως έχω αρχίσει και κουβαριάζομαι, για να καταλάβει ότι αντέχω.
Αλλά με την στροφή, έχουμε χάσει ήδη ενέργεια και δεν μπορεί να αυξηθεί η φόρτιση. Η ταχύτητα έχει ελαττωθεί στα 300 knots και έχουμε κατέβει στα 14.000 πόδια.
– «Τώρα, δεν μάς απειλεί. Επιταχυνόμαστε», με ενημερώνει ο Μοίραρχος και πιάνουμε τους 320.
– «Τώρα μάς απειλεί» λέει ο Μοίραρχος και πριν προλάβει να ολοκληρώσει, σχεδόν το ίδιο δευτερόλεπτο, ακούγεται το “Fox 2” του Κώστα.
«Έχει απίστευτο SA», μάς είχε πει την προηγουμένη ένας από τους Ιπταμένους της Μοίρας, μιλώντας με έκδηλο θαυμασμό για τον Μοίραρχο και τώρα βλέπουμε αυτό να επιβεβαιώνεται στην πράξη. Με την εμπειρία του και μόνο, δείχνει να “διαβάζει” τον διώκτη του. Όσο για το δικό μου SA, βράστα… Υποτίθεται ότι σε αυτές τις περιπτώσεις έχεις μονίμως το κεφάλι στραμμένο πίσω, τσεκάροντας τις κινήσεις του διώκτη σου, ώστε να αντιδράσεις καταλλήλως. Αλλά εγώ δεν μπορώ να τσεκάρω ούτε τις δικές μου κινήσεις.
-«Τον βλέπεις», ρωτά ο Μοίραρχος με τον σταθερά χαλαρό τόνο στην φωνή του.
-«Όχι, δεν μπορώ να στρέψω», μουγκρίζω από την πίεση.
-«Πίσω αριστερά είναι».
-«Δεν μπορώ να στρέψω όμως».
Ο αμύητος σκελετός μου, σπρώχνεται από τα g προς το δάπεδο του κόκπιτ, ενώ ο αυχένας προσπαθεί να γυρίσει το κεφάλι προς τα πίσω. Ούτε κουκλάκι να ήμουνα. Είμαστε πλέον στα 12.300 πόδια και η ταχύτητα πέφτει από τις συνεχείς στροφές στα 290 και σε λίγο θα βρεθεί στα 230 knots.
– «Επιταχύνει. Χαμηλότερα. Τον βλέπεις πίσω μας; Πάνω δεξιά! Πάνω δεξιά»!
– «Όχι αφεντικό. Δεν μπορώ».
– «Τί βλέπεις ρε συγκυβερνήτη; Θα χάσουμε την μάχη», ακούω τον Μοίραρχο και ξεσπάω σε ηχηρά γέλια. Γελώ με την χαρά της ψυχής μου για την άγρια κατάσταση στην οποία έχω μπλέξει με αυτούς τους φοβερούς ανθρώπους. Ελπίζω ο Κυριάκος να είναι καλύτερα από εμένα.
Είμαστε πλέον στα 8.700 πόδια, με 270 knots. Σαν να μην τρέχει τίποτα, ο Μοίραρχος συνεχίζει: «Γυρίζει. Κάτω, κάτω! Πάνω απ’ τα σύννεφα είναι. Επιταχύνουμε. Έρχεται για πυροβόλα. Άμυνα εμείς. Τον βλέπεις; Βάζει προπορεία».
Έχουμε φτάσει ακόμη πιο χαμηλά τώρα, στα 7.600 πόδια, με μόλις 230 knots. Εγώ, το μόνο που βλέπω, είναι τα χάλια μου, αλλά δεν μπορώ να το πω εκείνη την στιγμή. Θα ήταν προσβολή.
«Δεν μάς απειλεί. Επιταχυνόμαστε», συνεχίζει ο Μοίραρχος, που εξακολουθεί να “παίζει” τον αντίπαλο, δυσκολεύοντας την ζωή του. Λίγα δευτερόλεπτα αργότερα, κρίνει σκόπιμο να τερματίσει την αναμέτρηση και αναφέρει “Terminate”. Η ενέργεια και των δύο αεροσκαφών έχει πέσει σε τόσο χαμηλά επίπεδα που είναι αδύνατο να γίνει βολή. Επιβιώσαμε!
Ακριβώς εκείνη την στιγμή, στα 6.910 πόδια, έχοντας μόλις παραβιάσει το όριο ασφαλείας που έχει τεθεί, ακούγεται η ηχητική προειδοποίηση “ALTITUDE! ALTITUDE”!
Η “αναμέτρηση” διήρκεσε μόλις 1 λεπτό και 20 δευτερόλεπτα. Είναι εκπληκτική η εναλλαγή της καταστάσεως σε αυτό το ανελέητο κυνηγητό, όπου ο πιο έμπειρος θα επικρατήσει. Λένε ότι με καθαρή διαμόρφωση στο F-16, νικά αυτός που έχει την καλύτερη φυσική κατάσταση, διότι οι φορτίσεις είναι αμείλικτες. Αν και τα αεροπλάνα μας είναι αρκετά φορτωμένα, δεν νομίζω ότι πέραν της παρουσίας μου, ο Μοίραρχος θα είχε πρόβλημα να αντιμετωπίσει όχι έναν αλλά και δύο ακόμη αντιπάλους, σε τέτοια κατάσταση. Αυτή την εντύπωση σχημάτισα.
Πάμε τώρα για το δεύτερο set up. Έχω εκνευριστεί με την κουρελέ κατάστασή μου και την αδυναμία μου να “βοηθήσω” λίγο στην αερομαχία. Με SA για κλάματα, δεν μπορώ να πω ότι “συμμετείχα” σε αυτήν. Φουκαρά μου, έχεις ξεφτιλιστεί εντελώς, σκέφτομαι. Κάτι πρέπει να γίνει! Βλέπω ότι η πλάτη μου έχει απομακρυνθεί αρκετά από το κάθισμα και αναπροσαρμόζω την θέση μου. Έχω πεισμώσει. Δεν πρόκειται να την ξαναπάθω. Άλλωστε δεν θα έχω άλλη ευκαιρία.
Τα “Star Black” αρχίζουν το δεύτερο κυνηγητό, όπου εμείς και πάλι θα κάνουμε άμυνα. Τα πράγματα εξελίσσονται όπως και πριν. Προσπαθούμε να αποφύγουμε το “Fox 2” και τα “Guns” του Κώστα, παίζοντας με τα αποθέματα ενεργείας του αεροπλάνου και μην ξεχνώντας ποτέ το υψόμετρο. Ο Μοίραρχος με ενημερώνει διαρκώς, σαν να περιγράφει κούρσα στον ιππόδρομο. Όταν τον ακούω να λέει ότι ο Κώστας έρχεται από αριστερά μας, πιέζω τον αυχένα μου κι αυτός επιτέλους ανταποκρίνεται. Ναι πράγματι! Αυτή την φορά τούς βλέπω. Μία απειλητική σιλουέτα, ενός πραγματικού αρπακτικού, έχει κολλήσει στην ουρά μας. Το γεράκι είναι πολύ κοντά, κάπου στο μισό μίλι, εκεί στην “Ώρα 7” περίπου.
– «Τον βλέπω, είναι πολύ κοντά», ενημερώνω.
Δεν μπορώ να κρατήσω το κεφάλι στραμμένο προς τα πίσω, παρά μόνο για 2-3 δευτερόλεπτα, πριν τα φορτία με τιμωρήσουν. Λίγο μετά, ο κυβερνήτης με ενημερώνει και πάλι να τσεκάρω τα νώτα μας. “Συμμετέχοντας” αυτή την φορά στο “δράμα”, στρέφω και πάλι αποφασιστικά το κεφάλι, κινδυνεύοντας να κληρωνομήσω ένα αυχενικό πρώτης τάξεως.
Χριστέ μου!
Ο τύπος είναι εκεί, κολλημένος πίσω στην ουρά μας, αν δεν έχει πλησιάσει ακόμη περισσότερο.
-«Είναι πολύ κοντά», επαναλαμβάνω. Θα ήθελα να είχα την μανέτα για να αντιδράσω αλλά το μόνο πράγμα που κρατώ σφικτά στα χέρια είναι η Canon και η ρημαγμένη συγκέντρωσή μου. Ο Μοίραρχος τα έχει καταφέρει. Με έχει βάλει στο “παιχνίδι”, θέλοντας και μη. Αυτομάτως, μού έρχεται στο νου μία φράση ενός αξιωματικού από τον στρατό, όταν σε ώρες παρατεταμένων κακουχιών πάνω στα βουνά, συνήθιζε να πετά την φράση, «Δεν υπάρχει έλεος»!
Αυτό ακριβώς. Δεν υπάρχει έλεος εκεί πάνω. Η κλειστή αερομαχία, είναι η επιτομή της τέχνης του μαχητή αεροπόρου και αν σε μια δεύτερη ζωή τύχαινε η μοίρα μου να ταυτιστεί με αυτή την πάστα ανθρώπων, δεν θα ήθελα να πετάω με κανέναν άλλο εκτός από τον Μοίραρχο. Αν κατάλαβα καλά, ούτε και αυτή την φορά ο Κώστας κατάφερε να κάνει βολή.
Μετά το δεύτερο set up, εκτελείται ένα Neutral Butterfly, με τα δύο αεροσκάφη να απομακρύνονται αντιδιαμετρικά και να στρέφουν το ένα προς το άλλο για ένα μετωπικό merge. Έτσι, η αερομαχία ξεκινά “ουδέτερα”, δίχως να έχει κάποιος πλεονέκτημα θέσεως. Και αυτή η αναμέτρηση δεν θα διαρκέσει παρά ελάχιστα αλλά αυτή την φορά εμείς είμαστε στον ρόλο του διώκτη και έχω την ικανοποίηση να πάρω μια γεύση πως είναι να σημαδεύεις μία ενοχλητική παρουσία στον ουρανό σου. Αυτή την φορά, καθώς ο Μοίραρχος έρχεται πίσω από τον Κώστα, δεν χρειάζεται να στρέψω το κεφάλι μου προς τα πίσω. Μόνο να το κρατάω ψηλά, βλέποντας το θήραμά μας.
Μετά και το τρίτο “Terminate”, αυτό που ξέρω είναι ότι σίγουρα “το βγάλαμε το ψωμί μας”, εκεί πάνω. Και μαζί με αυτή την σκέψη, καθώς έχουμε ηρεμήσει λίγο, βγάζω την μάσκα οξυγόνου για να πάρω μερικές βαθιές ανάσες.
Στα ενδιάμεσα της πτήσεως, είχα να παλέψω με την βουλωμένη μύτη, μία ενοχλητική πίεση του κράνους στο αριστερό αυτί, η οποία στην συνέχεια μετατοπίστηκε στο δεξί και με την δυσφορία που για πρώτη φορά μού προκαλεί η αίσθηση του πλαστικού της μάσκας. Τώρα, μετά τις αερομαχίες, διαπιστώνεται η επιπλοκή που έχω ζήσει και σε άλλες πτήσεις. Καθώς το κεφάλι δεν είναι πάντα σε θέση να έχει εικόνα με το εξωτερικό περιβάλλον, η ναυτία επέρχεται αναπόφευκτα. Η ναυτία εκδηλώνεται μετά τους ελιγμούς, με έναν πανικό που πιάνει το στομάχι, το οποίο επιζητεί επειγόντως εκκένωση. Ο Μοίραρχος είναι ο πρώτος που μού εξήγησε και αυτό το κομμάτι και με έκανε να καταλάβω τί συμβαίνει. Πετώντας πάντα εντελώς στεγνός, αφού δεν έχω βάλει μπουκιά ούτε στάλα στο στόμα μου, δεν υπάρχει περιεχόμενο προς εκκένωση. Έτσι, με το “μπαλόνι” που πλέον τα ‘χει παίξει αναπηδώντας διαρκώς, νομίζεις ότι κάπου εκεί θα σκάσει το στήθος σου και θα ξεπροβάλει από μέσα το κεφαλάκι του Άλιεν. Στρέφω το βλέμμα μου στον ορίζοντα για να καλιμπράρω το βιολογικό γυροσκόπιο και παίρνω βαθιές ανάσες. Ίσως θα έπρεπε να έχω βάλει το οξυγόνο στο 100% αλλά πριν την απογείωση ο Μοίραρχος μού συνέστησε να μην το κάνω.
Το επόμενο πράγμα που περιλαμβάνει το πρόγραμμα, είναι μία επίδειξη της αναρριχητικής ικανότητος του F-16 με χαμηλή ταχύτητα. Έχουμε απομακρυνθεί τώρα από το “Star Black 2” και ο Κυριάκος χαλαρώνει λίγο παίρνοντας τον έλεγχο. Με εμένα, ο Μοίραρχος θέλει να μού δείξει πόσο εύκολο στους χειρισμούς είναι το αεροπλάνο, ακόμη και σε τέτοιες καταστάσεις. Έτσι με ταχύτητα 200 knots και σε ύψος 7.000 ποδών, το αεροσκάφος υποστήριζε άνοδο της τάξεως των 70 μοιρών. Ο Μοίραρχος βάζει μέγιστο ΑΒ και το F-16 ζωντανεύει.
-«Κοίτα πώς επιταχύνει. Τον βλέπεις τον “πύραυλο”»;
Αν δεν είχαμε το βάρος των CFT και του centerline, η ταχύτητα θα μπορούσε να πέσει ακόμη πιο κάτω, ενημερώνει ο Μοίραρχος.
Την στιγμή εκείνη, στο HUD Repeater βλέπω την ένδειξη “FUEL” και αμέσως μετά ακούγεται η γυναικεία φωνή να προειδοποιεί για “BINGO”, ένδειξη ότι το καύσιμο έχει φτάσει στο κρίσιμο σημείο. Ο Μοίραρχος βγάζει το ΑΒ και εκτελεί μία στροφή για να επανέλθουμε σε πορεία επιστροφής, ζητώντας μού συγγνώμη που δεν μπορεί να συνεχίσει με ΑΒ. Αν συνέχιζε να ολοκληρώσει τον ελιγμό, θα καταναλώναμε περίπου 500 λίβρες καυσίμου, όπως λέει. Ώρα για RTB (Return To Base).
Στην επιστροφή όλα κυλούν ήσυχα. Η Κρήτη εξακολουθεί να είναι καλυμμένη από πυκνή νέφωση. Ο Μοίραρχος φροντίζει για μερικές ακόμη ωραίες φωτογραφίες. Τα έχει κανονίσει όλα ρε παιδί μου, σκέφτομαι. Και με “ψάρωσε” τόσο άγρια στο Briefing… Τα δευτερόλεπτα περνούν αργά. Πράγματι, είναι σαν να βαριέσαι τώρα που πετάμε ευθεία και οριζοντία. Στην ενδοσυνεννόηση ακούγεται ο Μοίραρχος να μουρμουρίζει κάποιον σκοπό. Πιάνουμε στον διάδρομο και επιβραδύνουμε. Τροχοδρομούμε και το 613 σταθμεύει εμπρός από το καθορισμένο shelter. Παρατηρώ ότι με το τελικό φρενάρισμα, το ρύγχος του F-16 δεν χαμηλώνει ούτε χιλιοστό, σημάδι που δείχνει τον άψογο τρόπο με τον οποίο εκτελείται ο χειρισμός του αεροσκάφους. Ο Μοίραρχος, μέχρι και το τελευταίο δευτερόλεπτο, έχει τον απόλυτο έλεγχο. Πρέπει να έχει φοβερή αυτοπειθαρχία. Δεν τού ξεφεύγει τίποτα. Λύνομαι και κατεβαίνω από το F-16. Ο Μοίραρχος με εξετάζει προσεκτικά και μόλις κατεβαίνω από την κλίμακα τού σφίγγω το χέρι. Δεν ξέρω πόση σημασία είχε για εκείνον, αλλά για εμένα ήταν μεγάλη η τιμή να πετάξω μαζί του.
Δίχως πολλά-πολλά, φεύγουμε για να συναντήσουμε τα παιδιά. Βρισκόμαστε με τον Κώστα και τον Κυριάκο, ανταλλάσσοντας χειραψίες και αστεία, ενώ βγάζουμε κι ορισμένες αναμνηστικές φωτογραφίες. Αλλά δεν έχουμε τελειώσει ακόμη. Κατευθυνόμαστε στο Briefing Room για το Debriefing. Καθόμαστε στο ειδικό μηχάνημα όπου προβάλλονται οι εικόνες από τις κασέτες που τραβήχτηκαν από το HUD και τις δύο οθόνες MFD του κάθε αεροπλάνου. Γίνεται μία ανασκόπηση επί τροχάδην. Παρατηρώ τον Μοίραρχο που συζητά με τον Κώστα τις φάσεις των αερομαχιών και με ικανοποίηση διαπιστώνω ότι ο εκπαιδευόμενος δείχνει να έχει συλλάβει πλήρως αυτά που ήθελε να τού μεταφέρει ο Μοίραρχος. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι έχουμε να κάνουμε με δύο “τσακάλια”. Στο τέλος, αφού γελάσουμε με κάποιες από τις αστείες φάσεις που βλέπουμε να έχουν καταγραφεί στις κασέτες, πάμε για να ξεντυθούμε. Πριν όμως, ο Μοίραρχος και ο Κώστας θα κάνουν κάτι που πράγματι δεν περίμενα. Βγάζουν τα patch της Μοίρας που φορούν και μάς το κολλούν στην φόρμα. Το θεωρώ περίπου ιεροσυλία. Δεν θεωρώ ότι είμαι άξιος και αντιδρώ.
-«Κοίτα ρε! Εμείς σκοτωνόμαστε ποιος θα πάρει το patch του Μοιράρχου, κι αυτός δεν το θέλει…», σχολιάζει ο Κώστας και σταματώ. Πράγματι, αισθάνομαι ότι είναι διπλή η τιμή που μού κάνει αυτός ο άνθρωπος και κατ’ επέκταση η ΠΑ.
