Οι μονάδες “νέου τύπου” των Ουκρανών που εκπαιδεύουν οι Αμερικανοί και τι δείχνουν οι αριθμοί
Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Ο πόλεμος στην Ουκρανία εξελίσσεται πλέον με αργό ρυθμό επιχειρήσεων, παρά τις μεγαλύτερες ή μικρότερες επιτυχίες των αντιμαχομένων σε τοπικό επίπεδο, οι οποίες δεν δημιουργούν νέα δεδομένα ή αποφασιστικές ανατροπές. Οι Ρώσοι ανασυγκροτούν τις μονάδες τους, ιδίως τις επίλεκτες ενώ από την επιστράτευση των 300.000 ανδρών ενισχύθηκαν οι μονάδες καθ’ όλο το μήκος της γραμμής αντιπαραθέσεως και δημιουργείται εφεδρεία, με πρόσκληση επιπλέον εφέδρων. Επιδίωξη είναι η διατήρηση των κατεχομένων εδαφών και η απόκρουση τυχόν αντεπιθετικής απόπειρας των Ουκρανών, ώστε να εξαντληθούν οι δυνατότητές τους και να υποχρεωθούν, μαζί με την Δύση, να επιδιώξουν διαπραγματεύσεις για τερματισμό των εχθροπραξιών. Πιθανώς να επιχειρηθεί μία εαρινή επίθεση, ώστε να δημιουργήσει νέα δεδομένα εις βάρος του αντιπάλου.
Τί κάνουν όμως από την πλευρά τους οι Ουκρανοί;
Ήδη από τον Νοέμβριο του 2022 είχαν αρχίσει να κυκλοφορούν πληροφορίες για μία πολύ μεγαλύτερη προσπάθεια των Αμερικανών, στην εκπαίδευση των Ουκρανών. Εν όψει του χειμώνα που επηρεάζει κατά κανόνα τον ρυθμό επιχειρήσεων, αξιολογήθηκε ότι έπρεπε να βελτιωθεί η προετοιμασία των Ουκρανών εν όψει των επιχειρήσεων της ανοίξεως και του θέρους, του επομένου έτους.
Τοιουτοτρόπως, στις 15 Δεκεμβρίου ο εκπρόσωπος του αμερικανικού Υπουργείου Αμύνης ανακοίνωσε σε ενημέρωση Τύπου ότι οι ΗΠΑ θα αρχίσουν να παράσχουν εκπαίδευση σε μονάδες μεγέθους τάγματος του Ουκρανικού Στρατού, σηματοδοτώντας μία σοβαρή διαφοροποίηση στην μέχρι σήμερα παρεχομένη υποστήριξη σε προσωπικό. Από τον Ιανουάριο του 2023 ξεκίνησε η αποστολή μονάδων δυνάμεως 500 περίπου ανδρών στην Γερμανία για εκπαίδευση Συνδυασμένων Όπλων και εκπαίδευση ασκήσεων ελιγμών υπό την επίβλεψη της 7ης Διοικήσεως Στρατού Εκπαιδεύσεως του Στρατού των ΗΠΑ στο Γκράφενβερ. Τις μονάδες που θα υποβληθούν σε αυτού του τύπου την εκπαίδευση, θα επιλέξουν οι Ουκρανοί.
Ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου είπε συγκεκριμένα: «Αυτό που μπορείτε να αναμένετε να δείτε είναι ότι … θα φέρουμε μονάδες μεγέθους τάγματος και θα ξεκινήσει με πράγματα όπως ασκήσεις με πραγματικά πυρά, ακολουθούμενες από εκπαίδευση επιπέδου ομάδος, διμοιρίας και λόχου, η οποία κατόπιν θα κορυφωθεί με εκπαίδευση ασκήσεων ελιγμών σε επίπεδο τάγματος. Πολύ σημαντικό το ότι θα περιλαμβάνει επίσης εκπαίδευση επιτελείου τάγματος».
Η εκπαίδευση σε τακτικές μάχης, όπως ο συντονισμός ελιγμού πεζικού με υποστήριξη πυροβολικού, μπορεί να είναι κοινός τόπος για τους στρατούς της Δύσεως αλλά έχει φανεί καθαρά ότι σε αυτό πάσχουν Ρώσοι και Ουκρανοί. Η αδυναμία αυτή μεταξύ άλλων, έχει σταθεί καθοριστική στην παράταση του πολέμου και αποκαλύπτεται στην απουσία μεγάλων επιθετικών ελιγμών από αριθμό Σχηματισμών, με καθοριστικά αποτελέσματα σε εύλογο χρόνο. Όπως φαίνεται, η εκπαίδευση Συνδυασμένων Όπλων δεν θα περιλαμβάνει συνεργασία των μονάδων με αεροπορική υποστήριξη, για λόγους αντικειμενικής αδυναμίας των Ουκρανών, από την στιγμή που τα αεροπορικά μέσα είναι πολύ περιορισμένα ενώ και η Δύση δεν έχει επιδείξει σοβαρή δραστηριότητα προς την ανάπτυξή τους με σύγχρονο δυτικό υλικό.
Στις 16 Ιανουαρίου, την ημέρα ενάρξεως της εκπαιδεύσεως στην Γερμανία μιας δυνάμεως άνω των 600 Ουκρανών, βρέθηκε επί τόπου για ενημέρωση ο Αμερικανός αρχηγός ενόπλων δυνάμεων. Το πρόγραμμα, ανακοινώθηκε ότι είναι διαρκείας 5 εβδομάδων.
Η νέα αμερικανική προσπάθεια αντιπροσωπεύει σημαντική ποιοτική αναβάθμιση σε σχέση με άλλες ανάλογες πρωτοβουλίες, όπως της Μεγάλης Βρετανίας, η οποία παρέχει απλώς βασική εκπαίδευση σε Ουκρανούς στρατιώτες χωρίς πολεμική εμπειρία. Μέχρι σήμερα, περί τους 20.000 Ουκρανοί έχουν υποβληθεί στο συγκεκριμένο πρόγραμμα εκπαιδεύσεως 5 εβδομάδων, που στηρίζεται σε ανάλογο πρόγραμμα των εφέδρων του Βρετανικού Στρατού. Τώρα πλέον όμως, οι Αμερικανοί ρίχνουν όλο το βάρος στην προηγμένη εκπαίδευση ώστε οι Ουκρανοί να επιχειρούν σε συνεκτικούς σχηματισμούς μάχης.
Η εκπαίδευση αρχίζει με μαθήματα αιθούσης στο αντικείμενο των ασκήσεων και ακολουθεί η πρακτική εφαρμογή στο πεδίο ασκήσεως, ξεκινώντας από το χαμηλότερο κλιμάκιο της ομάδος και ανεβαίνοντας κλίμακα σταδιακώς. Ο Στρατός των ΗΠΑ έχει εκπαιδεύσει από τον Απρίλιο του 2022 περί τους 3.100 Ουκρανούς στρατιώτες, αλλά αυτό αφορά την εκπαίδευση σε οπλικά συστήματα που παραχωρήθηκαν. Τώρα αρχίζει η προσπάθεια εκπαιδεύσεως στην ορθή χρησιμοποίηση αυτών των όπλων στο πεδίο κατά τρόπον τέτοιον που επιβάλλουν οι επιχειρήσεις Συνδυασμένων Όπλων (Combined Arms) προκειμένου να «επιτευχθούν αποφασιστικά αποτελέσματα στο πεδίο της μάχης», όπως είπε ο Αμερικανός εκπρόσωπος.
Για την προετοιμασία του Ουκρανικού Στρατού μέχρι το θέρος, παραλλήλως με την αναβάθμιση και εντατικοποίηση της εκπαιδεύσεως, οι Δυτικοί έλαβαν αποφάσεις για την παροχή και του κατάλληλου υλικού. Αυτό μεταφράζεται κατά βάση σε αποστολή των απαραιτήτων αποθεμάτων πυρομαχικών για το Πυροβολικό Μάχης και επιπλέον αριθμού τεθωρακισμένων και πυροβολικού.
Καθόλου τυχαίως, οι διεργασίες για την αποστολή αρμάτων μάχης εντατικοποιήθηκαν και σε πρώτη φάση ανακοινώθηκε η αποστολή τεθωρακισμένων οχημάτων διαφόρων τύπων. Ο πρόεδρος Μακρόν ανακοίνωσε στις 5 Ιανουαρίου ότι θα αποστείλει σε δύο μήνες αριθμό (10 κατά ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες) τεθωρακισμένων οχημάτων αναγνωρίσεως AMX-10RC (6×6), στις 6 Ιανουαρίου οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν την αποστολή 50 TOMA Μ2Α2 ODS Bradley “εντός διμήνου” με επιπλέον 100 Μ113Α3 και την ίδια ημέρα η Γερμανία ανακοίνωσε ότι θα αποστείλει 40 ΤΟΜΑ Marder 1A3 μέχρι τα τέλη Μαρτίου.
Τις επόμενες ημέρες οι πιέσεις για έναρξη αποστολής και αρμάτων μάχης, απέδωσαν. Στις 11 Ιανουαρίου η Πολωνία ανακοίνωσε την απόφαση αποστολής μίας ίλης (τυπικώς 14 άρματα) Leopard 2 και στις 14 του μηνός η Μεγάλη Βρετανία δήλωσε ότι θα στείλει 14 άρματα Challenger 2. Η συλλογική πίεση στην Γερμανία να εγκρίνει την μεταβίβαση των αρμάτων της Πολωνίας στην Ουκρανία διατηρείται ενώ και άλλες χώρες εμφανίζονται να εξετάζουν σοβαρά την ίδια επιλογή. Πολύ πιθανό τον Φεβρουάριο στο Ραμστάιν, να ανακοινωθεί η παραχώρηση αρμάτων μάχης.
Σε συνέντευξή του στις 3 Δεκεμβρίου 2022 ο αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων της Ουκρανίας Στρατηγός Βαλερί Ζαλούζνι είχε δηλώσει: «Ξέρω ότι μπορώ να νικήσω αυτόν τον εχθρό. Αλλά χρειάζομαι πόρους. Χρειάζομαι 300 άρματα μάχης, 600-700 τεθωρακισμένα οχήματα, 500 πυροβόλα. Κατόπιν, πιστεύω ότι είναι απολύτως ρεαλιστικό να φτάσω στις γραμμές της 23ης Φεβρουαρίου. Αλλά δεν μπορώ να το κάνω αυτό με δύο ταξιαρχίες»
Οι αριθμοί που παραθέσαμε ανωτέρω, ως προς το νέο πρόγραμμα εκπαιδεύσεως από τους Αμερικανούς και τα άρματα και τεθωρακισμένα που αποφασίστηκε να παραχωρηθούν, συμπτωματικώς ανταποκρίνονται στην δύναμη δύο Ταξιαρχιών!
Εάν με την νέου τύπου εκπαίδευση, οι Αμερικανοί αποδίδουν μηνιαίως εκπαιδευμένο ένα ουκρανικό τάγμα, θεωρητικώς είναι εφικτή η εκπαίδευση μίας Ταξιαρχίας με τρία τάγματα πεζικού εντός τριμήνου και δύο εντός εξαμήνου, δηλαδή μέχρι τα μέσα του 2023. Ως προς το σχετικό υλικό, προς το παρόν έχει αποφασισθεί η παραχώρηση μόλις του 1/10 των αρμάτων που ζητεί ο Ουκρανός στρατηγός και του 1/3 των τεθωρακισμένων οχημάτων ενώ σύντομα, στις 20 Ιανουαρίου, θα διαπιστωθεί εάν θα υπάρξουν νέες συνεισφορές σε αυτές τις κατηγορίες, όπως επί παραδείγματι με την φημολογουμένη περίπτωση των τεθωρακισμένων οχημάτων Stryker (8×8) από τις ΗΠΑ.
Όλα δείχνουν ότι στα τέλη Μαρτίου οι Ουκρανοί θα έχουν έτοιμη μία “νέου τύπου” Ταξιαρχία, υπό την έννοια ότι θα είναι εκπαιδευμένη σε επιχειρήσεις Συνδυασμένων Όπλων και θα έχει προικοδοτηθεί προφανώς με τα ανωτέρω άρματα μάχης και τεθωρακισμένα. Το λογικό είναι ο Σχηματισμός αυτός να παραμείνει σε εφεδρεία συμπληρώνοντας την εκπαίδευσή του και μέχρι τον Ιούνιο να έχει δίπλα του έναν δεύτερο παρόμοιο ενώ το υλικό που θα έχει αποστείλει η Δύση, θα έχει πολλαπλασιαστεί. Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι η έλλειψη αρμάτων δυτικής προελεύσεως δεν είναι απαγορευτικό στοιχείο στην ανάπτυξη των Ταξιαρχιών “νέου τύπου”, δεδομένου ότι υπάρχουν διαθέσιμα αρκετές εκατοντάδες αρμάτων, αν και σε μεγάλο ποσοστό παλαιά. Πρόκειται όμως για υλικό που μπορεί να συμπληρώσει αξιοπρεπώς την τεθωρακισμένη αιχμή των Ταξιαρχιών “νέου τύπου”, στις οποίες το Πεζικό θα απολαμβάνει των πλεονεκτημάτων που προσφέρουν πιο σύγχρονα ΤΟΜΑ όπως τα Bradley και Marder, με ικανοποιητική ισχύ πυρός και θερμικά σκοπευτικά.
Όσο και αν θεωρήσουμε ότι είναι διογκωμένοι για λόγους σκοπιμότητος, οι αριθμοί σε υλικό που ανέφερε ο Ουκρανός αρχηγός, βάσει των δυτικών προτύπων οργανώσεως, αναλογούν στον εξοπλισμό ενός σχήματος, ενδεικτικώς, δύο Τεθωρακισμένων και τριών – τεσσάρων Μηχανοκινήτων Ταξιαρχιών. Από απόψεως αριθμών και με βάση την σημερινή ανταπόκριση της Δύσεως ως προς την παραχώρηση αρμάτων και τεθωρακισμένων, είναι πιθανό μέχρι το καλοκαίρι να έχει παραδοθεί ο απαραίτητος αριθμός για τις Τεθωρακισμένες Ταξιαρχίες αλλά η επιχειρησιακή εκμετάλλευση αυτών δεν αναμένεται να ξεπερνά ένα βασικό επίπεδο. Εάν όμως οι αριθμοί μείνουν περιορισμένοι, πιθανώς τα δυτικά άρματα να μοιραστούν ανά Ίλη, στις Μηχανοκίνητες Ταξιαρχίες “νέου τύπου”, που θα προικοδοτηθούν με δυτικά τεθωρακισμένα και αναγκαστική μείξη δυτικών με ανατολικά άρματα.
Με ορόσημο το θέρος, μπορούμε να υποθέσουμε ότι οι Ουκρανοί θα έχουν συγκροτήσει μία εφεδρεία από τουλάχιστον δύο Ταξιαρχίες “νέου τύπου”, μαζί με έναν ανάλογο πάνω – κάτω αριθμό υφισταμένων Ταξιαρχιών από τις πιο επίλεκτες και δοκιμασμένες, που θα έχουν αναπαυθεί και ανασυγκροτηθεί. Μια άλλη προσέγγιση που θα μπορούσε να εφαρμοστεί από τους Ουκρανούς, αν και μάλλον λιγότερο υποσχόμενη σε αποτελέσματα, είναι να προικοδοτήσουν Μηχανοκίνητες Ταξιαρχίες με ένα τέτοιο Τάγμα “νέου τύπου”, ως επίλεκτη αιχμή για την επίτευξη ρήγματος. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, 6 εκπαιδευμένα Τάγματα “νέου τύπου” μπορούν να αναβαθμίσουν μερικώς ισάριθμες Τεθωρακισμένες και Μηχανοκίνητες Ταξιαρχίες, ίσως τις πιο επίλεκτες που τηρούνται ως εφεδρεία.
Ενδιαφέρον έχει το σημείο των δηλώσεων του Στρατηγού Μαρκ Μίλι, κατά την επίσκεψή του στο Γκράφενβερ στις 16 Ιανουαρίου, όπου ανέφερε ότι στόχος είναι τα αναμενόμενα οπλικά συστήματα που ανακοινώθηκαν τις τελευταίες ημέρες, κατά βάση δηλαδή τα ΤΟΜΑ, να έχουν παραδοθεί ώστε να μπορούν οι νέες εκπαιδευμένες δυνάμεις να τα χρησιμοποιήσουν «κάποια στιγμή πριν αρχίσουν οι εαρινές βροχοπτώσεις. Αυτό θα ήταν ιδανικό». Προσδιορίστηκε δημοσίως, τουλάχιστον η πρόθεση, αμέσου εισόδου στον αγώνα των τριών Ταγμάτων “νέου τύπου” που θα έχουν εκπαιδευτεί μέχρι τότε, πιθανότατα στο πλαίσιο μίας Μηχανοκίνητης Ταξιαρχίας, στα τέλη Μαρτίου με αρχές Απριλίου. Επομένως, πιθανολογούμε ότι θα επιδιωχθεί μία ενδιάμεση αντεπιθετική προσπάθεια που θα λειτουργήσει και ως δοκιμή – πρόβα, ώστε να διαπιστωθούν τα αποτελέσματα της νέας προσεγγίσεως στην εκπαίδευση και προετοιμασία ουκρανικών δυνάμεων και να αποκτηθεί αυτοπεποίθηση από πλευράς ουκρανικών στρατευμάτων. Σε κάποιο μεγαλύτερο βάθος χρόνου, στο θέρος, με επιπλέον έτοιμες τέτοιες δυνάμεις και στηριζόμενοι στην ποιοτική υπεροχή, λόγω εκπαιδεύσεως και υλικού τους, οι Ουκρανοί θα επιδιώξουν μάλλον μία ευρύτερης κλίμακος επιθετική επιστροφή τους. Δυνάμεις τέτοιας τάξεως μεγέθους περίπου, ήταν αυτές που πέτυχαν το αποτέλεσμα στην αντεπίθεση που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο στο μέτωπο του Χαρκόβου. Μια ανάλογη επιτυχία, από πλευράς κέρδους εδαφών, είναι το φυσιολογικό που πρέπει να αναμένει κανείς, πλην εξαιρετικού απροόπτου.
Δούρειος Ίππος Podcast # 036 Παρατηρήσεις – σχόλια του “Περικλή” για την μάχη στο Σολεντάρ
