Ο “ύφαλος” του επιπλέον κόστους των φρεγατών FDI HN
Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Στις 9 Απριλίου η γαλλική ιστοσελίδα ναυτικών θεμάτων Mer et Marine ανέφερε ότι στα τέλη Μαρτίου εκκίνησαν για πρώτη φορά οι μηχανές της φρεγάτας AMIRAL RONARC’H, πρώτη FDI που ναυπηγείται για το Γαλλικό Ναυτικό. Η εξέλιξη λαμβάνει χώρα στο πλαίσιο των Δοκιμών Εν Όρμω (HAT) που όταν ολοκληρωθούν θα διαδεχθούν οι Δοκιμές Εν Πλω (SAT). Πρόκειται για κρίσιμης σημασίας φάσεις, ιδίως οι SAT, όπου θα πρέπει όχι μόνο να διαπιστωθεί η καλή λειτουργία όλων των μηχανολογικών και ηλεκτρονικών συστημάτων αλλά και η επίτευξη συγκεκριμένων επιδόσεων.
Ως πρώτο πλοίο της κλάσεως, είναι νομοτελειακώς βέβαιο ότι θα εμφανιστούν ζητήματα που θα απαιτήσουν διορθωτικές ενέργειες στον έναν ή τον άλλον βαθμό. Εν τούτοις, η μακρά εμπειρία της Naval Group και των γαλλικών οίκων γενικότερα, μπορεί να θεωρηθεί ότι εγγυάται την τελική θετική έκβαση.
Το Πολεμικό Ναυτικό παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στις φάσεις των ναυπηγικών προγραμμάτων που βρίσκονται σε παράλληλη εξέλιξη ενώ την ίδια στιγμή συνεχίζεται η επεξεργασία άλλων προγραμμάτων. Είτε πρόκειται για το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των φρεγατών MEKO 200 είτε αυτό των μεταχειρισμένων LCS, το πρόγραμμα των φρεγατών FDI HN διαφοροποιείται από το γεγονός ότι εξελίσσεται βάσει ήδη υπογεγραμμένης συμβάσεως και είναι δεδομένο ότι θα αποδώσει τρεις κύριες μονάδες κρούσεως.
Ακριβώς επειδή οι τρεις φρεγάτες κλάσεως ΚΙΜΩΝ αναμένεται να ενταχθούν σε υπηρεσία σε εύλογο χρονικό διάστημα, το Πολεμικό Ναυτικό βρίσκεται ήδη “αντιμέτωπο” με αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν προκειμένου οι νέες του φρεγάτες να είναι έτοιμες επιχειρησιακά από κάθε άποψη. Και αυτό που αποτελεί περίπου “κοινό μυστικό”, είναι ότι από την πρώτη στιγμή υπογραφής της συμβάσεως (που έλαβε την μορφή νόμου) ήταν γνωστό ότι έμεναν ανοικτά ζητήματα τα οποία θα αποτελούσαν αντικείμενο διευθετήσεως στο μέλλον. Γενικώς, ήταν δεδομένο ότι θα υπήρχαν “ουρές” προς μελλοντική διευθέτηση και αυτό το στοιχείο επηρέασε σε έναν βαθμό την απόφαση επιλογής τριών αντί τεσσάρων φρεγατών.
Η πρώτη από αυτές τις “ουρές”, εμφανίσθηκε στην μορφή του προγράμματος προμήθειας υπηρεσιών κρατικής διασφάλισης ποιότητας προγράμματος προσκτήσεως φρεγατών FDI HN, κόστους 12.737.280 €. Το πρόγραμμα μέσω διακρατικής συμφωνίας με την κρατική DGA, εγκρίθηκε από το ΚΥΣΕΑ στις 26 Σεπτεμβρίου 2023, όπως έχει γράψει ο ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ και ουσιαστικώς υποχρεώνει τον πελάτη να πληρώσει πλέον των προβλεπομένων στην σύμβαση για τις ανωτέρω υπηρεσίες, κάτι δηλαδή που ισχύει και περιλαμβάνεται στις Στρατιωτικές Συμβάσεις Αλλοδαπής (FMS) των ΗΠΑ.
Ωστόσο, η συγκεκριμένη περίπτωση δεν είναι τίποτα, εμπρός σε αυτό που ακολουθεί. Πληροφορίες αναφέρουν ότι με βάση κυρίως την αναγνωρισμένη ανάγκη συμπληρώσεως του εξοπλισμού των φρεγατών με ολοκληρωμένο σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου της Thales, υφίσταται η απαίτηση για ένα συνολικό “πακέτο”, που θα πρέπει να ανατεθεί στο πλαίσιο μίας νέας συμπληρωματικής συμβάσεως ή για την ακρίβεια, την τροποποίηση του υφισταμένου νόμου. Το ύψος του επιπλέον κόστους που συνεπάγεται η κίνηση αυτή, πηγές με γνώση, αναφέρουν ότι ανέρχεται σε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, υπερβαίνοντας τα 500 εκατ. € μάλιστα! Η τελική διαμόρφωση θα εξαρτηθεί και από τις μελέτες που ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη από τους επιτελείς, με βάση συμπεράσματα και διδάγματα ναυτικών επιχειρήσεων τόσο στον πόλεμο μεταξύ Ρωσίας – Ουκρανίας όσο και στην περιοχή της Ερυθράς.
Αυτή η απαίτηση επιπλέον δαπάνης προκειμένου οι FDI HN να έχουν πλήρεις επιχειρησιακές ικανότητες, επηρεάζει σοβαρά τα άλλα προγράμματα που επιδιώκει να δρομολογήσει το Πολεμικό Ναυτικό. Αφενός τα οικονομικά περιθώρια είναι αρκετά σφικτά, αφετέρου ρυθμιστικός παράγοντας είναι και ο χρόνος, ούτως ώστε η συμπληρωματική σύμβαση να μπορεί να υλοποιηθεί σε εύλογο χρονικό πλαίσιο από την παράδοση των φρεγατών. Πιθανώς το τρέχον έτος να είναι αποφασιστικής σημασίας για εξελίξεις στο συγκεκριμένο πρόγραμμα.
F-35, LCS, τα χαμένα FMF και το πραγματικό “στρατηγικό βάθος” με ΗΠΑ στους εξοπλισμούς