Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Στις 19 Ιουνίου, η Υπηρεσία Υποστηρίξεως και Προμηθειών ΝΑΤΟ (NSPA) και η γαλλική Safran Electronics & Defense ανακοίνωσαν την ανάθεση συμβάσεως για την «αναβάθμιση του στόλου drone του Ελληνικού Στρατού με τέσσερα νέα τακτικά drone Patroller που θα προστεθούν στα υφιστάμενα drone Sperwer της χώρας», σύμφωνα με ανακοίνωση της δεύτερης. Στην ανακοίνωση της NSPA αναφερόταν ότι «Ο Ελληνικός Στρατός ανέθεσε στην NSPA την αναβάθμιση του τακτικού συστήματος ΜΕΑ SPERWER μέσω σύμβασης με τη Safran Electronics & Defense», επειδή έτσι τιτλοφορείτο ο διαγωνισμός του ελληνικού ΥΠΕΘΑ.
Ως υποπρόγραμμα, η Ειδική Διαρκής Επιτροπή Εξοπλιστικών Προγραμμάτων και Συμβάσεων της Βουλής ενημερώθηκε γι’ αυτό στις 25 Νοεμβρίου 2020 και δόθηκε η έγκρισή της. Η ανάθεση διενεργείας του “διαγωνισμού” στην NSPA, με περιορισμό εξαρχής των επιλογών σε αυτήν μόνο του προμηθευτού των Sperwer, απήλλαξε τις υπηρεσίες του ΥΠΕΘΑ από την απευθείας διαπραγμάτευση με την Safran. Την εποχή εκείνη, το υποπρόγραμμα περιλαμβανόταν στον αρχικό κατάλογο 151 εξοπλιστικών προγραμμάτων που καταρτίσθηκε από το ΥΠΕΘΑ για την περίοδο 2021-2027. Ειδικώς δε το συγκεκριμένο πρόγραμμα, προϋπολογισθέντος κόστους 56 εκατ. €, περιλαμβανόταν σε αυτά που υπήρχε εκτίμηση υπογραφής συμβάσεως εντός του επομένου έτους, δηλαδή στο 2021.
Πέραν των δελτίων Τύπου της NSPA και της Safran δεν δόθηκαν άλλα στοιχεία για την σύμβαση αλλά σύμφωνα με πληροφορίες του ΔΟΥΡΕΙΟΥ ΙΠΠΟΥ το ύψος της ανέρχεται σε 53 εκατ. € περίπου και αφορά προμήθεια δύο συστημάτων Patroller των δύο αεροσκαφών έκαστο, δηλαδή συνολικώς τέσσερα αεροσκάφη. Η περίοδος υλοποιήσεως έχει ορισθεί σε 3ετή, δηλαδή οι παραλαβές θα ολοκληρωθούν το 2026. Καθώς αντικείμενο είναι η αναβάθμιση του συστήματος Sperwer σε Patroller, καθίσταται αντιληπτό ότι τα δεύτερα θα αντικαταστήσουν σταδιακώς τα πρώτα.
Τα Sperwer GR, όπως ονομάζεται σε ελληνική υπηρεσία, παραγγέλθηκαν με αρχική σύμβαση που ανατέθηκε το 2002 στην τότε SAGEM. Διατέθηκαν στο Όπλο των Διαβιβάσεων και εντάχθηκαν σε βάθος χρόνου στα 472 και 473 Τάγματα Επιτήρησης – Πληροφορικής (472, 473 ΤΕΠΠ) που υπηρετούν στην Περιοχή Ευθύνης της ΑΣΔΕΝ και του Δ΄ Σώματος Στρατού αντιστοίχως. Το σύστημα σχεδιάστηκε για την κάλυψη απαιτήσεων σε επίπεδο Μεραρχίας και σε ελληνική υπηρεσία ενεργεί συγκεντρωτικά σε επίπεδο Σώματος Στρατού. Με την νέα σύμβαση, ουσιαστικώς τα 472 και 473 ΤΕΠΠ θα αποκτήσουν από δύο Μη Επανδρωμένα Αεροχήματα Patroller, ανωτέρων επιδόσεων εν σχέσει με τα Sperwer.
3.600 ώρες πτήσεως των τουρκικών UAV στην κρίση με το ORUÇ REİS – Τί κάνουμε εμείς
Τα συστήματα εκτελούν αποστολές Επιτηρήσεως & Αναγνωρίσεως, Συλλογής & Μεταδόσεως Πληροφοριών, Υποστηρίξεως Τακτικών Πυρών και Πυρών Υποστηρίξεως και Εκτιμήσεως Καταστροφών και Υποστήριξη Επιχειρήσεων Έρευνας & Διάσωσης.
To Sperwer απετέλεσε την τυπική ευρωπαϊκή επιλογή στην δεκαετία του 2000, κατά την διάρκεια της οποίας χρησιμοποιήθηκε από τρεις στρατούς στις επιχειρήσεις στο Αφγανιστάν. Η εμπειρία έδειξε ότι για τις ανάγκες των Σχηματισμών και γενικώς των υψηλών κλιμακίων, απαιτείτο κάτι περισσότερο από το τακτικού επιπέδου Sperwer που υστερούσε σε αυτονομία, με αποτέλεσμα την σταδιακή στροφή προς συστήματα κατηγορίας Μέσου Υψομέτρου Μακράς Αυτονομίας (MALE). Έτσι το Sperwer έχασε έδαφος και ούτε υιοθετήθηκε η έκδοση μεγαλύτερης αυτονομίας που αναπτύχθηκε στο μεταξύ. Πρακτικό πρόβλημα που αντιμετωπιζόταν ως σύστημα, ήταν η ευπάθειά του κατά την φάση της περισυλλογής με αλεξίπτωτο, στην οποία συχνά υφίστατο ζημιές το ηλεκτροπτικό σύνολο, παρά το ότι συμπτυσόταν εν μέρει προς το εσωτερικό. Σε σκληρά εδάφη, τα μπαλόνια που χρησίμευαν για απορρόφηση του κραδασμού της προσγειώσεως δεν άντεχαν, με αποτέλεσμα ο ευπαθής ηλεκτροπτικός αισθητήρας να απαιτεί επισκευές υψηλού κόστους.
Το Patroller εμπίπτει στην κατηγορία MALE, με επιδόσεις επιχειρησιακής οροφής τα 16.000 πόδια (4.877 μέτρα) και αυτονομία 15 ωρών. Φέρει αεροκινητήρα BRP-Rotax 914F ισχύος 115 ίππων, που επιτρέπει ταχύτητα ταξιδιού 92 χ.α.ώ. και μέγιστη 314 χ.α.ώ.
Σε σχέση με το Sperwer που εκτοξευόταν από διάταξη καταπέλτη επί φορτηγού οχήματος, το Patroller απαιτεί διάδρομο αποπροσγειώσεως τουλάχιστον 250 μέτρων. Αν και η απαίτηση διαδρόμου μπορεί να φαίνεται επιχειρησιακό μειονέκτημα, τα Patroller αναμένεται ότι επιχειρούν πολύ πιο πίσω από το μέτωπο, το απαιτούμενο μήκος διαδρόμου είναι σχετικώς μικρό ενώ αυτός μπορεί να είναι και πρόχειρος.
Πλεονέκτημα του Patroller είναι ότι πέραν του ηλεκτροπτικού συνόλου Euroflir 410 που προσφέρεται σε διαφορετικές εκδόσεις και χαρακτηρίζεται πολυφασματικό, μπορεί να φέρει εξωτερικά φορτία. Με ικανότητα μεταφοράς φορτίου μέγιστου βάρους 210 κιλών, μπορούν να επιλεγούν ως αναρτημένα φορτία στους δύο πυλώνες κάτω από τις πτέρυγες, είτε ένα ραντάρ συνθετικής απεικονίσεως (SAR) με ικανότητα ενδείκτη κινούμενων επίγειων στόχων (GMTI), είτε σύστημα εντοπισμού Ηλεκτρονικών εκπομπών (ELINT) και Επικοινωνιών (COMINT) είτε, τέλος, διπλοί εκτοξευτές ρουκετών κατευθύνσεως λέιζερ.
Το Patroller μπορεί να επιχειρεί σε ακτίνα 180 χλμ. από την γραμμή οπτικής επαφής ενώ με δορυφορική επικοινωνία, μέχρι απόσταση 1.000 χλμ.
Το αερόχημα φέρει ανταποκριτή Αναγνωρίσεως Φίλου ή Εχθρού (IFF), τριπλά εφεδρικά ηλεκτρικά συστήματα, σύστημα τηλεμετρίας λέιζερ και καταδείκτη λέιζερ ενώ η πλοήγησή του στηρίζεται σε συνδυασμό GPS και INS. Από πλευράς απειλών κυβερνοεπιθέσεων και παρεμβολών, το Patroller θεωρείται “θωρακισμένο” βάσει προηγμένων προβλέψεων. Σε περίπτωση τεχνικής αστοχίας στην ζεύξη επικοινωνίας με τον σταθμό ελέγχου, ενεργοποιείται το Αυτόματο Σύστημα Απογειώσεως και Προσγειώσεως (ATOLS).
Από πλευράς προδιαγραφών μόλις τον περασμένο Φεβρουάριο έλαβε πιστοποίηση αξιοπλοΐας κατά STANAG 4671 του ΝΑΤΟ, που αφορά αεροχήματα κατηγορίας βάρους άνω των 150 κιλών και τα καθιστά κατάλληλα για πτήσεις άνωθεν πυκνώς κατοικημένων περιοχών. Το Patroller είναι το μοναδικό μέχρι σήμερα που έχει λάβει την συγκεκριμένη πιστοποίηση και του επιτρέπει εν καιρώ ειρήνης να επιχειρεί απρόσκοπτα σε εναέριο χώρο άλλων χωρών του ΝΑΤΟ.
Το επεισόδιο με το ORUÇREİS και οι επιχειρησιακές παρατηρήσεις
