Γράφει ο Δρ. Πέτρος Σαββίδης*
Η διοργάνωση στην Κύπρο, για δεύτερη συνεχή χρονιά, του Διεθνούς Συνεδρίου Άμυνας και Ασφάλειας ΒΑΤTLEFIELD ReDEFINED, αποτελεί πλέον σημείο αναφοράς για την αναπτυσσόμενη αμυντική βιομηχανία της ημικατεχόμενης Δημοκρατίας. Το διήμερο Συνέδριο που άρχισε στις 12 Δεκεμβρίου και ολοκληρώνεται στις 13, αποτελεί ιδιωτική πρωτοβουλία του οργανισμού Cyprus Defence Μultimedia και του DEFENCE ReDEFINED, σε συνεργασία με τον Κυπριακό Σύνδεσμο Επιχειρήσεων Έρευνας και Καινοτομίας (ΚΣΕΕΚ – CARIE (Cyprus Association of Research and Innovation Enterprises) και το Σύμπλεγμα Κυπριακής Αμυντικής Βιομηχανίας – CYDIC (Cyprus Defence Industry Cluster), υπό την αιγίδα του Υπουργείου Άμυνας της Δημοκρατίας και του Κυπριακού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου (ΚΕΒΕ).
H οργάνωση και ο συντονισμός του Συνεδρίου από την Cyprus Defence Μultimedia ήταν άψογη από κάθε άποψη, αφού τόσο ο αριθμός των ξένων χορηγών όσων και ο αριθμός των αντιπροσώπων αμυντικών βιομηχανιών από την Κύπρο, την Ελλάδα και τον ευρωπαϊκό χώρο, πιστοποιούν την εξελικτική πορεία του θεσμού και τις μεγάλες προοπτικές που προσφέρονται για να καταστεί σταδιακά η Κύπρος συνδετικός κόμβος αμυντικής έρευνας και καινοτομίας, αλλά και βιομηχανικής παραγωγής, μεταξύ της Μέσης Ανατολής και της Ευρώπης.
Στον Κυπριακό Σύνδεσμο Επιχειρήσεων Έρευνας και Καινοτομίας συμμετέχουν 45 κυπριακές εταιρίες που επικεντρώνονται στην καινοτόμο επιστημονική έρευνα και οι οποίες απασχολούν σήμερα πέραν των 500 επιστημονικών ερευνητών και μηχανικών διαφόρων ειδικοτήτων. Έχοντας επενδύσει ποσό 30 εκατομμυρίων ευρώ σε ερευνητικές υποδομές, οι κυπριακές εταιρίες αμυντικής τεχνολογίας έχουν ήδη καταχωρήσει 80 διεθνείς πατέντες (patents) ενώ τα ερευνητικά τους προγράμματα, από το 2010 που ιδρύθηκε ο οργανισμός μέχρι σήμερα, έχουν λάβει οικονομικές χορηγίες πέραν των 500 εκατομμυρίων ευρώ.
Το Σύμπλεγμα Κυπριακής Αμυντικής Βιομηχανίας (CYDIC) ιδρύθηκε το 2019 από μέλη του ΚΣΕΕΚ και περιλαμβάνει 30 τεχνολογικές εταιρίες οι οποίες έχουν ήδη εξασφαλίσει συμβόλαια συμμετοχής σε 37 προγράμματα έρευνας και ανάπτυξης αμυντικής τεχνολογίας της ΕΕ, συνολικού ύψους 435 εκατ. ευρώ, ενώ παράλληλα ο οργανισμός είναι μέλος του Συνδέσμου Εθνικής Αμυντικής Βιομηχανίας του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας (EDA).
Η σταδιακή ανάδειξη των δυνατοτήτων της κυπριακής αμυντικής βιομηχανίας είναι αποτέλεσμα πολύχρονων κόπων και προσπαθειών από μια ομάδα προσώπων, τόσο από τον δημόσιο όσο και τον ιδιωτικό τομέα, οι οποίοι με επιμονή και όραμα κατόρθωσαν να αναδείξουν, όχι μόνο την οικονομική διάσταση του ζητήματος αλλά και το εθνικό όφελος, με απώτερο σκοπό την εξυπηρέτηση των συμφερόντων ασφαλείας της Δημοκρατίας και της ανθεκτικότητας των καινοτόμων εταιριών που επικεντρώνονται σε αμυντικές τεχνολογίες. Μεταξύ των προσώπων που έχουν διαδραματίσει σημαντικό ρόλο σε αυτή την προσπάθεια είναι ο Δρ. Παναγιώτης Χατζηπαυλής, ο οποίος είναι ο εμπνευστής του ερευνητικού προγράμματος ΑΘΗΝΑ και διευθυντής άμυνας στον τομέα της καινοτομίας στο ΥΠΑΜ, ο Δρ. Τάσος Κουνούδης, διευθυντής της SignalGeneriX και πρόεδρος του ΚΣΕΕΚ, ο Παναγιώτης Χαραλαμπίδης της Defence Redefined και εμπνευστής του διεθνούς συνεδρίου BATTLEFIELD ReDEFINED, αλλά και οι διευθυντές των διαφόρων τεχνολογικών εταιριών που επένδυσαν στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας, παρά το μεγάλο οικονομικό και επιχειρηματικό ρίσκο. Επιπλέον, σημαντικό ρόλο για τη δημιουργία δυναμικής στον τομέα της αμυντικής τεχνολογίας διαδραματίζει η ομόφωνη συνεργασία οργανισμών, όπως ο ΚΣΕΕΚ, ο CΥDIC και το ΚΕΒΕ, με κρατικούς φορείς όπως το Υπουργείο Άμυνας. Είναι δε ενδεικτική η παροχή διευκολύνσεων από το ΥΠΑΜ και το ΓΕΕΦ στις κυπριακές αμυντικές εταιρίες για την εκτέλεση δοκιμών πεδίου υπό επιχειρησιακές συνθήκες για τα πρωτότυπα συγκεκριμένων αμυντικών συστημάτων που έχουν σχεδιάσει ή βρίσκονται σε εξέλιξη.
Η ανάπτυξη των εταιριών αμυντικής τεχνολογίας και, ειδικά, η δημιουργία κουλτούρας αμυντικής βιομηχανίας στην Κύπρο –μια χώρα που βασίζει, πρωτίστως, την οικονομική της ανάπτυξη στην τουριστική βιομηχανία και στην παροχή υπηρεσιών– δεν ήταν εύκολο εγχείρημα αφού το μικρό μέγεθος της Δημοκρατίας και οι σχετικά περιορισμένες εξοπλιστικές ανάγκες της Εθνικής Φρουράς δεν επέτρεπαν, πριν μερικά χρόνια, οποιαδήποτε σκέψη για τη δημιουργία καινοτόμων προϊόντων αμυντικής τεχνολογίας. Καταλυτικό ρόλο στην ανάπτυξη του τομέα διαδραματίζει το προσωπικό ενδιαφέρον του προέδρου Χριστοδουλίδη ο οποίος –παρά την έντονη κριτική που του ασκείται για διάφορα ζητήματα– στηρίζει με αποφασιστικότητα τις κρατικές και ιδιωτικές προσπάθειες ανάπτυξης αυτού του πολύ σημαντικού ζητήματος.
Στη σημερινή του προσφώνηση προς τους συνέδρους ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης εξήγγειλε συγκεκριμένα μέτρα για την ενίσχυση της κυπριακής αμυντικής βιομηχανίας:
- Την προετοιμασία νομοθεσίας για την θεσμοθέτηση της βιομηχανίας υψηλής τεχνολογίας στον τομέα της άμυνας με σκοπό την ενίσχυση της εθνικής ασφάλειας και της οικονομικής ανάπτυξης.
- Τη θεσμοθέτηση προγραμμάτων βιομηχανικής συνεργασίας στον τομέα της άμυνας και τη συμμετοχή των κυπριακών εταιριών σε εξοπλιστικές συμβάσεις.
- Την ίδρυση συμβουλευτικού Συμβουλίου Έρευνας, Τεχνολογίας και Βιομηχανίας Άμυνας με σκοπό την προώθηση της καινοτομίας και της βιομηχανικής συνεργασίας στον αμυντικό τομέα.
- Τη δημιουργία Εθνικού Μητρώου Κατασκευαστών Αμυντικής Βιομηχανίας για καταγραφή των εξουσιοδοτημένων κυπριακών κατασκευαστών αμυντικών συστημάτων.
- Την αύξησή της κρατικής χρηματοδότησης για σκοπούς έρευνας και ανάπτυξης αμυντικών τεχνολογιών με σκοπό την ενίσχυση της συμμετοχής κυπριακών εταιριών σε ευρωπαϊκά προγράμματα.
- Την κρατική χρηματοδότηση εθνικών περιπτέρων σε διεθνείς εκθέσεις αμυντικού υλικού για την προώθηση της κυπριακής αμυντικής βιομηχανίας.
Ήδη μερικές εταιρίες έχουν παρουσιάσει ολοκληρωμένα συστήματα, όπως το RF Hunter της SignalGeneriX και συστήματα C-UAS (Counter-Unmanned Aerial Systems), ή αναπτύσσουν πειραματικά προγράμματα σε διάφορους τομείς αμυντικού ενδιαφέροντος, όπως μη επανδρωμένα αεροχήματα UAS, εξοπλισμένα και μη, διαφόρων τύπων, όπως micro UAS και mini UAS, μη επανδρωμένα θαλάσσια ή υποθαλάσσια οχήματα, περιφερόμενα πυρομαχικά, και διάφορα άλλα αμυντικά συστήματα. Ιδιαίτερα ενδιαφέρον είναι ο σχεδιασμός και η κατασκευή συστημάτων micro και mini UAS (drones) με τη χρήση ειδικών υλικών μέσω τρισδιάστατων εκτυπωτών (3-D printers) τα οποία παρέχουν την δυνατότητα κατασκευής μεγάλων αριθμών killer drones με πολύ χαμηλό κόστος, προσφέροντας τον επιχειρησιακό πλεονέκτημα μαζικών, ταυτόχρονων, προσβολών κορεσμού σε σμήνη (swarms).
*Ακαδημαϊκός, αναλυτής ζητημάτων γεωπολιτικής, άμυνας και ασφάλειας.
Colt Μ5 για την ΜΥΚ – Πρώτη προμήθεια αμερικανικού υλικού από την Κύπρο
