Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Ήταν 1988 νομίζω, όταν ένας φίλος από την Αερολέσχη Αθηνών (νομίζω) με ρώτησε αν θα ήθελα να πάω μαζί τους σε μία επίσκεψη στην Σχολή Αλεξιπτωτιστών, που είχε κανονιστεί. Θα εισερχόμουν “λάθρα”, ως υποτιθέμενο μέλος της Αερολέσχης. Πράγματι, θυμάμαι που περάσαμε την πύλη του Στρατοπέδου ΚΑΙΣΑΡ ΣΕΕΜΑΝ και οδηγηθήκαμε στην ΣΧΑΛ, όπου μας έγινε ενημέρωση γενική περί αλεξιπτώτων, συσκευασίας, μέτρων ασφαλείας και επίδειξη αλμάτων από τον Πύργο.
Υπεύθυνος για την ενημέρωση εκείνο το ωραίο απόγευμα, ήταν ένας ασπρομάλλης κύριος, που μιλούσε πολύ ήσυχα και εξηγούσε τα πάντα με απλά λόγια, ώστε ακόμη και εμείς οι αμύητοι πιτσιρικάδες να τα κατανοούμε απολύτως. Αυτή ήταν η πρώτη γνωριμία μου με τον Ιωάννη Ζουμή.
Δύο χρόνια αργότερα, ως εκπαιδευόμενος στην ΣΧΑΛ, θυμάμαι την φιγούρα αυτού του ανθρώπου να ξεχωρίζει μεταξύ των στελεχών. Ήταν εμφανής ο σεβασμός και η αγάπη, προς το πρόσωπό του. Ο κ. Ζουμής, αν και απόστρατος εκείνη την εποχή, επισκεπτόταν πολύ συχνά την Σχολή, πάντα πρόθυμος να βοηθήσει ή να εξυπηρετήσει σε ό,τι του ζητούσαν.
Ο Ιωάννης Ζουμής, καταγόμενος από την Δράμα, γεννήθηκε στις 14 Μαρτίου 1935. Εισήλθε στην Σχολή Μονίμων Υπαξιωματικών (ΣΜΥ) και αποφοίτησε ως λοχίας το 1954. Δήλωσε εθελοντής στις Δυνάμεις Καταδρομών και το 1959 έλαβε το πτυχίο αλεξιπτωτιστού με την 9η Σειρά Βασικής Εκπαιδεύσεως Αλεξιπτωτιστού.
Αγαπούσε ανέκαθεν το αντικείμενο αλλά πολύ σύντομα, έδειξε ότι είχε και ανώτερες διανοητικές δυνάμεις που του επέτρεπαν, με το πέρασμα του χρόνου και την απόκτηση εμπειρίας, να έχει μια πιο διεισδυτική ματιά και άποψη, στο κεφάλαιο “αλεξίπτωτο”. Καθόλου τυχαίως, παρακολούθησε το πρώτο Σχολείο Ελευθέρας Πτώσεως Μεγάλων Υψών (HALO) που λειτούργησε στις αρχές του 1969, υπό την ευθύνη πενταμελούς ομάδος εκπαιδευτών του Επιχειρησιακού Αποσπάσματος Άλφα 8 (ODA 8) του 10ου Συγκροτήματος Ειδικών Δυνάμεων (10ο SFG) του Στρατού των ΗΠΑ. Επρόκειτο για πρωτοποριακή εκπαίδευση, την εποχή εκείνη.
Στο σχολείο αυτό εκτελέσθηκαν άλματα από αμερικανικά αεροπλάνα C-130 και υψόμετρο μέχρι 27.000 ποδών, με χρήση οξυγόνου. Το παρακολούθησαν 16 Αμερικανοί, 2 Βρετανοί και 9 Έλληνες. Πτυχίο αποφοιτήσεως επιδόθηκε σε 6 ξένους και 4 Έλληνες, μεταξύ των οποίων και ο Αρχιλοχίας Ιωάννης Ζουμής, ο οποίος μάλιστα ανακηρύχθηκε πρωτεύσας κι έλαβε ειδικό αγαλματίδιο!
Αυτό ήταν το πρώτο βήμα στην Στρατιωτική Ελεύθερη Πτώση για τις Δυνάμεις Καταδρομών, που καλλιεργήθηκε κατά το μέτρο του δυνατού στην ΣΧΑΛ, πάντοτε με την υποστήριξη των Αμερικανών. Ο Ιωάννης Ζουμής, είχε καθοριστικό ρόλο στην εμπέδωση του αντικειμένου και την καλλιέργειά του ώστε να μεταδοθεί η γνώση στους νεώτερους.
Χάρη στην μεγάλη τριβή με το αλεξίπτωτο, ο Ιωάννης Ζουμής ξεχώρισε για τις ιδέες και προτάσεις που υπέβαλε ιεραρχικώς, με σκοπό την βελτίωση των διαδικασιών, των τεχνικών και των μέτρων ασφαλείας. Προκειμένου να δοκιμάσει στην πράξη τις ιδέες που είχε, δεν δίστασε να διακινδυνεύσει ο ίδιος στα “πειράματα” που οργάνωνε, με αποτέλεσμα σε δύο τουλάχιστον περιπτώσεις να τραυματισθεί σοβαρά, την μία φορά δε μετά από εμπλοκή και των δύο αλεξιπτώτων του, προσγειώθηκε βαριά υφιστάμενος κάταγμα λεκάνης. Επειδή μεταξύ συναδέλφων αναγνωριζόταν η διάνοιά του, άπαντες άκουγαν και πρόσεχαν τι είχε να πει.
Το πέρασμά του Ιωάννη Ζουμή από τον Λόχο Επισκευής Αλεξιπτώτων Καταδρομών (ΛΕΑΚ) της ΣΧΑΛ, είναι συνδεδεμένο με την καθιέρωση νέων προτύπων επαγγελματισμού στην συσκευασία, συντήρηση και ορθή προετοιμασία των αλεξιπτώτων για χρήση. Με προσωπική του μέριμνα, έγιναν τροποποιήσεις παντός είδους και χάρη στην εμπειρία του εστίασε αποτελεσματικώς στην βελτίωση του αλεξιπτώτου από πλευράς αξιοπιστίας και ασφάλειας. Ήταν αυτός που συνέλαβε την ιδέα να προστεθεί το χαρακτηριστικό δίχτυ στους θόλους των αλεξιπτώτων, το οποίο συντελεί στην καλύτερη ανάπτυξη του θόλου, περιορίζοντας δραστικώς τις πιθανότητες εμπλοκής και μη σωστής αναπτύξεως. Η ιδέα του, γνώρισε παγκόσμια διάδοση καθώς υιοθετήθηκε από αμερικανικές κατασκευάστριες εταιρείες σε διαφόρους τύπους αλεξιπτώτων στατικού ιμάντος.
O Ιωάννης Ζουμής αποστρατεύθηκε με τον βαθμό του υπολοχαγού to 1978. Διατήρησε όμως στενότατη σχέση συνεργασίας με την ΣΧΑΛ, την οποία αγάπησε και βοήθησε στο έργο της, όπως μπορούσε. Ως απόστρατος δε, και μαζί με άλλους φίλους συναδέλφους του αποστράτους που κατείχαν το αντικείμενο, προσπάθησε με όλες τις δυνάμεις του να εξαπλωθεί ο αλεξιπτωτισμός στην Ελλάδα ως άθλημα.
Με τους Μάκη Καφαντάρη, το Δημήτριο Μαραγκουδάκη και Φάνη Πραπαβέση ίδρυσαν την Ένωση Αλεξιπτωτιστών Αθηνών και στις αρχές της δεκαετίας του 1980 άρχισαν να εκπαιδεύουν πολίτες. Πρόταση προς το Υπουργείο Εθνικής Αμύνης για την εκπαίδευση αλεξιπτωτιστών ώστε να εισέρχονται στην ΣΧΑΛ έτοιμοι από πλευράς επιγείου εκπαιδεύσεως, δεν είχε θετική ανταπόκριση αφού αντιμετωπίσθηκε με στενότητα αντιλήψεως και γραφειοκρατική δυσκαμψία. Εν τούτοις, όπου υπήρχε πρόσφορο έδαφος ανά την Ελλάδα, πάντοτε πρόθυμος ο “μπαρμπα Γιάννης” έσπευδε να βοηθήσει.
Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, ο Ιωάννης Ζουμής επεδίωξε να υλοποιήσει μία πατέντα που είχε σκεφθεί για ένα αλεξίπτωτο στατικού ιμάντος, πολύ πιο προηγμένο από κάθε άποψη και με καθαρά στρατιωτικό προσανατολισμό. Η ιδέα υπήρχε από πολύ παλιά αλλά σταδιακώς εξελίχθηκε με κύρια ζητούμενα στα οποία έδινε απαντήσεις, την αποφυγή εμπλοκών κατά την ανάπτυξη του θόλου, ανεξαρτήτως της θέσεως που είχε το σώμα του αλεξιπτωτιστού κατά την έξοδο από το αεροπλάνο. Επιπλέον, εξαλείφετο ο κίνδυνος εμπλοκής των θόλων, μετά από σύγκρουση δύο αλεξιπτωτιστών στον αέρα ενώ επέτρεπε την ταχεία ανάπτυξη του θόλου, με αποτέλεσμα να καθίσταται εφικτό το άλμα από το ύψος των 100 μέτρων μόλις, με αποτέλεσμα πολύ μικρό χρόνο παραμονής και άρα εκθέσεως του αλεξιπτωτιστού στον αέρα.
Στις 3 Δεκεμβρίου 2004, και αφού είχε προηγηθεί η παρουσίαση πρωτοτύπων του αλεξιπτώτου του σε συνεργασία με αμερικανική εταιρεία, παρουσίασε στις εγκαταστάσεις της ΣΧΑΛ το MPZ-3, ενώπιον διευθυντού της Διευθύνσεως Ειδικών Δυνάμεων Υποστρατήγου Παύλου Γιαγκούλη, άλλων επιτελών της ΓΕΣ/ΔΕΔ καθώς και στελεχών της ΣΧΑΛ και λοιπών μονάδων. Παρέστην σε αυτή την ιστορική παρουσίαση και θυμάμαι πόσο θετικά είχε γίνει δεκτό το εξελιγμένο αλεξίπτωτο, από το άκρως εξειδικευμένο ακροατήριο.
Το MPZ-3 επέτρεπε άλμα από υψόμετρο 250 ποδών μόλις, με χρόνο προσγειώσεως λίγων δευτερολέπτων μόνο. Αυτό και μόνο, σημαίνει ότι το αλεξίπτωτο πρέπει να είναι εξαιρετικά αξιόπιστο και ασφαλές. Επί τούτου, υπήρχε ακόμη και πρόβλεψη για αυτόματο άνοιγμα του εφεδρικού αλεξιπτώτου, σε περίπτωση εμπλοκής του θόλου του κυρίου αλεξιπτώτου! Βασικά χαρακτηριστικά υπεροχής του MPZ-3, ήταν:
1) Ευκολότερος και ασφαλέστερος τρόπος στοιβάξεως και λειτουργίας του στατικού ιμάντος, 2) Απλούστερος και ευκολότερος στην συσκευασία εσωτερικός σάκκος αλεξιπτώτου, 3) Απλή και ασφαλής σύνδεση αρτανών με ιμάντες αντώσεως, 4) Βελτιωμένοι μηχανισμοί ταχείας αφέσεως θόλου, 5) Βελτιωμένοι ιμάντες αντώσεως, 6) Απλούστερη και ασφαλέστερη εξάρτυση αλεξιπτώτου, 7) Βελτιωμένος τρόπος αγκιστρώσεως εφεδρικού αλεξιπτώτου, 8) Βελτιωμένο εφεδρικό αλεξίπτωτο με ιμάντες αντώσεως, 9) Λειτουργικό και βελτιωμένο σύστημα φόρτου.
Μεταξύ των πλεονεκτημάτων που προσέφερε, ήταν:
1) Ευχερέστερη περισυλλογή των στατικών ιμάντων, 2) Ρίψη αλεξιπτωτιστών σε μία διέλευση, 3) Ρίψη αλεξιπτωτιστών και από τις δύο πόρτες, 4) Δυνατότητα εύκολης τροποποιήσεως, 5) Δραστική μείωση των μεταλλικών μερών, 6) Εξάλειψη κινδύνων εμπλοκών και τραυματισμών, 7) Μείωση του χρόνου και του κόστους των ρίψεων, 8) Μικρότερες φθορές και μεγαλύτερος χρόνος λειτουργικής ζωής.
Συνολικώς, το MPZ-3 ήταν απλούστερο και φθηνότερο στην κατασκευή στρατιωτικό αλεξίπτωτο.
Παρά τις προσπάθειες στην Ελλάδα, δεν υπήρχε θεσμικό πλαίσιο δοκιμών και πιστοποιήσεων από το ΓΕΣ, με αποτέλεσμα να μην προχωρήσει το εγχείρημα σε υλοποίηση. Τον Απρίλιο του 2003 είχε πραγματοποιήθηκε ρίψη επιδείξεως με ομοίωμα (dummy) από την ΣΧΑΛ, με προηγούμενο πρωτότυπο ενώ ακολούθησαν και άλλες ανάλογες με το ΜΡΖ-3. Η συνεργασία δεν προχώρησε και με την αμερικανική εταιρεία για διαφόρους λόγους.
Ο Υπολοχαγός ε.α. Ιωάννης Ζουμής διακρινόταν όχι μόνο για την απλότητα, την προσήνια και την γλυκύτητα του χαρακτήρα αλλά και για δύο πολύ σοβαρά εφόδια: τον επαγγελματισμό του και την αφοσίωση στην μάθηση των νεωτέρων. Πράγματι, ο τίτλος του “δασκάλου” που του αποδίδουν όσοι τον γνώρισαν και συνεργάστηκαν μαζί του, δεν είναι αφηρημένος τιμητικός αλλά περιγράφει πραγματικά την βαθιά πεποίθηση του κ. Ζουμή ότι έπρεπε να μεταδώσει όλα όσα γνώριζε στους νεώτερους, χωρίς να προτάσσει το “εγώ” του.
Τα λίγα λόγια του διοικητού της ΣΧΑΛ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, για την απώλεια του Ιωάννη Ζουμή, δείχνουν τον βαθύ σεβασμό προς αυτόν τον σεμνό και πρωτοπόρο στρατιώτη και καταδρομέα, που υπηρέτησε τον αλεξιπτωτισμό στην χώρα μας: «Η συμβολή του υπήρξε ανεκτίμητη. Οι εφευρέσεις και οι καινοτομίες του στον τομέα της ασφάλειας, δεν προστάτεψαν απλώς ζωές — διαμόρφωσαν ένα ασφαλέστερο μέλλον για εκατοντάδες χιλιάδες αλεξιπτωτιστές, σε εκατομμύρια ανοίγματα αλεξιπτώτων. Το έργο του θα συνεχίσει να συνοδεύει κάθε άλμα, κάθε πτήση, κάθε νέα γενιά που ακολουθεί το δύσκολο αλλά τιμητικό μονοπάτι του αλεξιπτωτιστή. Η μνήμη του θα μείνει ζωντανή στις καρδιές όλων όσοι τον γνώρισαν, συνεργάστηκαν μαζί του ή ωφελήθηκαν από το αθόρυβο αλλά σπουδαίο έργο του».
Η εξόδιος ακολουθία θα τελεσθεί αύριο Τρίτη 17 Ιουνίου στις 11.00, στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου της Σχολής Αλεξιπτωτιστών, που τόσο αγάπησε. Ο ενταφιασμός θα γίνει στο κοιμητήριο Ασπροπύργου.
Έπεσαν οι υπογραφές για τα τυφέκια ελευθέρου σκοπευτού TRG M10
