Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας, της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας του ΥΠΕΘΑ, πραγματοποιήθηκε στον Ναύσταθμο Σαλαμίνας η τελετή ονοματοδοσίας και εντάξεως στο Πολεμικό Ναυτικό του Πλοίου Γενικής Υποστήριξης “ΑΤΛΑΣ Ι” (Α471).
Το πλοίο αποτελεί μία ακόμα ευγενική δωρεά του Προέδρου του Ιδρύματος «Αικατερίνης Λασκαρίδη», εφοπλιστή Παναγιώτη Λασκαρίδη. Το πλοίο ναυπηγήθηκε το 1999 για εκτέλεση αποστολών ρυμουλκού, υποστήριξης και διάσωσης επιχειρήσεων πλατφορμών αντλήσεως πετρελαίου, ακόμη και με δυσμενείς καιρικές συνθήκες. Διαθέτει σημαντικές δυνατότητες πετρέλευσης εν πλώ, πυρόσβεσης και ρυμούλκησης ενώ μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για διάσωση άνω των 200 ναυαγών. To “ΑΤΛΑΣ Ι” μπορεί να χρησιμοποιηθεί επίσης για πόντιση και ανέλκυση αντικειμένων με ακρίβεια, αντιμετώπιση πυρκαγιών και περιστατικών θαλασσίας ρύπανσης.
Από πλευράς τεχνικών προδιαγραφών, το “ΑΤΛΑΣ Ι” έχει μήκος 70,4 μ., πλάτος 16 μ., βύθισμα 8 μ. και εκτόπισμα 3.010 τόννων. Διαθέτει κατάστρωμα πολλαπλών χρήσεων συνολικής επιφανείας 580 τ.μ. (διαστάσεων 44,3 x 13,1 μ.), μπορεί να μεταφέρει στο κατάστρωμα φορτίο βάρους 655 τόννων, διαθέτει γερανό HMC 1301 LK35-15 μήκους 15 μ. και δυνατότητας ανύψωσης 3,5 τόννων και δεξαμενές διαφόρων τύπων συνολικής χωρητικότητας 6.000 κ.μ.
Το σύστημα προώσεως περιλαμβάνει δύο κύριες μηχανές Caterpillar type 3608 DITA με απόδοση 2.710 bkw – 3.686 BHP έκαστος, που κινούν δύο άξονες, δύο βοηθητικούς κινητήρες Caterpillar 3406 DIT με απόδοση 277 bkw έκαστος και τέλος έναν κινητήρα έκτακτης ανάγκης Caterpillar 3304 T απόδοσης 116 bkw που κινούν τρεις βοηθητικές προπέλες, οι οποίες σε συνδυασμό με εκτεινόμενο σύστημα αζιμουθίου επιτρέπουν στο πλοίο να παραμένει δυναμικά ακίνητο (Dynamic Positioning) πάνω από οποιοδήποτε σημείο του βυθού. To πλοίο μπορεί να αναπτύξει μέγιστη ταχύτητα 14 κόμβων.
Διάσωση Υποβρυχίων
Η μεγάλη σπουδαιότητα του “ΑΤΛΑΣ Ι” εντοπίζεται στο ότι μπορεί να αναλάβει και ρόλο πλατφόρμας διασώσεως υποβρυχίων, κάτι σημαντικό για το Πολεμικό Ναυτικό που διαθέτει έναν από τους μεγαλύτερους στόλους υποβρυχίων. Αλλά το “ΑΤΛΑΣ Ι” εξυπηρετεί και ευρύτερους εθνικούς στόχους, δεδομένου ότι σε αυτό τον ρόλο αντισταθμίζει την ικανότητα του Τουρκικού Ναυτικού που τα τελευταία έτη απέκτησε ένα εξειδικευμένο πλοίο διασώσεως υποβρυχίων (MOSHIP) το ALEMDAR (582).
Για το ζήτημα της διάσωσης – απεγκλωβισμού ενός πληρώματος υποβρυχίου το οποίο έχει επικαθήσει στον βυθό και δεν έχει κατακλιστεί πλήρως με νερό, έχουν αναπτυχθεί ικανά διασωστικά συστήματα, η εξέλιξη των οποίων ακολουθεί τις νέες τεχνολογικές δυνατότητες επιχειρήσεων σε μεγάλα βάθη. Σήμερα υφίστανται περισσότερα από 20 “ολοκληρωμένα” συστήματα στον πλανήτη, ενώ ο αριθμός τους αυξάνει παράλληλα με την ανάπτυξη υποβρυχίου στόλου από χώρες στην Ασία και Άπω Ανατολή.
Ως “σύστημα διάσωσης”, νοείται ένας αριθμός συσκευών – μηχανισμών που συνδυαζόμενα μπορούν να φέρουν εις πέρας την αποστολή και αποτελούνται από υποβρύχιο διασωστικό όχημα (Submarine Rescue Vessel), τον γερανό πόντισής του, ROV, Side Scan Sonars, Κώδωνες Διάσωσης (Submarine Rescue Champers ), Σύστημα Aναζωογόνησης Αέρα (Ventilation System), γεννήτριες υποστήριξης αυτών, σύστημα υπερβαρικών θαλάμων για την διάσωση του υπό πίεση προσωπικού κ.λπ. Η σύγχρονη αντίληψη για τα παραπάνω, είναι η δυνατότητα αερομεταφοράς τους σε διάφορα μέρη του πλανήτη, όπου υφίσταται ανάγκη. Για το λόγο αυτό, είναι τοποθετημένα σε κατάλληλα κοντέινερ, τα οποία μπορούν να μεταφερθούν με κατάλληλα αεροσκάφη, εγγύς λιμένων, όπου και φορτώνονται σε κατάλληλες πλατφόρμες.
Το “ΑΤΛΑΣ Ι”, είναι μια τέτοια πλατφόρμα, εμπίπτοντας στην κατηγορία των “Σκαφών Ευκαιρίας” Vessel Of Opportunity (VOO) για τέτοια επιχείρηση με ικανότητα υποδοχής και επί του μεγάλου καταστρώματός του “συναρμολογήσεως” ενός τέτοιου συστήματος. Πέραν των VOO, υφίστανται και τα MOSHIP (MotherShip) τα οποία έχουν τον μεγαλύτερο αριθμό των ανωτέρω μηχανισμών (όπως το τουρκικό ALEMDAR) ή και ολόκληρο το σύστημα (όπως το ιταλικό ΑΝΤΕΟ και το σουηδικό BELOS). Παραδείγματα αερομεταφερομένων συστημάτων είναι το Γαλλο-Βρετανο-Νορβηγικό σύστημα Σύστημα Διασώσεως Υποβρυχίου ΝΑΤΟ (NATO Submarine Rescue System) το οποίο εδρεύει στο Φάσλεϊν της Σκωτίας, το αμερικανικό SRDRS (Submarine Rescue Diving Recompression System) καθώς και το σουηδικό URF.
Είναι ευνόητο ότι σε περίπτωση ανάγκης στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, το Πολεμικό Ναυτικό μέσω του “ΑΤΛΑΣ Ι” μπορεί να σπεύσει σε βοήθεια φιλικών χωρών όπως το Ισραήλ και η Αίγυπτος που διαθέτουν υποβρύχια, φιλοξενώντας στο κατάστρωμά του το NSRS. Όλα αυτά οδηγούν στην εκτίμηση ότι πίσω από την συγκεκριμένη κίνηση Λασκαρίδη, υπήρχε ευρύτερος “σχεδιασμός”.
Ομιλίες επισήμων με ιδιαίτερο νόημα
Ο ΥΕΘΑ Ν. Παναγιωτόπουλος, στον χαιρετισμό που απηύθυνε, ανέφερε μεταξύ άλλων:
«Ο ρόλος του “ΑΤΛΑΣ-1” ως πλοίο Γενικής Υποστήριξης είναι αυτός που το καθιστά ιδιαίτερα σημαντικό για τα επιχειρησιακά σχέδια και την ανάπτυξη του στόλου σε όλη την περιοχή εθνικού ενδιαφέροντος για το συμφέρον της πατρίδας που είναι μία και αδιαίρετη. Μία πατρίδα και η θάλασσά της. Μία θάλασσα και το χρώμα της, το γαλάζιο του ελληνικού Αιγαίου. Οι έννοιες θάλασσα και Ελλάδα είναι ταυτόσημες κι αυτοί που ψάχνουν και εφευρίσκουν νέους καινοφανείς και ανιστόρητους χαρακτηρισμούς για τη θάλασσα είναι αυτοί που αισθάνονται ακριβώς ότι δεν αποτελεί το φυσικό τους χώρο, αλλά κάτι ξένο προς αυτούς».
Επρόκειτο για μια πολύ εύστοχη τοποθέτηση – απάντηση στην πρόσφατη “ανακάλυψη” γαλάζιας πατρίδας από την Τουρκία.
Ασφαλώς ο ΥΕΘΑ δεν μπορούσε να παραλείψει την έκφραση ευχαριστιών προς τον δωρητή «Παναγιώτη Λασκαρίδη, ο οποίος δηλώνει συνεχώς “παρών” στις ανάγκες της κοινωνίας, αλλά ειδικά των Ενόπλων Δυνάμεων και ειδικότερα του Πολεμικού Ναυτικού. Τον ευχαριστώ θερμά εκ μέρους της Πολιτείας για την υλική και την ηθική στήριξη που παρέχει στο κοινωνικό σύνολο και στις Ένοπλες Δυνάμεις, ως φυσικός Άτλας θα έλεγα, που έχει σηκώσει ικανό βάρος της υποστήριξης των Ενόπλων Δυνάμεων. Η ναυτική ισχύς έχει διαχρονικά ιδιαίτερη σημασία για τον Ελληνισμό, είτε αυτή εκφράζεται με το Εμπορικό είτε με το Πολεμικό Ναυτικό. Στην ιστορία μας ο διαχωρισμός Εμπορικό και Πολεμικό Ναυτικό δεν ήταν πάντα διακριτός, αφού η ναυτοσύνη κι η ναυτική παράδοση των Ελλήνων ήταν πάντα παρούσα τόσο στην ειρήνη όσο και στους αγώνες του Έθνους, πολλές φορές με τους ίδιους ανθρώπους και τα ίδια μέσα. Η στενή λοιπόν σχέση του Παναγιώτη Λασκαρίδη με το Πολεμικό Ναυτικό και η πολλαπλή προσφορά του σε αυτό αποδεικνύει με τον καλύτερο τρόπο τους άρρηκτους δεσμούς της ελληνικής Εμπορικής Ναυτιλίας με το Πολεμικό Ναυτικό, ως εκφραστές της ενιαίας ελληνικής ναυτικής ισχύος και ναυτοσύνης».
Ο Α/ΓΕΕΘΑ Πτέραρχος (Ι) Χρήστος Χριστοδούλου, σημείωσε: «Είναι γνωστό και αυτονόητο ότι επιχειρήσεις χωρίς υποστήριξη είναι κενό γράμμα και όποιος το προσπαθήσει είναι ιστορικά βέβαιο ότι θα αποτύχει. Με τη νέα προσθήκη του Πλοίου Γενικής Υποστήριξης στο Πολεμικό Ναυτικό, το οποίο πιστεύω ότι αποτελεί την απαρχή ανανέωσης του Στόλου στον τομέα αυτό, προσθέτει μεγάλες δυνατότητες για ποικίλη χρήση και εκμετάλλευση των δυνατοτήτων που έχει. Είμαι πεπεισμένος πως οι εξαιρετικές προδιαγραφές κατασκευής του συγκεκριμένου πλοίου, η ύπαρξη σύγχρονου ναυτιλιακού εξοπλισμού και η δυνατότητά του να υποστηρίζει ποικιλοτρόπως τις επιχειρήσεις του Στόλου θα τύχουν κατάλληλης αξιοποίησης από το Πολεμικό Ναυτικό».
Ο Α/ΓΕΝ Αντιναύαρχος Νικόλαος Τσούνης ΠΝ, στην ομιλία του αναφέρθηκε γενικότερα στην προσπάθεια της χώρας να ξεπεράσει την οικονομική και κοινωνική κρίση, «σε συνδυασμό με ένα παγκόσμιο σύστημα, που μέρα με τη μέρα γίνεται πιο ασταθές, πιο απρόβλεπτο και επομένως δύσκολα διαχειρίσιμο. Ναι, η προσπάθεια είναι δύσκολη και απαιτεί συλλογική δουλειά, δεν αρκούν οι επαγγελματίες, χρειάζεται η υποστήριξη όλης της κοινωνίας, χρειάζεται συστράτευση, αλλά για να γίνει αυτό χρειάζονται μπροστάρηδες να δείξουν τον δρόμο και ένας από αυτούς ο κύριος Λασκαρίδης για μία ακόμα φορά δείχνει τον δρόμο. Αυτή τη φορά προσφέρει το Πλοίο Γενικής Υποστήριξης ΑΤΛΑΣ Ι. Πρόκειται για ένα πλοίο πολλαπλών ρόλων, με εξαιρετικές ικανότητες, που προσδίδει στο Πολεμικό Ναυτικό πολλαπλές επιλογές και πλεονεκτήματα, για την υποστήριξη των μονάδων και των έργων του Στόλου […] Οι δυνατότητες του πλοίου κινούνται σε ένα ευρύ φάσμα και περιλαμβάνουν: Ανεφοδιασμό των μονάδων του Στόλου, μεταφορά φορτίων, εξαιρετικές δυνατότητες ρυμούλκησης, διάσωση ναυαγών, πόντιση και ανέλκυση αντικειμένων από τη θάλασσα με εξαιρετική ακρίβεια, αντιμετώπιση πυρκαγιών, αντιμετώπιση περιστατικών θαλάσσιας ρύπανσης και τέλος ανάληψη ρόλου πλατφόρμας διάσωσης υποβρυχίων».
Απευθυνόμενος στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο Α/ΓΕΝ επεδίωξε να αναδείξει την πιεστική ανάγκη που έχει ο Στόλος για ανανέωση, σημειώνοντας: «Εξοχότατε κύριε Πρόεδρε, σήμερα που όλες οι εν εξελίξει προκλήσεις που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε σχετίζονται άμεσα με το θαλάσσιο περιβάλλον, επιβάλλεται όσο ποτέ άλλοτε να διατηρήσουμε το αξιόμαχο, αλλά και να ενισχύσουμε το Στόλο μας. Οι προσπάθειες για τη θωράκιση του Στόλου, μέσω της απόκτησης νέων μονάδων και του εκσυγχρονισμού των παλαιών, πρέπει να είναι σε πρώτη προτεραιότητα και διαρκείς, παρά τους υφιστάμενους δημοσιονομικούς περιορισμούς».
Μια υποδειγματική ομιλία
Ιδιαίτερη εντύπωση έκανε η εμπνευσμένη ομιλία του δωρητή Παναγιώτη Λασκαρίδη, αποδεικνύοντας πως σκέφτεται και ενεργεί ένας πραγματικός ευπατρίδης και άνθρωπος της θάλασσας: «Σήμερα είναι πράγματι μία σπουδαία μέρα και για εμένα και για την οικογένειά μου, διότι μπορέσαμε επιτέλους να προσφέρουμε κάτι στο Ναυτικό που θα μπορέσει πιστεύω να κάνει τη δουλειά του και τις επιχειρήσεις του με έναν τρόπο πιο αποτελεσματικό, πιο οικονομικό, καλύτερο απ’ ό,τι μπορεί αυτή τη στιγμή.
Κύριε Αρχηγέ, οι έπαινοί σας ήταν όπως πάντοτε υπερβολικοί και σας ευχαριστώ μεν γι’ αυτό, αλλά η δική μου γνώμη όπως έχω πει και μια άλλη φορά είναι ότι δεν πρέπει και δεν χρειάζεται η Πολιτεία να τιμά τους πολίτες της, αλλά αντιθέτως οι πολίτες να τιμούν την Πολιτεία και την Πατρίδα, διότι δεν χρωστάει τίποτα η πατρίδα στους πολίτες, αλλά εμείς οι πολίτες χρωστάμε στην πατρίδα. Και τα χρέη αυτά που αναλαμβάνουμε από την ώρα που γεννιόμαστε είναι σαν τα χρέη τιμής, πρέπει πάντοτε να εξοφλούνται ολόκληρα και εις το ακέραιον και δεν μπορούν ούτε να διαπραγματεύονται, ούτε να παζαρεύονται, ούτε να απομειώνονται.
Κύριε Πρόεδρε, το Ναυτικό μας στηρίζεται σε δύο πυλώνες, σε δύο πόδια.
Το ένα είναι ο εξοπλισμός του, τα καράβια του, τα όπλα του, τα μηχανήματά του, οι εξοπλισμοί του.
Αυτό το κομμάτι, για λόγους που ανέφερε και ο Αρχηγός, έχει παραμεληθεί τα τελευταία χρόνια και πρέπει κάτι να γίνει επειγόντως τώρα, για να αναταχθεί και να έρθει στην κατάσταση εκείνη που χρειάζεται.
Και σας το λέει κάποιος ο οποίος όλη του τη ζωή ασχολήθηκε με παλιά βαπόρια προσπαθώντας να τα φτιάξει να γίνουν καλύτερα. Ο δεύτερος πυλώνας είναι το προσωπικό του και βέβαια κανένας Έλληνας δεν έχει το παραμικρό παράπονο από το προσωπικό και του Ναυτικού και των Ενόπλων μας Δυνάμεων. Όμως κι εκεί, επειδή και εγώ όλη μου τη ζωή αυτή τη δουλειά κάνω, να φτιάχνω καπετάνιους και μηχανικούς, πιστέψτε με ότι θα ήμουν πολύ πιο ικανοποιημένος να έχω έναν καλό Αξιωματικό παρά ένα καλό βαπόρι. Καλά βαπόρια βρίσκονται πολλά και μπορείς να τα βρεις και γρήγορα και εύκολα, αλλά καλούς Αξιωματικούς χρειάζεται χρόνια για να τους φτιάξεις.
Γι’ αυτό πρέπει να δίνουμε πάντοτε πολύ μεγάλη προσοχή και πώς τους επιλέγουμε και πώς τους εκπαιδεύουμε και πώς προωθούμε τη σταδιοδρομία τους και πώς τους τιμωρούμε, εάν χρειαστεί, με προσοχή και με φειδώ, ιδίως σε περιπτώσεις που δεν ευθύνονται οι ίδιοι αλλά κάτι άλλο, διότι είναι χίλιες φορές καλύτερο να έχεις Αξιωματικούς οι οποίοι κάνουν λάθη, αλλά στην κρίσιμη στιγμή θα βγουν παλικάρια, παρά Αξιωματικούς που δεν κάνουν λάθη, αλλά στην κρίσιμη στιγμή θα σε «κρεμάσουν».
Κύριε Πρόεδρε, αναφέρθηκε ο Αρχηγός στην ανάγκη να υποστηρίξουμε τις Ένοπλες Δυνάμεις και να είστε βέβαιος ότι ο ελληνικός λαός θα κάνει ό,τι μπορεί, αλλά φυσικά η βοήθεια η δική μας, των πολιτών, μπορεί να είναι μόνο πάρα πολύ μικρή.
Πρέπει η Πολιτεία να δώσει πολύ περισσότερα και είμαι βέβαιος ότι εάν ρωτήσετε τον οποιονδήποτε Έλληνα σήμερα, θα σας μιλήσει για την ανάγκη ενίσχυσης των Ενόπλων Δυνάμεων ως πρώτη προτεραιότητα. Και εδώ μεταξύ μας είναι και κάποιος ο οποίος νομίζω είπε κάτι που απηχεί αυτό που όλοι νομίζουμε και φοβόμαστε, ότι αν ποτέ γίνει η “στραβή”, θα είμαστε μόνοι μας να την αντιμετωπίσουμε.
Μας χρειάζεται λοιπόν, αυτό το πλοίο και ελπίζω ότι όταν με το καλό ενταχθεί στο Ναυτικό μας και βρει τα βήματά του και βρει τις χρήσεις του και αποδειχθεί ότι ήταν ένα χρήσιμο εργαλείο, να ξανασυζητήσουμε με τους Αρχηγούς και το Επιτελείο, να δούμε τι άλλο μπορούμε να κάνουμε για να συνεχίσουμε αυτή τη βοήθεια.
Η βοήθεια αυτή πρέπει να προέρχεται από όλους τους Έλληνες. Όποιοι έχουν πολλά, θα δίνουν πολλά, όποιοι έχουν λίγα, θα δίνουν λίγα και όποιος δεν έχει τίποτα, δεν θα δίνει τίποτα. Η βοήθεια αυτή που δίνει ο ελληνικός λαός, κύριε Πρόεδρε, δεν δίνεται χωρίς κάποια μικρή υστεροβουλία. Ποια είναι αυτή η υστεροβουλία;
Επιθυμούμε να ξέρουμε και να γνωρίζουμε και να έχουμε εμπιστοσύνη στο ότι εάν -ο μοι γένοιτο- έρθει η κακιά η ώρα, που θα χρειαστεί το προσωπικό των Ενόπλων μας Δυνάμεων να δείξει μία αυτοθυσία και μία μεγάλη γενναιότητα, θα σκεφτεί όπως σκέφτηκε ο Κανάρης όταν τον ρώτησε κάποιος «Καλά, εσύ Ναύαρχε, πώς έκανες αυτόν τον άθλο; Πώς κατάφερες να πυρπολήσεις την τουρκική ναυαρχίδα; Και απάντησε ο Κανάρης πολύ απλά: “Ξύπνησα μια μέρα και είπα, Κωνσταντή, σήμερα θα πεθάνεις για την Ελλάδα”.
Στο πλοίο μας, στον Κυβερνήτη, στους Αξιωματικούς, στους Υπαξιωματικούς και το πλήρωμα, θέλω να ευχηθώ από την καρδιά μου ήρεμες θάλασσες, καλά ταξίδια και ο Άγιος Νικόλαος να είναι πάντα στην πλώρη σας.
Ευχαριστώ πολύ».
