Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Το αίτημα της Τουρκίας τον Οκτώβριο του 2021 για προμήθεια 40 μαχητικών F-16V και 79 συλλογών αναβαθμίσεως υπαρχόντων F-16 στην ίδια έκδοση, είναι μία μόνο από τις δύο κινήσεις, με τις οποίες επιδιώκεται η αποκατάσταση της ισορροπίας στην εναέρια ισχύ, ως προς τον ποιοτικό τομέα τουλάχιστον, σε σχέση με την Ελλάδα. H ισορροπία είναι απαραίτητη όσο ποτέ άλλοτε, μετά την αποπομπή της Τουρκίας από το πρόγραμμα F-35, την επιχειρησιακή ένταξη του υπό ανάπτυξη εγχωρίου μαχητικού (MMU) να τοποθετείται στο πρώτο ήμισυ της δεκαετίας του 2030 και τα εν εξελίξει προγράμματα μαχητικών Rafale και F-16V στην Ελλάδα.
Σήμερα η τουρκική αεροπορία διαθέτει ονομαστική δύναμη 234 μαχητικών F-16 διαφόρων εκδόσεων: 29 F-16 Block 50+, 70 F-16 Block 50M, 100 F-16 Block 40M και 37 F-16 Block 30TM. Τα αεροπλάνα διακρίνονται σε τρεις βασικές κατηγορίες:
- Τα 29 F-16 Block 50+ αντιστοιχούν στα F-16 Block 52+ Advanced της Πολεμικής Αεροπορίας, με πλεονέκτημά τους την ικανότητα μεταφοράς σύμμορφων δεξαμενών καυσίμου (CFT) που αυξάνει σοβαρά την αυτονομία.
- Τα 170 F-16 Block 40M/50M έχουν υποβληθεί στο πρόγραμμα αναβαθμίσεως CCIP, που τα έχει φέρει στο ίδιο επίπεδο με τα Block 50+, με εξαίρεση τις CFT. Κύρια στοιχεία του προγράμματος ήταν η εγκατάσταση του ραντάρ AN/APG-68(V)9 και υποδομής ζεύξεως δεδομένων Link 16.
- Τα 37 F-16 Block 30TM εξαιρέθηκαν του προγράμματος CCIP αλλά υποβλήθηκαν σε πρόγραμμα δομικής αναβαθμίσεως.
Είναι προφανές ότι οι 79 συλλογές αναβαθμίσεως F-16V, θα αφορούν τα 29 F-16 Block 50+ και 50 F-16 Block 50. Με την προμήθεια των 40 F-16V νέας κατασκευής, θα ενταχθεί σε υπηρεσία ένα σύνολο 119 μαχητικών που θα φέρουν ραντάρ AN/APG-83 τεχνολογίας AESA, κατά πολύ ανωτέρων επιδόσεων εν συγκρίσει με το AN/APG-68(V)9.
Με αυτό τον τρόπο, ο στόλος μαχητικών F-16 θα κατηγοριοποιηθεί σε:
- 119 μαχητικά F-16V Block 70.
- 20 F-16 Block 50M και 100 F-16 Block 40M.
- 37 F-16 Block 30TM.
Με ορίζοντα υλοποιήσεως τις αρχές της δεκαετίας του 2030, η δύναμη 276 F-16 θα διακρίνεται από 119 μαχητικά με ραντάρ τεχνολογίας AESΑ ενώ 239 θα είναι ικανά για δικτυοκεντρικές επιχειρήσεις μέσω Link 16.
Εν τούτοις, η δεύτερη κίνηση που έχει δρομολογηθεί από την Τουρκία, είναι η αναβάθμιση των F-16 με εθνικώς ανεπτυγμένο σύνολο εξοπλισμού, βάσει του προγράμματος ÖZGÜR. To πρόγραμμα ανατέθηκε το 2012 κι απέβλεπε αρχικώς στην αναβάθμιση των F-16 Block 30 με εγχωρίου αναπτύξεως υπολογιστή αποστολής και λογισμικό, ούτως ώστε σε επίπεδο ηλεκτρονικών να ανέλθουν σε αυτό των αναβαθμισμένων βάσει του CCIP, 170 F-16 Block 40M/50M.
Στις 10 Μαΐου 2023, ο τότε επικεφαλής της τουρκικής Προεδρίας Αμυντικής Βιομηχανίας (SSB) Ισμαήλ Ντεμίρ, απαντώντας σε σχετική ερώτηση, είχε δηλώσει ότι ολοκληρώθηκε η ανάπτυξη της αναβαθμίσεως των Block 30 βάσει του ÖZGÜR και στην διάρκεια του τρέχοντος έτους επρόκειτο να εκκινήσει η φάση αναβαθμίσεως αεροπλάνων. Στις 18 Μαΐου, με σχετική ανάρτησή του στο Twitter, ανακοίνωσε την παράδοση του πρώτου αναβαθμισμένου αεροπλάνου βάσει του προγράμματος ÖZGÜR, άνευ συνοδείας δημοσιοποιημένου οπτικού υλικού. Τουρκικές αναφορές, έκαναν λόγο για παράδοση δύο αναβαθμισμένων μαχητικών, πιθανώς περιλαμβανομένου του πρωτοτύπου.
Στις 13 Ιουλίου, η SSB ανέθεσε σύμβαση αναβαθμίσεως όχι μόνο των F-16 Block 30TM αλλά και των F-16 Block 40M/50M βάσει του προγράμματος ÖZGÜR 2! Ανάδοχος είναι η Aselsan, που υπέγραψε δύο συμβάσεις: μία ύψους 1,2 δισ. $ για ανάθεση συμβάσεων σε προμηθευτές από τις ΗΠΑ και μία ύψους 20,7 δισ. τουρκικών λιρών (789,2 εκατ. $) για εγχώριες υπηρεσίες και προϊόντα υποκατασκευαστών.
Πρόκειται για την 2η Φάση του προγράμματος ÖZGÜR, με κυριότερη εξέλιξη την εγκατάσταση εγχωρίου αναπτύξεως ραντάρ τεχνολογίας AESA. Το πρόγραμμα θα υλοποιηθεί στα F-16 Block 30TM την περίοδο 2025-2027, για να ακολουθήσει την περίοδο 2028-2030 η αναβάθμιση των F-16 Block 40M/50M.
Τοιουτοτρόπως, σχεδιάζεται η περαιτέρω ομογενοποίηση του στόλου 274 συνολικώς F-16, σε δύο κατηγορίες:
- τα 119 F-16 Block 70 ως πιο προηγμένων επιχειρησιακών ικανοτήτων.
- τα 155 F-16 Block 30/40/50 ÖZGÜR 2.
Στην εικόνα αυτή, το σύνολο μαχητικών θα φέρει ραντάρ τεχνολογίας AESA και 239 εξ αυτών με Link 16.
Την περίοδο εκείνη, η Πολεμική Αεροπορία εκτιμάται ότι θα διαμορφώνει συνολική δύναμη 220 μαχητικών, τεσσάρων διαφορετικών τύπων: 20 F-35A, 24 Rafale F3R, 83 F-16V, 24 Mirage 2000-5Mk2, 38 F-16 Block 50 και 32 F-16 Block 30. Εξ αυτών, μόνο 127 μαχητικά θα είναι εξοπλισμένα με ραντάρ τεχνολογίας AESA και με υποδομή Link 16 ενώ από πλευράς ομογενοποιήσεως αεροπλάνων, όπλων, κινητήρων, συστημάτων, τεχνικής υποστηρίξεως, θα επικρατεί ένας εφοδιαστικός “εφιάλτης”.
Η διαφορά στην εικόνα “νοικοκυρέματος” μεταξύ των δύο αεροπορικών δυνάμεων, οφείλεται στον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό, έχοντας υπ’ όψιν την ανάπτυξη εγχωρίων ικανοτήτων, και την συνεπή υλοποίηση που ακολουθεί μία εκ των δύο χωρών.
Εποπτικό μηχανισμό στην LOA των F-16V για την Τουρκία ζητούν βουλευτές του Κογκρέσου
