Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Οι εξελίξεις τα τελευταία έτη στον χώρο των τυφεκίων ελευθέρου σκοπευτού, ως προς τις επιλογές της Διοικήσεως Ειδικών Επιχειρήσεων (SOCOM) των ΗΠΑ, έχουν δημιουργήσει μια εύλογη σύγχυση λόγω των διαδοχικών αποφάσεων εντός περιορισμένου χρονικού διαστήματος. Για τον λόγο αυτό, είναι καλό να αποσαφηνιστούν τα πράγματα.
Στις 11 Μαρτίου 2019, η SOCOM ανακοίνωσε ότι η Barrett Firearms Manufacturing Inc έλαβε σύμβαση πενταετούς διαρκείας (μέχρι τον Μάρτιο του 2024) σταθερής τιμής και απροσδιόριστων χρόνων παραδόσεων και ποσοτήτων, ύψους 49.936.300 $ κατ’ εκτίμηση, για την προμήθεια Προηγμένων Τυφεκίων Ελευθέρου Σκοπευτών (Advanced Sniper Rifle). Ως ASR, επιλέχθηκε το τυφέκιο MRAD της Barrett, που θα ταξινομηθεί σε υπηρεσία ως Mk21 και θα αντικαταστήσει το Τυφέκιο Ακριβείας Ελευθέρου Σκοπευτού (PSR) της Remington.
Το MRAD (Multi Role Adaptive Design) σχεδιάσθηκε από τον Κρις Μπάρετ, υιό του ιδρυτού της οικογενειακής επιχειρήσεως Ρόνι Μπάρετ, ο οποίος υποστηρίζει ότι το MRAD είναι το πιο ακριβές τυφέκιο ελευθέρου σκοπευτού παγκοσμίως. Είναι η πρώτη φορά στην αμερικανική ιστορία που ένας πατέρας και ο υιός του έχουν σχεδιάσει τυφέκιο το οποίο υιοθετήθηκε από τις ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ: το Μ107 του Ρόνι και το Mk21 του Κρις Μπάρετ.
Το Mk21 θα βάλει φυσίγγια τριών διαφορετικών διαμετρημάτων: .338 Norma Magnum, .300 Norma Magnum και 7,62 mm x 51 NATO. Η σχετική επιχειρησιακή απαίτηση είχε εκφρασθεί από την SOCOM το 2016 και καταγράφηκε στις 21 Νοεμβρίου 2017, περιγράφοντας ένα τυφέκιο πολλαπλών διαμετρημάτων, ικανό για βολές σε αποστάσεις πέραν των 1.500 μέτρων. Η SOCOM έχει προσανατολισθεί ήδη ευμενώς έναντι του πυρομαχικού .338 Norma Magnum για χρήση από ένα νέο πολυβόλο γενικής χρήσεως που αναζητεί. Η υιοθέτηση του συγκεκριμένου πυρομαχικού και στα τυφέκια ελευθέρου σκοπευτού, ενισχύει την τυποποίηση. Το φυσίγγιο .338 Norma Magnum εξασφαλίζει βεληνεκές και φονικότητα συγκρίσιμα με του φυσιγγίου 12,7 mm των βαρέων πολυβόλων Μ2ΗΒ αλλά από ένα όπλο και πυρομαχικό πολύ μικρότερου βάρους.
Προ μερικών ετών μόνο, τον Μάρτιο του 2013, η SOCOM είχε επιλέξει στο πλαίσιο του προγράμματος PSR το τυφέκιο MSR της Remington, αναθέτοντας σύμβαση 10ετούς διαρκείς για περισσότερα από 5.000 τυφέκια και 4 εκατομμύρια φυσίγγια. Το πρόγραμμα ολοκληρώνεται το 2023 αλλά ήδη με την απόφαση του περασμένου Μαρτίου, αποφασίσθηκε ενδιαμέσως η σταδιακή αντικατάστασή του από το Mk21 της Barrett. Πρόκειται για μια εντυπωσιακή εξέλιξη.
Σημειώνεται ότι το MRAD είχε λάβει μέρος και στον διαγωνισμό του PSR. Έκτοτε, η Barrett συνέχισε να το εξελίσσει εξασφαλίζοντας αξιόλογες πωλήσεις χάρη και στο σημαντικά μικρότερο κόστος του έναντι του MSR της Remington, το οποίο φέρει υψηλού κόστους απάρτια από τιτάνιο για μείωση του βάρους. Πέρα από αστυνομικές υπηρεσίες των ΗΠΑ, το MRAD επιλέχθηκε από ειδικές μονάδες στο εξωτερικό, όπως η ισραηλινή αντιτρομοκρατική Yamam και οι ένοπλες δυνάμεις της Νορβηγίας και της Νέας Ζηλανδίας.
Το παράδοξο με το πρόγραμμα ASR είναι ότι η ταξινόμηση Mk21 που θα δοθεί στο MRAD έχει δοθεί και στο MSR της Remington που κέρδισε στον διαγωνισμό PSR… Το στοιχείο αυτό, οδηγεί στο συμπέρασμα ότι το MRAD θα αντικαταστήσει πλήρως το MSR. Η σύμβαση του 2013 για το PSR προβλέπει ολοκλήρωση το 2023 αλλά το 2015 κιόλας, χωρίς καμμία αιτιολόγηση, η SOCOM συρρίκνωσε εντελώς την πέμπτη κατά σειρά παραγγελία, η οποία από προβλεπόμενο ύψος 5,1 εκατ. $ περιορίσθηκε σε λιγότερο από 300.000 $! Έκτοτε, δεν έχει παρατηρηθεί άλλη σχετική με το πρόγραμμα “κινητικότητα”, σε ενημέρωση δε εκπροσώπου της αρμοδίου υπηρεσίας της SOCOM στο Συνέδριο Βιομηχανίας Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων το 2018, δεν έγινε η παραμικρή μνεία στο πρόγραμμα PRS. Εκεί δε, αναφέρθηκε ότι τα υπάρχοντα τυφέκια Mk13, θα αντικατασταθούν από το ASR. Πρόκειται ενδεχομένως για την πρώτη φάση εισόδου σε υπηρεσία του ASR, με την δεύτερη φάση να αφορά την πλήρη αντικατάσταση όσων MSR έχουν αποκτηθεί.
To Mk13, διαμετρήματος .300 Winchester Magnum, αποτελεί εξέλιξη του Μ24 με τον βασικό μηχανισμό Remington 700, το οποίο συναρμολογείται από Κέντρο Ναυτικού Πολέμου Επιφανείας του Ναυτικού των ΗΠΑ στο Κρέιν, με την χρήση απαρτίων διαφόρων εταιρειών – κάννη της Lilja, κορμός της Accuracy International, σιγαστήρας της Knight’s Armament, σύστημα βάσεων προσαρμογής της Remington.
Το πρόβλημα με το MSR της Remington είναι, σύμφωνα με διαρροές και φήμες, ότι η εταιρεία δεν κατάφερε να παραδώσει τυφέκια του ιδίου επιπέδου με τα πρωτότυπα που είχαν χρησιμοποιηθεί στην φάση των δοκιμών του προγράμματος PSR. Δεν παρουσίαζαν δηλαδή κατά βάση, τα ίδια επίπεδα επίπεδα ακριβείας βολών. Tο αποτέλεσμα ήταν η ακύρωση της συμβάσεως, χωρίς αυτό να ανακοινωθεί επισήμως.
Ως προς τα “απλά” τυφέκια ελευθέρου σκοπευτού στο τυποποιημένο διαμέτρημα 7,62 mm x 51, η SOCOM είχε ανακοινώσει το 2018 την επιλογή του φυσιγγίου 6,5 mm Creedmore ως αντικαταστάτη. Αυτό σημαίνει ότι στα ημιαυτόματα τυφέκια Μ110A1 (βασισμένο στο γερμανικό G28), SR-25 και Mk20 SSR (βασισμένο στο βελγικό SCAR) που χρησιμοποιούν σήμερα οι μονάδες της SOCOM, θα αντικατασταθούν οι κάννες με νέες διαμετρήματος 6,5 mm.
Εν σχέσει με το 7,62 mm, το νέο πυρομαχικό διακρίνεται από αυξημένο κατά 50% δραστικό βεληνεκές, έχει μειωμένη εκτροπή από τον άνεμο και ανάκρουση ενώ παρουσιάζει βελτιωμένη κατά 50% πιθανότητα επιτυχούς βολής σε απόσταση 1.000 μέτρων. Τα νέα τροποποιημένα τυφέκια με νέα κάννη, αναμένεται να χορηγηθούν μέχρι το 2022.
Η πρόσφατη ανάθεση συμβάσεως για το ASR προκάλεσε επιπλέον σύγχυση, εξαιτίας της ανακοινώσεως του Υπουργείου Αμύνης των ΗΠΑ μόλις τον Φεβρουάριο του 2019, για την προμήθεια ενός αριθμού τυφεκίων MRAD σε ένα άλλο διαμέτρημα, το .300 PRC. Στην περίπτωση αυτή, η ανακοίνωση της Barrett, η οποία είχε γνωστοποιήσει την εξέλιξη από τις 5 Δεκεμβρίου 2018, δεν διευκρίνιζε ούτε τον αριθμό των τυφεκίων ούτε την υπηρεσία για την οποία προορίζονται. Σε σχετική ανακοίνωσή της η Hornady, η οποία ανέπτυξε το νέο πυρομαχικό, ανέφερε χαρακτηριστικώς ότι δεν προορίζεται μόνο για να κερδίσει σε σκοπευτικούς αγώνες «αλλά και να καλύψει τις ανάγκες των καλύτερων μεταξύ των καλύτερων του Υπουργείου Αμύνης», παραπέμποντας σαφώς σε κάποια κορυφαία ειδική μονάδα και ασφαλώς σε μια μικρή ποσότητα τυφεκίων.
Η εξήγηση βρίσκεται στην διαρκή προσπάθεια της SOCOM να δοκιμάζει κάθε υποσχόμενη λύση που προσφέρει η εξέλιξη της τεχνολογίας. Το πυρομαχικό .300 PRC παρουσιάσθηκε το 2017 και λίγο μετά, στις αρχές του 2018, η Hornady παρουσίασε και το 6,5 mm PRC. Το τελευταίο διακρίνεται από ανώτερες επιδόσεις σε σχέση με το 6,5 mm Creedmore αλλά εμφανίσθηκε κάπως αργά, καθώς εντός του 2018 η SOCOM επέλεξε όπως είπαμε το 6,5 mm Creedmore ως αντικαταστάτη του 7,62 mm. Βασίμως λοιπόν μπορεί να γίνει η υπόθεση ότι η μικρή προμήθεια των MRAD .300 PRC προορίζεται για αξιολόγηση από την SOCOM ούτως ώστε να εξετασθεί τυχόν μελλοντική τροποποίηση στην σύμβαση για το πρόγραμμα ASR που ανατέθηκε στην Barrett.
Συνοψίζοντας, μέχρι σήμερα η SOCOM έχει αποφασίσει την προμήθεια του ASR με κάννες διαφορετικών διαμετρημάτων: 338 Norma Magnum, .300 Norma Magnum και 7,62 mm x 51 NATO. Αυτό, θα αντικαταστήσει τα Mk13 των .300 Winchester Magnum κι εν συνεχεία το MSR στο διαμέτρημα των .338 Lapua Magnum. Στην κατηγορία των ημιαυτόματων τυφεκίων M110A1, SR-25, Mk20 SSR, θα αντικατασταθεί η κάννη διαμετρήματος 7,62 mm με κάννη διαμετρήματος 6,5 mm Creedmore. Υπό αξιολόγηση βρίσκεται η απόδοση του πυρομαχικού .300 PRC για πιθανές τροποποιήσεις ως προς τις επιλογές διαμετρημάτων του ASR.
Χάρη στο ιδιαίτερο καθεστώς από πλευράς προτεραιότητος εξοπλισμών και την πλουσιοπάροχη χρηματοδότηση που απολαμβάνει, η SOCOM μελετά κάθε νέα τεχνολογία και υλικό που προσφέρει ανώτερες επιδόσεις, προκειμένου τα στελέχη της να απολαμβάνουν τακτικού πλεονεκτήματος στις επιχειρήσεις.
